×

آسیب 70 درصدی مهمترین اکو سیستم کشور

آسیب 70 درصدی مهمترین اکو سیستم کشور

به گفته عباس رجایی، رییس کمیــــسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی 34 تالاب در کشور نقش تعادل‌بخشی به اکوسیستم دارند این در حالی است که 70درصد آن‌ها آسیب‌دیده و در معرض نابودی قرار دارند

آسیب-70-درصدی-مهمترین-اکو-سیستم-کشور

به گفته عباس رجایی، رییس کمیــــسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی 34 تالاب در کشور نقش تعادل‌بخشی به اکوسیستم دارند این در حالی است که 70درصد آن‌ها آسیب‌دیده و در معرض نابودی قرار دارند.

حفاظت از محیط زیست ، از قانون تا عمل - روند برخورد قانونی با کارخانه های مخرب محیط زیست - مولفه های حقوقی محیط زیست سالم - قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست - حقوق محیط زیست از منظر قرآن کریم - عصر مهدویت و حقوق محیط زیست 

تالاب‌ها به دلیل تنوع زیست محیطی از حیث جانوری و گیاهی یکی از مهمترین اکوسیستم‌ها در کره زمین و به تبع ایران محسوب می‌شود و کارکردهای محیط زیستی آنها 200 برابر اراضی زراعی ارزش‌گذاری شده؛ به عبارتی ارزش‌ هر هکتار جنگل 20 برابر هر هکتار زمین زارعی و ارزش هر هکتار تالاب 10 برابر ارزش هر هکتار جنگل است. تالاب‌ها محیط‌های آبی هستند که به طور معمول در حاشیه دریاها و خلیج‌ها واقع شده‌اند مانند تالاب‌های انزلی و شادگان اما در این میان تالاب‌هایی هم هستند که در خشکی قرار دارند و تالاب‌های گاوخونی و پریشان از این دسته‌اند. تالاب‌ها علاوه‌بر داشتن رویش‌های گیاهی در کف دارای موجودات آبزی و کنار آبزی هستند. در عمیق‌ترین محدوده تالاب، عمق آب کمتر از 6 متر است این ویژگی به دلیل رسیدن نور به کف تالاب برای رشد بهتر گیاهان آبزی است. این شاخص مهم تالاب موجب ادامه حیات موجودات آبزی هم می‌شود.

  غفلت از تالاب‌ها تهدیدی برای سلامت مردم

با وجود نقش مهم تالاب‌ها در چگونگی روند محیط زیست اما در سال‌های اخیر دخالت‌های انسانی و ادامه روند خشکسالی موجب شده تا حیات آن‌ها تهدید شود. موضوعی که رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: خشکسالی‌های دهه اخیر منابع آبی کشور را به سمت بحران پیش برده و کم‌توجهی به تخصیص حق‌آبه مناسب برای تالاب‌ها، تعمیق زخم‌های زیست محیطی تالاب‌ها را در پی داشته است. به اعتقاد وی، غفلت از مدیریت موثر تالاب‌ها علاوه‌بر پیامدهای غیرقابل جبران بر تنوع زیستی، با خود معضلات اجتماعی مانند تشدید آلودگی هوا، تهدید سلامت مردم و نقصان در معیشت و زندگی ساکنان حاشیه تالاب‌ها را به همراه داشته است. البته بحث مدیریت تالاب‌ها در روزهای اخیر از سوی مسئولان محیط زیست در محافل خبری مطرح شده که به نظر می‌رسد با توجه به فرا رسیدن روز جهانی تالاب‌ مسئولان هم تازه به یادشان آمده که تالاب‌ها نیاز به مدیریت دارند. به عنوان مثال روز گذشته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور توجه به رویکرد مدیریت آب را برای احیای تالاب هامون ضروری دانسته و البته چند روز پیش مسعود باقرزاده‌کریمی، معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط زیست کشور هم از تدوین برنامه مدیریت زیست بومی برای هشت تالاب کشور خبر داده و گفته ساختارسازی و تشکیل کمیته مدیریت تالاب از مهمترین بخش‌های این برنامه است.

نقش رویه قضایی در توسعه حقوق محیط زیست - فقه محیط زیست - قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست 

 مدیریت زیست بومی چیست؟

در این میان هومان خاکپور، کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با «حمایت» در تعریف مدیریت زیست بومی تالاب‌ها می‌گوید: ملاحظات محیط زیستی و پایداری منابع تالاب‌ اعم از آب، گیاه و پرنده باید در چنین مدیریتی مدنظر قرار بگیرد و با مشارکت جوامع محلی بهره‌برداری مسئولانه و مستمر جایگزین بهره‌برداری‌ سنتی و مخرب شود. از سوی دیگر عوامل انسانی هم نقش مهمی در تخریب تالاب‌ها داشته است به طوری که اسماعیل کهرم، مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور از ورود زباله‌ها به تالاب انزلی انتقاد کرده و گفته این تالاب به زباله‌دانی تبدیل شده است به طوری که خانه‌های اطراف این تالاب، همچنین واحدهای صنعتی، تفاله‌ها، پساب و زباله‌های خود را در این تالاب سرازیر می‌کنند. در این میان کودهای شیمیایی زمین‌های کشاورزی در اطراف تالاب انزلی نیز وارد این تالاب می‌‌شود و این موضوع برای گونه‌های گیاهی و جانوری تالاب انزلی خطرناک است.خاکپور هم ورود پساب‌های خانگی و صنعتی را از مهمترین تهدیدهای اکوسیستم تالاب‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: این اتفاق موجب آلودگی شدید منابع آبی تالاب و مرگ آبزیان در این اکوسیستم‌های آبی می‌شود.

