رشد 65 درصدی رضایت خانواده ها برای اهدای عضو
آمارها نشان میدهد میزان رضایت برای اهدای عضو از سوی خانواده فردی که دچار مرگ مغزی شده است در سال 84 در ایران 5 درصد بود، این در حالی است که در حال حاضر این رقم به 70 درصد رسیده است آمار و ارقامی که امید قبادی، قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت نیز آن را تایید میکند
آمارها نشان میدهد میزان رضایت برای اهدای عضو از سوی خانواده فردی که دچار مرگ مغزی شده است در سال 84 در ایران 5 درصد بود، این در حالی است که در حال حاضر این رقم به 70 درصد رسیده است. آمار و ارقامی که امید قبادی، قائم مقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت نیز آن را تایید میکند.
قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان مسلم است - اهدا کنندگان عضو از سربازی معاف می شوند - نظر شش مرجع درباره اهدای اعضای اعدامی - مسئولیت مدنی ناشی از اهدای عضو
نخستین پیوند عضو در کشور با اهدای قرنیه به 80 سال پیش بازمیگردد. پیوند بعدی در سال 1347 با پیوند کلیه برای نخستین بار انجام شده است، در این سال کلیه یک جوان 24 ساله به یک زن 27ساله در بیمارستان نمازی شیراز با موفقیت پیوند زده شد. اکنون بعد از گذشت 47 سال انجام عمل پیوند کلیه، از عملهای رایج در ایران به شمار میآید. در این میان نخستین پیوند کبد نیز در سال 1372 و باز هم در بیمارستان نمازی شیراز انجام شده است. این پیوند از یک اهدا کننده مرگ مغزی در تهران صورت گرفت و عضو پس از برداشت به شیراز منتقل شد.
نخستین پیوند موفقیتآمیز قلب نیز در ایران هم 22 سال پیش روی پسری روستایی به نام «مجید بالغتیل» انجام شد. البته پیوند اعضا و کسب موفقیتهای مختلف از سوی گروههای پزشکی ایران به همین جا ختم نمیشود؛ در سالیان اخیر پیوندهای پیشرفتهتری در کشور انجام شده که به عنوان مثال میتوان به نخستین پیوند دست خاورمیانه در بیمارستان 15 خرداد تهران اشاره کرد. دست اهدا شده مربوط به جوان 25 سالهای بود که در تصادف رانندگی دچار مرگ مغزی شده بود. بیمار گیرنده دست نیز فردی 38 ساله است که 6 سال قبل مچ دست وی قطع شده بود.
پیوند اعضا از منظر فقه و قانون - نظر آیت الله خامنه ای و آیت الله مکارم درباره اهدای اعضای بدن بیماران مرگ مغزی
مرگ روزانه10 نفر به علت پیوند نشدن اعضا
پس از مرور تاریخچه اهدای عضو در ایران، باید به این نکته توجه کرد که به گفته قبادی، هماکنون حدود 25 هزار بیمار نیازمند به عضو و ارگانهای حیاتی شامل کبد، کلیه، قلب، ریه، لوزالمعده و روده در کشور وجود دارد و روزانه بین هفت تا 10 نفر از این افراد به دلیل پیوند نشدن اعضا فوت میکنند. از سوی دیگر سالانه پنج تا هشت هزار نفر در کشور مرگ مغزی میشوند که از این تعداد 2500 تا 4 هزار نفر یعنی حدود 50 درصد از آنها صلاحیت اهدا عضو دارند، یعنی ارگانهای آنها برای اهدا مناسب است که اگر 50 تا 60 درصد از این افراد به مرحله اهدای عضو برسند، تمام بیماران نیازمند، پیوند میشوند.
اما در این میان آنچه که قابل تامل است این است که به گفته قائممقام رییس اداره پیوند وزارت بهداشت، در سالهای 92 و 93 از تعداد افراد دارای صلاحیت اهدای عضو فقط 800 مورد از آنها عضو اهدا کردند و عمدهترین دلیل این اتفاق نارضایتی خانواده افراد مرگ مغزی بوده است. اگرچه آمارهای به ثبت رسیده نیاز به کارهای بیشتر برای فرهنگسازی را پررنگ میکند اما طی دهه اخیر اقدامهای قابل توجهی از سوی مسئولان پیوند اعضا انجام شده است. آخرین فعالیت در زمینه فرهنگسازی اداره پیوند اعضای وزارت بهداشت روز گذشته نقل محافل خبری شد. قبادی با اعلام راهاندازی اولین سامانه کشوری کارت اهدای عضو به نشانی www.ehda.center، در اینباره میگوید: بر خلاف گذشته که کارتها دیر به دست مردم میرسید، مردم به محض ورورد به سامانه و اقدام به ثبت نام، کارت اهدا آماده شده را ملاحظه کرده و همان لحظه میتوانند نسبت به چاپ آن اقدام کنند.
