آئین نامه و مقررات زندانها
ماده 1- مرکز پذیرش وتشخیص به منزله یک واحد زندان محلی است برای شناخت شخصیت زندانیان وپذیرش آنان که این مرکز زیر نظر رئیس زندان انجام ووظیفه مینماید.
تبصره – درصورت لزوم مرکز پذیرش وتشخیص دارای دوقسمت جداگانه میباشدکه یک قسمت آن به پذیرش وقسمت دیگر به تشخیص اختصاص خواهد یافت .
بخش اول – پذیرش
ماده 2- پذیرش زندانی از زمان آغاز میگردد که متهم یا محکوم بموجب برگ رسمی فقط با امضاء ومهر مقام مقضائی حوزه مربوطه صادرکننده قرار یاحکم متضمن مشخصات کامل متهم یامحکوم ( شهرت ، نام ، نام پدر ، شماره شناسنامه ، نوع جرم و اتهامات یا محکومیت ، نوع ومیزان مجازات شماره قراریا حکم ، تاریخ شروع بازداشت ) وسیله مأمور شناخته شد که باید کارت شناسائی رسمی ملصق به عکس خود را ارائه دهد به بازداشتگاه یا زندان تحویل می گردد.
ماده 3 – از هر زندانی به محض معرفی به زندان تحت مراقبت مأمورانی که او را به زندان آورده اند درقسمت پذیرش انگشت نگاری وعکاسی میشود وپس از تنظیم دوبرگ انگشت نگاری ( یک برگ برای زندان ویک برگ برای ارسال به اسناد قانونی ) برای تعیین پیشینه با ذکرشماره عکس زندانی بانضمام مدارک رسمی نسبت به تحویل زندانی اقدام می گردد وعلاوه برشماره کلاسه دفاتر ثبت کل وثبت قرارها ومحکومیت ها ذکرشماره عکس نیز درکلیه مکاتبات مربوط به بازداشتی ها ومحکومان الزامی است .
تبصره : هرزندانی مکلف است هنگام ورود به زندان مشخصات صحیح وکامل خودرا اعلام درصورت دادن مشخصات غلط طربق مقررات این آیننامه تنبیه انضباطی خواهد شد.
ماده 4- در زندانها باید دفاتر ثبت کل حاوی نکات زیر صفحه بندی وبه امضاء ومهررئیس زندان رسیده ومشخصات زندانی به محض ورود از تحویل او به زندان به شرح زیر درآن ثبت شود ( ذکر هویت کامل متهم ویامحکوم ، نام ونام خانوادگی ، نام خانودگی قبلی ،نام مستعار، لقب نام پدر ومادر ، وضع خانوادگی ، جنسیت ، مذهب ، تابعیت ، شغل ، سن ، میزان سواد ، پیشینه کیفری ، شماره عکس ، علائم مخحصوص بدنی ، نوع اتهام یا محکومیت ، نوع قرار یامجازات ، مدت محکومیت ، تاریخ شروع بازداشت ، تاریخ آزادی از زندان ، شماره قرار یا حکم مرجع صدور قرار یاحکم ، نشانی دائم ، شماره تلفن ، شماره ومحل صدور شناسنامه ) صحت انطباق مشخصات فوق با زندانی معرفی شده باید درذیل معرفی نامه بوسیله مأمور مراقب وآورنده نامه وزندانی تأیید وپس از ثبت مراتب دردفتر ثبت کل صحت آن به امضاء زندانی معرفی شده درستون آخر دفتر مذکور گواهی شود.
ماده 5- برای هرزندانی کارت شناسائی ملصق به عکس وهمچنین کارت بایگانی به ترتیب حروف الفباء با تهیه و در ردیف مربوطه نگهداری می گردد.
ماده 6- شماره مکاتبات اداری در باره زندانی به این شرح خواهد بود :
متهمان ( شماره عکس – شماره ردیف بزه مورد اتهام – شماره مربوط به نوع بزه مورد اتهام – شماره ترتیب دفترثبت کل – علامت ممیزه زندان ) .
ماده 7- مکلیه پرونده های زندانیان اعم از متهم یامحکوم بایستی ملصق به عکس وحاوی برگ انگشت نگاری وشرح حال وخلاصه پیشینه ، شخصی ، خانوادگی ، اجتماعی وکیفری آنها به امضاء مسئول بایگانی زندان باشد.
ماده 8- برای هرزندانی کارت شناسائی ملصق به عکس شامل مشخصات کامل او به شرح مندرج درماده 4 تهیه ودر هرگونه نقل وانتقالی بعنوان معرف ومبین مشخصات زندانی مورد استناد واستفاده لازم قرارمی گیرد.
ماده 9- رئیس زندان یا جانشین او مکلف است هرروز اول وقت اداری از زندانیان تازه وارد بازدید نموده والزام اجراء مقررات و مراعات نظم وانضباط را درمحیط بازداشتگاه وزندان به آنها تفهیم ودفترچه راهنمای مقررات وظائف زندانیان را بین آنها توزیع نماید.
ماده 10- جزئیات ومشخصات کامل اشیاء و وجوه نقدی ولوازم والبسه شخصی وسایر اسناد واوراق بهادار زندانیان باید به هنگام ورود آنان به زندان یا بازداشتگاه درحضور زندانی ومسئول امورنگهبانی و انباردار زندان یا بازداشتگاه در سه نسخه تنظیم ودردفاتر نگهبانی وانبار ثبت گردد.البسه ولوازم زندانی پس از ضد عفونی به انضمام اشیاء وانبار ثبت ولوازم دیگر او در کیسه مخصوص لفاف شده ، شماره کیسه دربرگ صورتمجلس تنظیمی قید ویک نسخه از آن به زندانی تحویل ونسخه ثانی به انبار ونسخه سوم در پرونده زندانی بایگانی شود.
تبصره – نگهداری وجوه نقدی زندانی به ترتیبی خواهد بود که دراین ایینامه پیش بینی شده است .
ماده 11- درصورت فقدان منع قانونی هر زندانی میتواند دراسرع وقت بوسائل ممکن بیکی از نزدیکان مورد اعتماد خود اطلاع دهد که درزندان حضور یافته نسبت به تحویل اشیاء ولوازم شخصی او باحضور خود زندانی اقدام نماید، درهرنوبت صورتمجلس تحویل وتحول بایستی دردفاتر نگهبانی وانبار زندان یا بازداشتگاه و پرونده زندانی ثبت شود .
ماده 12- هرگاه زندانی کتباً تقاضا نماید که اشیاء و لوازم شخصی خود را وسیله پست سفارشی یا بوسائل مطمئن دیگر برای یکی از بستکگان خویش ارسال دارد، نسبت به بسته بندی ولاک و مهر آن با تنظیم صورتمجلس به امضای خود زندانی و مسئول امورنگهبانی و انباردار حاوی مشخصات و جزئیات و تعدا محتویات بسته اقدام میگردد، هزینه بسته بندی وحمل آن را باید زندانی شخصاً بپردازد
ماده 13 – درصورتیکه زندانی نتواند شخص مطمئن را برای تحویل دادن اسناد واشیاء ولوازم شخصی وقیمتی خود معرفی نماید، تعیین تکلیف ومحل و نحوه سپردن و نگهداری آن درمحلی غیر از زندان ازقبیل صندوق امانات پستی یا یکی از بانکها وغیره موکول به تقاضای کتبی زندانی خواهد بود.
ماده 14 – هنگام انتقال زندانی از زندانی به زندان دیگر باید تشریفات تحویل و تحول وبسته بندی لوازم و اشیاء دیگر او با تنظیم صورتمجلس وثبت مراتب دردفاتر نگهبانی وانبار کاملاً انجام شود ویک نسخه از صورتمجلس بهمراه زندانی به زندان مقصد ارسال خواهد شد.
ماده 15 – زندانیان مجاز هستند در زندان فقط از لوازم و اشیاء شخصی زیر استفاده نمایند:
کتاب ونشریات مجاز، خمیر دندان و مسواک غیر فلزی ، جای صابونی غیرفلزی ، صابون و شامپو ابر حمام ، شانه غیر فلزی ، دو عدد دستمال ، دو عددحوله کوچک ، دو حفت جوراب ، لباس زیر بنا به ضرورت بهداشتی ، نوشت افزار ( کاغذ – پاکت – مداد – خودکار)
وعینک طبی ولوازم طبی دیگر بااجازه بهداری زندان .
ماده 16- باستثنای لوازم مذکور درماده فوق نگهداری واستفاده از اشیاء دیگر موکول به نظر رئیس زندان میباشد.
ماده 17- زندانی حق آوردن لوازم وابزار کار آز کارگاه و آموزشگاه را به داخل زندان یا بازداشتگاه ندارد.
بخش دوم – تشخیص و طبقه بندی
ماده 18- در هر زندان قسمتی به نام تشخیص بمنظور شناخت شخصیت زندانیان و طبقه بندی نها بااستفاده از خدمات کارشناسان متخصص تشکیل می گگردد که تهیه وتنظیم و نگهداری پرونده شخصیتی زندانی بشرح مواد بعدی بعهده این قسمت است .
ماده 19- محکومان حداکثر دوماه درقسمت پذیرش وتشخیص تحت آزمایشهای پزشکی ، روانپزشکی ، آزمونهای روانشناسی وشناخت شخصیت و استعداد قرار گرفته و میزان سلامت جسمی و روانی و معلومات واطلاعات مذهبی و علمی و فنی آنان از جهت شناخت شخصیت بررسی وتعیین می گردد.مددکاران اجتماعی طبق موازین اسلامی درخصوص سوابق زندگی زندانی تحقیقات لازم بعمل آورده گزارش کاملی از گذشته محکوم از دوران طفولیت تا زمان تنظیم گزارش در محیططهای مختلف خانوادگی ، تحصیلی ، محلی ، زندانی در قشمت پذیرش وتشخیص کلیه گزارشهای متخصصین د رپرونده او متمرکز میشود تا درشورای طبقه بندی مطرح شود.
ماده 20 – درهر زندان شورائی است به نام شورای طبقه بندی زندانیان که درخصوص تعیین وتقسیم محل استقرار زندانی در داخل زندان ، اشتغال یا عدم اشتغال بکار زندانیان در کارگاههای داخل زندان و نحوه آن و اظهار نظر درزمینه زندانیان حائز شرائط عفو و آزادی مشروط اتخاذ تصمیم مینمایند.
ماده 21 – شورای طبقه بندی هفته ای یکبار به ریاست رئیس زندان و عضویت مسئولین فرهنگی وانتظامی وقضائی زندان و درصورت لزوم کارشناسان موضوع ماده 19 تشکیل میگردد.
