×

ضرورت اقدام و عمل برای رفع آلودگی در زابل

ضرورت اقدام و عمل برای رفع آلودگی در زابل

در گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت، زابل در صدر شهرهای آلوده جهان اعلام شده، این درحالی است که به گفته نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی، بیشتر از2 سال پیش طرح تثبیت شن‌های روان با هدف رفع مشکلات این شهرستان تصویب شد اما متأسفانه تاکنون هیچ اقدامی برای اجرای این طرح صورت نگرفته است

ضرورت-اقدام-و-عمل-برای-رفع-آلودگی-در-زابل

  در گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت، زابل  در صدر شهرهای آلوده جهان اعلام شده، این درحالی است که به گفته نماینده مردم زابل و زهک در مجلس شورای اسلامی، بیشتر از2 سال پیش طرح تثبیت شن‌های روان با هدف رفع مشکلات این شهرستان تصویب شد اما متأسفانه تاکنون هیچ اقدامی برای اجرای این طرح صورت نگرفته است.

شهرستان زابل با مساحت 344 کیلومترمربع در ضلع شمال‌شرقی استان سیستان‌و‌بلوچستان قرار گرفته است. بیش از 171هزار نفر در این شهرستان زندگی‌ می‌کنند. آب و هوای زابل از نوع بیابانی و گرم و خشک است. در این میان، جریان باد در این شهرستان در تمامی فصول برقرار است، بادهای 120روزه، حاصل توده‌های پرفشار غربی است که در فصل تابستان از جهت شمال‌شرق به جنوب‌شرق می‌وزد. حداکثر وزش این باد در تیر ماه به 100کیلومتر در ساعت نیز می‌رسد که در مسیر باعث جابجایی ریگ‌های روان می‌شود و توفان‌های شن، تپه ماهور و ماسه بادی‌ها را شکل می‌دهد. توفان‌هایی که با وزیدن به‌طور مستقیم سلامت ساکنان این منطقه را به مخاطره می‌اندازد. با توجه به این ویژگی منطقه و اهمیت برنامه‌ریزی برای رفع نسبی این مشکل، 2 سال پیش کارشناسان محیط زیست راهکار جلوگیری از پیشرفت این توفان‌ها را در منطقه، طرح تثبیت شن‌های روان به وسیله مالچ‌پاشی و ایجاد پوشش گیاهی عنوان کردند اما شواهد حاکی از آن است که با وجود تصویب چنین طرحی، اقدامی برای اجرایی شدن آن انجام نشده است، سهل‌انگاری برای حل این معضل زیست‌محیطی موجب شده تا سازمان بهداشت جهانی در گزارش اخیر خود اعلام کند که غلظت ریزگردها در شهر زابل 40برابر شده، این درحالی است که زابل به عنوان مهم‌ترین شهر در معرض آلودگی گردوخاک، 9 بیمارستان و مرکز درمانی دارد که از این تعداد بیمارستان، فقط 15 تخت برای رسیدگی به بیماران تنفسی اختصاص یافته است.

 راه‌اندازی بیمارستان تخصصی در سال 97

وضعیت زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی این شهر با این امکانات در شرایط بحرانی است زیرا به‌عنوان مثال در توفان مردادماه سال گذشته زابل،264 نفر به اورژانس‌های بیمارستانی و پیش‌بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی زابل و 169نفر نیز به مراکز بهداشتی و درمانی روستایی مراجعه کردند که این تعداد مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ها در شرایط اضطراری با امکانات این شهرستان به هیچ‌وجه همخوانی ندارد.

موضوع آنجا بغرنج‌تر می‌شود که به دلیل گرد و غبار و آمار بالای بیماران تنفسی در این استان ساخت یک بیمارستان تخصصی ویژه بیماران تنفسی قرار است در سال 97 راه‌اندازی شود.

این وضعیت درحالی است که یک اپیدمیولوژیست، بر ضرورت توسعه سرانه‌ها و امکانات بهداشتی و درمانی به‌ویژه برای بیماران مبتلا به امراض تنفسی تاکید می‌کند و می‌گوید: شهرستان‌های استان سیستان‌و‌بلوچستان، دچار نوعی بی‌عدالتی شده‌اند. در دولت‌های گذشته، توسعه شاخص‌های سلامت استان به‌کندی صورت گرفت و از طرفی مسئولان در قبال تهدیدات زیست‌محیطی سکوت کردند. به گفته سوران نخعی، حاصل این بی‌تفاوتی، خشکسالی، فقر، مهاجرت، گردوخاک و بیماری بود.

