به فرض اینکه دادگاه برابر مستند ابرازی خواهان ثبوت اصل دین را احراز نموده باشد ضرورت داشته که جهت احراز بقاء آن بر ذمه متوفی مبادرت به اخذ قسم از خواهان بنماید
تاریخ رسیدگی : 28/5/69 شماره دادنامه : 360/22
مرجع رسیدگی : شعبه 22 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده:
در تاریخ 20/8/68 آقای جواد… به طرفیت بانوان 1 ـ مریم… 2 ـ مهتاب… 3 ـ مهسا… 4 ـ فاطمه… 5 ـ ماه آذر در غیره خواسته چهار میلیون و پانصد هزار ریال وجه نقد موضوع بدهکاری مرحوم مرتضی… بابت یک فقره و تقاضای صدور قرار تامین خواسته تقدیم دادگاه حقوقی یک بم نموده و خلاصتاً توضیح داده مرحوم مرتضی… یک فقره چک به مبلغ چهارصد و پنجاه هزار تومان به اینجانب مدیون این چک طبق گواهی نامه عدم پرداخت بانک بلامحل بوده و چون صادر کننده چک فوت شده ورثه با وجود اطلاع از بدهی مورث خود از پرداخت آن امتناع دارد تقاضای صدور حکم به شرح خواسته کرده دادگاه بدواً قرار تامین خواسته صادر و سپس در ماهیت امر با تعیین وقت و ابلاغ به طرفین صورت جلسه مورخ 8/11/68 از خواندگان بانوان فاطمه… و ماه آذر مادر و همسر فوت خواندگان اظهار داشته اند ورثه دیگر عبارتند از مریم… همسر دیگر متوفی می باشد و فرزندانش عبارتند از مهتاب 4 ساله و مهسا سه ساله و محمد 5/1 ساله و مهشید 3 ساله و مهرداد 5 ماهه و بانو مریم… مادر و مهسا و محمد می باشد و قیم سه فرزند دیگر مادرشان ماه آذر… می باشد و خواندگان حاضر بیان داشتند ادعای آنان بی مورد است و مادر زندگی او را ندیده و نمی شناسم و در زمان حیاتش خالی و ماشین به آقای… می داده است و ایشان خودش قبول نکرده و حال هم 6 صغیر دارد و هیچ مال و اموالی ندارئ و فقط یک خانه در نرمانشیر دارد و مال و اموالی دیگر ندارد خواهان اظهارداشته دعوی به شرح دادخواست است و بابت ماشین تویوتا از مرحوم مرتضی … طلب دارم دادگاه طبق صورت جلسه مورخ
18/1/69 پس از کسب نظر آقای مشاور خلاصتاً چنین اظهار داده است «… با توجه به فتوکپی چک شماره 730131 ـ 25/2/68 بانک سپه شعبه 4 و گواهی عدم پرداخت و با احراز صحت و اصالت آن دعوی مطروحه را صحیح تشخیص و خواندگان بر طبق موازین شرعی و قانونی مکلف و موظف به دیون و واجبات مالی متوفی قبل از تقسیم اموال متوفی از ماترک می باشد لذا نظر بر محکومیت خواندگان به پرداخت مبالغ ذیل 1 ـ مبلغ چهار میلیون و پانصدهزار بابت اصل خواسته 2 ـ پنجاه و یک هزار و صد ریال بابت خسارات هزینه دادرسی در حق خواهان دارد که می بایست از اموال و ماترک متوفی پرداخت شود » بانوان ماه آذر… و فاطمه… به نظریه مذکور اعتراض کرده اند و خلاصتاً اظهار داشته اند که از موضوع بی اطلاع بوده و هستیم و در صحن مدعی با اینجانبان باید در محضر دادگاه محاکمه شویم تا طلب برای قضات کاملا روشن و واضح شود پس از ارسال پرونده به دیون عالی کشور و ارجاع آن به این شعبه اینک در وقت بالا هیات شعبه تشکیل یا بررسی محتویات پرونده و مشاوره به شرح اظهار نظر می نماید.
رای
صرفنظر از محتوای اعتراض معترض بر نظریه صادره اساساً ایرادات زیر بر نظریه مرقوم وارد است.
1 ـ گواهی انحصار وراثت نمی باشد قیومیت همسران متوفی
(خواندگان ) نیز بر صغار آن مرحوم ضمیمه نمی باشد و بدون ثبوت قیومیت خواندگان مزبور طرح دعوی علیه صغار و مطالبه کلیه مبلغ موضوع چک از اموال متوفی خالی از اشکال نیست.
2 ـ بر فرض اینکه دادگاه برابر مستند ابرازی خواهان ثبوت اصل دین را احراز نموده باشد ضرورت داشته که جهت احراز بقاء آن بر ذمه متوفی مبادرت به اخذ قسم از خواهان برابر قانونی مدنی بنماید و چون طبق نظریه صادره به جهات فوق رسیدگی نشده فلذا به مخدوش بودن آن اظهار نظر می شود بدیهی است خسارات دادرسی و جاهت شرعی ندارد.
مرجع : کتاب قانون مدنی در آئینه آراء دیوان عالی کشور - ادله اثبات دعوی – به اهتمام یداله بازگیر – چاپ اول – چاپ گیتی – 1380 – انتشارات فردوسی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 360
تاریخ تصویب : 1369/05/28
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تقاضای قسم از طرف خواندگان در صورتی است که عمل یا موضوع منتسب به شخص خواهان باشد با توجه به اینکه دعوی به کیفیت مطروحه در حقیقت دعوی بر میت بوده دادگاه مقررات را رعایت ننموده است