ماده 22 – موارد زیر :
الف – انتقال زندانی متخلف به سلول انفرادی برای مدت بیش از سه روز
ب – اشتغال زندانی در کارگاههای خارج از محوطه زندان .
ج – اعطای مرخصی به زندانی .
د – پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات به ریاست دیوانعالی کشور.
هـ- پیشنهاد آزادی مشروط به مرجع قضائی ذیربط .
فقط به تقاضای رئیس زندان و با موافقت دادسرای محل مربوطه خواهد بود.
ماده 23 – زندانیان حسب سابقه ، سن ، جنسیت ، نوع جرم ، مدت مجازات ، وضع جسمانی وروانی و چگونگی شخصیت و استعداد طبق موارد مندرج دراین آیننامه حسب تشخیص شورای طبقه بندی به یکی از قسمتهای زندان یا مؤسسات تأمینی وتربیتی اعزام میگردند.
تبصره یک – زنان بطور کلی وجوانان تا 20 سال اعم از متهم یا محکوم به نحو جداگانه نگهداری میشوند و شورای طبقه بندی به کیفیت مذکور درمواد قبل نسبت به آنها اتخاذ تصمیم خواهد نمود.
تبصره دو- زنان زندانی میتوانند اطفال خود را تاسن دوسال تمام بهمراه داشته باشند رؤسای زندانها موظفند در هر زندان نسبت به تفکیک و جداسازی اطفال 2 تا 5 ساله درمحل مجزا ( مهدکودک ) اقدام و یا نسبت به انتقال اطفال آنها به مؤسسات نگهداری اطفال مبادرت نمایند.
ماده 24 – درصورت ضرورت وپیش آمد امر فوق العاده که محتاج به اتخاذ تصمیم فوری از طرف شورای طبقه بندی باشد به تقاضای رئیس زندان این شورا در وقت فوق العاده تشکیل جلسه میدهد.
ماده 25- متهمین در بازداشتگاههای ومحکومین در زندانها نگهداری شده و میتوانند با صلاحدید مسئولین زندان از برنامه آموزشی ، حرفه ای ، تفریحی وورزشی استفاده نمایند مگر اینکه به لحاط عدم شایستگی اخلاقی ونوع و اهمیت جرم ارتکابی و یا دستور مقام قضائی ، اجتماع آنان باسایر متهمان ومحکومان مصلحت نباشد.
بخش سوم – واحد آمار وکامپیوتر
ماده 26 – درهرزندان یا بازداشتگاه واحدی بنام واحد آمار وکامپیوتر تشکیل می گردد تا کلیه آمار مورد نیاز را ثبت نماید.
ماده 27- بمنظور استخراج آمار مورد نیاز وثبت ورود و خروج زندانیان وکسب اطلاعات موضوع ماده 4 واحد آمار مورد نیاز وثبت ورود وخروج زندانیان وبرای هریک از زندانیان کارت ویژه ای تنظیم نماید.
ماده 28- واحد آمار هرزندان موظف است فرمهای مربوطه را درمواعد معینه ( روزانه – ماهانه ) تنظیم و از طریق آمار ادارات کل به سازمان ارسال دارند.
تبصره – فرم دفاتر روزانه وکل ونمونه برگها وکارتها توسط سازمان تهیه وابلاغ می گردد.
فصل دوم – سرشماری و بازرسی زندانیان واماکن زندانها
ماده 29 – بازرسی دقیق زندانی هنگام ورود به زندان یا آسایشگاه و خروج ازآنها بهرعلتی الزامی است .
ماده 30 –زندانیان ونگهبانان زندان موازین اسلامی تحت نظارت ومراقبت مسئولان انتظامی و نگهبانان زندان بوده و از آنها حداقل روزی دو نوبت صبحها قبل از شروع ورزش وشبها موقع ورود به آسایشگاه سرشماری بعمل آید.
ماده 31- محل کار وآسایشگاه واشیاء زندانی مطابق دستور رئیس زندان یا جانشین او بازرسی میشود. تمرد یا مقاومت در برابر مأموران بازرسی وسرپیچی از اجرای دستور آنها موجب تنبیهات انضباطی متمرد خواهد شد.
مائه 32- برای حفظ آرامش وامنیت داخل زندان و بازداشتگاه باید حداقل ماهی یکبار کلیه اماکن ولوازم و اشیاء زندانیان بوسیله گرئوهی مرکب از سه نفر: یکنفر مأمور انتظامی یکنفر نماینده بازرسی ونظارت و پیگیری ، یکنفر نماینده واحد قضائی زندان با انتخاب رئیس زندان یا جانشین او وتحت تعلیم و نظارت آنان بازرسی شود وبا تنظیم صورتمجلس گزارش کار بطور مرتب در پوشه مخصوص بازرسی زندان یا بازداشتگاه بایگانی شود.
تبصره – در زندانهای فاقد ادارات یادشده اعضاء بازرسی بوسیله رئیس زندان یا جانشین او تعیین میشوند.
ماده 33 – درصورت کشف مواد واشیاء ولوازم ممنوعه بایستی صورتمجلس تنظیمی حاکی از چگونگی بدست آمدن مواد واشیاء ولوازم مکشوفه به امضاء متخلف رسیده چنانچه عمل ارتکابی جرم و قابل تعقیب کیفری باشد پرونده امر ازطریق رئیس زندان به مرجع قضائی صالحه ارسال وبه تخلف زندانی از نظر انضباطی طبق مقررات این آئین نامه رسیدگی خواهد شد . درهرصورت جریان امر باید درپرونده زندانی ضبط شود.
فصل سوم – برنامه روزانه زندانیان
ماده 34 – برنامه روزانه زندانها وبازداشتگاههابایستی بدون تبعیض واستثناء در باره کلیه زندانیان یکسان بمورد اجرا گذاشته شود . برنامه زندانها وبازداشتگاهها از اول فروردین لغایت شهریور بشرح زیراست :
اذان صبح بیدار باش ، انجام فرایض دینی ، استحمام ، نظافت شخصی ، تمیز و مرتب کردن آسایشگاه ، پوشیدن لباس ، ساعت 30ر6سرشکاری وورزش ، نیایش صبحگاهی وبرافراشتن پرچم ، ساعت 30ر7 صرف صبحانه ساعت 8 تا 30ر11 کار درگارگاه شرکت درکلاسهای آموزشی علمی ودینی وحرفه ای ساعت 30ر11 تا 14 انجام فرایض دینی وصرف نهار واستراحت ساعت 14 تا 17 کار درکارگاه ، شرکت درکلاس آموزش علمی ودینی وحرفه ای ساعت 17 تا 30ر17 دعاوی شامگاه و فرود آوردن پرچم ساعت 30/17 تا 30/18 استماع سخنرانیهای مذهبی و اخلاقی استفاده از کتابخانه و مکاتبه- تفریحات سالم و اذان مغرب- انجام فرایض دینی- ساعت 15/19 تا ساعت 15/21 خاموشی و سکوت.
ماده 3- برنامه زندانها و بازداشگانها از اول فروردین تا آخر شهریور در روزهای تعطیل رسمی بشرح زیر میباشد:
اذان صبح بیدار باش، انجام فرائض دینی، نظافت شخصی. تمیز و مرتب کردن آسایشگاه، پوشیدن لباس، ساعت 30/7 تا9 سرشماری، صرف صبحانه ، نیایش صبحگاهی ، برافراشتن پرچم ، ساعت 9 تا 30/11 استحمام و انجام امور شخصی- ساعت 30/11 تا 14 صرف نهار و استراحت، انجام فرائض دینی و استماع وعظ و خطابه یا مطالعه- ساعت 14 تا 17 ملاقات با بستگان با رعایت مقررات ساعت 17 تا 30/17 دعای شامگاه وفرود آوردن پرچم- ساعت 30/17 تا 30/18 استماع سخنرانیهای مذهبی و اخلاقی، استفاده از تفریحات سالم، اذان مغرب، انجام فرایض دینی، پس از نماز از ساعت 45/19 تا 30/20 صرف شام – ساعت 30/20 تا 21 سرشماری، ورود به آسایشگاه، ساعت 21 خاموشی و سکوت.
ماده 36 – برنامه زندانها و بازداشتگاهها از اول مهر تا آخر اسفند ماه به شرح زیر است:
اذان صبح بیدار باش و انجام فرائض دینی، فاصله بیدار باش تا ساعت 8 انجام امور شخصی و نظافت ساعت 8 تا 22 اجرای برنامه مواد 34 و 35 و ساعت 22 خاموشی.
تبصره – هر گونه تغییر در برنامه های فوق با توجه به اوضاع و احوال زندان یا شرایط اقلیمی با تصویب سازمان خواهد بود.
ماده 37- زندانیان مکلف به رعایت و اجرای مواد 34 و 35 و 36 این آئین نامه میباشند، باستثناء بیمارانیکه با صدور گواهی معذوریت از طرف پزشک زندان و تائید آن توسط مسئول بهداری برای مدتیکه در گواهی تصریح میگردد از اجرای برنامه های روزانه معاف خواهند بود.
ماده 38- در موقع امتحانات و بنا به ضرورت ، برای مطالعه و به منظور تشویق زدانیان با کسب اجازه کتبی از مسئول زندان، استفاده از روشنائی با رعایت سکوت کامل بدون ایجاد مزاحمت دیگران مجاز میباشد.
ماده 39- پس از خاموشی باید درمحوطه زندان سکوت کامل برقرار باشد، همچنین در موقع کار و تحصیل و گردش و ورزش و تفریحات سالم و انجام وظائف جاری رعایت نزاکت و ادب و احترام و متانت در گفتار و کردار و رفتار در همه جا و تمام ساعات شبانه روز الزامی است.
ماره 40- فریاد زدن، آواز خواندن با صدای بلند، جر وبحث و گفتگو های تند که مخل امنیت زندان گردد مشاجره و ارتکاب هر عمل فردی یا دستجمعی که نظم و آرامش داخل زندان را مختل سازد ، صحبت و اشاره کردن به هر نحوی از انحاء از پنجره های زندان با خارج مطلقاً ممنوع است.
فصل چهارم- امور داخلی و عمومی زندانیان
بخش اول- مقررات آسایشگاه
ماده 41- چناچه مکان خواب در زندان انفرادی باشد در صورت امکان به هر زندانی یک اتاق با وسائل لازم داده می شود هر گاه زندانیان بطور دسته جمعی نگاهداری شوند باید منتهای کوشش و دقت را در انتخاب افراد یک گروه از حیث تناسب سن و جهات دیگر بخصوص به هنگام خواب بعمل آورده و مخصوصاً در شب سرکشی و نظارت بیشتری درباره آنان اعمال گردد.