به گفته این کارشناس، بیماران تنفسی استان سیستان‌و‌بلوچستان، به‌طور عمده در شهرستان زابل و روستاهای حومه آن زندگی می کنند؛ متاسفانه با تداوم روزهای غبارآلود، بر تعداد این بیماران افزوده شده و متعاقب آن عارضه‌های چشمی، عصبی و آلرژیک نیز رو به افزایش است.

 ضرورت احیای تالاب هامون

اما در این میان، نکته‌ای که وجود دارد این است که این مشکل زیست‌محیطی شهرستان زابل تا چند سال پیش با وجود ویژگی محیط زیستی دیگر این منطقه جبران می‌شده است. موضوعی که یک عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری درباره آن می‌گوید: تالاب و دریاچه هامون به دلیل وجود پوشش گیاهی نقش بادشکن را ایفا می‌کرد و در مواقع توفان محدوده عرضی به وسعت 5/2 تا چهار کیلومترمربع را در بر می‌گرفت، اما هم‌اکنون به دلیل خشک شدن این زیستگاه شرایط برای تولید گردوخاک شدید فراهم شده است.

فاضل ایرانمنش در توضیح بیشتر به سرعت 43 تا 86کیلومتری بادهای فرساینده زابل اشاره و عنوان می‌کند: طول مسیر پیمایش بادهای سیستان 200 تا 450کیلومتر است و شهر زابل به سبب فاصله 60کیلومتری تا هامون نخستین جایی است که اثر توفان‌های گردوخاک در آن نمایان می‌شود. در سالیان اخیر علاوه‌بر عوامل داخلی، تشکیل هسته‌های گردوخاک در کشورهای افغانستان و پاکستان نیز بر وخامت آب و هوا در این استان و به‌ویژه شهر زابل افزوده است.

از سوی دیگر، محسن سلیمانی، مدیر پروژه ملی حفاظت از تالاب‌های ایران نیز به ضرورت احیای تالاب هامون تاکید می‌کند و می‌افزاید: در غیر این صورت شدت توفان‌های گردوخاک در زابل افزایش یافته و اوضاع بهداشتی و زیستی منطقه وخیم‌تر می‌شود.

 مالچ‌پاشی کانون‌های بحرانی

در وضعیتی که اظهارات مختلف مسئولان و کارشناسان همه بیانگر شرایط نامناسب و حتی بحرانی شهرستان زابل است تنها راه ایجاد همدلی میان دست‌اندرکاران این بخش با هدف پیشبرد اهدافی که به بخش‌های مختلف مرتبط است و البته از سوی دیگر، تخصیص اعتباراتی که لازمه اجرا شدن برنامه‌ها و طرح‌هاست. به عنوان مثال، نماینده مردم زابل و زهک در مجلس می‌گوید:  در فروردین‌ماه سال 93 تصویب شد که سه هزار هکتار برای تثبیت شن‌های روان اختصاص داده شود اما متأسفانه هیچ کاری انجام نشد. به عقیده سیدباقر حسینی، نهال‌کاری برای چند سال آینده می‌تواند جواب ‌دهد با توجه به اینکه انواع جدید مالچ هم‌اکنون وجود دارد که هیچ تأثیر منفی بر خاک نداشته بلکه تأثیر مثبت هم دارد، دولت باید برنامه‌ریزی کند و قسمت‌هایی که کانون بحران است را مالچ‌پاشی کرده و این مشکل را حل کند و در کنار آن نهال‌کاری را هم در برنامه خود قرار دهد.

به گفته وی، در بسیاری از کشورهای دنیا مانند چین این کار را انجام داده‌اند، با توجه به اینکه تابستان و بادهای 120روزه را در پیش داریم باید محیط زیست هر چه سریع‌تر و در مدت زمان کوتاهی این کانون‌ها را مالچ‌پاشی کرده و جلوی آلودگی شدید هوا را در این روزها بگیرد.

نماینده کمیسیون امنیت ملی در خانه ملت یادآور می‌شود که رییس سازمان محیط زیست سه بار برای تالاب هامون به زابل آمده‌ اما کاری صورت نگرفته است. صرف دیدار کارساز نیست و باید واقعا راهکار عملی ارائه شود.

همه این صحبت‌ها درحالی است که به گفته سرپرست اداره حفاظت محیط زیست زابل، مشکلات این شهرستان فقط به توفان‌‌های شن و ماسه خلاصه نمی‌شود زیرا وجود مشکلاتی مانند ساماندهی نشدن فضاها در محیط شهری، کشتار غیرمجاز دام، عدم جانمایی درست واحدهای صنعتی و خدماتی، رهاسازی پسآب‌ها در محیط شهری، ضعیف بودن مشارکت مردم در امور شهری و وجود مشاغل کاذب محیط زیست مشکلات این شهرستان را چند برابر کرده است، در چنین وضعیتی توجه ویژه مسئولان به زابل بدیهی و روشن است.

منبع : روزنامه حمایت

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.