 تردد 2800 قایق در تالاب انزلی

البته مداخله‌های انسانی دیگری نیز به حیات مطلوب تالاب‌ها صدمه وارد می‌کند مواردی که کهرم به بررسی آنها می‌پردازد و تصریح می‌کند: 2800 فروند قایق در تالاب انزلی رفت‌وآمد می‌کند. رفت ‌و آمد تعداد قابل توجه قایق‌ها در این تالاب موجب از بین رفتن نیلوفرهای آبی که لانه‌ پرستوهای دریایی هستند، می‌شود. به گفته وی، موج ایجاد شده توسط قایق‌ها همچنین منجر به از بین رفتن تخم پرستوها در آب انزلی می‌شود.آنچه که در این میان قابل تامل است این است که چرا این تعداد قایق در تالاب انزلی در حال تردد هستند؟ وقتی به گفته خود مسئولان سازمان محیط زیست کشور رفت و آمد این قایق‌ها ادامه حیات زیستی تالاب را برهم می‌زند این قایق‌سواران با چه مجوزی اقدام به رفت و آمد در تالاب می‌کنند؟ خاکپور معتقد است: از بین رفتن تالاب‌ها علاوه‌بر از بین رفتن ظرفیت‌های گردشگری و پرنده‌نگری در منطقه موجب ایجاد کانون‌های جدید تولید گرد و غبار در مناطق کشور می‌شود.

لزوم استفاده از تجربیات مال دیگر برای جرم انگاری در حوزه محیط زیست - حفظ طبیعت از منظر حقوق بررسی بایدها و نبایدهای حقوقی محیط زیست 

نمونه بارز چنین اتفاقی را در خصوص تالاب حورالعظیم در مرز خوزستان و کشور عراق شاهد هستیم که با خشک شدن این تالاب 20 استان کشور در معرض ریزگردها قرار گرفته و سلامت مردم کشور در استان‌های مختلف با خطر جدی مواجه کرده است. به گفته این کارشناس محیط زیست از دست رفتن تالاب‌ها فقط موجب نابودی یک اکوسیستم طبیعی نیست بلکه حیات و زیستن در سکونتگاه‌های شهری و روستایی اطراف این مناطق هم با تهدید جدی روبه‌رو شده است. در این میان نکته قابل تامل دیگر این است که علاوه‌بر اینکه مسئولان محیط زیست، تالاب‌ها را به حال خود رها کرده‌اند کاهش میزان بارندگی در سال‌های اخیر هم مزید بر علت شده است. به گفته خاکپور تالاب‌ها جایگاه مهمی در تامین منابع آب چاه‌ها و چشمه‌ها در بخش کشاورزی دارند اما در حال حاضر مشکل عمده تالاب‌ها در ایران کم‌آبی است. وی معتقد است: این کم‌آبی ناشی از سدسازی و رعایت نکردن حق‌آبه زیستی تالاب‌هاست. به طور معمول روی رودخانه‌ها و آبراهه‌های مشرف به تالاب‌ها سدهای کوچک و بزرگ ساخته شده و بدون در نظر گرفتن حق‌آبه آنها روند خشکیدگی تالاب‌ها شدت گرفته است. در این میان توسعه بی‌رویه زمین‌های کشاورزی اطراف تالاب‌ها از دیگر عوامل مهم کاهش سطح آب تالاب‌ها و خشکی آنها شده است.  
بی‌توجهی مسئولان محیط زیست کشور به حیات تالاب‌ها در حالی است که این طبیعت زیبای خداوندی از ظرفیت‌های معیشتی و اشتغال‌زایی فراوانی هم برخوردار است. اکوتوریسم و پرنده‌نگری از جمله ویژگی‌های تالاب‌ها هستند که از این طریق می‌توانند فرصت‌های جدید و پایداری را برای درآمدزایی جوانان در مناطق فراهم کنند. در این میان آگاهی‌رسانی به جوامع بومی تالاب‌ها از سوی سازمان محیط زیست باید در دستورکار قرار بگیرد. استفاده از تمامی ظرفیت‌های آموزشی هم به منظور اطلاع‌رسانی باید از سوی سایر نهادها مانند آموزش و پرورش، رسانه ملی و ارشاد و فرهنگ اسلامی مدنظر باشد تا مردم نسبت به اهمیت تالاب‌ها و بهره‌برداری خردمندانه از این اکوسیستم‌های ارزشمند آگاه شوند. با تمامی اظهارنظرها در خصوص اهمیت تالاب‌ها در تامین معاش زندگی انسان‌ها فقط می‌توان اظهارامیدواری کرد که صحبت از برنامه‌ریزی برای حفظ تالاب‌ها فقط به روز جهانی تالاب ختم نشود اما وقتی مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور می‌گوید «خود ما اصرار داریم تالاب‌ها ناقص و بیمار نگهداشته شوند» آیا می‌توان باز هم امیدوار به احیای تالاب‌ها بود؟

منبع : روزنامه حمایت

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.