ماده 42 – لوازم آسایشگاه برای هر زندانی عبارت است از تختخواب آهنی – تشک- بالش- دو تخته پتو- ملحفه- برای پتو و تشک و بالش (تغییر محل این لوازم در آسایشگاه بدلخواه زندانی ممنوع است.)
ماده 43- زندانیان مکلفند در حفظ ونگهداری و نظافت کامل لوازم زندان مراقبتهای لازم بعمل آورند.
ماده 44- زندانی به هیچ وجه حق روشن کردن آتش و استفاده از چراغهای خوراک پزی و نگهداری نفت و بنزین و وسائل برقی و سایر مواد محترقه را در داخل زندان یا بازداشتگاه ندارد.
ماده45-میخ زدن یا نوشتن روی دیوارهای زندان یا بازداشتگاه، ترسیم و نقاشی و الصاق عکس و هر گونه نوشته ای در آسایشگاه ممنوع است.
ماده 46- دست زدن زندانیان در زندان و بازداشتگاه به کلی ممنوع است.
ماده 47- زندانی باید هر روز صبح قبل از خروج از آسایشگاه نسبت به نظافت اطاق و لوازم آن و مرتب کردن رختخواب خود اقدام نماید. آویزان کردن لباس و لوازم شخصی در آسایشگاه ممنوع است. بدین منظور اشکافهای مخصوص تهیه و در اختیار زندان وزندانیان قرار می گیرد.
ماده 48- استعمال سیگار فقط در محیط های خاص نظیر هوا خوری و راهروهای بند آزاد بوده و مصرف آن در داخل اطاقها و یا سلولهای زندان مطلقاً ممنوع میباشد. متخلفین تنبیه انضباطی خواهند شد..
تبصره-تعیین محل استعمال سیگار توسط رؤسای زندانها مشخص و به اطلاع زندانیان میرسد.
ماده 49- زندانیان مجاز به نگهداری و همراه داشتن پول در زندان نمیباشند و جهت رفع نیازمندیها و احتیاجاتشان مسئولین زندان با در اختیار قرار دادنن دفترچه داخلی زندانیان را مجاز می نماید تا در پرداختهایشان بمیزانی که در حساب آنها منظور شده است از آن استفاده نمایند، دستورالعمل مربوطه حداکثر طی یک ماه پس از تصویب آئین نامه در اختیار رؤسای زندانها قرار خواهد گرفت.
بخش دوم- پوشاک و وسائل خواب
ماده 50- هر زندانی مکلف است بمحض ورود به زندان استحمام نموده ولباس زندان بپوشد ود رتمام مدت اقامت خود در زندان باید ملبس به لباس مخصوص زندانیان باشد.
ماده51- رنگ و شکل لباس زندانیان بشرح زیر می باشد:
ذکور: بلوز و شلوار تابستانی و زمستانی به رنگ طوسی سیر ساده.
اناث: مانتو و شلوار تابستانی و زمستانی و روسری بزرگ به رنگ نیلی روشن و ساده.
بالغین تا بیست سال: بلوز و شلوار برای ذکور و مانتو و شلوار و روسری بزرگ را اناث، تابستانی و زمستان برنگ آبی روشن و ساده.
اطفال در کانون اصلاح و تربیت: بلوز و شلوار برای پسران و مانتو و شلوار و روسری برای دختران تابستانی و زمستانی برنگ سبز روشن ساده.
تبصره- متهمان ومحکومان بوسیله علامتی که در روی لباس آنان نصب و یا منعکس میگردد مشخص می شوند، تهیه علامت و یا آرم و فرم دوخت لباس بعهده سازمان است.
ماده 52- لباس رسمی زندان که بزندانی داده می شود، عبارت است از سالیانه دو عدد زیرپوش و پیراهن و زیر شلوار و دو جفت جوراب ویک جفت کفش راحتی و یک جفت کفش کار و یک دستمال و یک حوله و دو دست لباس تابستانی و زمستانی مطابق ماده 51 در صورت لزوم ماهانه یک بسته نوار بهداشتی و یک بسته پنبه برای مصارف بهداشتی به هر زن زندانی داده می شود.
مصرف بند شلوار و کمربند و نظایر آن در داخل زندانها بکلی ممنوع است روی قطعات لباس زندانی شماره مخصوص با مرکبی که با شستشو پاک نشود شماره گذاری میگردد بنحوی که کارگاه لباسشوئی به آسانی بتواند لباس زندانیان را از یکدیگر جدا نموده و طبق شماره مذکور لباس را به صاحبانش مسترد نماید.
تبصره- زندانیان میتوانند با امکانات خود لباس و وسائل فوق را از فروشگاههای داخل زندان تهیه نمایند.
ماده 53- زندانیان می توانند با کسب اجازه از رئیس زندان بر حسب ضرورت پزشکی و بهداشتی از البسه زیر شخصی و یا لباس اضافی و کرست طبی استفاده نمایند و این عمل نباید وضع شکل لباس مخصوص زندان را تغییر دهد.
بخش سوم – تغذیه زندانیان
ماده 54- برنامه غذاییی زندانیان بتناسب فصول سال بوسیله سازمان تنظیم و پس از تصویب رئیس سازمان به زندانها ابلاغ میگردد.
ادارات مالی وتدارکاتی و انبارهای زندان و برطبق برنامه تنظیمی نسبت به تأمین اعتبار و تهیه و تحویل مواد اولیه و دقت در مرغوبیت نوع آن اقدام می نمایند.
تبصره- مدیران کل استانه می توانند با توجه به شرایط و احتیاجات اقلیمی هر محل نسبت به تغییرات جزئی برنامه غذایی در محدوده اعتبار مصوب اقدام نمایند.
ماده55- غذای روزانه در سه وعده بترتیب زیر بزندانیان داده می شود:
صبحانه، نهار، شام. اغذیه لازم که دارای کالی و ویتامینهای کافی باشد طبق برنامه های غذایی مصوب و متناسب با شرایط آب و هوا در هر محل با چای و آب آشامیدنی سالم در اختیار زندانیان گذارده می شود در تهیه وسائ صروری برای جلوگیری از فساد مواد اولیه خوار بار ، تنظیف ظروف و محوطه آشپزخانه، گندزدائی کردن محل طبخ و ظروف غذا باید از طرف مسئولان مربوطه اهتمام کافی و مستمر بعمل آید.
تبصره یک – زندانیان باید غذای خود را در صورت امکان در سالن غذا خوری زندان صرف نمایند.
تبصره دو – زندانیان بیمار طبق برنامه و نظریه پزشک معالج در مدتیکه برای آنها تعیین شده است از غذای مخصوص بهداری استفاده خواهند نمود.
ماده56- برنامه روزانه زندانیان و برنامه غذائی آنان در ماه مبارک رمضان از سوی سازمان اعلام خواهد شد.
کتئخ 57- حداقل برنامه غذائی زندانیان عبارت است از:
نان و پنیر و چای برای صبحانه، نهار یا شام: شامل سبزیجات تازه یا خشک، برنج ، سیب زمینی، پیاز، حبوبات، انواع لبنیات، تخم مرغ و میوه فصل می باشد و در هر هفته حداقل سه بار به زندانیان نهار یا شام با گوشت داده می شود.
تبصره- نوع غذا برای کلیه زندانیان یکسان طبخ و توزیع میگردد.
ماده58- لوازم غذاخوری برای هر زندانی عبارتست از:
بشقاب- کاسه- لیوان وقاشق.
ماده 59- نظافت آشپزخانه، سالن غذا خوری، شستشو و خشک کردن ظرف و لوازم آنها بدون تبعیض و استثناء طبق برنامه زندان بعهده کلیه زندانیان می باشد.
بخش چهارم – مقررات خرید از فروشگاههای زندان
ماده 60- در داخل زندانها به اندازه احتیاج با سرمایه بنگاه تعاون و حرفه آموزی و صنایع زندانیان کشور و یا زندان فروشگاههای لازم تأسیس و رئیس زندان از نظر حقاظت و مسئولیتی که بعهده دارد بر آنها نظارت خواهد داشت.
تبصره 1- تعیین اجناس و مواد مجاز برای فروش در فروشگاههای زندان با توجه به شرورت حقظ بهداشت و امنیت داخلی زندان یبا رئیس زندان و تعیین نرخ حسب مورد با بنگاه تعاون یا زندان است.
تبسصره 2- اجناس و لوازم فروشگاههای زندان باید بقیمت عادله روز بوده و نباید از نرخ فروش روزانه تجاوز کند.
تبصره 3- صورت ریز مواد و اجناس موجود بنرخ عارله بامضای مسئول فروشگاههای زندان در تابلوئی که بهمین منظور در مدخل فروشگاه نصب می گردد درج و در معرض دید مشتریا گذارده می شود.
تبصره4- رؤسای زندانها مکلفند نظارت کامل بر نرخ اجناس داشته باشند وچناچه تخلفی صورت گیرد متخلفین را به مراجع مربوطه معرفی نمایند.
فصل پنجم – نظامت، بهداشت وبهداری زندان
بخش اول – نظافت داخلی
ماده 61- وضع اماکن زندان عموماً وآسایشگاهها زندانیان خصوصاً اید منطبق با اصول بهداشتی باشد.
ماده 62- نظافت داخلی زندان اعم از داخل آسایشگاه ، راهروها، حیاط هوخوری ، سرویسها وسالن اجتماعات ، نمازخانه یا کتابخانه بعهده زندانیان سات ، رؤسای زندان باید ترتیبی اتخاذ نمایند تابصورت نوبه ای کلیه زندانیان دراین امورمشارکت داشته باشند. بدیهیی است اجیر شدن واجیر کردن زندانی توسط زندانی دیگر به هرنحو ممنوع است .
تبصره – بازندانیان بیمار وسلاخوردگان وکسانیکه قادر به انجام کارهائی ازقبیل موضوع ماده فوق نباشند وفق ماده 27 رفتار خواهد شد.
بخش دوم – نظافت وبهداشت شخصی زندانیان
ماده 63- بهداری زندان مکلف است حداقل ماهی یکبار نسبت به تست پزشکی کلیه زندانیان اقدام نماید.
ماده 64 – حتی الامکان باید ترتیبی اتخذ شود که احتیاجات درمانی وبهداشتی زندانیان بیمار در داخل زندان تأمین شود تابا انتقال زندانی بخارج از زندان نیازی نباشد. معهذا درموارد ضروری خروج زندانی از زندان برای معاجعه بایستی با تأیید بهداری زندان واجازه رئیس زندان وموافقت مرجع مربوطه باشد.
