×

ابطال بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها - اعمال مجازات حبس بصورت انفرادی تا مدت یک ماه بعنوان تنبیه انضباطی فرد زندانی خلاف قانون است

ابطال بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها - اعمال مجازات حبس بصورت انفرادی تا مدت یک ماه بعنوان تنبیه انضباطی فرد زندانی خلاف قانون است

ابطال-بند-4-ماده-169-آئین-نامه-اجرائی-سازمان-زندانها---اعمال-مجازات-حبس-بصورت-انفرادی-تا-مدت-یک-ماه-بعنوان-تنبیه-انضباطی-فرد-زندانی-خلاف-قانون-است

وکیل


تاریخ:28/10/1382                   کلاسه پرونده:81/38 شماره دادنامه:435  
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری
      طبق اصل 36 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حکم به مجازات و اجراء آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و بموجب قانون باشد و بصراحت اصل 39 قانون مزبور هتک حرمت و حیثیت محکومان به زندان بهر صورت ممنوع و مستوجب مجازات اعلام گردیده است و حکم مقرر در ماده 579 قانون مجازات اسلامی نیز مفهم عدم جواز اعمال مجازات مقرر درباره محکومان بنحو سخت تر از حد متعارف است . نظر باینکه از طرف مقنن حکمی در باب مجازات حبس بصورت انفرادی انشاء نشده و اجرای آن که موجب محرومیت زندانی از مجالست و گفتگو با سایر زندانیان و تالمات روحی و تبعات ناموزن ناشی از آن است ، از مصادیق بارز شدت عمل در نحوه و کیفیت اجرای مجازات حبس می باشد، بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها مبنی بر اعمال مجازات حبس بصورت انفرادی تا مدت یک ماه بعنوان تنبیه انضباطی فرد زندانی خلاف قانون و خارج از حدود اختیار مقرر در ماده 9 قانون تبدیل شورای سرپرستی زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور به سازمان زندانها و اقدامات  تامینی و تربیتی کشور مصوب 64 تشخیص داده می شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می گردد .
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - دری نجف آبادی

شماره: ه - 81//38                                                    17/12/1382
     مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری .
      شاکی: آقای سعید شکورپناه نویری .
      موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها مصوب 26/4/1380 قوه قضائیه .
      مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در بند 4 از ماده 169 آئین نامه اجرائی صدرالذکر در مقام تخلفات و تنبیهات انضباطی زندانیان توسط شورای انضباطی زندان ( زندان انفرادی تا یک ماه پیش بینی گردیده که ناقض قانون اساسی - مدنی و سایر قوانین موضوعه مدونه بوده و علاوه بر آنکه با شرع انور نیز مغایرت دارد از چهارچوب آئین نامه اجرائی و تنبیهات انضباطی خارج و قانونگذاری می باشد . لذا به تجویز اصول 170 و 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تقاضای ابطال بند 4 از ماده 169 آئین نامه مذکور را بنا به دلایل ذیل خواستار می باشم .
1 - سلول انفرادی از مصادیق مجازات کیفری بوده و از حوزه تنبیهات انضباطی خارج است . سلول انفرادی واجد وصف جزائی بوده و اعمال مجازات مستلزم اثبات جرم در دادگاه صالح می باشد و مطابق اصل سی و ششم قانون اساسی حکم به مجازات و اجرای آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و بموجب قانون باشد . بنابراین آئین نامه مذکور ناقض اصل 36 قانون اساسی می باشد .
2 - سلول انفرادی تنها در موارد خاص و محدودی توسط مراجع قضائی و اعطاء چنین اختیاری به یک شورای انضباطی که نه قاضی و نه مجتهد جامع الشرایطی در آن حضور دارند مغایر قانون اساسی - شرع انور و قوانین مدونه بوده و برای مصالح جامعه زیانبار است .
3 - اصل سی و نهم قانون اساسی درمقام حفظ شخصیت و کرامت انسانی زندانی چنین مقرر می دارد که ( هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون . . . زندانی . . . شده به هر صورت که باشد ممنوع و مستوجب مجازات است . ) سلول انفرادی تعرض آشکار به حقوق، حیثیت و شخصیت زندانی و خانواده اش می باشد .
4 - اعمال سلول انفرادی توسط شورای انضباطی زندان مجازات قانونی زندانی را شدت می بخشد که در مغایرت کامل با ماده 579 قانون مجازات اسلامی می باشد . لذا با وصف فوق تقاضای ابطال بند 4 از ماده 169 آئین نامه زندانها مصوب 26/4/1380 را دارد .
مستشار اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 1769/2227/7 مورخ 6/4/1381 اعلام داشته اند، نظر باینکه زندان انفرادی تمهیدی است منحصر به حفظ ادله جرم و آنهم در مرحله تعقیب و برای مدت کوتاهی به دستور مقام قضائی برای پیشگیری از امحاء دلایل جرم از طریق ارتباط متهم با افراد دیگر قابل استفاده است، لذا استفاده از آن بعنوان تنبیه انضباطی آنهم تا یک ماه با اصول 33 و 36 قانون اساسی منافات پیدا می کند و گونه ای تصرف در امر قانونگذاری است . از آنجا که آثار زندان انفرادی بصورت عدم ملاقات، منع مکاتبه و مکالمه و بی همزبانی موجب بی خبری زندانی از جهات اطراف او می شود و در فضای سکونتی محدود و غیرسالم و منع مطالعه روزنامه و کتاب و شنیدن رادیو تبعات روانی مخربی را بر وی بار می کند . مجموع این عوارض ناشی از کیفری تلقی می شود که بصورت زندان انفرادی است و حسب اصل 36 قانون اساسی اقدام به اجرای آن باید با تشخیص ضرورت وضع محکوم از طریق دادگاه صالح آنهم به موجب قانون صورت پذیر گردد که در وضع فعلی چنین قانونی وجود ندارد . اجرای اینگونه تنبیه که بیشتر صورت کیفر دارد، نمی تواند موضوع حکم بوده باشد تا قابلیت اجرائی پیدا کند و اعضاء شورای انضباطی زندان هم جایگاه قانونی و قضائی ندارند و مآلا  اقدام به این تنبیه مخالف منطوق ماده 579 قانون مجازات اسلامی بوده و مامورین را در معرض جرم جویی و قابلیت مجازات قرار می دهد . با التفات به مراتب مرقوم بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها مخالف قانون بوده و ابطال پذیر بنظر می رسد .
دبیر محترم شورای نگهبان در پاسخ به ادعای خلاف شرع بودن بند 4 ماده 169 آئین نامه اجرائی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب 26/4/1380 ریاست قوه قضائیه بشرح نامه شماره 5652/30/82 مورخ 24/8/1382 اعلام داشته اند موضوع در جلسه مورخ 21/8/1382 فقهای محترم شورای نگهبان مطرح شد که مغایر موازین شرع شناخته نشد .
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رای می نماید .

مرجع : روزنامه رسمی شماره 17216 = 22/1/1383

نوع : آراء و نظریات

شماره انتشار : 435

تاریخ تصویب : 1382/10/28

تاریخ ابلاغ :

دستگاه اجرایی :

موضوع :

منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)

    

قانون های مرتبط

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.