قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار
جناب آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
عطف به نامه شماره 40140/38309 مورخ 27/2/1388 در اجراء اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله‌نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردیده بود، با تصویب در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ 29/2/1389 و تأیید شورای محترم نگهبان به‌پیوست ابلاغ می‌گردد.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
شماره75364 12/4/1389
وزارت کار و امور اجتماعی ـ وزارت راه و ترابری
قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله‌نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار که در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیست و نهم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 26/3/1389 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 23510/316 مورخ 2/4/1389 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجراء ابلاغ می‌گردد.
رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد
قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار
ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده میشود به مقاوله‌نامه کار دریایی مصوب 17 فوریه 2006 میلادی(برابر با 18 بهمن 1384 هجری شمسی) سازمان بین‌المللی کار( به شرح پیوست) ملحق شود و اسناد آن را مبادله نماید.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
مقاوله‌نامه کار دریایی مصوب 2006 میلادی (برابر با 1384 هجری‌شمسی)
مقدمه
فراهمایی (کنفرانس) عمومی سازمان بین‌المللی کار که به وسیله هیأت مدیره دفتر بین‌المللی کار در تاریخ هفتم فوریه 2006 میلادی (19/11/1384 هجری‌شمسی) نود و چهارمین نشست خود را در ژنو برگزار نمود، با تمایل به تدوین سند واحد و منسجمی که تا حد ممکن در برگیرنده جدیدترین استانداردهای مربوط به مقاوله‌نامه¬ها و توصیه‌نامه‌های بین‌المللی کار دریایی موجود و نیز اصول بنیادین که در سایر مقاوله‌نامه‌های بین‌المللی کار وجود دارد به ویژه موارد زیر باشد:
ـ مقاوله‌نامه کار اجباری مصوب 1930 میلادی (1309 ه.ش) (شماره 29)؛
ـ مقاولـه‌نامه آزادی انجمن‌ها و حمایت از حق تشـکل مصوب 1948 میـلادی
(1327 ه.ش) (شماره 87)؛
ـ مقاوله‌نامه حق تشکل و مذاکره جمعی مصوب 1949 میلادی (1328 ه.ش) (شماره 98)؛
ـ مقاوله‌نامه تساوی مزد مصوب 1951 میلادی (1330 ه.ش) (شماره 100)؛
ـ مقاوله‌نامه لغو کار اجباری مصوب1957میلادی(1336ه.ش) (شماره105)؛
ـ مقاوله‌نامه تبعیض (در اشتغال و حرفه) مصوب 1958 میلادی (1337 ه.ش) (شماره 111)؛
ـ مقاوله‌نامه حداقل سن مصوب 1973 میلادی (1352 ه.ش) (شماره 138)؛
ـ مقاوله‌نامه بدترین‌اشکال کار کودک مصوب1999 میلادی (1378 ه.ش) (شماره 182)؛ و
با آگاهی از اختیارات اصلی سازمان که همانا ارتقاء شرایط شایسته کار میباشد، و
با عنایت به بیانیه سازمان بین‌المللی کار درخصوص حقوق و اصول بنیادین کار مصوب 1998 میلادی (1377 هـ.ش)، و
با توجه به این موضوع که دریانوردان مشمول سایر اسناد سازمان بین‌المللی کار هستند، تحت و دارای حقوق دیگری می‌باشند که تحت عنوان حقوق بنیادین و آزادیهای قابل اعمال در مورد کلیه افراد وضع شده است، و
با در نظر گرفتن این موضوع که با اعطاء ماهیت جهانی به صنعت کشتیرانی، دریانوردان نیازمند حمایت ویژه‌ای هستند، و
همچنین با توجه به استانداردهای بین‌المللی مربوط به ایمنی کشتی، امنیت افراد و مدیریت کیفیت کشتی در مقاوله‌نامه بین‌المللی ایمنی جان اشخاص در دریا مصوب 1974 میلادی (1353 هـ.ش) (نسخه اصلاح‌شده)، مقاوله‌نامه مقررات بین‌المللی برای جلوگیری از تصادفات در دریا مصوب1972میلادی (1351 هـ.ش) (نسخه اصلاح‌شده) و الزامات آموزش دریانوردان و صلاحیت آنها در مقاوله‌نامه بین‌المللی استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان مصوب 1978 میلادی (1357 ه.ش) (نسخه اصلاح‌شده)، و
با یادآوری این‌که کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص حقوق دریاها مصوب 1982 میلادی (1361 ه.ش) چهارچوب حقوقی کلی را تدوین می‌نماید که تمامی فعالیتها در اقیانوسها و دریا باید در محدودة آن انجام گیرد و دارای اهمیتی استراتژیک به عنوان مبنایی برای همکاری و فعالیت در بخش دریایی در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی بوده و انسجام آن نیز باید حفظ شود، و
با یادآوری این که مادة (94) کنوانسیون سازمان ملل متحد در خصوص حقوق دریاها مصوب 1982 میلادی (1361 هـ.ش) وظایف و تعهدات دولت صاحب پرچم را از جمله در خصوص شرایط کار، موضوعات مربوط به خدمة و اموراجتماعی در کشتیهایی که حامل پرچم آن کشور می‌باشند، تعیین نموده است، و
با یادآوری این که بند (8) ماده (19) اساسنامه سازمان بین‌المللی کار که مقرر می‌دارد در هیچ موردی تصویب هر مقاوله‌نامه یا توصیه نامه به‌وسیله فراهمایی (کنفرانس) یا تصویب هر مقاوله‌نامه توسط هر کشور عضو، نباید این گونه تلقی شود که تأثیری بر هر قانون، حکم، عرف یا قراردادی داردکه شرایط مطلوب‌تری را برای کارگران، مربوط نسبت به آنچه در مقاوله‌نامه یا توصیه نامه مذکور پیش‌بینی شده است، تأمین می‌نماید، و
با عزم به این که این سند جدید باید به گونه‌ای تدوین شود که بیشترین پذیرش ممکن را در میـان مالکین کشـتیها، دریانوردان و دولتهایی به دست آورد که متعهد به اصول کارشایسته شده‌اند، و این که این سند باید به راحتی قابلیت روزآمد شدن را
داشته باشد و از طرفی دیگر باید شرایط را برای اعمال و اجرای مؤثر خود فراهم نماید، و
با تصمیم به پذیرش برخی پیشنهادهای مربوط به تحقق چنین سندی که تنها عنوان دستور کار اجلاس میباشد، و
با عزم این‌که این‌پیشنهادها باید درقالب یک‌مقاوله‌نامه بین‌المللی تدوین شود؛
مقاوله‌نامة زیر را که می‌تواند تحت عنوان مقاوله‌نامه کار دریایی (2006 میلادی برابر با 1384هـ. ش) نامیده شود، را در تاریخ بیست و سوم فوریه سال 2006 میلادی (5/12/1384) تصویب می‌نماید.
ماده 1ـ تعهدات کلی
1ـ هر عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب می‌نماید، متعهد می‌گردد که مقررات آن را به نحوی که در ماده (6) این مقاوله‌نامه درج گردیده است به منظور تأمین حقوق تمامی دریانوردان برای اشتغال شایسته به طور کامل اجراء نماید.
2ـ اعـضاء باید برای تضمیـن اجراء و اعمال مـؤثر این مقاوله‌نامه با یـکدیگر همکاری نمایند.
ماده 2ـ تعاریف و دامنه کاربرد
1ـ از نظر این مقاوله‌نامه، به¬جز در مواردی که به نحو دیگری در مقررات خاص مقرر شده است، اصطلاح:
الف) «مقام صلاحیتدار» به مفهوم وزیر، سازمان دولتی یا مقام دیگری است که اختیار صدور و اجراء مقررات، دستورات یا دستورالعملهای قانونی دیگر در خصوص موضوع مفاد مربوط را دارا میباشد.
ب) «اعلامیه موافقت کار دریایی» به مفهوم اعلامیه موضوع جزء (3) بند (1) مقرره (5) میباشد.
پ) « ظرفیت ناخالص» به معنای ظرفیت‌ناخالص محاسبه‌شده طبق مقررات اندازه‌گیری ظرفیـت منـدرج در ضمـیمه (1) مقـاوله‌نامه بین‌المـللی اندازه‌گـیری ظرفـیت کشتـیها (1969 میلادی برابر با 1348 هـ. ش) یا هر مقاوله نامة مؤخر دیگر، میباشد. برای کشتیهایی که مشمول طرح موقت اندازه‌گیری ظرفیت کشتی مصوب سازمان بین‌المللی دریانوردی می‌باشنـد، ظرفـیت ناخالص عبارت است از موارد مندرج در ستون ملاحظات مربوط به گواهینامه بین‌المللی ظرفیت‌کشتی (1969میلادی برابر با 1348 هـ.ش).
ت) « گواهینامه کار دریایی» به مفهوم گواهینامه موضوع جزء (3) بند (1) مقرره (5) میباشد.
ث) « الزامات این مقاوله‌نامه» به الزامات مندرج در این مواد و مقررات و بخش «الف» مجموعه قوانین این مقاوله‌نامه، اشاره دارد.
ج) « دریانورد» به معنای هر شخصی است که بر روی یک کشتی که مشمول مقررات این مقاوله‌نامه قرار می‌گیرد در هر سمتی، استخدام شده یا اشتغال دارد یا کار می‌کند.
چ) « قرارداد کار دریانورد» دربرگیرنده هر دو مفهوم قراردادکار و مواد قرارداد میباشد.
ح) « خدمات کاریابی و استخدام دریانورد» به مفهوم هر شخص، شرکت، مؤسسه، آژانس یا سازمانی دیگر در بخش دولتی یا خصوصی میباشد که به نیابت از طرف مالکان کشتی، اقدام به استخدام دریانوردان می‌کند یا دریانوردان را در اختیار مالکین کشتیها قرار می‌دهد.
خ) « کشتی» به مفهوم یک کشتی به غیر از کشتی است که تنها در آبهای داخلی یا آبهای داخل، یا دقیقاً مجاور، آبهای محفوظ یا مناطقی که مقررات بندری در مورد آنها اعمال میشود، کشتیرانی می‌نماید.
د) « مالک کشتی» به مفهوم مالک کشتی یا شخص یا سازمان دیگر نظیر مدیر، کارگزار یا اجاره‌کنندة دربست کشتی میباشد که مسؤولیت کار کشتی را از طرف مالک آن بر عهده دارد، و با فرض پذیرش چنین مسؤولیتی، موافقت نموده است وظایف و مسؤولیتهای محوله برعهده مالکین کشتی را طبق این مقاوله‌نامه برعهده گیرد، صرف‌نظر از این‌که هر سازمان یا اشخاص دیگری انجام برخی از مسؤولیتها و وظایف را به نیابت از مالک کشتی برعهده گرفته باشند.
2ـ به¬جز در مواردی که به نحو دیگری به طور صریح مقرر شده است، این مقاوله‌نامه شامل تمامی دریانوردان میشود.
3ـ در صورت بروز تردید در مورد این‌که آیا گروههایی از افراد از نظر این مقاوله‌نامه در زمرة دریانوردان قرار می‌گیرند یا خیر، این موضوع باید توسط مقام صلاحیتدار در هر عضو پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مرتبط با این موضوع، تعیین گردد.
4ـ به غیر از مواردی که به طور صریح به نحو دیگری مقرر شده است، این مقاوله‌نامه در تمامی کشتیهایی اعمال میشود که دارای مالکیت دولتی یا خصوصی بوده و به‌طور معمول مشغول فعالیتهای تجاری می‌باشند، به غیر از کشتیهایی که مشغول ماهیگیری یا فعالیتهای مشابه هستند و کشتیهایی که به شکل سنتی، نظیر قایق¬های بادبانی یا لنجها، ساخته شده‌اند. این مقاوله‌نامه در مورد کشتیهای جنگی یا نیروهای امداد دریایی اعمال نمی‌شود.
5 ـ در صورت بروز تردید در مورد این‌که آیا این مقاوله‌نامه در مورد یک کشتی یا یک گروه خاصی از کشتیها اعمال میشود یا خیر، این موضوع باید از طریق مقام صلاحیتدار در هر عضوپس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، تعیین گردد.
6 ـ چنانچه مقام صلاحیتدار تصمیم بگیرد که در زمان حاضر اعمال برخی از جزئیات قوانین موضوع بند (1) ماده (6) این مقاوله‌نامه در یک کشتی یا طبقه خاصی از کشتیها که حامل پرچم یک عضومی‌باشند، منطقی یا عملی نمی‌باشد، قوانین مربوط نباید در جایی که موضوع آن با قوانین یا مقررات ملی یا توافقهای مذاکرات جمعی یا اقدامات دیگر متفاوت میباشد، اعمال گردد. چنین تصمیمی فقط در صورت مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط امکانپذیر میباشد و تنها مربوط به کشتیهای با ظرفیت ناخالص کمتر از 200 تن است که در سفرهای بین‌المللی دریایی شرکت ندارند.
7ـ هر تصمیمی که توسط هر یک از اعضاء طبق بندهای (3) یا (5) یا (6) این ماده اتخاذ شود، باید به مدیر کل دفتر بین‌المللی کار ارسال گردد تا وی آن را به کشورهای عضو سازمان اعلام نماید.
8 ـ به¬جز در مواردی که به نحو دیگری به طور صریح مقرر شده است، اشاره به این مقاوله‌نامه همزمان موجب اشاره به مجموعه قوانین و مقررات آن نیز میباشد.
ماده 3ـ اصول و حقوق بنیادین
هر عضوباید خود را متقاعد نماید که مفاد قوانین و مقررات آن کشور، با توجه به‌سیاق این مقاوله‌نامه، حقوق بنیادین زیر را مدنظر قرار می¬دهد:
الف) آزادی همکاری و شناسایی مؤثر حق مذاکرات جمعی؛
ب) حذف تمامی اشکال کار اجباری یا بیگاری؛
پ) لغو مؤثر کار کودک؛ و
ت) حذف تبعیض در اشتغال و حرفه.
