مجازات جرم تخریب اموال
هیچ کس حق خراب کردن و آسیب زدن به اموال دیگران یا تعرض به آنها را ندارد زیرا مالکیت افراد بر اموال و دارایی های خود، امری قانونی برشمرده شده است
هیچ کس حق خراب کردن و آسیب زدن به اموال دیگران یا تعرض به آنها را ندارد. زیرا مالکیت افراد بر اموال و دارایی های خود، امری قانونی برشمرده شده است.
«تخریب» به معنی ویران کردن و خراب کردن است و در اصطلاح حقوقی نیز تخریب به معنای خراب کردن ابنیه (بناها و ساختمان ها) و خراب کردن اموال استعمال می شود.جرم تخریب در قانون تعریف نشده، بلکه فقط به ذکر مصادیقی از آن بسنده شده است.از طرف دیگر، قانونگذار، حرق و آتش زدن را که وسیله تباه کردن و از بین بردن مال است، مترادف با تخریب به کار برده است.تخریب را میتوانیم به این صورت تعریف کنیم: لطمه زدن عمدی به طور کلی یا جزئی نسبت به مال یا شیء متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی به طرق مذکور در قانون.اما باید دانست که در قانون، معیار و ضابط های برای میزان خرابی یا صدمه زدن مشخص نشده است.در نتیجه ضابطه تشخیص لطمه زدن، عرف و اجتماع است که بر اساس آن در هر مورد باید به «عرف» مراجعه کرد.لطمه زدن به یکی از دفاتر تجارتی و پاره کردن چند برگ از آن در نظر عرف تخریب شناخته می شود.نکته دیگری را که باید مد نظر قرار داد، این است که علاوه بر عمل فیزیکی لطمه زدن، ورود ضرر به مال دیگری نیز شرط تحقق جرم است، زیرا تا ضرر واقع نشود، جرم تحقق پیدا نخواهد کرد. مثلا اگر شخصی عمدا آب را به پشت دیوار خانه همسایه اش انداخته، اما هنوز ضرری به آن نرسانده، تخریبی صورت نگرفته است.به علاوه جرم تخریب از جمله جرایم عمدی است که مطلق ایراد ضرر از ناحیه مرتکب، در صورت ایجاد شدن ضرر برای مجرمیت فاعل کفایت می کند.
به عبارت دیگر، نتیجه مجرمانه در جرم تخریب انجام یافته، مستتر است؛ اعم از اینکه فاعل صدمه در حین ارتکاب خواهان نتیجه مجرمانه حاصله بوده باشد یا نباشد.ضمنا نوع وسیله ارتکاب جرم نیز در تحقق آن مهم نیست. یعنی مهم نیست که مثلا خودروی فرد با چاقو آسیب دیده باشد یا مثلا با آجر؛ هر چند در پارهای از اوقات موجب تشدید مجازات خواهد شد.به موجب قانون خسارت کیفری سال 1971، ارتکاب حریق (آتش زدن) عمدی عبارت است از انهدام (نابود کردن) یا از بین بردن اموال یا ایجاد خسارت به وسیله آتش زدن. مثلا شخص «الف» اموال دیگری را با ایجاد حریق از بین ببرد یا به آن خسارت وارد کند.
ترک فعل در جرم تخریب
بدون تردید، جرم تخریب مانند اغلب جرایم عمدی، ناشی از رفتار مجرمانه و فعل خارجی مثبت مرتکب جرم است که در قالب عمل فیزیکی از بین بردن یا لطمه زدن کلی یا جزئی به مال غیر، ظاهر می‌شود.بنابراین ترک فعل هرچند موجب از بین رفتن یا ورود ضرر به مال متعلق به غیر شود، عنصر مادی تخریب محسوب نخواهد شد.مثلا اگر مستاجر مغازهای در فصل زمستان، برف بام مغازه را بهموقع پارو نکند و بر اثر آن به عین مستاجره خسارتی وارد شود، ترک فعل او عنصر مادی جرم تخریب محسوب نخواهد شد؛ هرچند از نظر مدنی ضامن خسارات وارده خواهد بود.نکتهای که در اینجا نباید آن را فراموش کنیم، مساله از حیز انتفاع انداختن مال متعلق به دیگری با حفظ اصل مال است.مثلا اگر کسی روی زمین زراعی متعلق به دیگری، با ریختن سم باعث شود که دیگر چیزی در آن نروید، در این مورد با اینکه اصل مال (زمین) موجود است، ولی بر اثر اقدام مرتکب، مال از حیز انتفاع ساقط شده است.
تفاوت تخریب اموال شخصی و دولتی
بیگمان آنچه از ناحیه مرتکب جرم (فردی که تخریب توسط او صورت گرفته است)، مورد تعدی و تجاوز قرار میگیرد، عبارت از هر چیز باارزشی است که اختصاص آن به شخص حقیقی یا حقوقی ممکن باشد؛ اعم از اینکه آن شیء مال منقول یا غیرمنقول باشد.به علاوه از نظر تعلق مال به غیر نیز بر حسب مورد، موضوع تخریب ممکن است ناظر به تاسیسات و اموال نظامی یا عمومی و عامالمنفعه و یا اموال خصوصی اشخاص یا اشیا، ابنیه و آثار ملی، مذهبی، تاریخی یا مربوط به میراث فرهنگی باشد.
سوء نیت در جرم تخریب
تخریب از جمله جرایم عمدی است و تحقق آن موکول به از بین بردن یا ایجاد نقصان و ورود ضرر و زیان یا از کار انداختن و از حیز انتفاع انداختن مال متعلق به غیر است و برخلاف جرایم مادی، صرف احراز قصد مجرمانه مرتکب ضروری است.بنابراین «قصد لطمه زدن» به مال غیر، عنصر اصلی در جرم تخریب است. یعنی مرتکب باید از روی قصد و با علم به اینکه میخواهد به اموال دیگران آسیب وارد کند، مرتکب جرم تخریب شود.بنابراین اگر مرتکب عملی را انجام دهد که موجب خسارت و از بین رفتن اموال دیگران شود، ولی عمدی نبوده باشد، تخریب صورت نگرفته است.
عوامل تشکیلدهنده جرم تخریب
عوامل تشکیلدهنده جرم تخریب شامل این موارد است: محرز شدن قصد مجرمانه مرتکب که موجب ضرر به دیگری شده باشد؛ موضوع جرم تخریب میتواند هر شیء منقول یا غیرمنقول باشد و صدمهای که به مال دیگری وارد می‌شود باید آگاهانه باشد.
مجازاتهای قانونی جرم تخریب
بر اساس ماده 675 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، هر کس عمداً عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و به طور کلی هر محل مسکونی یا معد برای سکنی یا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغ‌های متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شود.در تبصره یک این ماده آمده است که اعمال فوق در این فصل در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد، مجازات محارب را خواهد داشت. همچنین بر اساس تبصره 2 این ماده، مجازات شروع به جرایم فوق، 6 ماه تا دو سال حبس است.همچنین طبق ماده 676 این قانون، همچنین هر کس سایر اشیای منقول متعلق به دیگری را آتش بزند، به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. قانونگذار در ماده 677 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 نیز بیان کرده است که هر کس عمداً اشیای منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب کرده یا به هر نحو کلا یا بعضاً تلف کند یا از کار اندازد، به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
منبع : روزنامه حمایت
رای شماره 2681 هیات عمومی دیوان عدالت اداری ایراد بی نفعی خواهان