در سالهای گذشته تبلیغات زیادی از طریق رسانههای جمعی بهویژه صدا و سیما با ساخت و تولید برنامههای مختلف انجام شد که نقش مهمی در آشنایی مردم با فرهنگ اهدای عضو داشت.
موضوعی که این مقام مسئول در وزارت بهداشت به آن اشاره کرده و بیان میکند: 10 سال پیش مشارکت و همکاری خانوادههای مرگ مغزی فقط 5 درصد بود. این موضوع برای گروههای پزشکی تعجبآور بود زیرا ایرانیها را در دنیا به عنوان انسانهای ایثارگر و نوعدوست میشناسند، از اینرو در جلسههای متعدد و آسیبشناسی در این زمینه، به این نتیجه رسیدیم که مشکل موجود در خصوص اهدای عضو، نبود فرهنگسازی مناسب در این باره است. در این وضعیت رایزنی با دستگاههای اجرایی و ارگانهای فعال در زمینه کارهای فرهنگی مانند صدا و سیما، جراید، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حتی بهرهمندی از جایگاه هنرمندان و ورزشکاران در میان مردم در دستور کار قرار گرفت تا اینکه تمامی فعالیتها منجر به افزایش قابل توجه میزان رضایت در بین خانوادههای داری فرد مرگ مغزی شد.
پیوند اعضا در حقوق ایران و فقه اسلامی
آموزشهایی مطابق با استاندارد جهانی
کتایون نجفیزاده، رییس اداره پیوند و بیماریهای خاص وزارت بهداشت نیز در گفتوگو با «حمایت» روش به کار گرفته شده برای فرهنگسازی را در ایران مطابق با استانداردهای جهانی عنوان میکند و میگوید: کسب این استانداردها از طریق دورهای است که قائم مقام رییس اداره پیوند این وزارتخانه در کشورهای اسپانیا و آمریکا سپری کرده است. آموزشهایی که بر پایه اطلاعات علمی است. این روش، روش استاندارد رضایتگیری از خانواده افراد مرگ مغزی است که در دنیا به عنوان علم شناخته میشود. نحوه برخورد صحیح با چنین خانوادهای، موضوعی نیست که بتوان تنها به روابط عمومی خوب فرد تکیه کرد. بنابراین به طور حتم نیاز فراگیری علم آن است. این روش طی سالهای گذشته به هماهنگکنندههای اهدای عضو در نقاط مختلف کشور آموزش داده شد. علاوه براین علل رضایت ندادن خانوادهها مورد بررسی قرار گرفت. به گفته وی، نتایج حاصل از این واکاوی این بود که اصول رضایت گرفتن از خانوادههای ناراضی برای اهدای عضو در ایران کمی متفاوت با دیگر کشورهاست که به فرهنگ و ملیت ایران بازمیگردد. از اینرو، ضمن پیادهسازی روش استاندارد دنیا، یکسری موارد فرهنگی در آموزشها به مسئولان هماهنگکننده اهدای عضو مدنظر قرار گرفت.
ابتدا این نکات به دست آمده به مدت سه سال در یکی از دانشگاهها اجرا شد که نتایج حاصل از آن نشان داد میزان رضایت در آن منطقه بیش از 90 درصد افزایش یافته است. این نتیجه موجب شد تا به روسا و افراد هماهنگکننده سایر مراکز فراهمآوری اعضای پیوندی آموزشهای متناسب با فرهنگ ایران ارایه شود.
نجفیزاده در توضیح بیشتر در اینباره تصریح میکند: در حال حاضر تمامی این مراکز با یکدیگر در ارتباط هستند و نقاط ضعف و مثبت برای افزایش میزان رضایت را با هم به اشتراک میگذراند. این فعالیتها موجب شده تا در برخی نقاط کشور میزان رضایت به بیش از 90 درصد رسیده است.
رییس اداره پیوند و بیماریهای خاص وزارت بهداشت در ادامه درباره وضعیت عملهای پیوند اعضا در کشور خاطرنشان میکند: هماکنون این اقدام در ایران آنقدر پیشرفت داشته است که تمامی عملهای پیوند شامل پیوند یک تا هشت عضو و یک تا 53 نسج (بافت) در کشور انجام میشود به طوری که یک فرد مرگ مغزی میتواند چندین عضو و نسج را اهدا کند که به طور معمول برداشت عضو با رضایت اهدای نسوج از سوی خانواده چنین فردی همراه است.
به نظر میرسد طی سالهای گذشته گامهای موثر زیادی در زمینه اهدای عضو برداشته شده است. در این میان یک نکته اهمیت دارد، اینکه همه افراد جامعه باید به این باور برسند که اهدای عضو حادثه غمانگیز مرگ را به حادثهای شیرین تبدیل میکند، شیرینی که با کمی تعمق درباره آن به طور حتم آحاد جامعه برای ترویج فرهنگ اهدای عضو پیشگام خواهند شد.
منبع : روزنامه حمایت
اعاده دادرسی چرا و چگونه؟ جای خالی نظارت بر سایت های همسریابی