درموارد فوری زندانی بیمار بدستور پزشک یا بهداری زندان واجازه رئیس زندان با جانشین او به بیمارستان اعزام میگردد ومراتب باید دراولین فرصت کتباً به مرجع قضائی مربوطه گزارش شود.
ماده 65- هزینه عوارض و بیماریهائیکه ضرورت درمان ندارند و یا دراثر تقصیر ناشی شده است به عهده زندانی و یا مقصر میباشد.
ماده 66- کلیه اماکن زندان باید حداقل ماهی یکبار ضد عفونی شود مگگر اینکه بعلت ظهور حشرات یا بروز اپیدمی واشاعه ویروس بیماریهای موسمی ومحلی ایجاب بنماید زودتر از موعد مقرر نسبت به گندزدائی لوازم مربوطه و سمپاشی اطاقها در محوطه زندان اقدام شود.
ماده 67 – درکارگاههای واماکنی که زندانیان درآن بکار اشتغال دارند پنجره ها باید به اندازه کافی وسیع باشد تا نور وهوای آزاد بقدر کافی داخل شود و درصورت لزوم برای کار ومطالعه آنها نوز مصنوعی فراهم گردد.مجاری فاضلاب همیشه باید باز باشد و در رفع عفونت و آلودگی هوا در محوطه واماکن زندانها مراقبت و اقدام لازم و دائم بعمل آید.
ماده 68- گرمابه و مسترحها و دستشوئیی زندان باید همیشه تمیز و نظیف باشد و به اندازه کافی دوش سرد وگرم در دسترس زندانیان گذاشته شود تا بتوانند باتوجه به فوصول سال حداقل در هفته یکبار استحمام نمایند.
ماده 69- هر زندانی محکوم مرد بهنگام ورود بزندان تا پایان تحمل کیفر مکلف است موی سر خود را بانمره 4 اصلاح نماید.
تبصره – هر فرد بازداشتی چنانچه دوران بلا تکلیفی وی از دوماه تجاوز نماید مشمول مقررات ماده فوق خواهد بود.
بخش سوم – بهداری زندان
ماده 70- بهداری زندان مکلف است برای پیشگیری از سرایت بیماریهای واگیر مانند بیماریهای آمیزشی وسل و غیره اقدام و با استفاده از همکاری و کمکهای مالی وفنی وزارتخانه ها ومؤسسات و انجمنها نسبت به تهیه محل و دارو برای درمان کامل بیماران و معتادان مواد مخدر یا الکل اقدام نماید.
ماده 71- بهداری زندان موظف است از زندانی تازه وارد معاینات کامل پزشکی بعمل آورده درصورت لزوم با انجام آزمایشهای تشخیص طبی اقدام نماید، کلیه اقدامات پزشکی درپرونده زندانی درج گردد.
ماده 72- هرگاه زندانی تازه وارد نسخه یاداروئی همراه داشته باشد اخذ ودراختیار بهداری زندان قرارمی گیرد تا با تجویز پزشک به او داده شود.
ماده 73- هر زندانی به محض احساس کسالت جریان را به مسئئول امورنگهبانی زندان اطلاع داده و با اخذ معرفینامه به بهداری زندان اعزام و دارو دستورهای لازم پزشکی را دریافت میدارد.
ماده 74- زندانی باید در حضور پزشک یا پزشکیار و یا سایر مسئولین داروی مورد احتیاج را مصرف بنماید. نگهداری دارو در آسایشگاه مطلقاً ممنوع است .
ماده 75- بهداری زندان درصورت ضرورت زندانی بیماررا دربیمارستان زندان بستری خواهد کرد.
ماده 76- معتادان بمواد مخدر تا تأسیس مراکز معالجعه مجرمین معتاد به استعمال الکل و مواد مخدر باید حداقل ( 15) پانزده روز در بهداری زندان قرنطینه ومعالجعه شده بعد از اقدامات درمانی به بازداشتگاه مربوطه اعزام شوند. در مورد محکومان معتاد پس از معالجعه مراتب به مرکز پذیرش وتشخیص جهت اتخاذ تصمیم شورای طبقه بندی اعلام خواهد شد.
ماده 77- زندانیان مبتلا به بیماریهای روانی ( تا تأسیس تیمارستان مجرمین غیرمسئول ) ومسلولین باید دربخشهای مربوط به بیماریهای روانی و آسایشگاه مسلولین بستری و مجزا از دیگران نگهداری ومعالجعه شوند.
ماده 78- در هر زندان در صورت امکان حداقل یکنفر روانپزشک متخصص بیماریهای روانی ، یکنفر پزشک عمومی ، یکنفر دندانپزشک درصورت لزوم بتعداد کافی پزشکیار و پرستار با تجهیزات و وسائل کافی وکمکهای اولیه فوری و درمانی و در زندان زنان علاوه بر افراد فوق یکنفر پزشک متخصص بیماریهای زنان باید بطور دائم یا پاره وقت اشتغال بکارداشته باشند.
ماده 79- سازمان زندانها میتواند درصورت لزووم نسبت به بیمه درمانی زندانیان و یا قرارداد با بهداشت ودرمان اقدام نماید.
ماده 80- رئیس بهداری زندان موظف است همه روزه اول وقت از کلیه زندانیان بیمار که در بیمارستان بستری هستند عیادت نموده و پس از پرسش از وضعیت آنها و حصول اطمینان از حسن مراقبت پزشکان و پرستاران نسبت به معالجعه و تغذیه صحیح بیماران نظارت کامل و مستمری بعمل آورد.
تبصره – رئیس بهداری هر زندانی ، رئیس زندان مکلف است مراتب را فوراً به دادسرای عمومی محل و پزشک قانونی و دادیار ناظر زندان اعلام و پس از تشییع و دفن جنازه وجوه ولوازم شخصی او با نظر دادیار ناظر زندان برطبق صورتمجلس ورعایت نکات لازم بورثه قانونی متوفی تحویل و رسید گردد.
هرگاه متوفی بدون وارث باشد باید در اسرع وقت با نظر دادستان عمومی نسبت به تعیین تکلیف ما ترک او اقدام شود ودرصورت امکان تجهیز متوفی با اذن اولیاء باشد.
فصل ششم – رابطه زندانی با خارج از زندان
بخش اول – ملاقات زندانیان
ماده 82- زندانی تحت نظارت کامل و طبق مقررات ، مجاز به داشتن ارتباط با بستگان خود میباشد واین ارتباط بوسیله ملاقات و مکاتبه انجام می پذیرد.
ماده 83- محل ملاقات عمومی زندانیان باید مجهز به دیوارهای شیشه ای نشکن ووسائل تلفن و لوازم ضد صورت باشد ووسائل ارتباطی مذکور باید طوری تعبیه گردد که هنگام ملاقات ومکالمه زندانیان با اشخاص مزاحمت برای سایرین فراهم نگردد ومکالمات به سهولت انجام پذیرد.
تبصره – مسئولین زندانها میتوانند برای بنای چنین محلهائی که درجهت رفاه خانواده زندانیان احداث می گردد از اعتبارات انجمنهای حمایت از زندانیان محل استفاده نمایند.
ماده 84- زوج یا زوجه ، پدر یامادر ، برادر وخواهر و فرزندان زندانی حق دارند طبق شرایط ملاقاتهای هفتگی با زندانی ملاقات کنند وسایر بستگان و دوستان زندانی درصورت لزوم با کسب اجازه از طرف رئیس زندان میتوانند ملاقات کنند.
ماده 85- زندانیان میتوانند با همسر وفرزندان و پدر ومادر وبرادر وخواهر خود باحضور مأمور مراقب ملاقات حضوری نمایند.
ماده 86- زندانیان مؤسسات کشاورزی ، صنعتی وخدماتی نیز می توانند حداقل هفته ای یکبار با اشخاص مذکور در ماده 84 ملاقات نمایند . محل ملاقات این گروه از زندانیان در محل مناسبی که به این منظور اختصاص داده میشود انجام خواهد شد دراین صورت حضور یک مأمور مراقب ضروری است .
ماده 87- زندانیان با موافقت رئیس زندان در مواردی میتوانند ملاقات خصوصی بدون حضور مراقب با همسر وفرزن خود داشته باشند.
ماده 88- درصورتیکه ملاقات متهمی مخالف حسن جریان بازپرسی یا محاکمه باشد بازپرس یا دادستان میتوانند کتباً ملاقات با زندانی راممنوع اعلام نمایند. دراینصورت ملاقات با زندانی فقط با اجازه بازپرس مربوط یا دادیار تحقیق یا دادستان امکان خواهد داشت .
ماده 89- وکلای دادگستری در صورت داشتن وکالتنامه رسمی برای حفظ حقوق موکل زندانی خود هر موقع ضرورت ایجاب نماید میتوانند درساعات اداری به زندان مراجعه و با ارائه وکالتنامه رسمی به رئیس زندان و درصورت امکان دراتاق مخصوص و مجزا از اتاق ملاقات عمومی با موکلان خود ملاقات نمایند ودرصورت ممنوع الملاقات بودن زندانی ، ملاقات با نظر مقامات قضائی مربوطه انجام میگیرد.
تبصره – کانون وکلا میتواند در هر زندان به هزینه خود با نظر سازمان زندانها اتاقی بسازد که برای ملاقات وکلای دادگستری با موکلان زندانی آنها اختصاص داده شود.
ماده 90- ملاقات دادستان و بازپرس یا دادیار تحقیق در حوزه قضائی که درخواست شود باید بدون حضور نگهبان انجام گردد.
ماده 91- برنامه ملاقات عمومی در هر زندان از نظر روز وساعت متناسب با فصول سال ونیاز هر محل بوسیله رئیس زندان تهیه و باتصویب مدیرکل مربوطه آگهی میشود.
تبصره 1- برنامه ملاقات باید بگونه ای تنظیم شود که زنان و مردان ملاقات کننده وملاقات شونده بتوانند بطور جداگانه بایکدیگر ملاقات نمایند.
تبصره 2- برنامه ملاقات عمومی باید بگونه ای تنظیم شود که هر زندانی حداقل هفته ای یکبار ملاقات داشته باشد.
ماده 92- رئیس زندان باید تسهیلات ملاقات زندانیان بیمار را که دربیمارستان بستری بوده یا قادر به حرکت نیستند با نظر پزشک فراهم آورد.