ماده 4ـ استخدام دریانوردان و حقوق اجتماعی
1ـ هر دریانوردی این حق را دارد در محیطی ایمن و مصون کار کند که از استانداردهای ایمنی پیروی می‌نماید.
2ـ هر دریانوردی دارای حق برخورداری از شرایط عادلانه اشتغال میباشد.
3ـ هر دریانوردی این حق را دارد که دارای شرایط زندگی و کار شایسته بر روی کشتی باشد.
4ـ هر دریانوردی دارای حق برخورداری از حمایت بهداشتی، مراقبت درمانی، تدابیر رفاهی و دیگر اشکال حمایت اجتماعی میباشد.
5 ـ هر عضو باید تضمین نماید که در حیطه صلاحیت آن، حقوق اجتماعی و اشتغال دریانوردان مندرج در بندهای پیشین این ماده، طبق الزامات این مقاوله‌نامه کاملاً به‌مرحله اجراء گذاشته میشود. جز در صورتی که به گونه دیگری در این مقاوله‌نامه، مقررشده باشد چنین اجرائی می‌تواند از طریق قوانین یا مقررات ملی، توافقهای مذاکرات جمعی حاکم یا از طریق اقدامات دیگر یا در عمل، محقق شود.
ماده 5 ـ اعمال و اجراء مسؤولیتها
1ـ هر عضو باید قوانین یا مقررات یا تدابیر دیگری را که به منظور ایفاء تعهدات خود، به موجب این مقاوله‌نامه در ارتباط با کشتیها و دریانوردان در حوزة صلاحیت خود، تصویب کرده است، اعمال و اجراء نماید.
2ـ هر عضو باید از طریق ایجاد نظامی برای تضمین رعایت الزامات این مقاوله‌نامه، از جمله بازرسیهای منظم، ارائه گزارش، نظارت و دیگر اقدامات قانونی به موجب قوانین حاکم، به گونه‌ای مؤثر صلاحیت و کنترل خود را بر روی کشتیهایی که حامل پرچم آن کشور هستند، اعمال نماید.
3ـ هر عضو باید تضمین نماید که کشتیهای حامل پرچم آن کشور، دارای گواهینامه کار دریایی و اعلامیه موافقت کار دریایی، آن‌گونه که این مقاوله‌نامه مقرر کرده است، هستند.
4ـ هر کشتی که این مقاوله‌نامه درمورد آن قابل اجراء میباشد، ممکن است طبق حقوق بین‌الملل توسط عضوی به‌غیر از دولت صاحب پرچم هنگامی که کشتی مذکوردر یکی از بنادر آن کشور قراردارد، به منظور تعیین مطابقت آن کشتی با الزامات این مقاوله‌نامه، مورد بازرسی قرار گیرد.
5 ـ هر عضو باید به گونه‌ای مؤثر صلاحیت و کنترل خود را بر روی خدمات کاریابی و استخدام دریانوردان، در صورتی که در قلمرو آن کشور قرار داشته باشند، اعمال نماید.
6 ـ هر عضو باید از موارد نقض الزامات این مقاوله‌نامه جلوگیری نماید و طبق حقوق بین¬الملل مجازاتهایی را تعیین نماید، یا به موجب قوانین خود اقداماتی اصلاحی را مقرر نماید که برای ممانعت از چنین موارد نقضی مناسب میباشد.
7ـ هر عضو باید مسؤولیتهای خود به موجب این مقاوله‌نامه را به نحوی انجام دهد که تضمین نماید کشتیهای حامل پرچم کشورهایی که این مقاوله‌نامه را تصویب نکرده‌اند نسبت به کشتیهای حامل پرچم کشورهایی که آن را تصویب کرده‌اند، رفتار مناسب‌تری را دریافت نخواهند کرد.
ماده 6 ـ مقررات و بخش¬های « الف» و « ب» مجموعه قوانین
1ـ مقررات و مفاد بخش « الف» مجموعه قوانین لازم‌الاجراء است. مفاد بخش« ب» مجموعه قوانین، الزام‌آور نمی¬باشد.
2ـ هر عضو متعهد میشود که به حقوق و اصول مندرج در مقررات احترام بگذارد هر مقرره را به گونه مندرج در مقررات مربوط بخش « الف» مجموعه قوانین اجراء نماید. علاوه بر این، عضو باید توجه مقتضی را نسبت به انجام مسؤولیتهای خود به گونه پیش‌بینی‌شده در بخش « ب» مجموعه قوانین، مبذول نماید.
3ـ هر عضوی که در وضعیتی مناسب برای اجراء حقوق و اصول به گونه مندرج در بخش « الف» مجموعه قوانین قرار ندارد، به¬جز در مواردی که به نحو دیگری به طور صریح دراین مقاوله‌نامه مقرر شده است، می‌تواند بخش« الف» را از طریق اعمال مفاد قوانین و مقررات داخلی خود یا دیگر اقداماتی که اساساً مشابه مفاد بخش « الف» است، اجراء نماید.
4ـ فقط از نظر بند (3) این ماده، هر قانون، مقرره، توافق جمعی یا تدابیر اجرائی دیگر، به عنوان اساساً مشابه در سیاق این مقاوله‌نامه تلقی خواهد شد، اگر عضو، خود را متقاعد نماید که موارد مزبور:
الف) موجب دستیابی کامل به هدف و مقصود کلی مفاد یا مقررات بخش «الف» مجموعه قوانین مربوط می¬شود؛ و
ب) باعث نافذ شدن مفاد یا مقررات بخش « الف» مجموعه قوانین مربوط میشود.
ماده 7ـ مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی
هرگونه کاهش، معافیت یا اعمال انعطاف‌پذیر این مقاوله‌نامه که برای آنها، این مقاوله‌نامه مشاوره با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی را مقرر می‌دارد، می‌تواند درصورت فقدان سازمانهای نماینده دریانوردان و مالکین کشتی در داخل یک کشور، تنها از طریق مشاوره عضو مذکور با کار گروه موضوع ماده (13) این مقاوله‌نامه مورد تصمیم‌گیری قرار گیرد.
ماده 8 ـ لازم‌الاجراء شدن
1ـ اسناد تصویب رسمی این مقاوله‌نامه باید به مدیر کل دفتر بین‌المللی کار برای ثبت ارسال شود.
2ـ این مقاوله‌نامه فقط برای آن دسته از اعضاء سازمان بین‌المللی کار الزام‌آور است که اسناد تصویب آنها توسط مدیر کل دفتر بین‌المللی کار به ثبت رسیده باشد.
3ـ این مقاوله‌نامه دوازده ماه پس از تاریخ ثبت تصویب حداقل سی عضو که جمعاً سی و سه درصد (33%) از سهم ظرفیت ناخالص جهانی کشتیها را در اختیار دارند، لازم‌الاجراء خواهد شد.
4ـ این مقاوله‌نامه پس از آن برای هر عضو، دوازده ماه پس از تاریخی که تصویب آن عضو به ثبت می رسد، لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده 9ـ انصراف
1ـ عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده است، می‌تواند پس از انقضاء ده‌سال از تاریخی که مقاوله برای نخستین بار لازم‌الاجراء میشود، از طریق ارسال سندی به عنوان مدیرکل دفتر بین‌المللی کار برای ثبت، از عضویت در آن انصراف دهد. این انصراف، یک‌سال پس از تاریخ ثبت آن نافذ خواهد شد.
2ـ هر عضوی که ظرف یک سال پس از تاریخ انقضاء دورة ده‌ساله موضوع بند(1) این ماده، حق انصراف پیش بینی شده در این ماده را اعمال ننماید، برای یک‌دوره ده ساله دیگر ملزم به اجراء آن خواهد بود و پس از آن می‌تواند در پایان هردوره جدید ده ساله به‌موجب شرایط پیش‌بینی‌شده در این ماده، از عضویت در این مقاوله‌نامه انصراف دهد.
ماده 10ـ تأثیر لازم‌الاجراء شدن
این مقاوله‌نامه، مقاوله‌نامه‌های زیر را مورد تجدیدنظر قرار می‌دهد:
ـ مقاوله‌نامه حداقل‌سن(دریا) مصوب1920میلادی (1299هـ.ش) (شماره 7)
ـ مقاوله‌نامه غرامت‌بیکاری (غرق‌شدن‌کشتی) مصوب1920 میلادی (1299ه.ش) (شماره 8)
ـ مقاوله‌نامه‌کاریابی‌دریانوردان مصوب1920میلادی(1299هـ.ش) (شماره 9)
ـ مقاوله‌نامه معاینه پزشکی جوانان (دریا) مصوب 1921 میلادی (1300 ه.ش) (شماره 16)
ـ مقاوله‌نامه مفاد توافقنامه‌های دریانوردان مصوب 1926 میلادی (1305 ه.ش) (شماره 22)
ـ مقاوله‌نامه بازگرداندن دریانوردان به وطن مصوب 1926 میلادی (1305ه.ش) (شماره 23)
ـ مقاوله‌نامه گواهینامه صلاحیت افسران مصوب 1936 میلادی (1315ه.ش) (شماره 53)
ـ مقاوله‌نامه تعطیلات با حقوق (دریا) مصوب 1936 میلادی (1315ه.ش) (شماره 54)
ـ مقاوله‌نامه تعهدات مالکین کشتیها (دریانوردان بیمار و مصدوم) مصوب 1936 میلادی (1315 ه.ش) (شماره 55)
ـ بیمه بیماری (دریا) مصوب 1936 میلادی (1315 ه.ش) (شماره 56)
ـ ساعات کار و تأمین نیرو (دریا) مصوب 1936 میلادی (1315 ه.ش) (شماره57)
ـ مقاوله‌نامه حداقل‌سن(دریا) (تجدیدنظرشده) مصوب1936 میلادی (1315ه.ش) (شماره 58)
ـ مقاوله‌نامه غذا و تهیه غذا (کارکنان کشتی) مصوب 1946 میلادی (1325ه.ش) (شماره 68)
ـ مقاوله‌نامه گواهینامه آشپزهای کشتی مصوب 1946میلادی (1325ه.ش) (شماره69)
ـ مقاوله‌نامه تأمین‌اجتماعی(دریانوردان) مصوب1946 میلادی(1325ه.ش) (شماره70)
ـ مقاوله‌نامه تعطیلات با حقوق (دریانوردان) مصوب1946 میلادی (1325ه.ش) (شماره 72)
ـ مقاوله‌نامه معاینات‌پزشکی(دریانوردان) مصوب1946 میلادی(1325ه.ش) (شماره73)
ـ مقاوله‌نامه گواهینامه دریانوردان کارآمد مصوب1946 میلادی(1325ه.ش) (شماره74)
ـ مقاوله‌نامه محل‌اقامت کارکنان‌کشتی مصوب1946 میلادی(1325ه.ش) (شماره75)
ـ مقاوله‌نامه مزد، ساعات کار و تأمین نیروی انسانی (دریا) مصوب 1946 میلادی (1325 ه.ش) (شماره 76)
ـ مقاوله‌نامه تعطیلات با حقوق(دریانوردان) (تجدیدنظر شده) مصوب 1949 میلادی (1328 ه.ش) (شماره 91)
ـ مقاوله‌نامه محل اقامت کارکنان کشتی (تجدیدنظر شده) مصوب 1949 میلادی (1328 ه.ش) (شماره 92)
ـ مقاوله‌نامه مزد، ساعات‌کار و تأمین‌نیروی‌انسانی(دریا) (تجدیدنظرشده) مصوب 1949 میلادی (1328 ه.ش) (شماره 93)
ـ مقاوله‌نامه مزد، ساعات‌کار و تأمین نیروی انسانی(دریا) (تجدیدنظرشده) مصوب 1958 میلادی (1347 ه.ش) (شماره 109)
ـ مقاوله‌نامه محل‌اقامت خدمه‌کشتی (مقررات‌تکمیلی) مصوب1970میلادی (1359 ه.ش) (شماره 133)
ـ مقاوله‌نامه پیشگیری از حوادث ناشی از کار (دریانوردان) مصوب 1970میلادی (1359 ه.ش) (شماره 134)
ـ مقاوله‌نامه تداوم اشتغال(دریانوردان) مصوب1976میلادی (1365ه.ش) (شماره145)
ـ مقاوله‌نامه مرخصی سالانه با استفاده از مزد دریانوردان مصوب 1976میلادی (1365 ه.ش) (شماره 146)
ـ مقاوله‌نامه کشتیرانی‌بازرگانی (حداقل استانداردها) مصوب1976میلادی (1365ه.ش) (شماره 147)
ـ پروتکل‌الحاقی مورخ 1996 میلادی (1375 ه.ش) به مقاوله‌نامه کشتیرانی‌بازرگانی (حداقل استانداردها) مصوب 1976 میلادی (1365 ه.ش) (شماره147)
ـ مقاوله‌نامه رفاه دریانوردان مصوب1987میلادی(1366ه.ش) (شماره 163)
ـ مقاوله‌نامه حفظ بهداشت و مراقبت درمانی (دریانوردان) مصوب 1987میلادی (1366 ه.ش) (شماره 164)
ـ مقاوله‌نامه تأمین اجتماعی (دریانوردان) (تجدیدنظر شده) مصوب 1987 میلادی (1366 ه.ش) (شماره 165)
ـ مقاوله‌نامه بازگرداندن دریانوردان به وطن (تجدیدنظر شده) مصوب1987 میلادی (1366 ه.ش) (شماره 166)
ـ مقاوله‌نامه بازرسی‌کار(دریانوردان) مصوب1996 میلادی (1375ه.ش) (شماره178)
ـ مقاوله‌نامه استخدام و انتصاب دریانوردان مصوب 1996 میلادی (1375ه.ش) (شماره 179)
ـ مقاوله‌نامه ساعات کار و تأمین نیروی انسانی کشتیها مصوب 1996 میلادی (1375 ه.ش) (شماره 180)
ماده 11ـ وظایف امین اسناد مقاوله‌نامه
1ـ مدیر کل دفتر بین‌المللی کار، ثبت کلیه موارد تصویب، پذیرش و انصراف از عضویت به موجب این مقاوله‌نامه را به اطلاع تمامی اعضاء سازمان بین‌المللی کار خواهد رساند.
