مطالب مرتبط با دفاع مشروع در وکالت آنلاین

اگر در برابر حمله کسی از خود دفاع کنیم و موجب آسیب به آن شخص شود، آیا مورد محاکمه قرار می‌گیریم؟

دفاع مشروع چه شرایطی دارد؟

یک وکیل دادگستری ضمن تاکید بر بحث دفاع مشروع در حمایت از محیط بانان معتقد است که باید این مهم برای نیروی انتظامی،محیط بانان، محافظان بانکی که پول حمل و نقل می‌کنند و امثالهم در قانون ما احیا شود.

مروری بر صفحات حوادث روزنامه‌ها نشان می‌دهد که متهمان جرایم سنگینی مثل قتل، بعدازآن که وقوع جرم به دست آن‌ها محرز شد، تنها راه چاره برای فرار از مجازات را ادعای جنون یا دفاع مشروع از خود می‌بینند.

با مراجعه به تاریخ این مطلب روشن میشود که بشر تا حد امکان در مقابل عملی که نا عادلانه وغیرمشروع شناخته شده سرتسلیم فرود نیاورده ودفاع دربرابر چنین عملی را جزء حـقوق طبیعی خود به شمار آورده است . زیرا اولا انسان به طبعیت از غریزه هنگام خطربه مقابله می پردازد ، ثانیا آن را نوعی حق برای خود و نـوعی تکلیف برای دیگران می داند ، ثـالثا روابـط انسانی و بالاخص اجتماعی ایجاب می کنند که افراد به این مطلب آگاه باشند که در صورت حمله به تهاجم نـاعادلانه دیگران ساکت نخواهند نشست و قانون نیز این دیگران را چنانچه در شرایط دفاع باشند مجازات نخواهد کرد.

دفاع مشروع

به موجب ماده 607 قانون مجازات اسلامی «هرگونه حمله از مقاومتی که نسبت به ماموران دولت ، در حین انجام وظیفه آنان، به عمل آید، تمرد محسوب می شود…»

با مراجعه به تاریخ می بینیم بشر در مقابل عملی که ناعادلانه و غیرمشروع بوده سر فرود نیاورده و دفاع در برابر چنین عملی را جزء حقوق طبیعی خود می داند، زیرا انسان با تبعیت از غریزه به هنگام خطر مقابله به مثل می کند و آن را نوعی حق برای خود و نوعی تکلیف نسبت به دیگران می داند و روابط انسانی و اجتماعی ایجاب می کند که افراد در صورت حمله و تهاجم ناعادلانه دیگران ساکت نمانند و قانون نیز چنانچه کسانی را که در شرایط دفاع باشند مجازات نخواهد کرد.

هر انسانی حق دارد در هنگام مواجه شدن با خطر به دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آنها بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام در اصطلاح "دفاع مشروع" نامیده می‌شود که علاوه بر فقه اسلام، قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداختهست. تحقق دفاع مشروع به عنوان یکی از علل موجهه جرم، مستلزم شرایط خاصی است که این موضوع در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 نیز مشمول نوآوری‌ها و تغییراتی شده است.

پرونده‌ها از نظر ماهیت باهم متفاوت هستند و هیچ‌کدام از پرونده‌ها شبیه هم نیستند

آیت‌الله مکارم‌شیرازی در پاسخ به استفتایی نظر خود را درباره شرایط دفاع مشروع در برابر متجاوز و سارق اعلام کرد.

هر انسانی حق دارد در موقع احساس خطر به دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آنان بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام دفاع مشروع نامیده می‌شود که علاوه بر فقه اسلام، قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداخته‌اند.

انسان دارای دو ساحت مادی و معنوی است. و همواره در پی صیانت از این دو ساحت است. یکی از عواملی که این دو ساحت را در معرض خطر قرار می دهد، تجاوز به آن است. بشر در طول تاریخ همواره در پی صیانت از خود بوده و در مقابل عملی که ناعادلانه و غیرمشروع بوده ایستاده است.

قانون مجازات اسلامی مهم‌ترین قانون جزایی کشور است که عناوین جرایم را به همراه مجازات آنها در دل خود جای داده است. این قانون در سال‌های 1370 و 1375 به تصویب رسیده است.

یکی از مهمترین حقوق طبیعی انسان، حق دفاع در مقابل تجاوز‌ها به جان، آزادی، عرض، ناموس و مال است؛ بنابراین وضع مقررات در قانون مجازات اسلامی جدید درباره حق دفاع متهم، هم با اصول و مبانی حقوق اسلامی و هم با مبانی حقوق بشر هماهنگی دارد.

بعد از وقوع جرم قتل با وجود دلایل قوی برای انتساب جرم به متهم، معمولا وی دست به دامان برخی از دفاعیاتی می‌شود که می‌تواند او را از پای چوبه دار نجات دهد. وقوع قتل در نبود اراده یکی از این دفاعیات است.

در سال 1385 پرونده قتلی در دادگاه منتهی به صدور رای شد که قاتل در دفاع از خود ادعای دفاع مشروع را مطرح کرد؛ اما این ادعا از سوی دادگاه پذیرفته نشد. از آنجا که دفاع مشروع در بسیاری از نزاع‌ها منجر به قتل از سوی متهم مطرح می‌شود به بررسی این پرونده پرداخته‌‌ایم.

در سال 1385 پرونده قتلی در دادگاه منتهی به صدور رای شد که قاتل در دفاع از خود ادعای دفاع مشروع را مطرح کرد؛ اما این ادعا از سوی دادگاه پذیرفته نشد. از آنجا که دفاع مشروع در بسیاری از نزاع‌ها منجر به قتل از سوی متهم مطرح می‌شود به بررسی این پرونده پرداخته‌‌ایم.

وقتی کانون خانواده تبدیل به میدان جنگ می‌شود؛ پای میز محاکمه به خاطر ضرب و جرح

هر انسانی حق دارد در مواقع احساس خطر برای دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آنان بر وی واجب است اقدام کند. می‌توان گفت که اصولا دفاع امری مشروع است ولی به راحتی در می‌یابیم که این مشروعیت مطلق و غیر محدود نمی‌تواند باشد انسانی که در جامعه زندگی می کند ناگزیر است محدودیت‌هایی را بپذیرد که از جمله این محدودیت‌ها محدودیت دفاع از خویش است البته دفاع از مال هم مثل دفاع از جان فطری است.ولی باید تا جایی که ممکن است دفاع با حمله متناسب باشد و بیشتر از آن نباشد چون همه واقفیم که ارزش جان بیش از مال است و خسارت به مال با رجوع به دادگاه قابل مطالبه است.