ماده 93- رد وبدل کردن نامه واشیاء مجاز بدون اجازه رئیس زندان بهر نحو از انحاء بین ملاقات کننده و زندانی بکلی ممنوع مسباشد ومأمور ملاقات موظف به حفظ انتظام و انضباط کامل واجرای دقیق ملاقات خواهد بود.
ماده 94- ملاقات اتباع بیگانه باید باحضور یکنفر مترجم رسمی انجام شده مگر آنکه مکالمات بزبان فارسی انجام گیرد ، پرداخت دستمزد مترجم بعهده متقاضی یا انجمن حمایت زندانیان است .
ماده 95- ملاقات نمایندگان سیاسی و کنسولی با اتباع زندانی خود با معرفی وزارت امورخارجه و با اجازه رئیس سازمان خواهد بود.
ماده 96- زندانیانیکه کشور آنها درایران نماینده سیاسی ندارند میتوانند با رعایت ماده فوق با نماینده سیاسی وکنسولی دولتی که سرپرستی آنها را بعهده گرفته ملاقات نمایند.
ماده 97- درتمام مواردی که شخص خارجی با زندانی ملاقات مینماید باید با حضور یکنفر مأمور انتظامی زندان این امر صورت گیرد وصحبت باید بدون نجوا وبا صدای بلند باشد. اگر مأمور مسئول ملاقات موضوع مذاکره طرفین رابرخلاف مقررات ونظامات داخلی زندان تشخیص دهد باید به ملاقات خاتمه دهد وچگونگی امر رابه رئیس زندان گزارش نماید.
تبصره – ازملاقات کنندگان عنداللزوم به هنگام ورود به محوطه زندان بازرسی دقیق بعمل می آید.
ماده 98- رؤسای زندانها باید ترتیبی اتخاذ نمایند تا سالن انتظار جهت استقرارملاقات کنندگان مجهز به سرویس ، فروشگاه وسایر وسائل رفاهی باشد وتدابیری اتخاذ گردد تا ملاقات کنندگان ازمسیر مخصوص جدای از محوطه عمومی زندان به قسمت محل ملاقات هدایت شوند.
بخش دوم – مکاتبات زندانی
ماده 99- زندانی که ممنوع الملاقات نباشد میتواند حداکثر درهفته دونامه با رعایت موازین شرعی وقانونی بعنوان اشخاص مشروحه زیر نوشته وبوسیله نامه رسانی زندان ارسال دارد.
نامه به همسر و فرزندان، پدر و مادر، براد و خواهر، قیم قانونی و وکیل رسمی خود یا به دیگر بستگان و دوستان نزدیک خود نامه به مراجع رسمی با حضور مسئول قسمت ارسال نامه ها امضاء و انگشت زده می شود و اثر انگشت و امضاء نویسنده وسیلة مسئول فوق گواهی شده و با مهر قسمت مربوطه سمهور میگردد.
تبصره 1- زندانی ممنوع الملاقات میتواند با اجازه مقامات قضائی مربوطه حداکثر هفته ای یک نامه سرگشاده بخانواده یا وکیل رسمی خود نوشته و پس از تایید مقام قضائی ارسال دارد.
تبصره2- هر زندانی میتواند با رعایت موازین شرعی و قانونی ماهی یکنامه سرگشاده بعنوان مقامات زیر نوشته و توسط نامه رسانی زندان ارسال دارد:
ریاست جمهور- نخست وزیر – ریاست مجلس شورای اسلامی- شورایعالی قضائی- رئیس دیوانعالی کشور- دادستان کل کشور- رئیس سازمان بازرسی کل کشور- دادستان انتظامی قضات- دادستان مربوطه- دادیار یا بازپرس مربوطه- دادیار ناظر زندان و رئیس سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور.
ماده 100- در مواقع ضروری و فوق العاده زندانی میتواند با اجازه رئیس زندان بیش از حد مقرر با بستگان خود یا مقامات صالحیتدار قانونی با کسانیکه بنحوی از انحاء در تعلیم و تربیت و حل مشکلات شخصی و خانوادگی و اجتماعی او صالح و مؤثر باشند با رعایت مقررات مربوط مکاتبه نماید.
ماده 101- نامه های صادره و وارده زندانی باید بوسیله رئیس زندان یا مسئول قسمت ارسال نامه های زندانیان که باید از بین مأموران مجرب و مورد اعتماد زندان انتخاب شود دقیقاً بررسی و مطالعه شده و پس از امضاء و مهر قسمت مذکور به مقصد ارسال شود.
ماده 102 – نامه هائی که مندرجات آن مفسده انگیز یا مخالف با نظامات زندان یا خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه و عفت عمومی بوده و موجب هتک حرمت اشخاص شود یا متضمن الفاظ رکیک و مستهجن و فحش و ناسطا و تهدید و یا تهمت و افترا باشد همچنین عرضحالهای غیر موجه و مکرر دربارة موضوعاتی که قبلا مورد رسیدگی قرار گرفته و تهیه و ارسال آنها صرفاَ به منظور مزاحمت نوشته شده باشد به دستور رئیس زندان ضبط شده و نویسنده نامه طبق مقررات این آئین نامه تنبیه و تحت تعقیب جزائی قرار خواهد گرفت.
ماده 103- کلیه نامه های صادره و نام و نام خانوادگی و شماره زندانی نویسنده نامه و عنوان گیرنده باید در دفتر مخصوص ثبت گردد.
مده 104- زندانیان اتباع خارجه میتوانند از طریق وزارت امور خاجه با نماینده سیاسی و کنسولی خود مکاتبه نمایند و نامه های آنها باید طبق مقررات این آئین نامه بررسی و به مقصد فرستاده شود.
105- در مواقع ضروری ارتباط زندانی به وسیله تلگراف با اشخاص یا مقامات رسمی با رعایت مقررات این آئین نامه و موافقت قبلی رئیس زندان بلا اشکال است.
106- واحدهای بازرسی ادارات کل موظند برای هر زندان صندوق شکایات تهیه و در دسترس زندانیان قرار دهند تا در صورتیکه زندانیان از امور بازداشتگاه یا زندان شکایت داشته باشند بتوانند شکایت خود را با ذکر دلیل ضمن نامه ای که هویت دقیق زندانی روی پاکت قید شده باشد مستقیماً در صندوق مذکور قرار دهند این صندوق هر ده روز یکبار توسط بازرس اداره کل باز و شکایت آن بوسیله واحد بازرسی تعیین تکلیف می شود.
ماده107- توزیع و قبول نامه های زندانیان از ساعت 11 صبح الی 14 می باشد. جز در موارد اضطراری و یا وصول تلگراف.
بخش سوم- طرز دریافت مرسولات پستی و هدایا
ماده 108- زندانی می تواند کتب مذهبی و علمی و تحصیلی و هر کتاب یا نشریه مجاز را با نظر مسئول فرهنگی زندان دریافت و مطالعه کند.
ماده109- زندانی مجاز نیست در مدت اقامت خود در زندان از خارج لباس و یا موا خوراکی دریافت نماید لیکن ملاقات کنندگان مجازند از فروشگاههای زندان هدایائی ایتیاع نمایند که این هدایا توسط مأمورین زندان به زندانی تحویل می شود.
تبصره- هر زندانی می تواند 10 روز قبل از آزادی از خارج لباس دریافت نماید و این لباس به انبار تحویل می گردد تا زندانی هنگام خروج از آن استفاده نماید.
ماده 110- مرسولاتی که توسط پست برای زندانی ارسال می شود به وسیله مأمورین زندان بازدید و تحویل گرفته می شود در صورتی که موارد ارسالی جزء موارد ممنوعه باشد از دریافت آن خودداری خواهد شد.
بخش چهارم- تحکیم مبانی خانوادگی زندانیان
ماده 111- برای تسهیل بازگشت زندانیان به زندگی عادی باید در حفظ روابط و علایق خانوادگی آنان اهتمام لازم بعمل آید به همین منظور مدد کاران اجتماعی در زندانها موظفند بطور منظم با زندانی، در تماس بوده با جلب اعتماد زندانی در رفع مشکلات وتأمین احتیاجات مادی و معنوی او و خانواده اش از طریق دوایر ذیربط و نتیجتاً در ایجاد روابط حسنه با خانواده و تحکیم مبانی آن مؤثر و مفید واقع شوند.
ماده 112- زندانی باید در موقع ورود به زندان حداقل یکنفر را معرفی نماید که در صورت بروز هر گونه اتفاقی برای زندانی در اسرع وقت بوسیله رئیس زندان بفرد مذکور اطلاع داده شود.
ماده113- تقاضای ازدواج یا طلاق، تنظیم هر گونه سند معامله، قرار داد و تعهدی که یکطرف آن زندانی می باشد به اطلاع دادستان مربوطه میرسد تا در صورتی که موجب تضییع حقوق اشخاص حقوقی و حقیقی نگردد بوسیله سر دفتر اسناد رسمی با حداقل هزینه ممکن در زندان انجام پذیرد.
بخش پنجم- مرخصی زندانیان
ماده114- اعطاء مرخصی به زندانی به دو روش با مراقب و بدون مراقب با رعایت ماده 22 این آئین نامه صورت میگیرد.
ماده115- زندانی باید در زندان یا بازداشتگاه باشد ولی در مواردی از قبیل مراسم ازدواج فرزندان- فوت بستگان نسبی یا سببی درجه اول یا ابتلاء آن به بیماری سخت ویا به منظور تحکیم مبانی خانوادگی و یا جهت انجام امور ضروری و یا تشویق بنامبرده مرخصی داده خواهد شد. در اعطای مرخصی و مدت و روش آن ، نوع جرم، شخصیت زندانی، آثار اجتماعی بزه ارتکابی، اخلاق و رفتار زندانی در مدت تحمل مجازات در نظر گرفته می شود.
ماده116- در صورت لزوم اشخاص معتبر باید مراجعت زندانی بزندان یا بازداشتگاه را تضمین و تعهد نمایند.
بخش ششم- انتقال و اعزام و بدرقه زندانی
ماده 117- انتقال زندانی به زندان یا بازداشتگاه دیگر در صورتیکه در حوزه قضائی واحد باشد با نظر رئیس زندان وموافقت مدیر کل و در صورتی که خارج از حوزة قضائی باشد جلب نظر دادستان مبداء نیز لازم خواهد بود و چنانچه خارج از حوزه اداره کل باشد موافقت مدیر کل مقصد نیز شرط است.
