دعوای الزام به دفع تصرف عدوانی
ممکن است در یک برهه زمانی شخصی ملکی را در تصرف داشته باشد اما شخص دیگری بدون اجازه و رضایت او و به شکلی غیرقانونی ملک را از تصرف او خارج کند در این موارد متصرف سابق میتواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی مطرح کند
ممکن است در یک برهه زمانی شخصی ملکی را در تصرف داشته باشد. اما شخص دیگری بدون اجازه و رضایت او و به شکلی غیرقانونی ملک را از تصرف او خارج کند. در این موارد متصرف سابق میتواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی مطرح کند.
تصرف عدوانی هم جنبه حقوقی و هم جنبه کیفری دارد. یعنی شما میتوانید این دعوا را هم در دادگاه حقوقی و هم در دادگاه کیفری مطرح کنید.
با این تفاوت که در دعوای حقوقی تصرف عدوانی، صرف تصرف سابق خواهان برای ارائه دادخواست کافی است. اما در تصرف عدوانی کیفری، شاکی باید حتماً مالک رسمی ملک باشد.
بنابراین متصرف سابق، خواهان دعوا و متصرف فعلی، خوانده دعواست. این دعوا در دادگاه محل وقوع ملک مطرح میشود.
دعوای تصرف عدوانی، به محض صدور رای بدوی قابل اجراست
دعوای تصرف عدوانی، به محض صدور رای بدوی، قابلیت اجرایی دارد و تجدیدنظر از آن اجرای حکم را به تاخیر نمیاندازد. بنابراین پس از صدور حکم مبنی بر رفع تصرف عدوانی، اجراییه صادر و رای اجرا میشود.
نکته مهمی که باید بدانیم، این است که ارکان دعوای تصرف عدوانی، اثبات تصرف سابق خواهان، تصرف فعلی خوانده و غیرقانونی بودن تصرف فعلی است.
در دعوای تصرف عدوانی به مالکیت رسیدگی نمیشود و فقط سابقه تصرف شخص خواهان و عدوانی بودن تصرف خوانده، مورد رسیدگی قرار میگیرد.
البته شخصی که ملک را به نمایندگی از مالک در تصرف داشته است، مانند کارگر، مباشر، خادم یا متولی میتواند به قائممقامی مالک، اقدام به طرح دعوای رفع تصرف عدوانی کند.
منشأ تصرف سابق خواهان باید مشروع باشد
منشأ تصرف سابق خواهان باید مشروع باشد. همچنین اگر خواهان سند مالکیت داشته باشد، نیازی به اثبات اینکه قبلاً متصرف ملک بوده، نیست و تصرف سابق او فرض گرفته میشود.
اگر شخصی هم نسبت به اصل مالکیت ملک، دعوایی مطرح کرده باشد، نمیتواند به صورت همزمان دعوای رفع تصرف عدوانی نیز مطرح کند.
اگر خواهان، مالک رسمی ملک باشد و اجرتالمثل زمان تصرف خوانده را نیز درخواست کند، دادگاه مکلف است به موضوع اجرتالمثل رسیدگی کند.
به گزارش مهداد، دعوای رفع تصرف عدوانی صرفاً راجع به ملک و اموال غیرمنقول، قابل طرح است. اگر آغاز تصرف متصرف فعلی با رضایت و اذن متصرف سابق باشد، ادامه تصرف شخص متصرف از مصادیق تصرف عدوانی نیست.
مدت زمان تصرف سابق هم باید به اندازهای باشد که او عرفاً متصرف محسوب شود که تشخیص این مدت، بنابر عرف بر عهده قاضی است.
تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی و خلعید
تفاوت دعوای رفع تصرف عدوانی و خلعید این است که در دعوای رفع تصرف عدوانی، صرف تصرف کافی است اما در دعوای خلعید، خواهان دعوا باید حتماً مالک رسمی باشد.
در یک ملک مشاعی که شرکا، ملک را در تصرف خود دارند، اگر یک شریک بدون اذن شریک دیگر، اقدام به تصرف کل ملک کند، مورد از مصادیق تصرف عدوانی است.
مثال بارز و متداول تصرف عدوانی در مشاعات، تصرف یکی از مالکان ساختمان، نسبت به مشترکات ساختمان است.
منبع : روزنامه حمایت