نزاع و خشونت شهری چگونه مهار می شود؟
به گفته سیدمحسن طباطباییمزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، استان تهران با بیش از 101هزار مورد نزاع رتبه نخست کشور را در خشونت شهری داراست، پس از آن خراسانرضوی و اصفهان بیشترین نزاع را داشتهاند و البته استانهای خراسانجنوبی، ایلام و سمنان نیز کمترین آمار مراجعان نزاع به پزشکیقانونی را به خود اختصاص دادهاند
به گفته سیدمحسن طباطباییمزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، استان تهران با بیش از 101هزار مورد نزاع رتبه نخست کشور را در خشونت شهری داراست، پس از آن خراسانرضوی و اصفهان بیشترین نزاع را داشتهاند و البته استانهای خراسانجنوبی، ایلام و سمنان نیز کمترین آمار مراجعان نزاع به پزشکیقانونی را به خود اختصاص دادهاند.
براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور در6ماهه نخست امسال در مجموع 315هزار و 862 مورد نزاع در ایران رخ داده که بیش از 97هزار درگیری بین زنان و بالغ بر 218هزار مورد هم در میان مردان بوده است. در تفکیک میزان نزاعهای وقوعیافته در استانها هم آمده است؛ تهران با 55هزار و 244درگیری در سکوی نخست کشوری قرار دارد، خراسانرضوی با بیش از 26هزار و اصفهان با 23هزار نزاع ثبت شده در جایگاههای بعدی جدول این ناهنجاری اجتماعی قرار گرفتهاند. اما آمارهای نزاع در سال 93 و 94 از سوی همین سازمان هم حاکی از این است که هر سه استان در کل یکسال هم بیشترین تعداد نزاعها را شاهد بودهاند.
در این میان، چند روز پیش بود که معاون اجتماعی نیروی انتظامی کشور اعلام کرد که در نیمه اول امسال نزاع در کشور 24درصد بهنسبت مدت مشابه در سال 94 کاهش یافته است. به گفته سردار سعید منتظرالمهدی، با این حال میزان درگیری در ایران همچنان نگرانکننده است. وی معتقد است: بسیاری از مشکلات جوانان که منجر به نزاع و درگیری میشود سطحی بوده و نیاز به مشاوره درست دارد.
خویشتن دار باشیم
اما در سالهای اخیر دلیل اینهمه بیحوصلگی و تندخویی مردم ناشی از چیست؟ چرا با بروز یک تصادف یا حساب و کتاب ساده در تاکسی یا فروشگاه یا حتی جمعهای دوستانه جوانان در پارکها و معابر شهری به یکباره بحث منجر به نزاع شکل میگیرد؟ چرا با وجود تاکید آموزههای دینی افراد در شرایط مختلف خویشتنداری پیشه نمیکنند تا با صبوری مشکل حل شود؟ در واقع آنچه به نظر میرسد این است که اگر فرد فرد یک جامعه تربیت و تزکیه نفس را بهدرستی در خود پرورش داده باشد و البته از سوی دیگر به وظایف فردی و اجتماعی خود واقف باشد بهطور حتم بسیاری از خشونتها جای خود را بهمهربانی و صبوری و تعامل خواهد داد. سادهترین مثالی که میتوان زد درباره عبور مردم از گیتهای بلیت اتوبوسهای بی.آر.تی است، بارها شاهد بودهایم که افراد به دلیل نداشتن موجودی کارت با مامور آن گیت به بحث و جدل میپردازد یا در داخل مترو یا اتوبوس به دلیل ازدحام جمعیت درگیری رخ میدهد در حالی که با کمی خویشتنداری و احترام گذاشتن به حقوق شهروندی یکدیگر میتوان مهربانی را جایگزین نزاع کرد. صدای ممتد بوق ماشینها در خیابانها و بهویژه در مواقع چراغ قرمز هم نشان از بیصبری افراد دارد.
ارتقای توانمندی در روابط بین فردی
به عقیده جامعهشناسان، برای بهبود روابط انسانها در جامعه شهری باید آموزش مهارتهای زندگی به مردم در دستور کار مسئولان باشد. این مهارتها میتواند شامل تواناییهایی از جمله تصمیمگیری، حل مسئله، تفکر خلاق، تفکر نقادانه، برقراری ارتباط مؤثر با دیگران، برقراری روابط بینفردی سازگارانه، آگاهی از خود، همدلی با دیگران، رویارویی با هیجانها (غم، خشم، شادی) و توانایی رویارویی با استرسها باشد، موضوعاتی که هر یک میتواند در رسانهها و البته کتابهای درسی از همان سالهای اولیه شکلگیری شخصیت افراد باشد و در حال حاضر جای خالی آن کاملا محسوس است.