ماده 118- اعزام و بدرقه زندانی به دادگاه یا دادسرا باید بوسیله دو نفر مأمور مراقب بنحوی که یکی بدون سلاح و دیگری مجهز به سلاح کمری ( مسلح و به ضامن) باشد بترتیب زیر انجام شود: در مواقعی که زندانی با وسائط نقلیه زندان به دادگاه و سایر مراجع اعزام می شود باید دو دست او در داخل اتومبیل به وسیله دستبند مقید گردد. بمحض پیاده شده از وسیله نقلیه مذکور یا مواقعیکه زندانی بدون وسائط نقلیه بدرقه می شود بایستی دست راست او بوسیله دستبند به دست چپ مأمور بدون سلاح مقید شود و مأمور دیگری که به سلاح کمری مجهز است با فاصله دو قدمی پشت سر او حرکت کند. در مواقعیکه زندانی به دادگاه یا دفتر کار سایر مراجع قضائی وارد میشود مأموران بدرقه و محافظان او نیز وارد آنجا خواهند شد و بدستور مقامات قضائی دستبند زندانی باز میشود و در صورتیکه دستور خروج مأموران از اطاق صادر گردد به مسئولیت مقام دستور دهنده پس از امضاء اجازه نامه که نمونه اش منضم به این آئییین نامه می باشد مأموران بدرقه پشت در اطاق مراقب و محافظ زندانی خواهند بود. در صورت تشخیص رئیس زندان ممکن است از زدن دستبند به دست زندانی صرفنظر شود.
تبصره- در مواقع بدرقه زندانیان باید حتی المقدور آنها را از جای خلوت عبور داده و از توهین و سرزیش اشخاص در امان داشت.
بخش هفتم – روابط عمومی
ماده119- زندانیان میتوانند از اخبار کشور از طریق وسائل ارتباط جمعی مجاز در داخل زندان اطلاع حاصل نمایند.
ماده120- اجازه بازدید از زندان به دستور کتبی مدیر کل زندانه فقط به کسانی داده می شود که در رشته های مربوط به عوم مذهبی- اجتماعی- اخلاقی و تربیتی و جزائی و علوم ادارة زندانها تدریس و یا تحقیق مینمایند یا آنهائیکه در انجمنهای خیریه به فعالیتهای مذهبی- اجتماعی آموزش و اصلاح زندانیان عضویت دارند.
تبصره 1- بازرسان شورایعالی قضائی و سازمان بازرسی کل کشور م مأموریتهای محوله از ناحیه سازمان زندانها از شمول این ماده مستثنی میباشد.
تبصره2- ورود با سلاح گرم و سرد به داخل زندانها بطور کلی ممنوع است.
ماده 121- عکس برداشتن، رد و بدل کردن اشیاء وکاغذ، حمل ضبط صوت و دوربین عکاسی، حمل مواد ممنوعه و نظایر این قبیل اعمال برای بازدید کنندگان در مواقع بازدید از داخل زندانها ممنوع میباشد.
122- بازدید کنندگان باید قبلا اجازه مخصوص به امضاء رئیس زندان اخذ و به هنگام ورود برگ شناسائی و اجازه کتبی خود را به مسئول امور نگهبانی زندان ارائه دهند، ساعت ورود و مشخصات کامل و علت بازدید و ساعت خروج آنها باید در دفتر مخصوص بازدید کنندگان ثبت گردد هر گاه بازدید کننده نظرات اصلاحی یا انتقادی داشته باشد نتیجه مشاهدات و استنباطات خود را در دفتر مزبور منعکس مینماید در این صورت مراتب باید از طریق اداره کل به سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی گزارش شود تا از اینگونه همکاریها و راهنمائیها در بهبود وضع زندانها حداکثر استفاده بعمل آید.
فصل هفتم – آموزش و پرورش زندانیان
بخش اول- فعالیتهای آموزشی
ماده 123- بمنظور سواد آموزی و ارتقاء سطح معلومات و جلوگیری از اتلاف وقت زندانیان و همچنین تقویت اراده و پرورش فکرو استعداد های نهفته آنها در کلیه زندانها از طریق وزارتخانه های مربوطه و مؤسسات آموزش علمی و حرفه ای و فنی دولتی یا وابسته به دولت ویا سازمانهای خیریه ونهضت سواد آموزی، تحت نظر واحدهای مربوط در زندان، آموزش حرفه ای، فنی و مذهبی داده میشود.
ماده 124- زندانیان در مدت اقامت خود در زندان با توجه به مدت محکومیتشان و کیفیت و نوع برنامه های آموزش علمی، دینی وحرفه ای و فنی پیش بینی شده در زندانها به فراگیری سواد و ادامه تحصیلات علمی، دینی و حرفه ای اشتغال خواهند داشت شرکت افراد کمتر از چهل سال در کلاسها ی سواد آموزی و آموزش علمی، حرفه ای و فنی الزامی است.
ماده 125- تدریس در آموزشگاههای علمی، حرفه ای و فنی زندانها با همکاری وزارتخانه ها و سازمانهای آموزش علمی، حرفه ای و و فنی وسیله مربیان علمی حرفه ای و طبق برنامه تنظیمی توسط واحدهای مربوطه در زندان انجام میگردد.
ماده 126- آزمون سالیانه باید برابر نامه رسمی وزارتخانه های مربوط در داخل زندانها بعمل آید و به محصل هر کلاس گواهینامه رسمی بدون اشاره به زندانی بودن او با انجام تشریفات خاص که جنبه تشویق به تحصیل داشته باشد اعطاء میگردد.
ماده127- به منظور کمک به بازسازی اجتماعی زندانیان و جذب کامل آنها در محیط اجتماعی، سازمان زندانها مکلف است وسائل تحصیل ابتدائی، راهنمائی، متوسطه و عالی و دوره های تخصصی علمی و حرفه ای وفنی را برای علاقمندان به ادامه تحصیل از طریق وزارتخانه ها و مؤسسات ذیربط در داخل زندان فراهم نماید.
ماده128- پرداخت هزینه های مربوط به تحصیلات عالی از طریق برنامه های عادی یا مکاتبه ای با خود زندانی است، اداره زندان مکلف است به هزینه زندانی کتب و وسائل لازم را تهیه و دراختیار او قرار دهد.
تبصره- در صورتیکه زندانی به جهت عدم بضاعت قادر به پرداخت هزینه های مذکور در این ماده نیاشد پرداخت هزینه ها از طریق انجمن حمایت از زندانیان صورت میگیرد.
ماده 129- امتحانات نهائی ابتدائی، راهنمائی، متوسطه و عالی با نظارت مستقیم وزارتخانه ها و مؤسسات مربوطه در داخل زندان انجام میشود.
ماده130- زندانی با موفقت رئیس زندان به عنوان فعالیتهای فردی و ممتاز علاوه بر اجرای برنامه های تحصیلی میتواند مطالعات دانشگاهی، فنی، حرفه ای و تحقیقاتی خود را شخصاً در زندان انجام دهدو وسائل و لوازم مورد نیاز خود را با رعایت نظامات داخلی زندانها به هزینه شخصی خود و در صورت امکان به هزینه دولت از طریق مسئولین برنامه های آموزشی زندان تدارک نماید.
ماده 131- در هر زندان با جلب کمک و همکاری وزارتخانه ها و سازمانها و مؤسسات مربوط کتابخانه مجهزی با توجه به تعداد زندانیان تأسیس و کتب علمی، مذهبی،اخلاقی و فنی در حد نیاز برای مطالعه زندانیان تهیه میشود زندانیان میتوانند در ساعات مقرر در کتابخانه به مطالعه پرداخته و با اجازه مسئولین کتابخانه کتاب بطور امانت از کتابخانه اخذ، سپس با رعایت نظافت کامل و بدون عیب ونقص آنرا عیناً به کتابخانه مسترد نمایند.
تبصره- هر زندانی که نسبت به حفظ نظافت و یا اعاده بموقع کتاب به کتابخانه مسامحه نماید با نظر مسئول کتابخانه و موافقت رئیس زندان از عهده غرامت مربوطه بر خواهد آمد.
ماده132- استفاده از مجلات و روزنامه های مجاز در داخل زندان بلامانع است.
ماده133- با جلب کمک و همکاری نهادهای ذی ربط در زندان وسایل آموزشی سمعی و بصری لازم جهت زندانیان تدارک و تأمین میگردد.
بخش دوم-فعالیتهای مذهبی
ماده 134-هنگام پذیرش زندانی دین رسمی او در برگه پرسشنامه درج و بمنظور تقویت و تحکیم مبانی دینی زندانیان و اجرای آداب و مراسم دینی آنها با جلب کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق مسئولین مربوطه زندان (در زندان محل) وسیله و تسهیلات لازم جهت انجام فرائض دینی آنها فراهم میگردد.
ماده135- هر زندانی که دارای یکی از ادیان رسمی کشور باشد میتواند در آسایشگاه عمومی یا انفرادی خود یک جلد کتاب آسمانی، کتاب دعا سجاده ومهر نماز جهت اجرای فرائض دینی خود نگهداری نماید.
ماده 136- هر زندانی که دارای یکی از ادیان رسم کشور باشد در صورت لزوم میتواند تقاضا نماید تا پس از موافقت رئیس زندان نماینده مذهبی او در زندان حضور یافته در اجرای آداب و مسائل مذهبی او را هدایت ارشاد نماید.
بخش سوم- تربیت بدنی
ماده 137- در هر زندان وسائل ورزشی و تربیت بدنی زندانیان از جهت تأمین کادر مربیان ورزشی و تدارک تالار سرپوشیده و زمین و وسائل لازم برای ورزشهای فردی و گروهی فراهم میگردد.
ماده 138- بمنظور سلامت جسم و روح زندانیان اجرای برنامه های روزانه ورزشی در زندانها برای زندانیانی که قادر به انجام ورزش میباشند اجباری است و طبق برنامه ای که برای آنها تنظیم میشود باید حداقل روزانه یکساعت ورزش نموده و از هوای آزاد و آفتاب استفاده نمایند.
ماده 139- زندانی میتواند به پیشنهاد رئیس زندان و موافقت مدیر کل مربوطه و مقامات قضائی با احرای تشریفات قانونی و انتظامی در مسابقات ورزشی و فعالیتهای فرهنگی خارج از زندان شرکت نماید.
بخش چهارم- تفریحات سالم
ماده140- نمایشنامه ها و مطالبی که بوسیله زندانیان تهیه میگردد باید در واحد فرهنگی زندان بررسی و تایید شده وپس از موافقت اداره کل استان برای اجراء مورد استفاده قرار گیرد.
ماده 141- نمایش فیلمهای آموزنده و اخلاقی تحت نظر واح فرهنگی در زندان با جلب کمک و همکاری ادارات و سازمانهای مربوطه با رعایت ماده 140 بلامانع است.
