اعلام نرخ دیه حق و تکلیف هیچکس نیست، دعوی نکنید
اعلام نرخ دیه حق و تکلیف هیچکس نیست، دعوی نکنید
اعلام نرخ دیه حق و تکلیف هیچ کس نیست؛ دعوا نکنید!
18 خرداد 1390
جلیل محبی
در روزهای اخیر پیرو اعلام جدید دیه انسان مباحثی رسانه ای گردید که نشان از عدم عمق کارشناسی در قوه قضاییه خبر میداد. بحث دیه شقوق و شاخه های مختلف دارد که قصد پرداختن به آن را ندارم. فقط یک مطلب را جهت استحضار مسئولین و اطلاع مردم عزیز عرض می کنم و آن اینکه دیه ماهیتی شرعی دارد و اعلام رئیس قوه قضاییه و نه هیچ کس دیگر (مگر رهبری با حکم حکومتی) نمیتواند آن را تغییر دهد.
بر اساس ماده 297 قانون مجازات اسلامی دیه انسان عبارت است: 1- صد شتر 2- دویست گاو 3- هزار گوسفند و در قانون نه تنها حرفی از تبدیل این امور به مبلغ توسط رئیس قوه قضاییه نشده است بلکه در تبصره ماده فوق، تبدیل این ماهیات به مبلغ رایج کشور را با تراضی طرفین میداند نه بخشنامه رئیس قوه قضاییه.
مردم عزیز نیز آگاه باشند که هرگاه صدمه ای جانی به خود یا خانواده شان وارد شد می توانند اصل دیه (شتر، گوسفند یا گاو) را مطالبه کنند نه مبلغ آن را. زیرا از آنجا که مبلغ اعلام شده بسیار بسیار پایینتر از نرخ واقعی این اقلام است، دریافت مبلغ اعلامی حقوق بزه دیده یا اولیاء دم را ضایع می گرداند.
اشاره به برخی مواد قانون مجازات اسلامی مرتبط
ماده 297 - دیه قتل مرد مسلمان یکی از امور ششگانه ذیل است که قاتل در انتخاب هر یک از آنها مخیر میباشد و تلفیق آنها جایز نیست.
1 - یکصد شتر سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشند.
2 - دویست گاو سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشند.
3 - یک هزار گوسفند سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشند.
4 - دویست دست لباس سالم از حلههای یمن.
5 - یک هزار دینار مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر دینار یک مثقال شرعی طلا به وزن 18 نخود است.
6 - ده هزار درهم مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر درهم به وزن 12.6 نخود نقره میباشد.
تبصره - قیمت هر یک از امور ششگانه در صورت تراضی طرفین و یا تعذر همه آنها پرداخت میشود.
ماده 298 - دیه قتل عمد در مواردی که قصاص ممکن نباشد و یا ولی مقتول به دیه راضی شود یکی از امور ششگانه فوق خواهد بود لکن در کلیهمواردی که شتر به عنوان دیه تعیین میشود لازم است که سن آن از پنج سال گذشته و داخل در سال ششم شده باشد.
ماده 299 - دیه قتل در صورتی که صدمه و فوت هر دو در یکی از چهار ماه حرام (رجب - ذیعقده - ذیحجه - محرم) و یا در حرم مکه معظمهواقع شود علاوه بر یکی از موارد ششگانه مذکور در ماده 297 به عنوان تشدید مجازات باید یک سوم هر نوعی که انتخاب کرده است اضافه شود وسایر امکنه و ازمنه هر چند متبرک باشند دارای این حکم نیستند.
طرف دعوی مطالبه مهریه از زوج متوفی کیست؟ آئین نامه اجرائی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع