از مصادیق ماده 399 ق 0م
تاریخ رسیدگی : 22/12/71
شماره دادنامه : 755/24
مرجع رسیدگی : شعبه 24 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
بشرح مذکور در دادنامه شماره 6/5/71-255/64 صادره از شعبه 24 دیوانعالی کشور در تاریخ 26/10/69 آقای (ف ) بوکالت از خانم (خ ) دادخواستی بطرفیت آقایان (ه)و(ن )و(م ) بخواسته الزام خواندگان به تنظیم سند رسمی یک باب آپارتمان پلاک ثتبی 2289/72 بخش 11 تهران مقوم بمبلغ دو میلیونو یکصد هزار ریال تقدیم دادگاه حقوقی یک تهران نمودهکه بشعبه پنجم ارجاع گردیده و خلاصتا" توضیح داده که خوانده ردیف یک پلاک فوق را با مستخدثات بخوانده ردیف دو بموجب مبایعه نامه مورخ 20/1/66انتقال داده خواندگان مذکور متفقا"کلیه حقوق خود را بخوانده ردیف 3 منتقل نمایندوخوانده اخیربشرح مبایعه نامه مورخ 8/12/68 تمامی ششدانگ ان پلاک را در قبال بلغ پنجاه میلیون ریال بموکله فروختهاست و ثمن آنرا دریافت داشته ومبیع بتصرف موکله درآمده لذا درخواست رسیدگی و صدرو حکم بخواسته فوق را دارد. دادگاه وضعیت ثبتی پلاک مورد بحث را استعلام نموده که پاسخ واصل شده است ضمنا" در تاریخ 3/2/70 آقای دکتر ... بوکالت از آقای (ه) با وکالت خانم ... اصفهانی و آقای (ن ) دادخواستی تحت عنوان دعوی متقابل نسبت به پرونده کلاسه 69/5/697 بخواسته فسخ قراردادهای تنظیمی بین خواهانها با آقای (م ) و خانم (ی ) مقوم به دو میلیونو یکصد هزار ریال بطرفیت آقای (م ) و خانم (ی ) بدادگاه حقوقی یک تهران تقدیم نموده که بشعبه پنجم ارجاع گردیده وخلاصتا" توضیح داده که آقای (م ) در سال 65 بدون اجازه آقای (ه) بزمین فوق الذکر تجاوز و تصرف غیر قانونی نموده و در آن باحداث بنا مشغول گردیده آقای (ه) که درمقابل عمل انجام دشه قرارگرفته ناگزیر به منوظر معامله با آقای (م ) قراردادی با آقای (ن ) منعقد کرده تا آزایا تقوی اقدامات لازم را برای احقاق حق آقای (ه) بعمل آوردودر نتیجه قرارداد مورخ 19/2/66 منعقد شده اما آقای (م ) بتعهدات خود عمل نکدره واز پرداخت وجه ناچیزی که بابت بهای زمین قرار بوده به آقای (ن ) بدهد امتناع ورزینده و طبق ماده 10 قرارداد معامله قاب لفخس است ودر ازاء تخلف طبق ماده 9 قرارداد چکی بمبلغ پنج میلیون ریال نزد آقای ... گذاشته که آن هم خالی از وجه درآمده ضمنا" موکل در معامله مغبون شده و در جریان رسیدگی آقای ... به وکالت از آقای (م ) در دعوی شرکت نموده و طی لایحه تقدیمی ادعای خواهانرا واردنداسنته سرانجامدادگاه پس از رسیدگی و کسب نظر آقای مشاور طبق نظریه مورخ 18/8/70 خلاصتا" دعوی فسخ قراردادهای 19/2/66و18/12/68 را قبابل پذیرش ومالا" دعوی تنظیم سند رسمی را مردود اعلام و اضافه نمودهکه چون بنای مستحدثه به ثبت نرسیده قائم مقامی خانم (ی ) نستب به بنا ماندگار و بعد از تراضی طرفین در تقویم بها قابل استرداد قمیت بوده و حداقل تا زمان استمرار تصرفات خانم (ی ) اجرت الثمل از بابت بنا قابل مطالبه نخواهد بود آقایان (ف ) و( ) بنظریه مذکور اعتراض کرده اند ضمنا" خانم () فوت کرده و ورثه وی طی لایحه تقدیمی مراتب انتقال ملک از ناحیه مورث خود را باحد از ورثه یعنی آقای دکتر(ع ) تائید کرده اند وآقای (ف ) در تاریخ 13/12/70 دادخواستی تحت عنوان وارد ثالث تقدیم داشته است پس از اعتراض معترضین پرونده بدیوانعالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده این شعبه پس از رسیدگی چنین رای داده است (قطع نظر از اینکه اظهارنظر دادگاه در مورد اجرتت المثل بناتعیین تکلیف نسبت به مستحدثه جزء خواسته نبوده اصولا" اشکالاتی بشرح زیر نسبت به نظریه مورد بحث موجود است : اولا" فتوکپی چکهای مذکوردر قرارداد ضمیمه پرونده ملاحظه نمی شود ثانیا" چکهائی که شماره آنها در قرارداد ذکر شده تایخ آنها قید نگردیده ثالثا" گواهی بانک سپه در خصوص برگشت دو فقره چکهای شماره 130911و130912 می باشد که تاریخ چکها نوشته نشده رابعا" وکیل خواهان اصلی و وکیل احد از خواندگان (م ) در لوایح اعتراضیه متذکر شده اند که مبلغی از وجه چکها پرداخت گردیده و درقبال چکهای شماره 130911و130912 چکهای دیگری تسلیم و در واقع تبدیل تعهد شده اقتضاء داشته دادگاه با توجه بمراتب فوق و با اختیارات حاصل ازمقررات ماده 28لایحه قانونی تشکیل دادگاههای عمومی هر گونه