ماده 142- بمنظور پرورش افکار و ارتقء سطح معلومات زندانیان به پیشنهاد واحد فرهنگی و موافقت رئیس زندان از اشخاص واجد صلاحیت اخلاقی و علمی دعوت بعمل میآید که در زندان برنامه های سخنرانی در زمینه مسائل مذهبی و اخلاقی، تربیتی و اجتماعی اجراء نمایند.
ماده 143- زندانیان میتوانند در ساعات فراغت خود با رعایت نظم و ترتیب طبق برنامه تنظیمی از برنامه های رادیو و تلویزیون استفاده نمایند.
فصل هشتم-اشتغال و حرفه آموزی
بخش اول- نوع کیفیت کار زندانیان
ماده 144- زندانیانیکه محکومیت قطعی پیدا کرده اند پس از آزمایشهای لازم و تشخیص استعداد و ذوق و تخصص آنها با کسب نظر شورای طبقه بندی و رعایت مقررات این آئین نامه در کارگاههای داخل زندان یا مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی خارح زندان بکار گماره میشوند.
ماده 145- کارهای آموزشی و تولیدی در زندان و مؤسسات تأمینی و تربیتی عبارتند از:
ریسندگی- بافندگی- خیاطی- کفاشی- نجاری- فلزکاری- فرشبافی- زیلو بافی- حصیر بافی- الکترو مکانیک وچاپ- تهیه وسائل فنی راهنمائی و شماره گذاری وسائط نقلیه- صنایع فنی و ساختمان – کشاورزی- دامپروری- وامثالهم
ماده 146- زندانیان باید به حرفه هائیکه مستلزم دیدن دوره های تعلیماتی برای کسب مهارت و تخصص باشد گمارده شوند تا در طول زمان بتوانند با طی مراحل مختلف آموزشی به اخذ گواهینامه مهارت فنی در رشته مخصوصی نائل گردند.
ماده 147- زندانیان میتوانند با موافقت رئیس زندان ردر ساعات بیکاری و فراغت در آسایشگاه خود به کارهای هنری اشتغال داشته باشند، مواد اولیه و لوازم این نوع کارها از طریق زندان یا بنگاه تعاون و صنایع و حرفه آموزی زندانیان در اختیار زندانی گذاشته میشود و پس از کسر هزینه تهیه مواد اولیه از درآمد حاصله، حداکثر یک چهارم از کل درآمد به حساب صندوق زندان یا بنگاه، واریزو باقیمانده به حساب زندانی منظور خواهد شد.
148ماده- زندانیان با کسب نظر شورای طبقه بندی و با رعایت مقررات این آئین نامه بمنظور اشتغال بکار یا حرفه آموزی به مؤسسات صنعتی و کشاورزی و خدماتی زیر اعزام میشوند:
1- مؤسسات داخل زندان ( این مؤسسات ممکن است در مالکیت زندان باشد یا به سایر سازمانهای دولتی یا مؤسسات خیریه یا تعاونیها تعلق داشته و زندان مجاز به استفاده از آنها باشد.)
2- مؤسسات خارح از زندان ( این مؤسسات ممکن است در مالکیت زندان یا به سایر سازمانهای دولتی یا مؤسسات خیریه یا تعاونیها یا بخش خصوصی تعلق داشته و زندان مجاز به استفاده از آنها باشد).
تبصره- مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی خارح از زندان باید حتی الامکان واجد محلهای کافی جهت نماز خانه، وسائل ارتباط جمعی، خوابگاه، سالن غذاخوری، محلی جهت ملاقات زندانیان و سایر وسائل تفریحات سالم باشند.
ماده 149- ساعات کار و استراحت زندانیان در مؤسسات صنعتی و کشاورزی و خدماتی داخل یا خارج زندان با توجه به موقعیت محل و نوع و کیفیت کار و با رعایت فصل سوم این آئین نامه از طرف رئیس کارگاه با مؤسسه مربوطه تعیین و به مورد اجراء گذاشته میشود.
بخش دوم – درآمد کار زندانی
ماده 150- مزد ماهیانه کار زندانی بشرح زیر تقسیم میگردد:
1- پنجاه درصد (50%) بحساب بانکی سرپرست عائله تحت تکفل زندانی واریز میگردد.
2- بیست و پنج درصد (25%) بحساب زندانی واریز میشود که در موقع آزادی به او پرداخت گردد.
3- بیست درصد (20%) بحساب خود زندانی برای مخارج ضروری پرداخت میگردد.
4- پنج درصد (5%) برای بیمه حوادث ناشی از کار اختصاص داده میشود.
تبصره- 1- حداقل دستمزد روزانه زندانیان شاغل در کارگاههای صنعتی، کشاورزی و خدماتی زندان را حسب مورد با توجه به ارزش کار سازمان تعیین مینماید.
2-در صورتیکه زندانی فاقد عائله تحت تکفل باشد مبلغ 50% دستمزد بحساب زندانی واریز میگردد.
ماده 151- انجام خدمات عمومی و رفاهی مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی زندانها اعم از نظارت اماکن و محوطه داخلی و تمیز کردن مواد غذائی بطور نوبتی بعهده زندانیان خواهد بود ولی آن عده از زندانیان که به تشخیص شورای طبقه بندی بطور مداوم به این نوع کاره گمارده میشوند مستحق دریافت دستمزد خواهد بود.
تبصره 1- استفاده از زندانیان در امور نگهبانی و انتظامی و اداری زندان ممنوع میباشد.
تبصره2- اگر زندانی از انجام وظیفه محوله در داخل زندان طبق مقررات این آئین نامه خودداری نماید با اعلام رئیس زندان تنبیه انضباطی خواهد شد.
ماده 152- در موقع انتقال زندانی به زندان یا مؤسسه دیگر باید د اسرع وقت حساب او با فروشگاه تسویه و موجودی پس انداز بانک و ذخیره بانکی زندانی بطور تفکیک به صندوق پس انداز بانک ملی محل زندان جدید او حواله و موجودی هر حساب جداگانه به دفاتر جدید منتقل و سپرده شود و در هر صورت باید ترتیب اطمینان بخش برای نگهداری پس انداز زندانی داده شود.
ماده 153- مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی مکلفند:
الف- کلیه زندانیان کارگر را در مقابل بیماری و حوادث ناشی از کار بر طبق مقررات بیمه اجتماعی کارگران ، بیمه نمایند و تفاوت حق بیمه بعهده کارفرما خواهد بود.
ب- کلیه مقررات ایمنی، حفاظتی. بهداشتی را طبق ضوابط قانونی رعایت نمایند.
ج- دفاتر رسمی زیر را در کلیه کارگاهها و مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی به هر شکل که اداره میشود تنظیم نمایند.
1- دفتر روزانه 2- دفتر کل 3- دفتر درآمد4- دفتر اموال 5- دفتر سفارشات 6- دفتر صندوق 7- دفتر دستمزد زندانیان 8- دفتر انبار 9-دفتر حساب درآمد و هزینه شخصی زندانیان بمنظور تعیین و اعلام موجودی هفتگی پس انداز قابل پرداخت آنها به فروشگاههای زندان.
تبصره- پرداخت موجودی حساب پس انداز زندانی هنگام آزادی بشرط آنکه منع قانونی نداشته باشد بلامانع است.
بخش سوم- نحوه اداره مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی
ماده 154- اداره امور کارگاهها و مؤسسات صنعتی و کشاورزی و خدماتی که در زندانها بوسیله بنگاه تعاون تأسیس شده از حیث نوع و میزان تولید، ساعات و کیفیت کار و خرید و فروش و معاملات و انعقاد و انجام قراردادها و مسائل فنی و سایر موارد از این قبیل بعهده مدیریت کارگاه یا مؤسسه و او حیث مسائل انتظامی و امنیتی و تعیین کارگران و نحوه و کیفیت ورود و خروج آنان به کارگاه و نیازهای فرهنگی و بهداشتی آنان بعهده رئیس زندان است.
فصل نهم- روابط زندانیان با مأموران زندان و تشویق و تنبیه آنها
ماده 155- اعتراض، شکایت و تقاضای ملاقاتهای دستجمعی و اعتصاب زندانیان بکلی ممنوع است.
ماده 156- هر زندانی باید بمحض اطلاع از وقوع حوادث و پیش آمدهای سوء احتمالی و اعمالی که تحقق آن مخل نظم داخلی زندان میگردد مراتب را فوراً به مسئول امور نگهبانی یا به هر یک از مقامات مسئول زندان گزارش دهد.
ماده 157- تندخوئی. دشنام، ادای الفاظ رکیک، یا تنبیه بدنی زندانیان و اعمال تنبیهات خشن و مشقت بار و موهن در زندانها بکلی ممنوع است. استفده از دستبند فقط در موارد زیز مجاز خواه بود:
الف- برای جلوگیری فرار زندانی هنگام اعزام بمراجع قضائی یا انتقال از زندانی به زندان دیگر و موارد مشابه.
ب- به دستور رئیس زندان برای جلوگیری از خود زنی و ایذاء و آزار دیگران یا ایراد خسارت به اموال.
ماده158- هر گاه زندانی در مدت اقامت در زندان مستمراً از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد و در کارگاههاو آموزشگاههای زندان یا خارج از زندان امتیازات تحصیلی و حرفه ای بدست آورد رئیس زندان میتواند بطریق زیر اورا مورد تشویق قرار داده و مراتب را در پرونده شخصیت او منعکس نماید:
اجازه مکاتبه بیش از آنچه در آئین نامه تعیین شده است.
اجازه ملاقات زندانیان با خانواده بیش از حد مقرر در آئین نامه یا اجازه ملاقات خصوصی
پیشنهاد گماردن بکار بهتر در کارگاهها و پیشنهاد پاداش جهت زندانی.
ماده 159- هر زندانی که بر خلاف مقررات این آئین نامه و نظامات داخلی زندان اقدام نماید بدستور رئیس زندان یا معاونین او به تخلفات او رسیدگی و پس از ثبوت تقصیر در شورای انضباطی مطابق ماده 161 تنبیه خواهد شد.
ماده 160- بمنظور رسیدگی به تخلفات زندانیان رئیس زندان شورای انضباطی را با شرکت اشخاط ذیل تشکیل میدهد:
رئیس زندان با جانشین او و معاونین یا مسئولین انتظامی و فرهنگی و قضائی زندان.
تصمیمات متخذه به اکثریت آراء معتبر است.
ماده 161- تنبیهات انضباطی عبارتند از:
1- توبیخ کتبی با درج در پرونده شخصیت زندانی.
