شخصی که بوکالت ازدیگری قراردادی رامنعقدنموده ودراین قرارداد وجه التزام برای متخلف درنظرگرفته شده است مطالبه چنین وجه التزامی فقط برای ذینفع ممکن است وبه نفع همان وکیل قابل وصول نیست
رای شماره : 3884-22/12/1341
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"چون به موجب حکایت قراردادمستنددعوی مرادازکلمه وکیل رعایای کلوم ساست می باشدنه شخص وکیل وماده 3قراردادمزبوردلالت نداردکه فرجامخواندگان تعهدنموده انددرصورت تخلف ازانجام عمل مذکوردرماده مزبورمبلغ وجه التزام رابه شخص وکیل یعنی آقای سیدابوالقاسم پرداخت نمایند،بنابراین مبانی رای فرجامخواسته بابرگ مستنددعوی ومحتویات پرونده مخالفیت نداردواعتراضات فرجامخواه که درحقیقت خدشه بر استنباط دادگاه است قابل توجه نیست وحکم مزبورطبق ماده 558آئین دادرسی مدنی به اکثریت آراءمبرم است ."
* سابقه *
وکالت
مطالبه وجه التزام تخلف ازانجام تعهد
بدوادرتاریخ 19/1/36فرجامخواه بطرفیت فرجامخواندگان بخواسته یکصدهزارریال بدین توضیح درشعبه دهم دادگاه شهرستان تهران طرح دعوی کرده که خوانده هادرماده 3قراردادمدرکیه تعهدنموده اندجاده اتومبیل روازدو راهی کباسه تاداخل مرتع کلوم ساست رادرمدت یکسال احداث کنندودرصورت تخلف یکصدهزارریال دادنی باشندوچون خوانده هاتعهدخودراانجام نداده اندمبلغ خواسته بابت وجه التزام تخلف ازشرط مطالبه می شودکه با خسارت حکم صادرشود.
شعبه دهم دادگاه شهرستان به موضوع رسیدگی وچون وکیل خوانده هاایراد کرده که اختلاف مزبوربایدازطریق حکمیت حل وفصل شودومطالبه وجه التزام هم ازطرف خواهان اصالتابیوجه است ،به رددادخواست وعدم استماع دعوی خواهان رای داده است .
این قراردردادگاه استان گسیخته وپرونده به دادگاه شهرستان عودت داده شده است .دادگاه شهرستان مدافعات وکیل خواندگان راموجه ندانسته بموجب دادنامه شماره 441خواندگان را(فرجامخواندگان را)به پرداخت مبلغ مرقوم وخسارت محکوم کرده است .
ازاین حکم وکیل محکوم علیهمادرموقع پژوهشخواسته ودعوی رامتوجه موکلان ندانسته وایرادکرده که فرجامخواه به وکالت ازطرف مالکین قرارداد مدرکیه راتنظیم نموده ونامبرده نمی توانداصالتادعوی مطالبه وجه التزام راداشته باشد.
شعبه هشتم دادگاه استان مرکزپس ازوصول رونوشت وکالتنامه فرجامخواه ازطرف مالکین مراتع کلوم ساست وانجام تبادل لوایح واستماع اظهارات وتوضیحات وکیل پژوهشخواهان ومدافعات پژوهشخوانده مالا ایرادات وکیل پژوهشخواهان راواردتشخیص وبافسخ دادنامه پژوهشخواسته قراررددعوی فرجامخواه راصادرمی کند.