اقدامی که جهت کشف حقیقت لازم باشد انجام و سپس تصمیم مقتضی اتخاذ گردد) پس از اعاده پرونده دادگاه در وقت فوق العاده چنین رای صادر کرده است ( در مورد دعوی پرونده کلاسه 70/896 نظر باینکه وکیل خواهان حسب اظهارات خود منعکس در صورتمجلس مورخ 2/3/71 دادخواست تقدیمی را مستردداشته است مستندا" بماده 123 قانون آئین دادرسی مدنی قرارابطال دادخواست در پرونده یاد شده صادرو اعلام می شود درپرونده کلاسه 70/141 تضاضای فسخ قرارداهای مورخ 20/1/66و19/2/66 و18/12/68 تنظیمی فمیابین آقایان (ه)و(ن ) و(م ) و(ی ) مقوم بملغ دو میلیون و یکصد هزار ریال است ادعای فسخ قراردادها با تمسک بماده 10قرارداد فروش مورخ 19/2/66 و با اعلام به غبن می باشد ماده 10 قرارداد صراحت دارد در صورت برگشت چکهای شماره 130910و130911 و درصورتی که خریدارباآماده بودن کلیه شرائط انتقال از حضور در دفترخانه اقدام ننمایدمعامله قابل فسخ از طرف فروشندگان خواهد بود نظر باینکه بموجب نوشته مورخ 14/2/67 در ذل قرارداد فروش از شرط فسخ ناشی از برگشت دو فقره چک تحویلا" عدول شده است بعلاوه گواهی پااین کار ساختمان و سایر مدارک مصرح در ماده 10 قرارداد فروش از ناحیه مدعیان دعوی فسخ ارائه نشدهاست واصول چکهای شماره 130910و130911ابرازنگردیده است لذا به نظریه دادگاه استحقاق خواهانها باعمال حق فسخ مندرج در ماده قرارداد پیدایش نیافته است ادعای غبن نیز بدون دلیل است و بطریق مطروخه مخالف یا اعمال فوریت آن بشرح ماده 420 قانون مدنی است و غیرموجه می باشد مضافا" اینکه درخواست فسخ قرارداد مورخ 18/12/68 از ناحیه خواهانها قابل پذیرش نمی باشد زیرا طرفین قرارداد اخیر(م ) وخانم (ی ) هستند که طرفین این قرارداددراظهارات خود در پرونده تائید براجرای قراردادداشته وتقاضای فسخ ننموده اند بنابراین دعوی فخس قرارداد من جمیع جهات صحیح و ثابت نبوده رای به رد آنها صادرو اعلام می دارد ودعوی آقای (ح ) به قائم مقامی خانم (ی ) برابر قرادادهای 18/12/68-25/7/70 و سایر محتویات پرونده عبارت از الزام خواندگان بحضور در دفترخانه اسناد رسمی و تنظیم سند انتقال ششدانگ یک دستگاته آپارتمان طبقه اول جزء پلاک شماره 2289/72 واقع در بخش 11 تهران و انجامتشریفات لازمه مقوم به مبلغ دومیلیون و یکصد هزار ریال است که با توجه بمندرجات قراردادهای استنادی که خدشه ای بر لزوم مفاد آنها بنحو موثری وارد نشده است و گزارش شماره 45598-2/2/70 ثبت املاک شمیران و انعکاسات دیگر در پرونده دادگاه دعوی اخیر را ثابت تشخیص ومستندا" بمواد10و 399و 219و220 قانون مدنی و مواد46و154 قانون ثبت اسناد واملاک ودرنظر داشتن تبصره 8 ماده 100 قانون شهرداری رای الزام آقای (ه)وعنداللزوم سایر خواندگان بحضور در دفترخانه اسناد رسمی وتنظیم سند انتقال قطعی ششدانگ یک دستگاه آپارتمان طبقه اول مورد معالمه قرارداد 18/12/68 بنام آقای (ح ) با رعایت مقررات مربوط به تفکیک و انجام سایر مقررات متعارف و ضروری در ا ین زمینه را صادر واعلام می دارد آقای (ح ) باید مبلغ 25 ... ... 00 ریال باقمیانده ثمن معامله را نیز به آقای (م ) پرداخت نماید.00) آقایان (ه)و(ن )باوکالت آقای دکتر ... بطرفلیت اقایان (م ) و(ح ) از دادنامه مذکور تجدیدنظرخواهی نموده که پس از انجامتشریفات قانونی پرونده بدیوانعالی کشورارسال وبه این شعبه ارجاع گردیده است.
هییت عشبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز وبررسی ارواق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهند:
رای
اعتراضات تجدیدنظرخواهان نسبت هب رای تجدیدنظرخواسته بنحوی نیست که نقض رای مذکور را ایجاب نماید از لحاظ رعایت اصول و قواعد دادرسی اشکال موثری نیز در رسیدگی دادگا مشهود نمی باشد لذا رای مورد بحث نتیجتا" ابرام می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 755
تاریخ تصویب : 1371/12/22
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
طرفین با قرار دادن این ضرب الاجل برای ممتنع هم خیار شرط قرار داده اند قطع نظر آنکه انعقاد قراردادی الزام آور برای متداعیین محقق نیست با فرض تحقق این معنا چنانچه حق فسخی برای متداعیین یا احد از آ;ها پیش بینی شده باشد در صورت احراز شرایط ذینفع می تواند با اعمال حق پیش بین یشده مراتب را به طرف مقابل اعلام دارد
