نظر به اینکه شق 2از ماده 292 ق 0م قبول پرداخت و دین از سوی ثالث را موجب برائت ذمه مدیون و اشتغال ذمه جالب ثالث حکم به بطلان آن صادر می شود
تاریخ رسیدگی : 23/10/69
شماره دادنامه : 1029/23
مرجع رسیدگی : شعبه 22 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
آقای (ش () وکیل معترض علیه دادخواستی در تاریخ 8/3/69 بطرفیت معترض بخواسته مطالبه و وصول مبلغ دو میلیون و پانصد هزارریال از بابت وجه چک شماره 000 مورخ 25/11/68 صادره طرف عهده بانک تجارت شعبه بندرعباس میدان بلوکی به پیوست فتوکپی مدارک استنادی بدادگاه بندرعباس تسلیم و اظهارنموده وجه مزبور راخوانده بدهکار است و چک وی بلحاظ کسر موجودی برگشت شده لذا خواستار صدور حکم یا ملحوظ داشتن علیه خسارات دادرسی می باشم سپس آقای (ن ) وکیل آقای (ه) دادخواستی در تاریخ 14/4/69 بطرفیت آقای (ج ) بخواسته جلب خوانده بعنوان ثالث در پرونده کلاسه 81692 مطروحه (فوق الذکر) و محکومیت خوانده بنفع خوانده مزبور مقوم به دویست و پنجاه هزار تومان تومان بدادگاه تسلیم و اظهارنموده موکل جمعا" مقدار13136 کیلوگرم برابر با تعداد1500 عدد ورق گالوانیزه را در اختیار خوانده قرار داده که پس از تبدیل آنها به درب کرکره در اختیار متقاضیان که دارای حواله از شرکت تعاونی فلزکاران می باشند قرار دهد ولی خوانده علیرغم تحویل ورق های فوق مقداری ازسهمیه آقای (س ) (خواهان پرونده 692/81/1) را به ایشان تحویل نداده وحسب صورتجلسه تنظیمی در شرکت با حضور طرفین آقای (ح ) (خوانده ) متعهد شده از محل 347 ورق اضافه که در نزد خود داشته مابقی سهمیه آقای (س ) را تحویل دهد مع الوصف خوانده بتعهد خود عمل نکرده و موجب شکایت آقای (س ) علیه موکل بشرح پرونده کلاسه 68/7436 شعبه دادیاری گردیده و باادامه شرحی چک مزبور را بعنوان تضمینی از موکلش بابت حسن انجام کاراعلام کرده و در پایان ضمن استناد به پرونده کیفری مزبور و پرونده کلاسه 68/8472 شعبه دادیاری مزبور تقاضای محکومیت (ح ) به نفع (س ) نموده است دادگاه در تاریخ 20/3/67 قرارتامین خواسته صادر و با تعیین وقت بدعاوی مطروحه رسیدگی نموده ودرجلسه مورخه 24/4/69آقای (ش ) وکیل خواهان اعلام کرده موکل وجه چک را از خوانده طلبکار است و بشرح دادخواست تقاضای صدور چک به محکومیت وی تنظیم در خصوص دعوی جلب ثالث علاوه بر اینکه دادخواست بطرفیت موکل طرخ نشده اینجانب اختیار دفاع در دعوی مذکور را هم ندارم خوانده اظهار داشته که من بدهکار نیستم ایشان آهن را از تعاونی در سال 65خریدند و من دیگر ایشان را ندیدم البته ایشان در29/4/65 مقدار 6 تن و560 کیلو ورق از تعاونی خریدند و قرار بر این شدکه من ورقها را به آقای (ح ) بدهم و او کرکره بکند و به آقا بدهم و من هم ورق را آوردم جلوی مغازه او و در چهار بسته ونیم گذاشتم و(ح ) را روبرو کردم گفتم این ورق را کرکره می کنید و تحویل این آقا می دهید و دیگر او را ندیدیم تا برج 11 همان سال که مراجعه کرد و گفت من ورقها را نگرفتم و چندین بار مراجعه کردم مراسر دوانده و حالا می گوید ورق بمن ندادید تعداد ورقها800 تا بوده که وزن هر یک 100/8 در فاکتور بوده ولی ورقهاییکه آوردیم عددی 8 کیلو و800 گرم وزن داشت و برای این اختلاس من و000خوانده آقای (ح ) چندین بار در مغازه او مراجعه کردیم و گفتیم که آدرس خریدار را بدهید که یا ورقها را بلحاظ اینکه هر ورق 600 گرم اضافه داشت پس بدهد یا پول بدهد و فاکتور اضافه بدهیم و او اصلا" بما نگفت که این آقاورقها را نبرده است و بعداز مراجعت خواهان نه اوراقی داشته و نه من دسترسی به او داشتم و مراجعه کردیم به (ح ) وجریان را جویا شدیم و گفتم چرا ندادی و چرا با وجود مراجعه مکرر من بابت امور دیگر بمن اطلاع ندادی او هم بهانه آورد و قرار شد یا پولش را بدهد یا ورق را تا8/8/66 که صورتجلسه ای بین من و(ح ) نوشته شد که طی آن 1500 ورق آقای (ح ) تحویل گرفت و تعداد1153 برگ را تحویل داده و باقی مانده 347 ورق است و چون ورق نداشت وما هم می خواستیم کمکش بکنیم گفتیم ایشان تقاضائی بکند و تعاونی تایید بکند و از طرحهای عمرانی با هزینه خودش بگیرد و آقای (ح ) هم عمل نکرده است و شنیدم که (س ) چندین بار مراجعه کرده ولی او پول بابت ورقها نداده است و بعد از اینکه آقای (س ) علیه من (ح ) شکایت کرد مقداری رادادم ولی در مورخه 24/10/68 آقای دادیار مرا درشهربانی بازداشت کرد برادران آقای (ح ) آمدند و گفتند که زشت است تواینجا باشی و او هم ورق را داده است و خدا را خوش نمی آید که حق زن و بچه او هم ضایع شود و با یک تقاضا بنویس برویم ورقها را بگیریم و درخواست را بنویس باهم برویم بازرگانی و ورق بگیریم وآقای دادیار هم گفتند یا ورق یا زندان و من گفتم من ورق را دادم آقای دادیار گفتند من نمی دانم شما دوتایی باید ورق های او را بدهید و بعد من این چک را دادم و او هم 250هزار تومان چک داد تا یکماه اوراق را بگیریم و به او بدهیم ولی (ح ) دیگر درخواستی نکرد و من هم نگرفتم دادگاه با ادامه رسیدگی اظهارات آقای (ش ) وکیل خواهانرا استماع نموده بخلاصه اینستکه اظهارات خوانده دعوی در قبال دعوی مطروحه که مستند چک مورد نظر می باشد وجاهت ندارد و دلیل بر بدهکاری اوست که 200 هزار تومان بموکل مدیون است ودعوی جلب ثالث هم برای اطاله دادرسی بوده و موثر در مقام نیست در جلسات بعدی آقای (ج ) بوکالت از(ح ) معرفی شده و پرونده های 68/847ک و68/36،74 شعبه 4دادیاری که جهت ملاحظه خواسته شده بود واصل و مورد بررسی قرار گرفته در مورد چک مزبور بلحاظ موعددار بودن در دادسرا قرار منع تعقیب خوانده صادر شده دادگاه خلاصه پرونده های کیفری را به پرونده منعکس نموده و وکیل مجلوب ثالث طی دفاعیاتی اعلام نموده دعوای اصلی هیچگونه ارتباطی با موکل ندارد وجلب موکل بمنظور اطاله دادرسی است دادگاه با ادامه دادرسی واستماع اظهارات آقایان وکلاء و با کسب نظر آقای مشاور که طی استدلالی منعقد شده به اینکه هیچ دلیلی بر تضمینی بودن چک مورد ادعانشده و عقیده به محکومیت خوانده دارد مالا" دادگاه طبق نظریه مورخه 4/7/69 بخلاصه چنین بیان نظر نموده در خصوص دعوی آقای (ش )وکالتا" از سوی آقای (س ) بطرفیت آقای (ه) که آقای (ن ) را بوکالت از خود منتخب نموده بخواسته مطالبه مبلغ دو میلیون و پانصد هزارریال وجه چک شماره 25391443/11/68 بانک تجارت با خسارات وارده نظربه اینکه اصالت مستند ابرازی مورد اقرار خوانده واقع گردیده و ادعای خوانده دایر بر اینکه ورقها را تحویل آقای (ح ) داده لذا مسئولیتی متوجه او نیست با التفات