دامادهایی که به زندان می روند ادامه افزایش زندانیان مهریه
دامادهایی که به زندان می روند ادامه افزایش زندانیان مهریه
دامادهایی که به زندان می روند
ادامه افزایش زندانیان مهریه
نویسنده: سحاب فاطمی
متاسفانه معضل وجود زندانیان مهریه در زندانها هنوز حل نشده است .زندانیانی که در انتظار رسیدگی به تقاضای اعسار خود هستند و در عین حال روند پیچیده و طولانی مدت دادرسی آنها را خسته و درمانده ساخته است.یکی از اصلی ترین معضلاتی که پیش روی زندانیان مهریه است اطاله دادرسی و بوروکراسی قوه قضائیه است.البته تعدد پروندها و کمبود قضات نیز در این خصوص نقش مهمی ایفا می کند.
تا کنون بارها محافل قضائی و سیاسی کشور در خصوص افزایش زندانیان مهریه و لزوم ایجاد قوانین جایگزین برای مقابله با این معضل ابراز نگرانی کرده اند .اسدالله جولایی رئیس ستاد دیه کشور از افزایش زندانیان مهریه، چک و دیه خبر داد:
«هم اکنون 12 هزار و 500 نفر زندانی دیه در زندانهای کشور داریم. همچنین براساس آمارها در سالهای 89 و 90، 20 هزار داماد با شکایت زنان برای پرداخت مهریه راهی زندان شده اند و این یک هشدار است مبنی بر اینکه می گویند مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته اشتباه است و باید خانواده ها هوشیار باشند.متاسفانه همچنان آمار زندانیان دیه، چک و مهریه و نفقه رو به افزایش است.»
آنچه مسلم است اینکه هنوز معضل زندانیان مهریه در کشور حل نشده است .این معضل به قوت خود باقی است .در این خصوص هنوز قوانین جایگزینی تدوین نشده است که در بوروکراسی پرپیچ و خم قوا قضائیه اجرایی شده باشد .البته مقامات قوه قضائیه در این خصوص اقدامات زیادی صورت داده اند اما هنوز در عمل اتفاقی که بتواند جلوی افزایش بی رویه زندانیان مهریه را بگیرد صورت نگرفته است .این اقدام از مدتها قبل می بایست صورت می گرفت اما هنوز شاهد وقفه ای آزار دهنده در آن هستیم .کلیت وجود زندانیان مهریه در کشور آزار دهنده است و باید جلوی این روند گرفته شود.در این خصوص می توان از قوانین جایگزین استفاده کرد تا ضمن حفظ حقوق همسران،از به زندان افتادن افراد جلوگیری کرد .
زندان آثار مخربی بر روی انسان دارد .در بسیاری از موارد ،زندانیان مهریه کسانی هستند که به لحاظ اعتبار و شخصیت تحصیلی و اجتماعی دارای مراتب بالایی هستند اما به هر دلیل نتوانسته اند به زندگی با همسر خود ادامه دهند و در نهایت به دلیل عدم توانایی در پرداخت مهریه یا نفقه راهی زندان شده اند.این روند باید هر چه سریع تر متوقف شود .البته در این میان نمی توان فرهنگی عمومی را نیز نادیده انگاشت.به نظر می رسد عرفی که در خصوص مهریه شکل گرفته است باید هر چه سریع تر نابود شود .این عرف در نوع خود بازدارنده (از بعد منفی) است و نمی توان با استناد به آن جلوی معضلات اجتماعی را گرفت .
در عرف نادرستی که ایجاد شده است مهریه بیشتر به عنوان عاملی برای بقا و استحکام خانواده معرفی شده است.این در حالی است که مهریه بالاتا کنون منجر به خوشبختی هیچ زوجی نشده است .زمانی که خدای ناکرده قرار باشد زندگی زوجین دستخوش تغییر شده و از هم بپاشد،مهریه بالانتوانسته است حکم بهبود زندگی آنهار ا داشته باشد .همچنین نمی توان به یک زندگی که بر اثر مهریه بالاحفظ شود به عنوان یک زندگی سالم نگریست زیرا تنها انگیزه ها و علل مادی است که منجر به حفظ بنیان سست یک زندگی شده است .
در هر صورت باید نوع نگاه جامعه به مقوله مهریه تغییر کند و در عین حال قوانینی صحیح برای تغییر این عرف تدوین شود.تا زمانی که خانواده ها نسبت به زندان به عنوان ابزاری برای تهدید زوج می نگرند نمی توان نسبت به اصلاح عرف موجوددر جامعه نیز امید داشت.به عبارت بهتر اصلاح عرف و باور موجود در قبال مهریه تنها بر عهده دستگاه فرهنگی کشور نیست و قوه قضائیه نیز باید مهریه را به عنوان یک ابزار قهری از معادلات زندگی افراد حذف کند.البته در اینجا باید خواسته های زن نیز تامین شود اما تامین این خواسته ها می تواند بر اساس مکانیسمی مشخص تر و اصولی تر صورت گیرد.در این خصوص باید کارشناسان قضائی حضوری پررنگ تر داشته باشند .
طی سال های اخیر شاهد بودیم برخی زنان برای تحت فشار قرار دادن همسر خود یا تنبیه او از مهریه به عنوان اهرم فشار استفاده
می کنند. در این صورت استنکاف مرد از پرداخت مهریه باعث ساقط شدن او از اموالش و زندانی شدنش می شود. حال آنکه این بازداشت هفته ها یا ماهها به طول می انجامد.البته مکانیسم تقسیط مهریه و طرح ادعای اعسار در سال های اخیر رویه ای خوب داشته است که بر اساس آن دادگاه با بررسی توانمندی های مالی مرد اقدام به تقسیط مهریه می کند. با این توضیح نکته ای که هم اکنون قابل طرح است افزایش ناگهانی قیمت سکه طلاو تاثیر آن بر روی محکومان مهریه است. زمان تعیین پیش قسط و اقساط دادگاه بر اساس قیمت روز سکه اقدام به تعیین آن کرده است که حالابا افزایش قیمت سکه طلاتوانایی مرد در پرداخت آن کمتر می شود.افزایش قیمت سکه سبب می شود تا روند بررسی اعصار پیچیده تر شود.به عنوان مثال در گذشته ای بسیار نزدیک دستمزد یک کارمند ساده از قیمت یک سکه بهار آزادی بیشتر بود اما در حال حاضر این دستمزد با قیمت یک سکه برابری می کند و یا حتی از آن نیز کمتر است .بنابر این یک کارمند برای پرداخت مهریه (در صورت پذیرش اعسار ماهی یک سکه)کلیه حقوق خود را به حساب همسر سابقش واریز کند .
در برخی موارد این میزان از حقوق کارمند نیز بالاتر می شود.در این جا حتی کارمند مورد مثال اگر اراده بر پرداخت مهریه نیز داشته باشد به دلیل بالابودن قیمت مذکور نمی تواند این اقدام را صورت دهد .در هر صورت باید برای نحوه بررسی تقاضای اعسار محکومین مهریه نیز مکانیسمی غیر از مکانیسم موجود تدوین شود تا فرد در عین پرداخت مهریه دچار غبن و زیانهای جبران ناپذیر نیز نشود .
روزنامه رسالت، شماره 7579 به تاریخ 12/4/91، صفحه 7 (حرف امروز)
تعیین 110 سکه مهریه کار دادگاه‌ها را زیادتر می‌کند آغاز ثبت نام و جذب اختصاصی داوطلبان منصب قضاوت