2ـ هنگامی که شرایط پیش‌بینی‌شده در بند (3) ماده (8) این مقاوله‌نامه محقق شود، مدیرکل دفتر بین‌المللی کار، توجه اعضاء سازمان را به تاریخ لازم‌الاجراء شدن مقاوله‌نامه معطوف خواهد کرد.
ماده 12ـ مدیر کل دفتر بین‌المللی کار، شرح کاملی از کلیه موارد تصویب، پذیرش و انصراف ثبت شده به موجب این مقاوله‌نامه را برای ثبت طبق ماده (102) منشور ملل‌متحد به دبیر کل سازمان ملل متحد ارسال خواهد کرد.
ماده 13ـ کار گروه ویژه سه جانبه
1ـ هیأت مدیره دفتر بین‌المللی کار از طریق تأسیس کارگروهی که دارای صلاحیت ویژه‌ای در حوزة استانداردهای کار دریایی میباشد، کارکرد این مقاوله‌نامه را تحت بازنگری مستمر قرار خواهد داد.
2ـ برای موضوعات مورد حکم در این مقاوله‌نامه، کار گروه باید متشکل از دو نماینده منتخب از جانب دولت هر عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده است و نمایندگان دریانوردان و مالکین کشتی باشد که پس از مشورت با کمیسیون مشترک دریایی، به‌وسیله هیأت مدیره دفتر بین‌المللی کار منصوب خواهند شد.
3ـ نمایندگان دولت اعضائی که هنوز این مقاوله‌نامه را تصویب نکرده‌اند، می‌توانند در کارگروه حضور داشته باشند، ولی حق دادن رأی را در هیچ یک از موضوعات مورد حکم در این مقاوله‌نامه نخواهند داشت. هیأت مدیره می‌تواند از سازمانها یا نهادهای دیگر برای حضور در کارگروه به عنوان ناظر، دعوت به‌عمل آورد.
4ـ آراء هر نماینده دریانوردان و مالکین کشتی در کارگروه باید به‌گونه‌ای مورد محاسبه قرار گیرد که تضمین نماید قدرت رأی هر یک از دو گروه دریانوردان و گروه مالکین کشتی، برابر با نصف کل تعداد دولتهای حاضر در جلسه مربوط است که دارای حق رأی می‌باشند.
اصلاح این مقاوله‌نامه
ماده 14ـ
1ـ اصلاحیه‌های مربوط به هر یک از مفاد مقاوله‌نامه می‌تواند از طریق فراهمایی (کنفرانس) عمومی سازمان بین‌المللی کار، در چهارچوب ماده (19) اساسنامه سازمان بین‌المللی کار و قواعد و تشریفات سازمان برای تصویب مقاوله‌نامه‌ها، مورد تصویب قرار گیرد. اصلاحیه‌های مجموعه قوانین نیز می‌تواند طبق ماده (15) این مقاوله‌نامه تصویب شود.
2ـ در مورد اعضائی که ثبت تصویب این مقاوله‌نامه توسط آنها، قبل از تاریخ تصویب اصلاحیه میباشد، متن اصلاحیه باید برای تصویب به آنها ارسال شود.
3ـ در مورد دیگر اعضاء سازمان، متن مقاوله‌نامه اصلاح‌شده برای تصویب آن طبق ماده (19) اساسنامه، به آنها ارسال خواهد شد.
4ـ اصلاحیه در تاریخ ثبت تصویب اصلاحیه یا مقاوله‌نامه اصلاح‌شده، توسط حداقل سی عضو که سهم کل آنها در ظرفیت ناخالص جهانی کشتیها حداقل برابر با سی و سه درصد (33%) میباشد، پذیرفته شده تلقی خواهد شد.
5 ـ اصلاحیه تصویب شده در چهارچوب ماده (19) اساسنامه، فقط برای آن دسته از اعضاء سازمان الزام‌آور خواهد بود که تصویب آنها توسط مدیرکل دفتر بین‌المللی کار به ثبت رسیده باشد.
6 ـ برای هر عضو موضوع بند (2) این ماده، اصلاحیه دوازده ماه پس از تاریخ پذیرش موضوع بند (4) این ماده یا دوازده ماه پس از تاریخی که تصویب اصلاحیه توسط آن به ثبت رسیده است (هر کدام که دیرتر باشد)، لازم‌الاجراء خواهد شد.
7ـ با رعایت بند (9) این ماده، برای اعضاء موضوع بند (3) این ماده، مقاوله‌نامه اصـلاح‌شده دوازده ماه پـس از تاریخ پذیرش موضوع بند (4) این ماده یا دوازده ماه پـس از تاریخ ثبـت تصویب این مـقاوله‌نامه توسـط آنها (هر کـدام که دیـرتر باشـد)، لازم‌الاجراء خواهد شد.
8 ـ برای اعضائی که تصویب این مقاوله‌نامه توسط آنها قبل از تصویب اصلاحیه به ثبت رسیده است اما اصلاحیه را تصویب نکرده‌اند، این مقاوله‌نامه بدون اصلاحیه مربوط لازم‌الاجراء خواهد ماند.
9ـ هر عضوی که تصویب این مقاوله‌نامه توسط آن پس از تصویب اصلاحیه به ثبت رسیده است ولی قبل از تاریخ موضوع بند (4) این ماده میباشد، می‌تواند در بیانیه¬ای که همراه با سند تصویب خود ارائه می‌کند، مشخص نماید که تصویب آن، مربوط به مقاوله‌نامه بدون اصلاحیه مربوط میباشد. در صورت تصویب با چنین بیانیه‌ای، این مقاوله‌نامه دوازده ماه پس از تاریخ ثبت تصویب، برای عضو مربوط، لازم‌الاجراء خواهد شد. اگر سند تصویب فاقد چنین بیانیه¬ای باشد، یا تصویب همزمان یا پس از تاریخ موضوع بند(4) به ثبت رسیده‌باشد، مقاوله‌نامه برای عضو مربوط دوازده‌ماه پس از تاریخ ثبت تصویب آن، لازم‌الاجراء خواهد شد و به محض لازم‌الاجراء شدن آن طبق بند (7) این ماده، اصلاحیه نیز برای عضو مربوط الزام‌آور خواهد بود، مگر این‌که اصلاحیه به گونه دیگری پیش‌بینی نماید.
ماده 15ـ اصلاحات مجموعه قوانین
1ـ مجموعه قوانین می‌تواند بر اساس رویه مندرج در ماده (14) یا، به¬جز مواردی که به نحو دیگری مقرر گردیده است، طبق رویه مندرج شده در این ماده اصلاح شود.
2ـ اصلاحیه مربوط به مجموعه قوانین می‌تواند توسط دولت هر عضو سازمان یا گروه نمایندگان مالکین کشتی یا گروه نمایندگان دریانوردان منصوب در کارگروه موضوع ماده (13) به مدیرکل دفتر بین‌المللی کار پیشنهاد شود. اصلاحیه پیشنهادی توسط یک دولت باید حداقل از جانب پنج دولت عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده‌اند، یا توسط گروه نمایندگان دریانوردان یا مالکین کشتی موضوع این بند، پیشنهاد یا حمایت شده باشد.
3ـ پس از تأیید این‌که پیشنهاد اصلاحیه ارائه شده با شرایط مندرج در بند (2) این ماده مطابقت دارد، مدیرکل دفتر بین‌المللی کار باید فوری پیشنهاد ارائه شده را به انضمام نقطه نظرات و توصیه‌های دیگری که مناسب تشخیص داده میشود، همراه با دعوت‌نامه به تمامی اعضاء سازمان ارائه نماید تا آنها ملاحظات یا توصیه‌های خود درباره پیشنهاد را ظرف مدت شش‌ماه یا مدت زمانی دیگری که توسط هیأت مدیره مقرر شده (که نباید کمتر از سه ماه و بیشتر از نه ماه باشد) اعلام نمایند.
4ـ در پایان مدت زمان موضوع بند (3) این ماده، پیشنهاد مذکور همراه با خلاصه‌ای از ملاحظات یا توصیه‌های ارائه شده به موجب همان بند، باید به کارگروه برای بررسی در یک جلسه ارسال شود. اصلاحیه مورد نظر در صورتی مورد پذیرش کارگروه تلقی خواهد شد که:
الف) حداقل نیمی از دولتهای عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده‌اند در جلسه‌ای که پیشنهاد مورد نظر در آن تحت بررسی قرار می‌گیرد، حضور داشته باشند؛ و
ب) اکثریتی که حداقل در برگیرندة اعضاء کارگروه باشند، به نفع این اصلاحیه رأی بدهند؛ و
پ) این اکثریت شامل آراء مثبت حداقل نیمی از قدرت رأی گروه دولت، نیمی از قدرت رأی گروه دریانورد و نیمی از قدرت رأی گروه مالک کشتی عضو کارگروه باشد که هنگام رأی‌گیری در مورد پیشنهاد مطروحه، در جلسه ثبت نام کرده باشند.
5 ـ اصلاحیه‌های پذیرفته شده طبق بند (4) این ماده باید در نشست بعدی فراهمایی (کنفرانس) برای تصویب ارائه شود. این تصویب باید در برگیرنده اکثریت آراء نمایندگان حاضر در جلسه باشد. اگر چنین اکثریتی حاصل نشود، اصلاحیه پیشنهادی به کارگروه بازگردانده خواهد شد تا هرگونه مایل است مجدداً آن را بررسی نماید.
6 ـ اصلاحیه‌های مصوب فراهمایی (کنفرانس) از طریق مدیرکل به اطلاع تمامی اعضائی که تاریخ ثبت تصویب آنها قبل از تاریخ تأیید توسط فراهمایی (کنفرانس) میباشد، خواهد رسید. این اعضاء در زیر عنوان « اعضاء تصویب‌کننده» خوانده خواهند شد. اطلاعیه مربوط باید حاوی اشاره¬ای به این ماده باشد و مدت زمان مورد نظر برای ارائه هرگونه مخالفت رسمی را تعیین نماید. این مدت زمان، دو سال از تاریخ اطلاعیه مذکور میباشد، مگر در زمان تصویب فراهمایی (کنفرانس) مدت زمان دیگری را تعیین نماید که حداقل یک دورة یک‌ساله خواهد بود. یک نسخه از اطلاعیه باید جهت اطلاع به دیگر اعضاء سازمان ارسال شود.
7ـ اصلاحیه مصوب فراهمایی (کنفرانس)، به عنوان اصلاحیه پذیرفته شده تلقی خواهد شد، مگر این که در پایان دورة فوق‌الذکر، مخالفتهای رسمی که توسط مدیرکل دریافت گردیده است از جانب بیش از چهل درصد (40%) اعضائی باشد که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده‌اند و ظرفیت ناخالص کشتیهای اعضائی که مقاوله‌نامه را تصویب کرده‌اند حداقل چهل درصد (40%) ظرفیت کل جهانی باشد.
8 ـ اصلاحیه‌ای که مورد پذیرش تلقی میشود، شش ماه پس از پایان مدت زمان اعلام شده، برای تمامی اعضاء تصویب‌کننده لازم‌الاجراء خواهد بود، به¬جز اعضائی که به‌طور رسمی مخالفت خود را طبق بند (7) این ماده اعلام نموده و طبق بند (11) این ماده از مخالفت خود صرف‌نظر ننموده‌اند. با وجود این:
الف) قبل از پایان مدت زمان مذکور، هر عضو تصویب‌کننده می‌تواند اطلاعیه‌ای را به مدیرکل ارائه نماید مبنی بر این که تنها پس از اطلاعیه صریح بعدی پذیرش آن، نسبت به اصلاحیه ملتزم خواهد شد.
ب) قبل از تاریخ لازم‌الاجراء شدن اصلاحیه، هر عضو تصویب‌کننده، می‌تواند اطلاعیه‌ای را به مدیرکل ارائه نماید مبنی بر این که برای مدت زمان خاصی این اصلاحیه را اجراء نخواهد نمود.
9ـ اصلاحیه‌ای که موضوع اطلاعیه موضوع جزء (الف) بند (8) این ماده میباشد، برای عضوی که چنین اطلاعیه‌ای را ارائه نموده است، شش ماه پس از اعلام پذیرش اصلاحیه به مدیرکل یا در تاریخی که اصلاحیه برای اولین بار لازم‌الاجراء میشود (هر کدام دیرتر باشد) لازم‌الاجراء خواهد شد.
10ـ مدت زمان موضوع جزء (ب) بند (8) این ماده نباید بیشتر از یک سال از تاریخ لازم‌الاجراء شدن اصلاحیه یا بیشتر از مدت زمانی باشد که توسط فراهمایی (کنفرانس) در زمان تصویب اصلاحیه معین شده است.
11ـ عضوی که به‌طور رسمی مخالفت خود را با اصلاحیه‌ای بیان نموده است، می‌تواند در هر زمان از مخالفت خود صرف‌نظر نماید. اگر اطلاعیه انصراف مزبور توسط مدیرکل پس از لازم‌الاجراء شدن اصلاحیه دریافت شود، اصلاحیه برای آن عضو شش ماه پس از تاریخی که اطلاعیه به ثبت رسیده است، لازم‌الاجراء خواهد شد.
12ـ پس از لازم‌الاجراء شدن یک اصلاحیه، مقاوله‌نامه فقط به شکل اصلاح شدة خود قابل تصویب میباشد.