از سوی دیگر، بازنگری در یکسری قوانین هم میتواند در کاهش ناهنجاریهای رفتاری همچون خشونت موثر باشد. موضوعی که چند روز پیش مدیرعامل شهربان شهرداری تهران نیز درباره آن بهاظهارنظر پرداخت. بهعقیده ابوالقاسم چیذری، تصویب قانون «جرم بودن حمل هرگونه سلاح سرد» سبب کاهش خشونت رفتاری درجامعه بهویژه کاهش خشونت از سوی متخلفان خواهد شد.
خشونت، ابزاری برای اهداف متخلفان
این مقام مسئول زاویه دیگری از بروز خشم در جوامع شهری را توضیح میدهد و میگوید: یکی از موانع برقراری انضباط شهری در حوزه ساخت و ساز و رفع سد معبر، توسل متخلفان به خشونت و استفاده از سلاحهای سرد است. جسارت قانونشکنان تا جایی است که تاکنون جمعی از نیروهای انضباط شهری که برای انجام وظیفه و اجرای قانون به ماموریت اعزام شدهاند، مورد ضرب و شتم قرار گرفته و با سلاحهای سرد متخلفان مجروح شدهاند.
در واقع خشونت در اینگونه موارد ابزاری است برای پیشبرد اهداف و اقدامهای غیرقانونی یکسری افراد متخلف که همانطور که چیذری به آن اشاره کرده است در این زمینه نمایندگان مجلس با تصویب قانونهایی مرتبط میتوانند نقش موثری در کاهش نزاع داشته باشند.
اما از سوی دیگر، نباید از نکتهای که دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران به آن اشاره میکند نیز غافل شد. به گفته طباطبایی، آمارهایی که بهعنوان مثال در سازمان پزشکی قانونی به ثبت میرسد تنها بخشی از واقعیت است زیرا بسیاری از نزاعها و پرخاشگریها به مراجع قانونی گزارش نمیشود، ضمن اینکه «خشم شهری» فقط در نزاع خلاصه نمیشود و بسیاری از مواردی همچون نگاههای تند و تیز، فحاشی، استفاده از کلمات رکیک، تنه زدن و ... نیز باید در زمره نتایج خشم شهری گنجانده شود که در واقع در هیچ مرکزی ثبت و ضبط نمیشود.
راهاندازی کلینیکهای تخصصی
در این میان، نتایج تحقیقی علمی در شهر یزد هم نشان میدهد که میزان خشونت در میان متاهلها بیشتر از مجردهاست و از سوی دیگر با افزایش میزان سواد میزان خشونت نیز کاهش پیدا میکند. در اینباره این کارشناس شهری معتقد است که ضرورت دارد تاکلینیکهای تخصصی با همکاری جامعهشناسان و کارشناسان حوزه شهری در کلانشهرها و بهویژه تهران راهاندازی شود. از سوی دیگر، با توجه به وخامت اوضاع در وضعیت فعلی افزایش مهارتهای فردی برای کنترل خشم یک ضرورت است که هم سازمانهای دولتی و هم مدیریت شهری باید آن را حمایت کنند.
همه اینها درحالی است که با نگاهی اجمالی به آمارهای نزاع از سوی پزشکی قانونی کشور که البته بخشی از خشونتهای جامعه ایران است، متوجه میشویم که اعداد و ارقام زیبنده یک جامعه اسلامی نیست. از سوی دیگر، معاون اجتماعی نیروی انتظامی کشور هم میگوید: هرگاه صمیمیت افول کند خشونت زاده میشود، این کاهش صمیمیت منجر به انزوای درون خانواده، بیماریهای دوقطبی و اسکوزوئید میشود که باید مورد مداقه قرار گرفته و درمان شود که در این ارتباط شناخت و درمان هیجان خود و دیگران ضروری است.
در این میان، به یاد داشته باشیم بعثت پیامبر اکرم(ص) برای ترویج مکارم اخلاقی بوده است، پس نفرت و کینهورزی و عناد را با مهربانی عوض کنیم. از سوی دیگر، مسئولان نیز از دولت گرفته تا شهرداری باید به انجام کارهای فرهنگی گسترده و تکرار آن از طریق رسانههای جمعی بپردازند. در این میان بحث ورود درسهای اخلاقی و آموزشی برای افزایش مهارت افراد در موقعیتهای هیجانی نیز باید از سوی مسئولان آموزش و پرورش جدی گرفته شود. البته والدین نیز که الگوی فرزندان خود هستند باید رفتارهای انسانی، خویشتنداری و تعامل را به کودکان خود آموزش بدهند تا همه در جامعهای سالم و پویا در کنار یکدیگر زندگی کنیم.
منبع : روزنامه حمایت
خطر بازگشت دوباره به زندان ! فرزندانی که وارث کج روی والدین می شوند ، حکایت مرگ آرزوها در سایه بزه سرپرستان خانواده