بهره‌گیری از فناوری‌های نو، ضرورت ارتقای نظام زندانبانی
درحالی‌که این روزها، استفاده از فناوری‌های نو برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و بر اساس این ضرورت مقام‌های قضایی به کمک نمایندگان عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به دنبال قانونمند کردن استفاده از این فناوری‌ها هستند، سامانه دستبند الکترونیک در زندان‌های پایتخت به صورت آزمایشی راه‌اندازی شد تا قدم‌های تازه‌ای در باره کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و به تبع آن، کاهش آسیب‌های ناشی از حضور در زندان برداشته شود
درحالی‌که این روزها، استفاده از فناوری‌های نو برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و بر اساس این ضرورت مقام‌های قضایی به کمک نمایندگان عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس به دنبال قانونمند کردن استفاده از این فناوری‌ها هستند، سامانه دستبند الکترونیک در زندان‌های پایتخت به صورت آزمایشی راه‌اندازی شد تا قدم‌های تازه‌ای در باره کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و به تبع آن، کاهش آسیب‌های ناشی از حضور در زندان برداشته شود.
راه‌اندازی این سامانه در تحقق شعار امسال سازمان زندان‌ها هم موثر است؛ زیرا استفاده از سازوکارهای مبتنی بر فناوری در زمره فعالیت‌های نوآورانه‌ای قرار دارد که منجر به ارتقای نظام زندانبانی خواهد شد.
مدیرکل زندان‌های استان تهران در گفت‌وگو با «حمایت» درباره رویکرد این اداره‌کل برای تحقق شعار امسال سازمان زندان‌ها می‌گوید: ارتقای نظام زندانبانی که شعار امسال سازمان زندان‌هاست فرایندی دایم است که برای تحقق آن دو رویکرد را باید در نظر گرفت.
سهراب سلیمانی ادامه داد: رویکرد اول اصلاح و ارتقای فرآیندهای فعلی و رویکرد دوم فراهم کردن بسترهای لازم برای نوآوری و بروز خلاقیت با ابداع روش‌های جدید است. البته آنچه در این میان اهمیت دارد توجه به ارتقای اصولی و روش‌مند، پایبندی به اصول اصلاح و تربیت و استفاده از تجربه‌های گذشته برای دوری از شیوه آزمون و خطاست.
فراهم شدن زیرساخت‌های زندان الکترونیک
سلیمانی درباره استفاده از فناوری‌های نو (پابند و دستبند الکترونیک) در زندان‌ها هم اظهار داشت: استفاده از فناوری‌های نو نیازی ضروری است که خوشبختانه اجرای این طرح به صورت جدی در سازمان زندان‌ها در دستورکار قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: بدیهی است که اجرای این طرح منوط به فراهم کردن زیرساخت‌های سخت‌افزاری و حقوقی است؛ با این حال باید تاکید کرد که به طور حتم استفاده از این فناوری تاثیر بسزایی در کاهش آسیب‌های ناشی از زندان بخصوص برای خانواده‌ها خواهد داشت.
به گفته وی، در صورت اجرای این طرح مددجویانی که دارای شرایط لازم باشند می‌توانند در محدوده تعریف‌شده و بدون حضور در زندان به تردد بپردازند.
مدیرکل زندان‌های استان تهران راه‌اندازی آزمایشی سامانه دستبند الکترونیک را خاطرنشان می‌کند و یادآور می‌شود: با بهره‌برداری از این سامانه، زمینه اجرایی شدن زندان الکترونیک به زودی آغاز خواهد شد.
وی در توضیح این طرح گفت: سامانه دستبند الکترونیک که با استفاده از فناوری مخابرات فعالیت خود را آغاز کرده است، این امکان را فراهم می‌کند که برخی از مددجویان به جای محدود شدن در داخل زندان‌ها بتوانند در بیرون زندان‌ها و در محدوده تعریف‌شده تردد کنند.
سلیمانی این طرح را گام بلندی در زمینه سیاست‌های کاهش آسیب زندان‌ها و همچنین کاهش استفاده از مجازات حبس خواند و ابراز امیدواری کرد که به‌زودی این طرح به صورت گسترده به اجرا درآید.
سلیمانی در پاسخ به این سوال که شرایط استفاده از این فناوری چیست؟ بیان داشت: تهیه این دستبندها هزینه‌بر است و مددجویانی که حایز شرایط استفاده از این فناوری باشند، باید هزینه خرید آن را بپردازند.
مدیرکل زندان‌های استان تهران همچنین در مورد نحوه کار این دستبند توضیح داد: برنامه تعریف‌شده برای این دستبندها به این صورت اجرا می شود که اگر مددجو از محدوده تعریف‌شده خارج شود، یک پیغام هشدار در سامانه و همچنین در خود دستبند به صورت آلارم لرزشی ایجاد می‌شود و در صورتی که فرد به حرکت خود به سوی خارج از محدوده تعریف‌شده ادامه دهد، این امتیاز از وی سلب و فرد به زندان بسته منتقل خواهد شد.
سلیمانی درباره این که آیا همه‌ی زیرساخت‌ها برای استفاده از این فناوری مهیا شده است؟ بیان کرد: هفته گذشته بهره‌برداری آزمایشی این فناوری با موفقیت انجام شد. به نظر می‌رسد اکنون تمام زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری طرح آماده است و به زودی بهره‌برداری رسمی آن آغاز خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال «حمایت» که قرار است بهره‌گیری از این سامانه از کدام زندان آغاز شود؟ یادآور شد: استفاده از این فناوری مربوط به زندان خاصی نیست و هر مددجویی که طبق قانون، شرایط لازم را داشته باشد، می‌تواند از این امکان استفاده کند.