13ـ تا حدی که گواهینامه کار دریایی به موضوعات تحت پوشش اصلاحیه مقاوله‌نامه‌ای مربوط میشود که لازم‌الاجراء شده است:
الف) عضوی که این اصلاحیه را پذیرفته است، ملزم نخواهد بود مزایای اعطائی این مقاوله‌نامه را درمورد گواهینامه‌های کار دریایی صادره برای کشتیهای حامل پرچم عضو دیگری تعمیم دهد که:
(1) به موجب بند (7) این ماده، مخالفت رسمی خود را با اصلاحیه ابراز داشته و از چنین مخالفتی صرف‌نظر ننموده است؛ یا
(2) به موجب جزء (الف) بند (8) این ماده، اطلاعیه‌ای را ارائه نموده است مبنی بر این که پذیرش آن منوط به اطلاعیه صریح بعدی است و اصلاحیه را نپذیرفته است؛ و
ب) عضوی که اصلاحیه را پذیرفته است باید مزایای اعطائی این مقاوله‌نامه را در مورد گواهینامه‌های کاردریایی صادره برای کشتیهای حامل پرچم عضو دیگری که به موجب جزء (ب) بند (8) این ماده اطلاعیه‌ای را ارائه نموده است مبنی بر این که برای مدت زمان معین طبق بند (10) این ماده به این اصلاحیه عمل نخواهند کرد، تعمیم دهد.
ماده 16ـ زبانهای معتبر
نسخه‌های انگلیسی و فرانسوی متن این مقاوله‌نامه، به‌طور یکسان معتبر می‌باشند.
مجموعه قوانین و مقررات
عنوان 1: شرایط حداقل سن دریانوردان برای کار بر روی کشتی
مقرره 1 .1ـ حداقل سن
هدف: تضمین این‌که هیچ فردی پایین‌تر از سن تعیین‌شده، بر روی کشتی کار نمی‌کند.
1ـ هیچ فردی پایین‌تر از حداقل سن، نباید برای کار روی کشتی استخدام و یا به‌کار گمارده شود.
2ـ حداقل سن در زمان ورود اولیه به نیروی کار طبق این مقاوله‌نامه، شانزده سال میباشد.
3ـ در شرایط مندرج در مجموعه قوانین، رعایت حداقل سن بالاتری ضروری میباشد.
استاندارد 1 . 1 الف ـ حداقل سن
1ـ اشتغال، به‌کارگیری یا کار بر روی کشتی برای هر فرد زیر شانزده سال ممنوع میباشد.
2ـ شب‌کاری‌دریانوردان زیر هجده‌سال ممنوع میباشد. از نظر این‌استاندارد، کلمه «شب» طبق قوانین و رویه‌های ملی تعیین خواهد شد و مدت زمانی را پوشش می‌دهد که حداقل نه ساعت بوده و دیرتر از نیمه شب شروع نشده و زودتر از پنج بامداد خاتمه نیابد.
3ـ مقام صلاحیتدار می‌تواند استثنائی را در مورد رعایت کامل محدودیت کار در شب وضع نماید، هنگامی که:
الف) آموزش مؤثر دریانوردان مورد نظر طبق برنامه و جدول زمان‌بندی ارائه شده، تضعیف شود؛ یا
ب) ماهیت خاص وظایف یا برنامه آموزشی تعیین‌شده نیازمند این باشد که دریانوردان به‌طور استثنائی وظایف خاصی را در شب عهده‌دار شوند و مقام صلاحیتدار، پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، تعیین نماید که کار مذکور به سلامت و رفاه آنها آسیب نخواهد رساند.
4ـ اشتغال، به‌کارگیری یا کار دریانوردان زیر هجده سال در جایی که احتمالاً برای ایمنی و بهداشت آنها مخاطره‌آمیز میباشد، ممنوع است. نوع چنین کارهایی باید توسط قوانین یا مقررات ملی یا توسط مقام صلاحیتدار پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط و طبق استانداردهای بین‌المللی مرتبط، تعیین شود.
دستور العمل 1 . 1 ب ـ حداقل سن
هنگام تنظیم شرایط کار و زندگی، کشورهای عضو باید توجهی خاص را به نیازهای جوانان زیر هجده سال، معطوف دارند.
مقرره 2. 1 گواهینامه پزشکی
هدف: تضمین این‌که تمامی دریانوردان از لحاظ پزشکی توانایی انجام وظیفه در دریا را دارند.
1ـ دریانوردان تا زمانی‌که از لحاظ پزشکی برای انجام وظایفشان مورد تأیید قرار نگرفته‌اند، نباید بر روی کشتی مشغول به کار شوند.
2ـ استثناها فقط آن گونه که در مجموعه قوانین مقرر شده¬اند، مجاز می¬باشند.
استاندارد 2 . 1 الف ـ گواهینامه پزشکی
1ـ مقام صلاحیتدار پیش از آغاز به کار بر روی کشتی، باید دریانوردان را ملزم نماید گواهینامه پزشکی‌معتبری داشته باشند که تأیید می‌نماید از لحاظ پزشکی توانایی انجام وظایف محوله در دریا را دارند.
2ـ به منظور حصول اطمینان از این‌که گواهینامه پزشکی به نحو مطلوبی وضعیت سلامت دریانوردان را از لحاظ انجام وظایف محوله منعکس می‌نماید، مقام صلاحیتدار باید پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط و نیز توجه مقتضی به دستورالعملهای قابل اجراء بین‌المللی مندرج در بخش « ب» این مجموعه قوانین، ماهیت این آزمایشهای پزشکی و گواهینامه‌ها را تعیین نماید.
3ـ این استاندارد هیچ گونه تأثیری بر مقاوله‌نامه بین‌المللی در خصوص استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان مصوب 1978 میلادی (1357 هـ.ش) (نسخه اصلاح‌شده) ندارد. گواهینامه پزشکی صادره طبق الزامات مقاوله‌نامه فوق‌الذکر توسط مقام صلاحیتدار، از نظر مقرره 2 .1 مورد پذیرش میباشد. گواهینامه پزشکی که عین الزامات مزبور را برآورده می‌کند، در مورد دریانوردان غیرمشمول مقاوله‌نامه فوق‌الذکر نیز مورد پذیرش است.
4ـ گواهینامه پزشکی باید توسط پزشک واجد شرایط صادر شود یا در حالتی که گواهینامه تنها مربوط به بینایی میباشد، باید توسط فردی صورت گیرد که توسط مقام صلاحیتدار برای صدور چنین گواهینامه‌ای واجد شرایط است. پزشکان باید درمورد تشخیص خود در ارتباط با شیوه‌های آزمایش پزشکی، استقلال کامل داشته باشند.
5 ـ به دریانوردانی که نتوانسته‌اند گواهینامه‌ای را کسب نمایند یا در خصوص توانایی‌های خود برای انجام کار دارای محدودیتی می‌باشند، به ویژه از لحاظ زمان، زمینه کاری یا حیطه شغلی، این فرصت داده خواهد شد تا معاینه دیگری از آنها توسط پزشک مستقل دیگر یا توسط داور مستقل پزشکی انجام شود،
6 ـ هر گواهینامه پزشکی باید به‌طور خاص تعیین نماید که:
الف) بینایی و شنوایی دریانورد مربوط و نیز قدرت تشخیص رنگ، در حالتی که دریانورد در جایی مشغول به‌کار شده است که عملکرد وی با تشخیص نادرست رنگ تحت تأثیر قرار می‌گیرد، کاملاً رضایت‌بخش است؛ و
ب) دریانورد مربوط مبتلا به شرایط پزشکی خاصی نمی‌باشد که احتمالاً با انجام کار در دریا وخیم‌تر شده یا باعث به خطر افتادن سلامتی افراد دیگر روی عرشه کشتی شود.
7ـ مگر در شرایطی‌که به‌دلیل انجام وظایفی خاص توسط دریانوردان مربوط یا به موجب الزامات مقاوله‌نامه بین‌المللی استانداردهای آموزش، گواهینامه و مراقبت از دریانوردان، مدت زمان کوتاهتری مقرر شده باشد:
الف) گواهینامه پزشکی برای حداکثر دو سال معتبر میباشد، مگر این‌که دریانورد زیر هجده سال باشد که در چنین حالتی، اعتبار گواهینامه پزشکی حداکثر یک سال خواهد بود.
ب) گواهینامه تشخیص رنگ حداکثر برای شش سال اعتبار خواهد داشت.
8 ـ در شرایط اضطراری مقام صلاحیتدار می‌تواند به یک دریانورد اجازه دهد که بدون گواهینامه پزشکی معتبر تا بندر بعدی محل توقف که دریانورد مورد نظر می‌تواند یک گواهینامه پزشکی را از پزشکی واجد شرایط دریافت نماید، کار کند مشروط بر این‌که:
الف) مدت زمان مورد نظر برای چنین اجازه‌ای بیشتر از سه ماه نشود؛ و
ب) دریانورد مورد نظر دارای گواهینامه پزشکی باشد که به تازگی منقضی شده است.
9ـ اگر دورة اعتبار گواهینامه پزشکی در طول سفر دریایی به اتمام برسد، گواهینامه مـذکور تا بندر بعدی محل توقـف که دریانورد می‌تـواند گواهینامه پزشـکی را از پزشکی واجد شرایط دریافت نماید، معتبر خواهد بود، مشروط بر این‌که این زمان بیشتر از سه ماه طول نکشد.
10ـ گواهینامه پزشکی دریانوردان شاغل در کشتیهایی که به‌طور معمول در سفرهای دریایی بین‌المللی فعالیت می‌نمایند، باید حداقل به زبان انگلیسی تهیه شده باشد.
دستور العمل 2 . 1 ب ـ گواهینامه پزشکی
دستورالعمل 1. 2. 1 ب: دستورالعملهای بین‌المللی
مقام صلاحیتدار، پزشک متخصص، معاینه‌کنندگان، مالکین کشتی، نمایندگان دریانوردان و تمامی افراد دیگر مربوط که در اجراء معاینات پزشکی داوطلبین دریانوردی و خدمت دریانوردی دخالت دارند، باید از دستورالعملهای سازمان بین‌المللی‌کار/ سازمان بهداشت جهانی درخصوص چگونگی انجام معاینات‌پزشکی دوره‌ای و نیز و پیش از سفر دریایی دریانوردان، از جمله فسخ بعدی و نیز هرگونه دستورالعمل بین‌المللی قابل اجراء دیگر که توسط سازمان بین‌المللی کار، سازمان بین‌المللی دریانوردی یا سازمان بهداشت جهانی منتشر میشود، پیروی نمایند.
مقرره 3 . 1ـ آموزش و کسب صلاحیت‌های لازم
هدف: تضمین این‌که دریانوردان آموزش لازم را سپری نموده یا برای وظایف خود بر روی کشتی، صلاحیت لازم را کسب نموده‌اند.
1ـ دریانوردان فقط در صورتی می‌توانند بر روی کشتی کار کنند که آموزش لازم را سپری یا صلاحیت لازم را کسب کرده یا برای انجام وظایف محوله خود، شایستگی لازم را داشته باشند.
2ـ دریانوردان فقط درصورتی می‌توانند بر روی کشتی کار کنند که آموزش کامل در خصوص ایمنی فردی را به‌طور موفقیت‌آمیز سپری کرده باشند.
3ـ آموزش و تأیید صلاحیت طبق اسناد اجباری مصوب سازمان بین‌المللی دریانوردی، باید به عنوان برآورده شدن الزامات بندهای (1) و (2) این مقرره مدنظر قرار گیرد.
4ـ هر عضوی که در زمان تصویب این مقاوله‌نامه، متعهد به رعایت مقاوله‌نامه گواهینامه دریانوردان کارآمد مصوب 1946 میلادی (1325 هـ.ش) (شماره 74) میباشد، باید به انجام تعهدات خود به موجب آن مقاوله‌نامه ادامه دهد، مگر تا زمانی که مفاد اجباری پوشش‌دهندة موضوعات آن که توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی به تصویب رسیده است، لازم‌الاجراء شود، یا تا سپری شدن پنج سال از زمان لازم‌الاجراء شدن این‌مقاوله‌نامه طبق بند (3) ماده (8) این مقاوله‌نامه، هر کدام که زودتر باشد.
مقرره 4. 1ـ استخدام و کاریابی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان به نظام کاریابی و استخدام کارآمد و منظم دسترسی دارند.
1ـ تمامی دریانوردان باید به نظام کارآمد، مناسب و پاسخگو برای یافتن کار بر روی کشتی، بدون داشتن هیچ گونه هزینه‌ای، دسترسی داشته باشند.
2ـ خدمات استخدام و کاریابی که در داخل قلمرو یک عضو انجام میشود، باید طبق استانداردهای ارائه شده در مجموعه قوانین باشد.
3ـ هر عضو ملزم است که در مورد دریانوردان شاغل بر روی کشتی حامل پرچم آن، اطمینان حاصل نماید که خدمات مورد استفاده کاریابی و استخدام دریانوردان توسط مالکین کشتی و متعلق به کشورها یا سرزمین‌هایی که این مقاوله‌نامه در مورد آنها اجراء نمی‌شود، از الزامات مندرج در بخش مجموعه قوانین این مقاوله‌نامه پیروی می‌نماید.
استاندارد 4. 1 الف ـ استخدام و کاریابی
1ـ هر عضوی که دارای خدمات استخدام و کاریابی دولتی میباشد باید تضمین نماید که خدمات مذکور به نحوی انجام میشود که حمایت و ارتقاء حقوق اشتغال دریانوردان را همان گونه که در این مقاوله‌نامه تصریح شده است، در بر دارد.