2- محرومیت استفاده از وسائل تفریحی و هواخواری تا یکماه.
3- حذف ملاقات و مرخصی با بستگان حداکثر تا سه ماه.
4- زندان انفرادی تا سه روز.
5- تغییر زندان با رعایت مقررات مربوطه.
6- عدم پیشنهاد عفو و آزادی مشروط حداکثر تا یک سال.
تبصره1- در صورت لزوم پزشک زندان هر روز باید از زندانیانیکه به زندان انفرادی اعزام شده اند بازدید و معاینه بعمل آورده و در حفظ سلامتی و تأمین بهداشت آنها مراقبت وتدابیر لازم بعمل آورد.
تبصره2- اعمال هر گونه تنبیهات بدنی در زندانها ممنوع است.
تبصره3- رسیدگی به جرائم زندانیان با مراجع قضائی است و مجازات صادره در مورد زندانی اعمال میگردد.
ماده162- شورای انضباطی پس ازصدور رأی میتواند تنبیهات مقرره را به اکثریت آراء کلاً یا جزئاً بمدت شش ماه تعلیق نماید هرگاه در این مدت زندانی مرتکب تخلف یا جرمی نشود اجرای تنبیهات مذکور کان لم یکن میگردد در غیر اینصورت علاوه بر مجازات تخلف یا جرم ارتکابی اخیر، تنبیهات مقرره در تصمیم شورای انضباطس نیز بمورد اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 163- آراء شورای انضباطی در خصوص تنبیه زندانیان بدستور رئیس زندان یا جانشین او اجراء و صورتمجلس حاکی از ذکر نوع تنبیه و اجرای آن تنظیم و در پرونده زندانی درج و بایگانی میگردد. هر گاه زندانی متخلف از تاریخ آخرین تخلف خود بمدت یکسال مرتکب تخلف یا جرم دیگری نشود و از خود مستمراً حسن اخلاق و رفتار نشان دهد آثار تبعی تنبیه مقرر منتفی و در غیر اینصورت در مواقع عفو و بخشودگی در جدول رفتار زندانی بعنوان امتیاز منفی منظور و مورد نظر قرار خواهد گرفت.
ماده164- هر گاه اعمال ارتکابی زندانی علوه بر تخلف انضباطی واجد وصف جزائی یا حقوقی باشد ضمن محکومیت به تنبیهات مندرج در آئین نامه مراتب به دادسرای محل جهت اتخاذ تصمیم قانونی گزارش میشود.
فصل دهم- مقررات مربوط به نحوه آزادی زندانیان
ماده 165- از جمله وظائف مهم مددکاران اجتماعی زندان آماده نمودن زندانیان برای بازگشت به محیط خارج از زندان میباشد، مددکاران اجتماعی باید در ماهها ی آخر محکومیت هر زندانی سعی نمایند برنامه سازگاری زندانی را با زندگی اجتماعی عادی خارج از زندان تنظیم و منطبق نموده و با استفاده از امکانات موجود در این زمینه اهتمام لازم بعمل آورند.
ماده 166- اجرای احکام و سجل کیفری زندان موظف است آخر هر هفته صورت محکومانی را که دو ماه به پایان محکومیت آنان باقیمانده است تهیه و به قسمت رسیدگی و مددکاری تسلیم نماید، اداره مراقبت بعد از خروج با همکاری و کمک انجمن حمایت زندانیان وانجمنهای خیریه و ادارات کاریابی و مشاغل وزارت کار وامور اجتماعی برای زندانیانیکه مأوی و شغلی ندارند پس از آزادی از زندان از آنها حمایت ماری و معنوی بعمل آورند.
ماده 167- دو ماه قبل از موعد آزادی اتباع بیگانه از زندان مراتب باید کتباً از طریق وزارت امور خارجه به نمایندگان سیاسی و امور کنسولی کشور متبوع آنها اطلاع داده شود تا عند الا قضاء نسبت به تعیین وضع آنها بعد از خروج از زندان پیش بینی و اقدام لازم بعمل آورند.
ماده168-رئیس هر زندان یا جانشین او مکلف است پرونده وندانیانیکه بحکم مراجع قضائی یا در انقضای مدت محکومیت باید از زندان آزاد شوند دقیقاص بررسی نماید و چنانچه از نظر سوابق موجود اشکالی بنظر نرسد بدون وقفه و تأخیر نسبت به آزادی آنها بر طبق سابقه و دستور رسیده اقدام نماید و پس از آزاد شدن زندانی ساعت و روز آزادی او باید در همان روز بوسیله رئیس زندان کتباً به دادسرای مجری حکم یا دادگاه صادر کننده آن اعلام نماید.
ماده169- در مورد زندانیان بی بضاعت که پس از آزادی از زندان میخواهند بموطن خود مراجعت نمایند بایستی رئیس زندان
پیش بینی های لازم را بعمل آورده موجبات اعزام آنها را بمقصد مورد نظر فراهم سازد هزینه سفر آنها بوسیله اداره زندان یا انجمن حمایت زندانیان تأمین و پرداخت خواهد شد.
ماده 170- نامه ها ی مربوط به آزادی زندانیان باید در اجرای احکام و سجل کیفری زندان دقیقاً بررسی و پس از ثبت در دفتر مخصوص به آزادی زندانیان بلافاصله به مسئول امور نگهبانی ابلاغ شود.
ماده 171- اجرای احکام و سجل کیفری مکلف است یک هفته قبل از پایان مدت محکومیت زندانیان به پرونده آنان دقیقاً رسیدگی نموده و برگ آزادی صادر و به رئیس زندان اعلام و تسلیم نماید.
ماده 172- زندانی موقع آزادی مکلف است البسه و لوازم دولتی را که همراه خود دارد عیناً مسترد نموده و با تسلیم رسید مربوطه به وجوه نقدی و اسناد و اشیاء قیمتی و البسه ولوازم شخصی و دفترچه های بانکی خود این اسناد و دفاتر و لوازم را به هنگام خروج از زندان دریافت نماید چنانچه زندانی هنگام خروج البسه کافی نداشته و فاقد بضاعت باشد رئیس زندان از طریق انجمن حمایت زندانیان موظف به تهیه آن میباشد.
ماده 173- زندانی مکلف است موقع آزادی از زندان نشانی کامل اقامتگاه و محل سکونت و شماره تلفن خود را تعیین و به دفتر زندان تسلیم نماید.
ماده174- مسئولان و کارکنان واح فرهنگی بطور مستمر با زندانیان در تماس بوده ضمن موعظه مذهبی و تعلیم مبانی عقیدتی اسلام و تبلیغ و راهنمائی لازم نسبت به تهذیب و تزکیه نفس وتحکیم مبانی ایمانی زندانیان و الفت آنان به اخلاق اسلامی و علاقه آنان به زندگی سالم و عمل صالح اقدام نموده در حل مشکلات روحی و تسکین درونی و ایجاد امید به اصلاح و زندگی صحیح در آنان جهت بازگشت مجدد به جامعه و ادامه به زندگی سالم اجتماعی تلاش مینمایند اجرای برنامه های نماز و عبادات بر عهده کارکنان یا نمایندگان این واح است.
ماده175- روانشناسان تربیتی زندان موظفند با همکاری مددکاران اجتماعی و استفاده از پرونده شناسائی شخصیت زندانیان ضمن اتخاذ روش تحلیلی علل ناسازگاری، ناراحتی های روانی آنان را مورد بررسی و امعان نظر قرار داده پس از گزارش نظرات خود به شورای طبقه بندی نسبت به مداوای آنان اهتمام و اقدام لازم بعمل آورده، در صورت تشخیص بیماریهای حاد روانی بیمار را به روانپزشک معرفی نمایند.
ماده 176- روانپزشک و در غیاب او پزشک زندان موظف است با همکاری روانشناس تربیتی زندان نسبت به بستری کردن بیماران روانی و معالجه آنان اقدام نموده و در صورتیکه عارضه بیماری آنان منجر به جنون یا اختلال مشاعر تشخیص داده شود مراتب را در اسرع وقت از طریق واحد مربوطه به رئیس پزشکی قانونی جهت اعلام نظر پزشکی و اطلاع به مقامات قضائی گزارش نموده برای انتقال و معالجه آنان در یک مؤسسه درمانی و تأمینی تدابیر شایسته قانونی اتخاذ نماید.
ماده 177- مربیان مذهبی، علمی و حرقه ای و تربیتی زندان موظفند در اجرای برانامه های مربوطه با همکاری مسئولان امر نسبت به تهذیب اخلاقی، تزکیه نفس، آموزش و پرورش و ارتقاء سطح اطلاعات و مهارت علمی و فنی زندانیان کوششهای لازم را بعمل آورده ضمن پیشنهاد وسائل مورد لزوم جهت تحصیلات علمی و حرفه ای آنان در تهیه آنها از طریق واحدهای مربوطه و در صورت لزوم جلب همکاری سایر سازمانهای دولتی اقدام لازم بعمل آورند.
ماده 178- محکومان در طول اقامت در زندان و یا مؤسسات صنعتی و کشاورزی و خدماتی و یا اقامت در مؤسسات اقدامات تأمینی و تربیتی از حیث تحولات در خصوصیات اخلاقی ومذهبی و تشخیص سلامت بدنی و روحی تحت مراقبت و بررسی متخصصین زندان یا مؤسسه مربوطه قرار دارند.
ماده 179- از تارخ تصویب این آئیننامه، مقررات زندانها مصوب 7/2/61 لغو میگردد.
ماده180- این آئین نامه و مقررات زندانها در ده فطل و 24 بخش، 180 ماده و 44 تبصره و یکبرگ فرم ضمیمه (موضوع ماده 118 ) در مورخ 29/3/1368 بتصویب ریاست دیوان عالی کشور رسیده است.
فرم مربوط بماده118
بسمه تعالی
اینجانب رئیس دادگاه/ دادستان ، باز پرس، دادیار ، به منظور انجام
تحقیقات سری به 1- 2-
مأموران بدرقه و مراقب زندانی شماره بنام
مورد پرونده کلاسه دستور خروج از جلسه را صادر نمودم.
ساعت خروج:
ساعت ورود: امضاء
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 12915
تاریخ تصویب : 1368/03/29
تاریخ ابلاغ : 1368/04/14
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تصویبنامه راجع به ایجاد 1048 پس سازمانی از سوی شرکت ملی انبارهای عمومی وخدمات گمرکی ایران آئین نامه اجرائی قانون استخدام جانبازان واسراء وافراد خانواده های شهداء مصوب جلسه مورخ 1367 10 7 مجلس شورای اسلامی
