×

چک

ایرانیان در طول تاریخ خدمات بسیار زیادی به بشریت و تمدن انسانی کرده اند دستاوردهایی که پیشینیان ما در علوم مختلف از جمله پزشکی, ریاضیات, شیمی و نجوم برای نوع بشر به ارمغان آورده اند بر هیچ کس پوشیده و مستور نیست

چک وکیل 

هادی مومنی

 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

ایرانیان در طول تاریخ خدمات بسیار زیادی به بشریت و تمدن انسانی کرده اند. دستاوردهایی که پیشینیان ما در علوم مختلف از جمله پزشکی, ریاضیات, شیمی و نجوم برای نوع بشر به ارمغان آورده اند بر هیچ کس پوشیده و مستور نیست.

چک ، سند در وجه حامل - دارنده سند در وجه حامل مالک و برای مطابه آن محق محسوب می شود مگر در صورت ثبوت خلاف - سفته بعنوان سند در وجه حامل قابل پذیرش است - دادگاه صالح در شکایت از چک برگشتی -  امید تازه در دل طلبکاران چک - چگونگی وصول چک برگشتی - شکایت از چک برگشتی کی و به کجا ؟ - لایحه دفاعیه در خصوص دعوای مطالبه وجه چک - چگونگی وصول چک برگشتی - پیگیری کیفری چک پرداخت نشدنی 

دریانوردی,جاده سازی, اختراع فلزات,قطب نما, ترازو و ابداعات و اختراعات بیشمار دیگری که شاید برای بسیاری از ما پوشیده مانده است. ولی به عقیده ی بسیاری از مورخین و تمدن شناسان, سیستم اداری و بانکداری که ایرانیان پایه گذار و بانی آن بوده اند یکی از نوآوریهای بسیار مفید  و شگرف بوده است که هم اکنون نیز بانکداری نوین مرهون آن می باشد. به اعتقاد تاریخ نگاران, بانکداری در ایران باستان و به خصوص در دوره ساسانیان دارای اهمیت به سزایی بوده به طوری که  قدیمی ترین شواهد بانکداری که در دست می  باشد, از دوره ساسانی ودر قالب مراکزی شبیه به بانکهای امروزی است. یکی از واژگانی که امروزه در بانکداری کاربرد بسیار دارد واژه چک ( مقالات مرتبط با چک - سوالات مرتبط با چک )  می باشد که به باور خیلی از زبان شناسان کلمه ای ایرانی و با ریشه ای ایرانی است که از زبان فارسی وارد هندوستان و از آنجا به زبان اروپایی و لاتین راه یافته است. البته این واژه در ایران باستان به صورت chak تلفظ میشده که با تغییر اندک به زبانهای دیگر راه یافته است. اما امروزه چک تبدیل به یک اصطلاح حقوقی و پرکاربرد درقانون و سیستم بانکداری شده است. همه ما حداقل یک بار هم که شده با چک و نحوه استفاده کردن از آن سر و کار داشته ایم ولی نکات ریزی در قانون چک وجود دارد که ممکن است همگان از آن اطلاع نداشته باشند. در این مطلب  سعی خواهیم کرد به صورت اجمالی چند نکته  در مورد چک را به آگاهی خوانندگان محترم برسانیم.

1-  به موجب قانون ، چک نوشته ای است که صادر کننده می تواند به موجب آن تمام یا قسمتی از پول خود را که نزد بانک دارد باز پس گیرد یا به شخص دیگری واگذار کند.

 آشنائی با چک - مسئولیت ظهرنویس در چک وعده دار - تمایز چک کیفری با چک حقوقی - اعتبار چک مشروط - تاریخ در چک - چک بلامحل - توسعه صلاحیت کیفری در رسیدگی به جرم چک بلامحل 

2- صادر کننده چک: کسی است که چک را صادر می کند .

3- دارنده چک: کسی است که چک در وجه او صادر شده است.