2ـ در جایی که عضوی دارای خدمات استخدام و کاریابی خصوصی در قلمرو خود میباشد که هدف اصلی آن استخدام و به‌کارگیری دریانوردان یا استخدام و به‌کارگیری تعداد خاصی از دریانوردان است، این مراکز موظف هستند که طبق نظام استاندارد شده اعطاء مجوز یا تأیید صلاحیت یا مقررات دیگر، عمل نمایند. این نظام تنها پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، قابل ایجاد، تغییر یا اصلاح میباشد. در صورت تردید در مورد اعمال یا عدم اعمال این مقاوله‌نامه در مورد نظام خدمات کاریابی و استخدام خصوصی، مراتب توسط مقام صلاحیتدار و پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط، تعیین خواهد شد. افزایش بیش از اندازه خدمات استخدام و کاریابی خصوصی، توصیه نمی‌شود.
3ـ مفاد بند 2 این استاندارد (در محدوده‌ای که توسط مقام صلاحیتدار و پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط تعیین‌شده است) در قالب خدمات کاریابی و استخدام، توسط سازمان دریانوردان در قلمرو عضو مورد نظر برای تأمین دریانوردانی که تبعه عضو صاحب پرچم مذکور هستند، نیز قابل اعمال میباشد. خدماتی که توسط این بند تحت پوشش قرار می‌گیرد، عبارت است از خدماتی که شرایط زیر را برآورده می‌نماید:
الف) خدمات استخدام و کاریابی که به موجب توافق جمعی بین آن سازمان و یک مالک کشتی، عمل می¬نماید.
ب) هم سازمان دریانوردان و هم سازمان مالکین کشتی در قلمرو عضو قرار دارند.
پ) عضو دارای رویه‌ها یا مقررات یا قوانین ملی برای تصویب یا ثبت توافق جمعی میباشد که به خدمات استخدام و کاریابی اجازه فعالیت می‌دهد؛ و
ت) خدمات استخدامی و کاریابی به نحو مطلوبی انجام می‌پذیرد و معیارها به گونه‌ای است که باعث حمایت و ارتقاء حقوق اشتغال دریانوردان طبق موارد مندرج در بند (5) این استاندارد میشود.
4ـ هیچ چیز در این استاندارد یا مقرره 4. 1 نباید چنین تلقی شود که:
الف) عضوی را از داشتن نظام خدمات استخدام و کاریابی رایگان عمومی برای دریانوردان در چهارچوب سیاستی که نیازهای دریانوردان و مالکین کشتی را برآورده می‌نماید، محروم نماید، اعم از این که خدمات مزبور، تشکیل‌دهندة بخشی از نظام خدمات اشتغال عمومی برای تمامی کارگران و کارفرمایان یا هماهنگ با آن باشد؛ یا
ب) عضوی ملزم به برقراری نظامی برای اجراء خدمات استخدام و کاریابی خصوصی برای دریانوردان در قلمرو خود شود.
5 ـ عضوی که نظام موضوع بند (2) این استاندارد را تصویب نموده، باید در قوانین و مقررات یا دیگر اقدامات خود، حداقل:
الف) خدمات استخدام و کاریابی را از به‌کارگیری ابزارها، ساز و کارها یا فهرستهایی منع نماید که قصد آنها ممانعت یا منصرف نمودن دریانوردان از تصاحب مشاغلی است که صلاحیت کسب آن را دارند؛
ب) مقرر نماید که هیچ گونه حق‌الزحمه یا هزینه‌ای بابت استخدام یا کاریابی یا تأمین اشتغال برای دریانوردان به طور مستقیم یا غیرمستقیم، کلی یا جزئی، از آنها دریافت نمی‌شود به غیر از هزینه گواهینامه ملی پزشکی، دفترچه ملی دریانوردان و گذرنامه یا دیگر اسناد مشابه مسافرت فردی که در هرحال شامل هزینه روادید (ویزا) که باید توسط صاحب کشتی تهیه شود، نمی‌باشد؛ و
پ) تضمین نماید مراکز خدمات استخدام و کاریابی مشغول فعالیت در قلمرو آن:
5 ـ پ ـ1) فهرست روزآمدی از تمامی دریانوردان استخدام یا کاریابی شده توسط آنها را جهت بازرسی مقام صلاحیتدار، حفظ و نگهداری می‌نمایند؛
5 ـ پ ـ2) اطمینان حاصل می‌کنند که دریانوردان قبل از یا در حین شروع فعالیت، نسبت به حقوق و وظایف خود بر مبنای قرارداد کار آگاهی یافته‌اند و این‌که ترتیبات مناسب برای دریانوردان مهیا شده است تا قبل و بعد از امضاء قرارداد، آن را بررسی و مطالعه نمایند و یک نسخه از آن را نیز در اختیار داشته باشند؛
5 ـ پ ـ3) تصدیق می‌نمایند که دریانوردان استخدام یا کاریابی شده توسط آنها، صلاحیت لازم را دارا بوده و اسناد مورد نیاز برای شغل مورد نظر را نیز در اختیار دارند، و این‌که قراردادهای کار دریانوردان طبق قوانین و مقررات قابل اجراء و هرگونه توافق جمعی است که بخشی از قرارداد کار را تشکیل می دهد؛
5 ـ پ ـ4) تا جایی که امکان دارد، اطمینان حاصل می‌کنند مالک کشتی دارای وسایلی برای حمایت از دریانوردان جهت جلوگیری از سرگردانی در یک بندر خارجی میباشد؛
5 ـ پ ـ 5) هر شکایتی که در محدوده فعالیتهای آنها پیش می‌آید را بررسی و پاسخ داده و هرگونه شکایت حل و فصل نشده‌ای را به مقام صلاحیتدار اعلام می‌نمایند؛
5 ـ پ ـ6) نظام حمایتی را از طریق بیمه یا روشهای مناسب دیگر ایجاد می‌نمایند تا دریانوردان را در برابر زیان‌های مالی که ممکن است بر اثر از دست دادن کار به‌وجود آید، مورد حمایت قرار داده یا این‌که مالک کشتی بر مبنای قرارداد کار منعقده، تعهدات خود را نسبت به آنها برآورده نماید.
6 ـ مقام صلاحیتدار باید دقیقاً نظارت و کنترل خود را نسبت به تمامی مراکز خدمات استخدام و کاریابی در حال فعالیت در قلمرو عضو مربوط، اعمال نماید. هرگونه مجوز یا گواهینامه یا اعطاء اختیار مشابه برای فعالیت مراکز خدمات استخدام و کاریابی خصوصی در قلمرو عضو مربوط، تنها پس از تأیید این موضوع که مرکز ارائه خدمات استخدام و کاریابی مربوط طبق قوانین و مقررات ملی فعالیت می‌نماید، قابل اعطاء یا تمدید اعتبار است.
7ـ مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که ابزارها و روشهای مناسب در صورت لزوم برای تحقیق پیرامون شکایات مربوط به فعالیت مراکز خدمات استخدام و کاریابی که در صورت اقتضاء، نمایندگان مالکین کشتی و دریانوردان را نیز در بر می‌گیرد، وجود دارد.
8 ـ هر عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده است باید تا جایی که امکان دارد به اتباع خود در خصوص مشکلات احتمالی کار بر روی کشتیهای حامل پرچم دولتی که این مقاوله‌نامه را تصویب نکرده است، آگاهی لازم را ارائه نماید، تا زمانی که متقاعد شود استانداردهایی معادل مواردی که به وسیلة این مقاوله‌نامه تعیین‌شده است، اعمال می‌گردد. اقدامات اتخاذ شده برای ترتیب اثر دادن به این موضوع توسط عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده است، نباید مغایر با اصل نقل و انتقال آزاد کارگران مندرج در معاهداتی باشد که دو کشور مربوط طرفین آن می‌باشند.
9ـ هر عضوی که این مقاوله‌نامه را تصویب کرده است، ملزم خواهد بود که در قبال مالکین کشتیهایی که حامل پرچم آن هستند و از خدمات استخدام و کاریابی مستقر در کشورها یا قلمروهایی استفاده می‌نمایند که این مقاوله‌نامه در آنجا اعمال نمی‌شود، تا جایی که امکان دارد تضمین نماید که آن خدمات برآورده‌کنندة، شرایط این استاندارد میباشد.
10ـ هیچ چیز در این استاندارد نباید به عنوان تقلیل‌دهنده تعهدات و مسؤولیتهای مالکین کشتی یا عضوی در قبال کشتیهای حامل پرچم آن، درک شود.
دستورالعمل 4. 1 ب ـ استخدام و کاریابی
دستور العمل 1. 4. 1 ب ـ دستور العمل‌های عملی و سازمانی
1ـ مقام صلاحیتدار هنگام انجام تعهدات خود به موجب بند (1) استاندارد 4. 1 الف، باید اقدامات زیر را انجام دهد:
الف) انجام اقدامات لازم در جهت ارتقاء مشارکت مؤثر در میان مراکز خدمات استخدام و کاریابی دریانوردان، اعم از دولتی و خصوصی؛
ب) تأمین نیازهای صنعت دریانوردی هم در سطح ملی و هم در سطح بین‌المللی با مشارکت مالکین کشتی، دریانوردان و مؤسسات آموزشی مربوط، هنگامی که توسعه برنامه‌های آموزشی برای دریانوردانی است که تشکیل‌دهنده بخشی از خدمه کشتی مسؤول کشتیرانی ایمن و جلوگیری از آلودگی هستند؛
پ) ایجاد ترتیبات مناسب برای همکاری نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی در سازمان و نیز فعالیت مراکز خدمات استخدام و کاریابی در جایی که وجود دارند؛
ت) با توجه مقتضی به حقوق مربوط به امور خصوصی و نیاز به حفظ امور محرمانه، تعیین شرایطی که بر مبنای آن اطلاعات شخصی دریانوردان توسط مراکز خدمات استخدام و کاریابی مورد بررسی قرار گیرد؛
ث) تأمین ترتیباتی برای جمع‌آوری و تحلیل تمامی اطلاعات مرتبط با بازار کار دریایی، شامل دریانوردان کنونی و آتی که به عنوان خدمه کار کرده و بر مبنای سن، جنسیت، درجه و صلاحیت طبقه‌بندی شده‌اند، و نیز موارد مورد نیاز صنعتی، شامل جمع‌آوری داده‌ها بر مبنای جنسیت یا سن که تنها برای مقاصد آماری معتبر می‌باشند یا به منظور جلوگیری از تبعیض بر مبنای سن و جنسیت، در ساختار یک برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرند؛
ج) تضمین این‌که پرسنل مسؤول نظارت بر مراکز خدمات استخدام و کاریابی برای خدمه کشتی که مسؤول کشتیرانی ایمن و جلوگیری از آلودگی هستند، آموزش کافی و تجربه لازم را در خصوص خدمت دریایی کسب کرده و دانش مرتبط با صنعت دریانوردی، از جمله اسناد بین‌المللی‌دریایی مرتبط با استانداردهای‌کار، صدور گواهینامه و آموزش را دارا می‌باشند؛
چ) تدوین استانداردهای عملی و تصویب مجموعه قوانین اجرائی و رویه‌های اخلاقی متعلق به مراکز خدمات استخدام و کاریابی؛ و
ح) اعمال نظارت بر نظام صدور گواهینامه یا مجوز بر مبنای نظامی که طبق استانداردهای کیفی میباشد.
2ـ در تعیین استاندارد موضوع بند (2) استاندارد 4. 1 الف، هر عضو باید لزوم ایجاد مراکز خدمات استخدام و کاریابی را در قلمرو خود، به منظور توسعه و حفظ رویه‌های عملی قابل تأیید، در نظر گیرد. این رویه‌های عملی برای مراکز خدمات استخدام و کاریابی خصوصی و نیز در محدوده‌ای که قابل اجراء میباشد، برای مراکز خدمات استخدام و کاریابی دولتی، باید موارد زیر را در بر گیرد:
الف) آزمایشات پزشکی، اسناد هویت دریانوردان و هر مورد دیگری که برای دریانورد به منظور تصاحب کار مورد نیاز میباشد؛
ب) حفظ سوابق کامل و دقیق دریانوردان که توسط نظام استخدام و کاریابی آنها نگهداری میشود، با توجه مقتضی به حقوق مربوط به امور خصوصی و نیاز به حفظ امور محرمانه. این سوابق باید موارد زیر را در بر گیرد، ولی محدود به آنها نشود:
2ـ ب ـ1) گواهینامه‌های تأیید صلاحیت دریا نوردان؛
2ـ ب ـ2) سوابق کاری؛
2ـ ب ـ3) اطلاعات شخصی مرتبط با کار؛
2ـ ب ـ4) اطلاعات پزشکی مرتبط با کار؛
پ) حفظ فهرست‌های روز آمد از کشتیهایی که مراکز خدمات استخدام و کاریابی برای آنها اقدام به تأمین دریانورد نموده و تضمین می‌نمایند که خدمات آنها در صورت لزوم در تمامی ساعات مهیا میباشد؛
ت) رویه‌هایی که تضمین نماید دریانوردان یا کارکنان شاغل بر روی کشتیهای خاص، از جانب مراکز خدمات استخدام و کاریابی یا شرکت‌های خاص مورد استثمار قرار نمی‌گیرند؛
ث) رویه‌هایی برای جلوگیری از استثمار دریانوردان که ناشی از پیشنهادهای اغواگرانه یا هرگونه معامله مالی دیگر بین مالک و دریانورد که توسط مرکز خدمات استخدام و کاریابی انجام شده باشد؛
ج) ارائه آگاهی به‌طور شفاف به دریانوردان در مورد هزینه‌هایی که (در صورت وجود) در فرآیند استخدام متحمل می‌شوند؛
چ) اطمینان خاطر از این‌که دریانوردان نسبت به شرایط خاص قابل اعمال در کاری که قرار است مشغول آن شوند و نیز سیاست‌های خاص مالک کشتی در مورد اشتغال آنها، آگاهی لازم را دریافت نموده‌اند؛
ح) رویه‌هایی که طبق اصول عدالت طبیعی برای مقابله با موارد مربوط به عدم صلاحیت و بی‌انضباطی می‌باشند و منطبق با قوانین ملی و توافق جمعی (در جائی که قابل اعمال است) هستند؛
خ) رویه‌هایی برای تضمین این‌که (تا جایی که امکان دارد) تمامی گواهینامه‌های اجباری و اسناد ارائه شده برای کار، جدید هستند و به‌صورت جعلی به‌دست نیامده‌اند و معرفی نامه‌های کار مورد تأیید قرار گرفته‌اند؛
د) رویه‌هایی برای تضمین این‌که درخواست خانواده‌های دریانوردان برای کسب اطلاع یا خبر هنگامی که دریانوردان در دریا هستند، به‌صورت فوری و با نظر مساعد و بدون هیچ گونه هزینه‌ای، انجام میشود؛ و
ذ) تأیید این موضوع که شرایط کار بر روی کشتیهایی که دریانوردان قرار گرفته‌اند، طبق توافق¬های مذاکرات جمعی منعقده بین سازمان نماینده دریانوردان و مالک کشتی میباشد و به عنوان یک سیاست، تأمین دریانوردان، تنها برای آن دسته از مالکین کشتی که شرایط کاری منطبق با قوانین و مقررات یا توافق¬های جمعی را برای دریانوردان تدارک می بینند.