اصلاح و تربیت، اساس زندانبانی اسلامی
این مقام مسئول درباره اقدام‌های صورت گرفته برای رسیدن به چشم‌انداز مطلوب فرهنگی و تربیتی هم اظهار داشت: اساس فعالیت‌های زندان بر پایه اصلاح و تربیت است و در این میان فعالیت‌های فرهنگی نقش بسزایی در رسیدن به این اهداف دارند.
سلیمانی درادامه گفت: به طور کلی همه ی فعالیت‌های ما در داخل زندان با رویکرد فرهنگی برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود. فعالیت‌های فرهنگی هم در چند بخش طرح‌ریزی می‌شود که در تمامی این بخش‌ها با جذب نیروهای کارآمد و ایجاد بستر مناسب برای فعالیت، شاهد رونق روزافزون فعالیت‌ها و در نهایت رسیدن به یک جایگاه قابل قبول به لحاظ تحقق شعار اصلاح و تربیت در سازمان زندان‌ها خواهیم بود.
وی یکی از کارهای مهم و تاثیرگذار در زندان‌های استان تهران را اجرای طرح بسیج قرآنی در داخل زندان‌ها می‌داند و در این باره توضیح داد: اکنون بیش از یک سوم زندانیان استان در فعالیت‌های قرآنی از جمله حفظ و قرائت فعالیت دارند که طبق برنامه‌ریزی‌ها این رقم در سال جاری، ان‌شاءالله، به یک دوم خواهد رسید.
راهکارهای گوناگون حبس‌زدایی
مدیرکل زندان‌های تهران درباره سیاست «حبس‌زدایی» هم توضیح داد که: حبس‌زدایی یکی از سیاست‌های مورد توجه سازمان زندان‌ها به شمار می‌رود و در برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از اولویت‌های دهگانه است.
سلیمانی خاطرنشان کرد: هرچند نمی‌توان حبس‌زدایی را به صورت صد درصد و کامل اجرا کرد،اما می‌توان برای کاهش استفاده از مجازات حبس، اقدام‌های فراوانی را صورت داد.
وی در ادامه اظهارکرد: سازمان زندان‌ها تاکنون برای رسیدن به این هدف اقدام‌های فراوانی کرده است که تلاش برای راه‌اندازی «زندان الکترونیک» یکی از آنهاست. مدیرکل زندان‌های تهران درباره دیگر اقدام‌ها هم تصریح کرد: در این زمینه می‌توان فعالیت‌های مددکاری در زندان‌ها را یادآور شد که همه درزمینه فراهم کردن امکان آزادی یا حداقل مرخصی برای مددجویان است. پیگیری‌ها برای اخذ آزادی مشروط و یا روشن شدن وضع اعسار مددجویان، از دیگر راه‌های حبس‌زدایی است که در زندان‌های استان تهران پیگیری می‌شود.
سلیمانی افزود: بررسی مداوم و دقیق پرونده قضایی زندانیان هم اقدام دیگری است که در روشن شدن وضع قضایی مددجویان، همچنین کسب رضایت شاکیان، بویژه شاکیان زندانیانی که مدت زیادی را در زندان مانده‌اند، موثر است.
مواد مخدر و سرقت، در رأس جرایم
این مقام قضایی استان تهران با ارزیابی کلی تنوع و فراوانی جرایم زندانیان استان خاطرنشان کرد: جرایم مددجویان را از چند زاویه می‌توان مورد بررسی قرارداد؛ استان تهران به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و اجتماعی دارای قومیت‌های مختلفی است که این وضع به لحاظ جرم‌شناسی خیلی مهم است؛ به طوری که استان تهران را به لحاظ تنوع جرم در رتبه اول قرار داده است.
وی متذکرشد: اکنون جرایم مربوط به مواد مخدر و سرقت در رتبه اول و دوم فراوانی قرار دارند.
هدفگذاری برای صدور10 هزار گواهینامه حرفه‌آموزی
سلیمانی در تشریح عملکرد زندان‌های استان در حوزه حرفه‌آموزی، افزایش سطح سواد و میزان اشتغال مددجویان بیان کرد: یکی از شاخص‌های ارزیابی عملکرد در زندان‌ها میزان موفقیت در اشتغال و حرفه‌آموزی است؛ زیرا با توسعه کمی و کیفی این بخش علاوه بر پر کردن اوقات فراغت مددجویان در داخل زندان بهره‌گیری از روش کاردرمانی برای تسریع در روند اصلاح و بازسازی شخصیت مددجویان، می توانیم یکی از مهم‌ترین علل جرم‌خیزی در جامعه را که بیکاری است، از بین ببریم.
وی اذعان داشت: بنابراین در حوزه اشتغال و حرفه‌آموزی سرمایه‌گذاری بسیاری کرده‌ایم که ایجاد فضاهای لازم، به‌کارگیری نیروهای متخصص، تعامل با سازمان‌های ذی‌ربط از جمله فنی‌وحرفه‌ای، صنایع‌دستی، همکاری با بانک‌ها برای تخصیص وام‌های خوداشتغالی از طریق مرکز مراقبت بعد از خروج و ارتقای واحد اشتغال و حرفه‌آموزی به اداره را می‌توان از عملکردهای موفق در این حوزه طی چند سال اخیر دانست.
مدیرکل زندان‌های استان تهران یادآور شد: در سال 91 این اداره کل موفق شد بیش از پیش‌بینی‌های صورت گرفته در برنامه سالانه سازمان زندان‌ها، مددجویان را تحت آموزش قرار دهد و7500 گواهینامه حرفه‌آموزی در بیش از 30 رشته صادر کرد که امیدواریم در سال جاری این رقم به بیش از 10 هزار نفر برسد.