به اینکه خوانده وآقای (ح ) پس از تنظیم صورتجلسه مورخه 8/11/66 منضم پرونده که بموجب آن پس از اتیان سوگند بوسیله خوانده آقای (ح ) مکلف به تحویل بقیه ورقهای خواهان گردیده در مورخه 25/11/68توافق در پرداخت ورقهابالمناصفه را نمودند ودر جهت تضمین سهم خوانده چک فوق الذکر که معادل نصف قیمت ورقهای تحویل نشده حسب اظهارات طرفین بشرح موجود درپرونده بوده به خواهان داده شد و پس از این تبدیل تعهد ذمه خوانده به میزان نصف تعهد مورخه 8/11/66 آقای (ح ) مشغول گردیده و نظر به اینکه عدم تحویل ورقها به خواهان که موجب استحقاق او در اخذ مبلغی معادل ورقهای تحویل نشده گردیده مورد قبول طرفین می باشد و خوانده با دادن چک پس از توافق حاصله بعدازصورتجلسه اخیرالذکر پرداخت نصف قیمت آنرا متعهد گردیده و مورد با شقوق 2از ماده 292 قانون مدنی منطبق می باشد و نظر به اینکه از سوی خوانده دلیلی بر فراغت ذمه اش از اشتغال حادث اقامه نگردیده لذابالحاظ مراتب فوق و احراز اشتغال ذمه خوانده و استحصاب بقاء آن و اینکه طرفین قیمت ورقها را که تحویل آن بموجب تکلیف و تعذر خوانده بوده به میزان خواسته اعلام داشته اند دعوی و ثابت تشخیص ونظر به محکومیت آقای (ه) به مبلغ دو میلیون و پانصد هزار ریال وجه چک هستند دعوی که معادل قیمت نصف ورقهای مذکور می باشد صادر و اعلام می گردد و دعوی جلب ثالث آقای (ن ) وکیل آقای (ه) بطرفیت آقای (ح ) که آقای (ض ) را بوکالت از خود برگزیده نظر به اینکه شق 2ازماده 292 قانون مدنی قبول پرداخت دین از سوی ثالث را موجب برائت ذمه مدیون و اشتغال ذمه متعهد مقرر داشته لذا با فراغت ذمه مجلوب ثالث و اشتغال ذمه جلب ثالث دعوی بنظر محکمه وارد تشخیص و به بطلان آن اعلام نظر می گردد پس از ابلاغ نظریه و اعتراض آقای (ن ) وکیل آقای (ه) به نظریه دادگاه و همچنین اعتراض آقای (ش ) وکیل خواهان به عنوان اینکه دادگاه در نظریه خود خسارات هزینه دادرسی وحق الوکاله را موضوع ماده 717 قانون آئین دادرسی مدنی رادرحق موکلش (خواهان ) اعلام نداشته و تقاضای بذل توجه در اینمورد نموده پرونده به دیوانعالی کشور واصل و به شعبه 225 ارجاع شده لوایح واصله بهنگام طرح قرائت خواهدشد0
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل است پس از قرائت گزارش عضو ممیز و مشاوره چنین نظر می دهند:
بسمه تعالی
اولا" در مورد اعتراض آقای (ه) با وکالت آقای (ن ) نسبت بقرار معترض عنها نظر باینکه از ناحیه معترض اعتراض موجهی بعمل نیامده و چون بر نظریه معترض عنها نیز ایراد واشکالی ملحوظ نیست لهذا تایید می گردد ثانیا" در خصوص اعتراض آقای (س ) با وکالت آقای (ش ) نسبت به خسارات (هزینه دادرسی و حق الوکاله ) اقتضاءداردکه دادگاه طبق نظریه شماره 18535/6/69 شورای محترم نگهبان اقدام مقتضی معمول دارد0
مرجع :
کتاب سقوط تعهدات - ضمان قهری - به اهتمام یداله بازگیر
انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 1029
تاریخ تصویب : 1369/10/23
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
خواهان به لحاظ عدم تحقق تبدیل تعهد به مدیون خود رجوع کند در باب بدهی خوانده خواهان تبدیل تعهد شده و با عنایت به بند یک ماده 292 ق 0م دیگر موردی برای مراجعه به انتقال دهنده نیست