3ـ توجه لازم نسبت به تشویق همکاری بین‌المللی مانند موارد زیر بین اعضاء و سازمانهای ذی‌ربط، باید انجام گیرد، :
الف) تبادل نظام‌مند اطلاعات مربوط به صنعت دریایی و بازار کار در زمینه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و چندجانبه؛
ب) تبادل اطلاعات در زمینه تدوین قوانین کار دریایی؛
پ) هماهنگی سیاستها، شیوه‌های کاری و تدوین قوانین استخدام و کاریابی دریانوردان؛
ت) بهبود رویه‌ها و شرایط استخدام و کاریابی بین‌المللی دریانوردان؛ و
ث) برنامه‌ریزی نیروی کار، آگاهی یافتن از عرضه و تقاضا برای دریانوردان و نیز شرایط صنعت دریایی.
عنوان2: شرایط کار
مقرره 1. 2 قراردادهای کار دریانوردان
هدف: تضمین این‌که دریانوردان دارای قرارداد کار عادلانه می‌باشند.
1ـ شرایط و روابط کار یک دریانورد باید به صورت قرارداد مکتوب و از لحاظ قانونی قابل اجراء باشد و با استانداردهای مندرج در مجموعه قوانین نیز مطابقت داشته باشد.
2ـ قراردادهای کار دریانوردان باید تحت شرایطی مورد موافقت دریانورد قرار گیرد که تضمین نماید، دریانورد مربوط بتواند قبل از امضاء آن آزادانه روابط و شرایط مندرج در قرارداد را بررسی نموده و مشاوره لازم را کسب نماید.
3ـ تاحدی که با قوانین و رویه‌های ملی سازگار باشد، قرارداد کار دریانوردان باید به گونه‌ای تلقی شود که هرگونه توافق مذاکره جمعی حاکم را در بر گیرد.
استاندارد 1. 2 الف ـ قراردادهای کاردریانوردان
1ـ هر عضـو باید قوانین یا مقرراتی را تصویب نماید که رعایت موارد زیر از سوی کشتی¬هایی که حامل پرچم آن هستند، مقرر می‌نماید:
الف) دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن باید دارای قرارداد کاری باشند که به امضاء دریانورد و مالک کشتی یا نماینده مالک کشتی (یا در جایی که جزء کارکنان محسوب نمی‌شوند، باید مدارک مربوط به وجود یک قرارداد یا توافقات مشابه وجود داشته باشد) رسیده باشد که طبق الزامات این مقاوله‌نامه، شرایط کار و زندگی شایسته بر روی کشتی را برای دریانوردان فراهم می‌نماید.
ب) دریانوردانی که قراردادکار متعلق به دریانوردان را امضاء می‌نمایند باید این امکان را داشته باشند که قبل از امضاء قرارداد، آن را بررسی نموده و مشاوره لازم را کسب نمایند. علاوه بر این، باید امکانات دیگری در صورت لزوم تأمین شود که تضمین نماید دریانوردان آزادانه اقدام به انعقاد قرارداد نموده و نسبت به حقوق و مسؤولیتهای خود آگاهی لازم را دارا می‌باشند.
پ) مالک کشتی و دریانورد مربوط باید هر کدام یک نسخه اصلی از قرارداد کار دریانوردان را در اختیار داشته باشند.
ت) اقدامات لازم به منظور تضمین این‌که اطلاعات مورد نیاز در خصوص شرایط کار دریانوردان به سادگی توسط آنها بر روی کشتی قابل حصول میباشد، از جمله توسط فرمانده کشتی، باید انجام گیرد و همچنین اطلاعات دیگری نظیر یک نسخه از قرارداد کار دریانوردان همراه با مدارک مربوط به بنادر مورد بازدید، باید برای بررسی توسط مأموران مقام صلاحیتدار در دسترس باشد.
ث) به دریانوردان باید سندی اعطاء شود که اطلاعات مربوط به کار آنها بر روی کشتی، در آن ثبت شده باشد.
2ـ در جایی که توافق مذاکره جمعی در برگیرنده تمام یا بخشی از قرارداد کار مربوط به دریانوردان میباشد، یک نسخه از آن باید در کشتی موجود باشد. درجایی که زبان مورد استفاده در قرارداد کار دریانوردان یا هر توافق مذاکره جمعی قابل اجراء دیگر به زبان انگلیسی نباشد، موارد زیر باید به زبان انگلیسی در دسترس باشد (به غیر از کشتیهایی که در آبهای داخلی کشتیرانی می¬نمایند):
الف) یک نسخه از فرم استاندارد قرارداد؛ و
ب) آن بخشهایی از توافق مذاکره جمعی که مشمول بازرسی توسط دولت صاحب بندر به موجب مقرره 2. 5 میباشد.
3ـ سند موضوع جزء (ث) بند (1) این استاندارد لزوماً نباید حاوی مواردی نظیر کیفیت کار دریانوردان یا دستمزد آنها باشد. ساختار این سند و موارد خاص و روشی که این جزئیات باید بر مبنای آن در سند مذکور درج شود، باید توسط قوانین ملی تعیین شود.
4ـ هر یک از اعضاء باید قوانین و مقرراتی را تصویب نماید که مشخص می‌نماید تمامی موارد مندرج در قراردادهای کار دریانوردان، توسط قوانین ملی آن کنترل میشود. قراردادهای کار دریانوردان باید در تمام موضوعات در برگیرندة جزئیات زیر باشد:
الف) نام کامل دریانورد، تاریخ تولد یا سن و محل تولد؛
ب) نام و نشانی مالک کشتی؛
پ) زمان و مکانی که قرارداد کار دریانورد در آن منعقد شده است؛
ت) سمتی که بر مبنای آن دریانورد استخدام شده است؛
ث) میزان دستمزد دریانورد یا، در صورت امکان، روش محاسبه آن؛
ج) میزان پرداخت بابت مرخصی‌سالانه یا، در صورت امکان، روش محاسبه آن؛
چ) خاتمه قرارداد کار و شرایط مربوط به آن، از جمله:
(1) اگر قرارداد کار برای مدت نامحدودی منعقد شده است، شرایط مجاز برای هر یک از طرفین قرارداد برای خاتمه آن و نیز مدت زمان مورد نیاز برای اخطار قبلی، که نباید این مدت زمان برای مالک کشتی کمتر از دریانورد مربوط باشد.
(2) اگر قرارداد کار برای مدت زمان محدودی منعقد شده باشد، تعیین تاریخ مشخص انقضاء آن؛ و
(3) اگر قرارداد کار تنها برای یک سفردریایی منعقد شده باشد، تعیین بندر مقصد و زمان انقضاء قرارداد پس از رسیدن به مقصد و قبل از این‌که دریانورد مرخص شود.
ح) مزایای مربوط به حمایت اجتماعی و بهداشتی که توسط مالک کشتی برای دریانورد تأمین شده است؛
خ) حق دریانورد برای بازگرداندن به وطن؛
د) اشاره به توافق مذاکره جمعی، در صورت امکان؛ و
ذ) هرگونه جزئیات دیگری که قوانین ملی ممکن است مقرر نماید.
5 ـ هر عضو باید قوانین یا مقرراتی را تصویب نماید که بر مبنای آن حداقل زمان مقرر برای اخطار خاتمه پیش از موعد قرارداد کار دریانوردان از جانب دریانوردان و مالکین کشتی، تعیین‌شده باشد. طول این حداقل زمان باید پس از مشورت با سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی مربوط تعیین شود، ولی نباید کمتر از هفت روز باشد.
6 ـ مدت زمان اخطار کوتاهتر نسبت به حداقل زمان مذکور، می‌تواند تحت شرایطی که طبق قوانین یا مقررات ملی یا توافق مذاکره جمعی باشد، به عنوان خاتمه موجه قرارداد مدنظر قرار گیرد. در تعیین چنین شرایطی، هر عضو باید تضمین نماید که نیاز دریانورد مربوط در قبال خاتمه (بدون جریمه) قرارداد کار در زمان اخطار کوتاهتر یا بدون اخطار، به خاطر دلایل اضطراری یا دلایل فوری دیگر، مدنظر قرار گرفته است.
دستورالعمل 1. 2 ب ـ قراردادهای کار دریانوردان
دستورالعمل 1. 1. 2 ب: سابقه کار
در تعیین جزئیات ثبت شده در سابقه کار موضوع جزء (ث) بند (1) استاندارد 1. 2 الف، هر عضو باید تضمین نماید که این سند حاوی اطلاعات کافی، با ترجمه انگلیسی، به منظور تسهیل در کسب کار بیشتر یا برآورده نمودن شرایط و مقتضیات خدمت دریایی برای بهبود و ارتقاء کار میباشد. دفترچه ثبت انجام وظایف دریانوردان، ممکن است الزامات مندرج در جزء (ث) بند (1) استاندارد 1. 2 الف را برآورده نماید.
مقرره 2. 2 ـ دستمزد
هدف: تضمین این‌که دریانوردان در ازاء خدمـاتی که انجام می‌دهـند، دستمزد دریافت می‌نمایند.
تـمامی دریانوردان باید بطور منظم و کامل بر مبـنای قرارداد کار خود، دستمزد دریافت نمایند.
استاندارد 2. 2 الف ـ دستمزد
1ـ هر عضو ملزم خواهد بود که با توجه به کار دریانوردان بر روی کشتیهای حامل پرچم آن، دستمزد آنها را در فواصلی که بیشتر از یک ماه نشود، طبق توافق جمعی قابل اجرا، پرداخت نماید.
2ـ یک حساب ماهانه باید برای دریانوردان افتتاح شود تا تمامی پرداختها از جمله دستمزد، پرداختهای اضافی و نرخ تبدیل، در جایی که پرداخت به‌صورت ارزی یا با نرخی متفاوت از آن چیزی است که مورد توافق قرار گرفته است، به آن حساب واریز شود.
3ـ هر عضو مقرر خواهد کرد که مالکین کشتی اقداماتی را، نظیر آنچه در بند (4) این استاندارد مورد اشاره قرار گرفته است، اتخاذ نمایند تا دریانوردان بتوانند از طریق آن تمامی یا بخشی از درآمدهای خود را برای خانواده، یا افراد تحت تکفل یا ذی‌نفعان قانونی خود ارسال نمایند.
4ـ اقداماتی که تضمین می‌نماید دریانوردان می‌توانند درآمدهای خود برای خانواده‌های خویش ارسال نمایند عبارت است از:
الف) نظامی که به دریانوردان این امکان را می‌دهد که در زمان ورود به کار یا در حین آن، اگر تمایل داشته باشند، بخشی از دستمزد خود را در فواصل منظم از طریق انتقالات بانکی یا شیوه‌های مشابه، برای خانواده‌های خود حواله نمایند؛ و
ب) شرایطی که بر مبنای آن مبلغ تخصیص یافته باید در زمان مقتضی و به طور مستقیم به فرد یا افرادی که توسط دریانوردان تعیین می‌شوند، حواله شود.
5 ـ هرگونه هزینه بابت خدمات موضوع بندهای (3) و (4) این استاندارد و همچنین نرخ تبدیل ارز باید از نظر مبلغ، منطقی باشد و به جز در مواردی که به نحو دیگری مقرر شده است، باید طبق قوانین یا مقررات ملی، با نرخ متداول بازار یا نرخ رسمی اعلام شده برابر بوده و برای دریانوردان نامطلوب نباشد.
6 ـ هر عضوی که قوانین و مقررات ملی حاکم بر دستمزد دریانوردان را تصویب می‌نماید باید توجه مقتضی را نسبت به دستورالعملهای ارائه شده در بخش « ب» مجموعه قوانین معطوف دارد.
دستورالعمل 2. 2 ب ـ دستمزد
دستورالعمل 1. 2. 2 ب ـ تعاریف خاص
از نظر این دستورالعمل، اصطلاح:
الف) « دریانوردان کارآمد» به مفهوم هر دریانوردی است که صلاحیت انجام هرگونه وظیفه‌ای را در قسمت عرشه، به غیر از وظایف نظارتی و تخصصی، داشته باشد، یا دریانوردی که بنا بر قوانین و مقررات ملی یا رویه‌ها یا توافقهای جمعی بدین گونه تعریف شده است؛
ب) « حقوق یا دستمزد پایه» به مفهوم پرداخت برای ساعات متعارف کار میباشد. این حقوق یا دستمزد یا دستمزد پایه، شامل پرداخت برای اضافه کاری، پاداش، کمک هزینه، مرخصی استحقاقی یا هرگونه اجرتهای اضافی میباشد؛
پ) « دستمزد تلفیقی » به مفهوم دستمزد یا حقوقی است که شامل حقوق پایه و دیگر مزایای مرتبط با دستمزد میباشد. دستمزد تلفیقی می‌تواند شامل جبران پرداخت در قبال تمامی ساعات اضافه کاری و نیز کلیه مزایای دیگر مرتبط با دستمزد باشد، یا این‌که تنها مزایای خاصی که متعلق به بخشی از دستمزد تلفیقی است را در بر گیرد؛
ت) « ساعات کار» به مفهوم زمانی است که در طول آن دریانورد ملزم به انجام کار بر روی کشتی میباشد؛
ث) « اضافه کاری » به مفهوم انجام کار بیش از ساعات متعارف کار است.