4- برای جرم چک بلا محل دو حالت قابل تصور است:

الف- چک با جنبه حقوقی

چک با جنبه صرفا حقوقی یعنی اینکه  صادر کننده چک قابل تعقیب کیفری نیست و مرتکب جرمی نشده است و دارنده چک ( مقالات مرتبط با چک - سوالات مرتبط با چک )  می بایست به دادگاه مراجعه نموده و با ارائه دادخواست و ارائه گواهی عدم پرداخت که از بانک دریافت نموده از دادگاه مطالبه وجه چک را بنماید . که در نهایت صادر کننده چک به پرداخت مبلغ چک محکوم خواهد شد و دارنده چک می تواند علاوه بر وجه مندرج در چک خسارت تاخیر تادیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن را که توسط بانک مرکزی اعلام می شود و هزینه دادرسی و حق الوکاله بر اساس تعرفه های قانونی را از صادر کننده مطالبه نماید.

ب- چک با جنبه  کیفری

در حالات زیر صادر کننده چک با جنبه کیفری نیز مواجه خواهد شد:

•    صادر کننده چک بدون در نظر گرفتن عدم موجودی چک صادر کند

•     بدون دلیل موجه( مثل سرقت دسته چک) به بانک دستور عدم پرداخت بدهد

•     چک را به صورت ناصحیح پرکند( مثل خط خوردگی)

•     از حساب مسدود اقدام به اصدار چک نماید

دادخواست مطالبه وجه چک و خسارات و بدوا درخواست صدور قرار تامین خواسته - سریع ترین روش مطالبه وجه چک - راه هایی برای در امان ماندن از جعل چک 

•     اگر چک روز صادر کند یعنی در هنگام نوشتن تاریخ مندرج در چک, همان روز تحریر را به عنوان تاریخ قید کند و به دلیل عدم کفایت موجودی، مبلغ چک وصول نشود.

ولی اگر چک حتی چک روز باشد ولی  شرایط زیر را داشته باشد دیگر جنبه کیفری نخواهد داشت:

•    در صورتی که چک سفید امضا داده شده باشد.

•    هرگاه در متن چک وصول آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.

•    چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی صادر شده است.

•    در صورتی که ثابت شود که چک ( مقالات مرتبط با چک - سوالات مرتبط با چک )  بدون تاریخ صادر شده است.

•    هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.

•    در صورتی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.

آشنایی با قانون چک - جنبه کیفری و مجازات صدور چک بلامحل 

جنبه کیفری پیدا کردن چک برای دارنده چک این حسن را دارد که اولا با توجه به خصوصیت کیفری آن زودتر مورد رسیدگی قرار می گیرد ثانیا با توجه به این که صادر کننده در معرض محکومیت به مجازات قرار خواهد گرفت نسبت به پرداخت سریع تر اقدام خواهد نمود .در صورتی که چک ، چک روز باشد و دارنده بخواهد از حق شکایت کیفری خود استفاده کند باید ظرف مهلت شش ماه از تاریخ صدور چک به بانک مراجعه کند و ظرف مهلت شش ماه از تاریخ برگشت خوردن چک به دادگستری جهت شکایت مراجعه کند و گرنه حق شکایت کیفری نخواهد داشت .

در پایان رعایت نکات ذیل می تواند برای کاهش مشکلات ناشی از چک راهگشا باشد.

•    حتی الامکان از قبول چک در معاملات  خود داری کنیم چون در صورت عدم وجود موجودی در حساب صادر کننده نمی توان به دلیل عدم وصول چک معامله را فسخ نمود و می بایست روند طویل و طاقت فرسای  وصول چک را طی کنیم و شاید در بعضی موارد به پول خود هم نرسیم!

•    اگر ناگزیر از قبول چک هستیم صادر کننده  چک را وادارکنیم که همان تاریخ نوشتن چک را در متن چک قید کند تا با توجه به جنبه کیفری که این نوع چک پیدا می کند امتیاز بیشتری جهت دریافت حق خود در دست داشته باشیم.

•    در متن قرارداد شرطی را مبنی بر فسخ قرارداد درصورت عدم وجود موجودی و عدم وصول مبلغ در موعد مقرر قید نماییم یا در متن قرارداد برای خود حق فسخ قائل شویم .

•    در متن چک دلیل و مورد صدور چک را قید نماییم(ضمانت ، خرید و...) و در دسته چک خود ( ته چک ) علت صدور چک و مبلغ را حتما قید نماییم.

•    برای این که مسئولیت کیفری نداشته باشیم حتی الامکان تاریخ مندرج در چک ( مقالات مرتبط با چک - سوالات مرتبط با چک )  نباید تاریخ صدور چک باشد یعنی روزی که چک را می نویسیم , تاریخ آن روز را در چک قید نکنیم .

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.