ازاین رای فرجامخواسته شده وشعبه پنجم دیوانعالی کشورچنین رای داده است :
استدلال دادگاه به اینکه قراردادمدرکیه دعوی بعنوان وکالت بوده ودر ماده 3قراردادهم ازلحاظ اینکه وکیل نایب مناب موکل است مطالبه وجه التزام به وسیله وکیل پیش بینی گردیده وپژوهشخوانده نمی تواندبه استناد قراردادوکالتنامه های مزبوراصالتادرمقام مطالبه وجه التزام برآیدموجه نیست زیرامانعی نداردکه وکیل درقراردادی که به نفع موکل تنظیم می نماید برای تحکیم قراردادمزبوربرای خودوجه التزام منظورداردواین امرطبق ماده 10قانون مدنی مخالف قانون نبوده ودرباره طرفین نافذمی باشدبعلاوه قرارداد2414-2/6/33مورداستنادفرجامخواندگان دلالت نداردکه بنگاه کباسه شخصیت حقوقی داشته تافرجامخواه مکلف باشدبطرفیت بنگاه کباسه اقامه دعوی نمایدبنابراین حکم فرجامخواسته مخدوش وبه اتفاق آراءنقض و ختم امربه همان شعبه ارجاع می شود.
دادگان استان پس ازنقض چنین رای داده است :اعتراض وایراد پژوهشخواهان به اینکه به وکالت ازطرفین مالکین قراردادمدرکیه راتنظیم نموده ونمی توانداصالتاراجع به وجه التزام ادعائی داشته باشدواردوموثر است زیراپژوهشخوانده بعنوان اینکه وکیل مالکین مراتع کلوم ساست می باشد قراردادمدرکه راباآقای مهندس علیرضاونماینده شرکت سهامی صادرات چوب (پژوهشخواهان )تنظیم نموده ودرماده 3قراردادمزبورتصریح شده که در صورت تخلف ازاجرای مدلول ماده مزبورمبلغ یکصدهزارریال به وکیل پرداخت شودوچون پژوهشخوانده باوصف وکالت این قراردادراامضاءکرده و رونوشت وکالتنامه های وکیل مزبورازمالکین پیوست است وبموجب مادتین 656و667 قانون مدنی وکیل نایب مناب موکل ودرحکم امین است وبایدمصلحت موکل را رعایت نمایدواقداماتی که به وسیله پژوهشخوانده به استنادوکالتنامه های پیوست پرونده برای تنظیم قراردادصورت گرفته درحقیقت بنام موکلن او می باشدودلیلی براینکه ماده 3قراردادبه نفع شخص پژوهشخوانده تنظیم شده باشداقامه نشده وپژوهشخوانده مجوزی نداردکه به استنادقرارداد وکالتنامه های موصوف اصالتامبلغ خواسته راادعانمایدواحداز پژوهشخواهان هم که نماینده شرکت سهامی تهیه وصادرات چوب درتنظیم قراردادمدرکیه بوده شخصامسئولیتی نداردبنابه مراتب دادنامه پژوهش خواسته که صحیحاصادرنشده ومخدوش میباشدبدین وسیله گسیخته می شودودعوی پژوهشخوانده که به کیفیت موصوف اقامه شده بیمورداست وپژوهشخوانده حق ندارداصالتاازماده 3قراردادمدرکیه استفاده نمایدوبااقامه دعوی وجه التزام به مبلغ خواسته رامطالبه نمایدوپژوهشخوانده مزبوربه پرداخت یکهزاروهشتادوهشت ریال هزینه دادرسی مرحله پژوهشی به سودپژوهشخواهان محکوم می گردد.
ازاین رای فرجامخواهی شده است .پرونده درهیئت عمومی دیوانعالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیررای به ابرام حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ،مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تا1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم سال 1353 صفحه 591-594
21
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 3884
تاریخ تصویب : 1341/12/22
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
درموردی که برای ادای دین متوفی وصی معین شده است اثبات دین بطرفیت وصی و ورثه خواهدبود استحقاق ذینفع به ضبط سپرده حسن انجام تعهدبعلت تاخیردرتحویل مورد معامله منوط به رای قطعی مرجع حل اختلاف پیش بینی شده درقرارداداست که درصورت اعتراض متعهدبایدبه آن رسیدگی نماید