دستور العمل 2. 2. 2 ب ـ محاسبه و پرداخت
1ـ برای دریانوردانی که حقوق آنها در بر گیرنده پرداخت جداگانه برای ساعات اضافه کاری میباشد:
الف) برای محاسبه دستمزد، ساعات متعارف کار در دریا و در بندر نباید از هشت ساعت در روز تجاوز نماید؛
ب) برای محاسبه اضافه‌کاری، ساعات کار متعارف در طول هفته که مشمول حقوق یا دستمزد پایه میشود، باید در صورت عدم تعیین توسط توافقهای جمعی، از طریق قوانین و مقررات ملی تعیین شود، ولی نباید از چهل‌وهشت ساعت در هفته تجاوز نماید. توافقهای جمعی ممکن است ترتیبات دیگری را که رفتار نامطلوب نباشد، پیش‌بینی کند.
پ) نرخ یا نرخ‌های مربوط به محاسبه اجرت اضافه‌کاری، که نباید کمتر از 1نرخ محاسبه حقوق یا دستمزد پایه بر مبنای ساعت باشد، باید توسط قوانین یا مقررات ملی یا در صورت امکان توسط توافقهای جمعی تعیین شود؛ و
ت) سوابق تمامی ساعات اضافه‌کاری باید توسط فرمانده کشتی یا فردی که از جانب وی تعیین میشود، حفظ و نگهداری شده و در فواصلی که بیشتر از یک ماه نباشد به تأیید و امضاء دریانورد برسد.
2ـ برای دریانوردانی که دستمزد آنها به‌طورکامل یا جزئی تلفیق شده است:
الف) قرارداد کار دریانوردان باید به‌طور واضح ساعات کار مورد انتظار از دریانورد در قبال دریافت پاداش و هرگونه کمک هزینه دیگری که ممکن است به حقوق تلفیقی وی اضافه شود را همراه با شرایط مورد نظر تعیین نماید؛
ب) در جایی که اضافه‌کاری برای ساعات انجام شده کار، افزون بر آنچه که توسط دستمزد تلفیقی تحت پوشش قرار می‌گیرد، قابل پرداخت باشد، نرخ آن نباید کمتر از 1 نرخ پایه متناسب با ساعات متعارف کار تعیین‌شده در بند (1) این دستورالعمل باشد. همین روش باید در قبال ساعات اضافه کاری منظور شده در دستمزد تلفیقی اعمال گردد؛
پ) میزان پاداش متعلق به تمام یا بخشی از دستمزد تلفیقی که طبق جزء (الف) بند (1) این دستورالعمل، نشان‌دهنده ساعات متعارف کار میباشد نباید کمتر از حداقل دستمزد قابل اجراء باشد؛ و
ت) برای دریانوردانی که دستمزد آنها به‌طور جزئی تلفیق شده است، سوابق تمامی ساعات اضافه‌کاری باید طبق جزء (ت) بند (1) این دستور العمل حفظ و تأیید گردد.
3ـ قوانین یا مقررات ملّی یا توافقهای جمعی می‌تواند برای جبران اضافه‌کاری یا کار انجام شده در روزهای استراحت هفته و تعطیلات عمومی، حداقل معادل زمان خارج از خدمت و خارج از کشتی، پاداش در نظر گیرد یا به‌جای پاداش یا هرگونه پرداخت جبرانی دیگر، مرخصی اضافی را لحاظ نماید.
4ـ قوانین و مقررات ملی که پس از مشورت با نمایندگان سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی یا توافقهای جمعی به تصویب می‌رسد، باید اصول زیر را مدنظر قرار دهد:
الف) پاداش برابر برای کار با ارزش برابر، باید بدون هیچ گونه تبعیضی بر مبنای جنسیت، رنگ، نژاد، مذهب، عقیده سیاسی، اصلیت یا خاستگاه اجتماعی در قبال تمامی دریانوردان شاغل بر روی همان کشتی، اعمال شود؛
ب) قرارداد کار دریانوردان که نرخ دستمزد یا دستمزد قابل اجراء را تعیین می‌نماید، باید بر روی کشتی اعمال شود. اطلاعات مربوط به میزان یا نرخ دستمزد نیز باید از طریق تهیه حداقل یک نسخه از اطلاعات مرتبط به زبانی که برای دریانورد قابل درک است یا نصب یک نسخه از قرارداد در محلی که در دسترس دریانوردان قرار دارد و یا از طریق راههای مناسب دیگر، برای هر دریانورد فراهم شود؛
پ) دستمزد باید به پول رایج پرداخت شود و در صورت اقتضاء می‌تواند از طریق حواله بانکی، چک بانکی، چک پستی یا حواله پولی انجام گیرد؛
ت) در خاتمه قراردادکار، تمامی پاداش‌های مربوط باید بدون تأخیر پرداخت شود؛
ث) مقام صلاحیتدار باید جریمه‌های کافی را در جایی که مالکین کشتی در پرداخت پاداش مقتضی تأخیر یا کوتاهی می‌نمایند، در نظر گیرد؛
ج) دستمزدها باید به طور مستقیم به حساب‌های بانکی اختصاص یافته برای دریانوردان واریز شود، مگر این‌که آنها درخواستی غیر از این را به‌صورت کتبی اعلام نمایند؛
چ) با رعایت این جزء این بند، مالک کشتی نباید هیچ گونه محدودیتی را نسبت به حق استفاده دریانوردان از پاداش‌های متعلق به خود، اعمال نماید؛
ح) کسر مبلغ از پاداش تنها در صورتی امکانپذیر است که:
(1) در قوانین و مقررات ملی یا در توافقهای جمعی قابل اجراء، این مطلب به صراحت قید شده باشد و دریانورد از آن مطلع باشد و به نحوی باشد که شرایط چنین کسوراتی، از جانب مقام صلاحیتدار مناسب‌ترین روش ممکن تلقی شود.
(2) کسورات نباید درکل بیشتر از میزانی باشد که توسط قوانین و مقررات ملی یا توافقهای جمعی یا تصمیمات دادگاه برای لحاظ نمودن چنین کسوراتی، تعیین‌شده است.
خ) هیچ گونه کسوراتی نباید از مبلغ پاداش دریانورد به¬خاطر کسب یا حفظ شغل، انجام گیرد؛
د) جریمه‌های نقدی علیه دریانوردان، به‌غیر از آنچه که توسط قوانین و مقررات ملی یا توافقهای جمعی یا اقدامات دیگر مجاز میباشد، ممنوع خواهد بود؛
ذ) مقام صلاحیتدار اختیار خواهد داشت برای حصول از این که در جهت منافع دریانوردان مربوط قیمتهای منطقی و عادلانه‌ای اعمال شده است، تجهیزات و خدمات تأمین شده در کشتی را بازرسی نماید؛
ر) تا حدودی که ادعـاهای دریانوردان نسبت به دستمزد و دیگر موارد مربوط به قرارداد کار آنها طبق مفاد مقاوله‌نامه بین‌المللی دریایی در خصوص حقوق حبس مال و وثایق دریایی مورخ 1993 میلادی (1372 هـ. ش) تضمین نشده است، چنین دعاویی باید طبق مقاوله‌نامه حمایت از دعاوی کارگران (ورشکستگی کارفرما) مصوب 1992 میلادی (1371 هـ. ش) (شماره 173)، مورد حمایت قرار گیرد.
5 ـ هر عضو باید پس از مشورت با نماینده سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی، رویه‌هایی را برای رسیدگی به شکایات مرتبط با هر یک از موارد مندرج در این دستورالعمل اتخاذ نماید.
دستور العمل 3. 2. 2 ب ـ حداقل دستمزد
1ـ هر عضو باید بدون لطمه زدن به اصل مذاکرات جمعی آزاد و پس از مشورت با نماینده سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی، رویه‌هایی را برای تعیین حداقل دستمزد اتخاذ نماید. نماینده سازمانهای دریانوردان و مالکین کشتی باید در تعیین چنین رویه‌هایی شرکت داشته باشد.
2ـ هنگام اتخاذ چنین رویه‌هایی و در زمان تعیین حداقل دستمزد، باید توجه مقتضی به استانداردهای بین‌المللی کار مرتبط با تعیین حداقل دستمزد و نیز اصول زیر، مدنظر قرار گیرد:
الف) میزان حداقل دستمزد باید ماهیت کار دریایی، رتبه‌بندی خدمه کشتی و ساعات متعارف کار دریانوردان را مدنظر قرار دهد؛ و
ب) میزان حداقل دستمزد باید بر مبنای تغییرات در هزینه زندگی و نیازهای دریانوردان تنظیم شود؛
3ـ مقام صلاحیتدار باید تضمین نماید که:
الف) از طریق نظام نظارتی و تنبیهی، حداقل دستمزد پرداخت شده کمتر از نرخ یا نرخ‌های تعیین‌شده نمی‌باشد؛ و
ب) دریانوردانی که دستمزد پایین‌تر از حداقل دستمزد دریافت می‌دارند، محق هستند تا در قبال میزانی که به آنها کمتر پرداخت شده است، از طریق یک روش مناسب و فوری قضائی یا رویه‌های دیگر، تحت پوشش قرار گیرند.
دستورالعمل 4. 2. 2 ب ـ حداقل دستمزد پایه ماهانه یا مبلغ دستمزد دریانوردان ماهر
1ـ حقوق یا دستمزد پایه در ازاء یک ماه تقویمی کار برای دریانورد ماهر، نباید کمتر از میزانی باشد که توسط کمیسیون‌مشترک‌دریایی یا مرجع مجاز دیگری که از جانب هیأت‌مدیره دفتر بین‌المللی کار تعیین‌شده است. طبق تصمیم هیأت مدیره، مدیرکل باید هرگونه تجدیدنظری در قبال این میزان تعیین‌شده را به اطلاع کشورهای عضو سازمان برساند.
2ـ هیچ چیز در این دستورالعمل نباید چنین تلقی شود که به ترتیبات توافق‌شده بین مالکین کشتی یا سازمانهای متبوع آنها و سازمانهای دریانوردان در مورد مقررات مربوط به استانداردهای حداقل و شرایط کار لطمه بزند، مشروط بر این که چنین شرایط و روابطی توسط مقام صلاحیتدار به رسمیت شناخته شده باشد.
مقرره 3. 2 ـ ساعات کار و ساعات استراحت
هدف: تضمین این‌که دریانوردان دارای ساعات کار یا ساعات استراحت منظم می‌باشند.
1ـ هر عضو باید تضمین نماید که ساعات کار یا ساعات استراحت دریانوردان تنظیم شده است.
2ـ هر عضو باید طبق مفاد مندرج در این مجموعه قوانین، حداکثر ساعات کار یا حداقل ساعات استراحت را در قبال دوره‌های زمانی معین، تعیین نماید.
استاندارد 3. 2 الف ـ ساعات کار و ساعات استراحت
1ـ از نظر این مقاوله‌نامه، اصطلاح:
الف) « ساعات کار» به مفهوم زمانی است که در طول آن از دریانوردان خواسته شده است بر روی کشتی کار کنند؛
ب) « ساعات استراحت» به مفهوم زمان خارج از ساعات کار میباشد. این زمان شامل استراحتهای کوتاه نمی‌شود.
2ـ هر عضو باید در حدود تعیین‌شده در بندهای (5) الی (8) این استاندارد، اقدام به تعیین حداقل ساعات کار نماید، به‌طوری که از زمانهای معین تجاوز ننماید یا حداقل ساعات استراحت را طبق یکی از زمان معین، تعیین نماید.
3ـ هر عضو تصدیق می‌نماید که استاندارد ساعات متعارف کار برای دریانوردان، همانند کارگران دیگر، بر مبنای هشت ساعت کار در روز همراه با یک روز استراحت در طول هفته و استراحت در تعطیلات عمومی میباشد. با این حال، این موضوع نباید باعث ممانعت اعضاء از اتخاذ رویه‌هایی به منظور مجاز دانستن یا ثبت توافق جمعی شود که ساعات کار متعارف دریانوردان را بر مبنایی که نا مساعدتر از این استاندارد نمی‌باشد، تعیین نماید.
4ـ هر عضو در تعیین استانداردهای ملی، باید خطراتی که ناشی از خستگی مفرط دریانوردان میباشد را مدنظر قرار دهد، به ویژه مواردی که مربوط به ایمنی کشتیرانی و بهره¬برداری امن و ایمن کشتی میشود.
5 ـ محدودیتهای مربوط به ساعات‌کار یا استراحت باید مطابق‌موارد زیر باشد:
الف) حداکثر ساعات کار نباید بیشتر ازموارد زیر باشد:
(1) چهارده ساعت در هر دوره زمانی بیست و چهار ساعته؛ و
(2) هفتاد و دو ساعت در هر دوره زمانی هفت روزه.
ب) حداقل ساعات استراحت نباید کمتر ازموارد زیر باشد:
(1) ده ساعت در هر دوره زمانی بیست و چهار ساعته؛ و
(2) هفتاد و هفت ساعت در هر دوره زمانی هفت روزه.
6 ـ ساعات استراحت نمی‌تواند به بیشتر از دو دوره زمانی تقسیم شود، به‌طوری که یک دوره آن حداقل شش ساعت طول بکشد و فاصله بین دو دورة زمانی استراحت، بیشتر از چهارده ساعت نباشد.
7ـ احضار خدمه، تمرینات مربوط به اطفاء حریق و قایق نجات، وتمرینات تعیین‌شده توسط قوانین و مقررات ملی یا توسط اسناد بین‌المللی، باید به نحوی اعمال گردد که حداقل مزاحمت را برای دوره‌های زمانی استراحت دریانوردان داشته و موجب خستگی مفرط نشود.
8 ـ هنگامی که یک دریانورد احضار به کار شده است، مانند احضار در زمانی که محوطه ماشین‌آلات فاقد کارکنان لازم میباشد، اگر مدت زمان متعارف استراحت وی با این احضار به کار مختل شود، باید مدت زمان جبرانی استراحت برای وی درنظر گرفته شود.
9ـ اگر هیچ توافق جمعی یا حکم داوری وجود نداشته باشد یا اگر مقام صلاحیتدار تعیین نماید که مفاد مندرج در توافق جمعی یا حکم داوری در مورد بند (7) یا (8) این استاندارد، ناکافی میباشد، آنگاه مقام صلاحیتدار باید چنین مفادی را به منظور تضمین استراحت کافی دریانوردان مربوط تدوین نماید.
10ـ هر عضو باید الزام نماید در مکانی که به راحتی در دسترس میباشد، جدول مربوط به برنامه کاری بر روی کشتی نصب شود، به‌طوری که برای هر پست حداقل حاوی موارد زیر باشد:
الف) برنامه زمان‌بندی برای خدمت در دریا و در بندر؛ و
ب) حداکثر ساعات کار یا حداقل ساعات استراحت تعیین‌شده توسط قوانین یا مقررات ملی یا توافقهای جمعی مربوط.
11ـ جدول موضوع بند (10) این استاندارد باید به‌صورت استاندارد و به زبان کاری یا زبانهایی که روی کشتی استفاده میشود و نیز به زبان انگلیسی، تهیه شود.
12ـ هر عضو باید الزام نماید که سوابق مربوط به ساعات کاری یا ساعات استراحت روزانه دریانوردان حفظ و نگهداری شده تا برای تطبیق آنها با بندهای (5) الی (11) این استاندارد، مورد ارزیابی قرار گیرد. سوابق مذکور باید به‌صورتی استاندارد که توسط مقام صلاحیتدار تعیین و تمامی دستورالعملهای سازمان بین‌المللی‌کار را در بر می‌گیرد، تهیه شده باشد، و یا به هر شکل استانداردی دیگر که توسط سازمان بین‌المللی کار تهیه شده است، باشد. سوابق مذکور باید به زبانهای موضوع بند (11) این استاندارد باشد. دریانوردان باید یک نسخه از سوابق متعلق به خود را در اختیار داشته باشند که به تأیید فرمانده کشتی، یا فرد برگزیده شده از جانب وی، و نیز خود دریانوردان رسیده باشد.
13ـ هیچ چیز در بندهای (5) و (6) این استاندارد مانع یک عضو در قبال داشتن قوانین یا مقررات ملی یا رویه‌هایی برای مقام صلاحیتدار نخواهد شد تا نسبت به تصویب یا ثبت توافقهای جمعی که استثناهایی را در مورد محدودیتهای فوق مجاز می‌دارد، اقدام نمایند. چنین استثناهایی، تا جایی که امکان دارد باید از مفاد مندرج در این استاندارد پیروی نماید، ولی می‌تواند مدت زمان بیشتری را برای مرخصی یا اعطاء مرخصی جبرانی برای دریانوردان نگهبان یا دریانوردان شاغل بر روی عرشه کشتی در سفرهای کوتاه دریایی، در نظر گیرد.
14ـ هیچ چیز در این استاندارد نباید به گونه‌ای تلقی شود که باعث تضعیف حق فرمانده کشتی در درخواست از یک دریانورد برای انجام ساعات کاری مورد نیاز برای ایمنی فوری کشتی، نفرات روی عرشه یا بار، یا کمک به کشتیها و نفرات دیگری که در دریا گرفتار شده‌اند، بشود. به محض این‌که وضعیت طبیعی برقرار شد، فرمانده کشتی باید برای دریانوردانی که اقدام به انجام کار در زمان استراحت خود نموده‌اند، مدت زمان لازم برای استراحت را تأمین نماید.
دستور العمل 3. 2 ب ـ ساعات کار و ساعات استراحت
دستورالعمل 1. 3. 2. ب ـ دریانوردان جوان
1ـ مفاد زیر باید برای تمامی دریانوردان جوان زیر هجده سال، در دریا و بندر اعمال گردد.
الف) ساعات کار نباید از هشت ساعت در روز و چهل ساعت در هفته تجاوز نماید و اضافه‌کاری فقط در صورتی امکانپذیر است که به دلیل ایمنی اجتناب‌ناپذیر باشد؛
ب) زمان کافی برای تمامی وعده‌های غذایی و یک استراحت حداقل یک ساعته برای وعدة اصلی غذای روزانه باید مدنظر قرار گیرد؛ و
پ) یک استراحت پانزده دقیقه‌ای به محض امکان، پس از هر دو ساعت کار پیوسته باید لحاظ شود.
2ـ مفاد بند (1) این استاندارد، استثنائاً اعمال نمی‌گردند اگر:
الف) این امکان وجود نداشته باشد که دریانوردان جوان شاغل در روی عرشه، موتورخانه یا تدارک غذا، به وظایف نگهبانی یا کارهای شیفتی گمارده شوند.
ب) آموزش مؤثر دریانوردان جوان طبق جدول برنامه زمان‌بندی شده، مختل شود.
3ـ این‌گونه وضعیتهای استثنایی باید با ذکر دلایل به ثبت رسیده و توسط فرمانده کشتی امضاء شود.
4ـ بند (1) این دستورالعمل، دریانوردان جوان را از تعهدات کلی تمامی دریانوردان برای کار در طول هر موقعیت اضطراری به گونه‌ای که در بند (14) استاندارد 3. 2 الف پیش‌بینی شده است، معاف نمی‌نماید.
مقرره 4. 2 ـ مرخصی استحقاقی
هدف: تضمین این‌که دریانوردان دارای مرخصی کافی می‌باشند.
1ـ هر عضو باید الزام نماید که دریانوردان شاغل بر روی کشتی حامل پرچم آن، تحت شرایط مناسب و طبق مفاد مندرج در این مجموعه قوانین، دارای مرخصی سالانه همراه با حقوق باشند.
2ـ برای حفظ سلامت و رفاه دریانوردان و طبق شرایط کاری مقامی که بر عهده دارند، باید مرخصی ساحلی برای آنها در نظر گرفته شود.
استاندارد 4. 2 الف ـ مرخصی استحقاقی
1ـ هر عضو باید قوانین و مقرراتی را تصویب نماید که استانداردهای حداقلی را برای مرخصی سالانه دریانوردان شاغل بر روی کشتیهای حامل پرچم آن، با در نظر گرفتن نیازهای خاص دریانوردان به چنین مرخصیهایی تعیین نماید.
2ـ در شرایطی که توافقهای جمعی یا قوانین و مقررات ملی روش مناسبی را بر محاسبه نیازهای خاص دریانوردان در این مورد تعیین نموده‌اند، مرخصی با حقوق سالانه باید بر مبنای حداقل دو و نیم روز به ازاء هر ماه کار، مورد محاسبه قرار گیرد. روشی که بر مبنای آن طول زمان خدمت مورد محاسبه قرار می‌گیرد، باید توسط مقام صلاحیتدار یا از طریق نظام مناسب دیگر در هر کشور، تعیین شود. غیبتهای موجه نباید به عنوان مرخصی سالانه در نظر گرفته شود.
3ـ هرگونه توافقی که به منظور محرومیت از حداقل مرخصی سالیانه با حقوق مورد اشاره در این استاندارد صورت گیرد، ممنوع است، به جز در مواردی که توسط مقام صلاحیتدار تعیین‌شده است.
دستورالعمل 4. 2 ب ـ مرخصی استحقاقی
دستورالعمل 1. 4. 2 ب: محاسبه مرخصی استحقاقی
1ـ تحت شرایطی که توسط مقام صلاحیتدار یا از طریق نظام مناسب دیگر در هر کشور تعیین‌شده است، مدت زمان مرخصی باید به عنوان بخشی از دوره خدمت در نظر گرفته شود.
2ـ تحـت شرایطی که توسط مقام صلاحـیتدار یا از طریق توافقـهای جمعی تعیین‌شده است، غیبت از کار به منظور حضور در یک دورة آموزش حرفه‌ای دریایی مورد تأیید، یا به دلایل دیگری نظیر بیماری یا آسیب‌دیدگی یا زایمان، باید به عنوان بخشی از دورة خدمت در نظر گرفته شود.
3ـ میزان پرداخت در طول مرخصی سالیانه باید در سطح متعارف دستمزد دریانورد که طبق قوانین و مقررات ملی یا قرارداد کار دریانوردان میباشد، در نظر گرفته شود. برای دریانوردانی که برای مدت زمانی کمتر از یک‌سال استخدام شده‌اند، یا در حالتی که رابطه استخدامی آنها خاتمه یافته است، مرخصی استحقاقی باید متناسب با زمانی که کار کرده‌اند، مورد محاسبه قرار گیرد.
4ـ موارد زیر نباید به عنوان بخشی از مرخصی سالیانه با حقوق در نظر گرفته شود:
الف) تعطیلات عمومی و مرسوم تعیین‌شده توسط دولت صاحب پرچم، خواه این تعطیلات در طول مرخصی سالیانه با حقوق قرار گرفته یا نگرفته باشد؛
ب) مدت زمان مربوط به عدم توانایی کار به دلیل بیماری، آسیب‌دیدگی یا زایمان که تحت‌شرایط تعیین‌شده توسط مقام صلاحیتدار یا نظامهای مناسب دیگر در هر کشور میباشد؛
پ) مرخصی موقت ساحلی که بر مبنای قرارداد کار به دریانورد اعطاء شده است؛ و
ت) هرگونه مرخصی جبرانی که بر مبنای شرایط تعیین‌شده توسط مقام صلاحیتدار یا دیگر نظامهای مناسب در هر کشور، به دریانورد اعطاء شده است.
دستورالعمل 2. 4. 2 ب ـ اخذ مرخصی سالانه
1ـ زمان اخذ مرخصی سالیانه، به¬جز مواردی که توسط مقررات، توافقهای جمعی، آراء داوری یا روشهای دیگر منطبق با رویه‌های ملی تعیین‌شده است، باید توسط مالکین کشتی و تا جایی که امکان دارد پس از مشورت و توافق با دریانوردان مربوط یا نمایندگان آنها، تعیین شود.
2ـ دریانوردان به‌طور کلی، حق استفاده از مرخصی سالیانه را نسبت به مکانی که رابطه‌ای واقعی با آن دارند، دارا می‌باشند که این حق به‌طور طبیعی درست همانند حق بازگرداندن آنها به مکانی است که باید به آن بازگردانده شوند. دریانوردان، به جز در مواردی که طبق مفاد قرارداد کار دریانوردان یا قوانین و مقررات ملی میباشد، نباید ملزم شوند که علی‌رغم میل باطنی خود و در مکانی دیگر، از مرخصی سالیانه متعلق به خود استفاده نمایند.
3ـ اگر دریانورد ملزم شود که از مرخصی سالیانه خود در مکانی غیر از آنچه در بند (2) این دستورالعمل مقرر شده استفاده نماید، باید حق برخورداری نسبت به جابه‌جایی رایگان به مکانی که به کار گمارده یا استخدام شده، هر کدام که نزدیکتر باشد، را داشته باشد. هزینه‌های روزانه آنها و دیگر هزینه‌هایی که به طور مستقیم در ارتباط با این سفر میباشد، بر عهده مالک کشتی است. زمان این سفر نباید از مدت مرخصی سالیانه با حقوق دریانورد، کسر شود.
4ـ دریانوردی که در مرخصی سالیانه قرار دارد، به¬جز در موارد کاملاً اضطراری و با رضایت وی، نباید احضار شود.
دستورالعمل 3. 4. 2 ب ـ جمع‌آوری و تقسیم مرخصی
1ـ تقسیم مرخصی با حقوق سالیانه به چندین بخش، یا جمع‌آوری این مرخصی سالیانه همراه با دوره مرخصی بعدی، با اجازه مقام صلاحیتدار یا از طریق نظام مناسب دیگر، امکانپذیر است.
2ـ با توجه به بند (1) این دستور العمل و به¬جز در مواردی که طبق یک قرارداد قابل اجراء بین مالک کشتی و دریانورد مربوط، به نحو دیگری مقرر شده است، مرخصی با حقوق سالیانه تعیین‌شده در این دستورالعمل باید در برگیرنده یک دوره زمانی بدون وقفه باشد.
دستورالعمل 4. 4. 2 ب ـ دریانوردان جوان
1ـ اقدامات ویژه‌ای باید برای دریانوردان جوان زیر هجده سال در نظر گرفته شود که برای مدت شش ماه یا هر مدت زمان کمتری بر مبنای توافق جمعی یا قرارداد کار دریانوردان، بدون مرخصی روی یک کشتی به خارج سفر کرده و طی این مدت به کشور محل اقامت خود بازنگشته و طی سه ماه آتی این سفر دریایی خود نیز باز نخواهند گشت. این اقدامات باید شامل بازگرداندن آنها بدون صرف هیچ‌گونه هزینه‌ای به محل اصلی به‌کارگماری آنها در کشور محل اقامت آنها شود تا بتوانند مرخصی به‌دست آمده در طول سفردریایی خود را سپری نمایند.
نوع : قانون
شماره انتشار : 19033
تاریخ تصویب : 1389/2/29
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : وزارت راه وترابری - وزارت كار و امور اجتماعی -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تنفیذ مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درخصوص طرح جامع نظام‌شهر قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاوله نامه کار دریایی مصوب سازمان بین‌المللی کار (بخش2)
