ملکیان فضیلت عفو باید از قبل در اشخاص پرورده شده باشد
یک پژوهشگر حوزه اخلاق با بیان اینکه باید بعضی باورها، احساسات و هیجانات و خواسته های افراد در جامعه دگرگون شود، گفت در آن زمان فرهنگ تحول یافته بستر مناسبی برای بخشش خواهد شد فضیلت عفو باید از قبل در اشخاص پرورده شده باشد نیاز به فرهنگ سازی در این زمینه وجود دارد
یک پژوهشگر حوزه اخلاق با بیان اینکه باید بعضی باورها، احساسات و هیجانات و خواسته های افراد در جامعه دگرگون شود، گفت: در آن زمان فرهنگ تحول یافته بستر مناسبی برای بخشش خواهد شد. فضیلت عفو باید از قبل در اشخاص پرورده شده باشد. نیاز به فرهنگ سازی در این زمینه وجود دارد.
به گزارش ایسنا، مصطفی ملکیان در همایش عدالت ترمیمی با اشاره به مفهوم بخشش در عدالت ترمیمی، گفت: بحثی که به من پیشنهاد شد و خودم هم با آن موافق بودم نقش و سهم بخشش در عدالت ترمیمی است. شکی نیست که عدالت ترمیمی اساسا با حقوق و جرم شناسی ارتباط دارد. یکی از مهمترین عوامل در گسترش عدالت ترمیمی فضیلت بخشش و عفو است.
وی ادامه داد: واقعیت این است که حقوق از آن رو که حقوق و قانون است سر و کارش باید با عدالت باشد و قانونی که مفهوم بنیادی آن عدالت نباشد قابل تصور نیست. در عدالت از حق‌ها پاسداشت می شود، اما برای اینکه قانون بتواند ضمن اندیشیدن به عدالت آن را به سمت عدالت ترمیمی هدایت کند، نمی‌تواند بدون تغییر فرهنگ آن را انجام دهد.
این پژوهشگر حوزه اخلاق تصریح کرد: عدالت ترمیمی و فضیلت بخشایش باید از مدت‌ها قبل به خانواده من القا شده باشد نه اینکه برای مثال بلافاصله پس از قتل از آنها عفو و بخشش بخواهیم. عفو از امور اختیاری دارای استمرار زمانی است. برخی از موارد عفو نیز از امور اختیاری بدون نیاز به بستر زمانی هستند. امور اختیاری گسترده در زمان به برنامه ریزی در خور و زمان مناسب برای اجرا نیاز دارد. عفو کردن به صرف اراده انسان بخشایشگر صورت نمی گیرد بلکه نیاز به زمان و برنامه ریزی دارد. جامعه به فرهنگی نیاز دارد که در راستای آن به هنگام ضرورت، پیشاپیش برنامه و زمان در اختیار جامعه قرار داده شده باشد. چاره‌ای جز این نداریم. غیر از پشت سر گذاشتن موانع قانونی و طی شدن موانع اجتماعی به فرهنگ نیاز داریم.
ملکیان اظهار کرد: باید بعضی باورها، احساسات و هیجانات و خواسته های افراد در جامعه دگرگون شود. در آن زمان فرهنگ تحول یافته بستر مناسبی برای بخشش خواهد شد. فضیلت عفو باید از قبل در اشخاص پرورده شده باشد. نیاز به فرهنگ سازی در این زمینه وجود دارد. فرآیند دگرگونی‌ها ما را انسان مشفق تری می سازد. ما به نظام حقوقی و قانونگذاری عادلانه همراه با فرهنگ مشفقانه در جامعه نیاز داریم. فرهنگ مشفقانه چگونه پدید می آید؟ بخشایش گری دو بعد متفاوت دارد. من بخشایشگر یک سلسله انسان یک سلسله رفتار بیرونی و یکسری نگرش‌های درونی نیاز دارم. باید قبل از اینکه نیازمند عفو از یک شهروند باشیم در شهروند خاص این فضیلت پرورده شده باشد.
این استاد فلسفه با بیان اینکه صرف‌نظر از مجازات قاتل پدر، محقق شدن عدالت ترمیمی است، گفت: اما برای رسیدن به آن باید نگرش درونی داشته باشید. رفتار بیرونی هم برای اجرایی شدن نیاز به تغییر در سلسله خواسته ها و نگرش ها دارد. ما باید سلسله باور در تعلیم و تربیت را از کودکی بیاموزیم نه به معنای القا و تلقین، بلکه به معنای فهماندن آن به واسطه استدلال. به گونه‌ای که نشان دهیم باورها درست هستند و استدلال تجربی و عقلی و فلسفی به سودشان وجود دارد.
وی اضافه کرد: باید چهار دسته باور را در خودمان بپرورانیم. باورهای جامعه شناختی و روانشناختی استدلال های تجربی به سودشان وجود دارد. باورهای مصلحت اندیشانه و اخلاقی نیز استدلال های اخلاقی به سودشان وجود دارد. باورهای روانشناختی نیز شامل این می شود که همه انسانها به اندازه‌ای که ما مختار هستیم مختار نیستند. یکی از خطاهای بزرگ معرفتی این است که همیشه در مورد خودمان، خودمان را مجبورتر از آنچه که هستیم و دیگران را مختار تر از آنچه که هستند تصور می‌کنیم. حق مطلب به لحاظ روانشناختی این است که آدمیان هیچ وقت آنقدر که ما گمان می‌کنیم به عنوان ناظران بیرونی آنقدر آزاد نیستند و در خونسردی تصمیم نمی گیرند. این نکته بسیار مهم است.
این پژوهشگر حوزه اخلاق در پایان ضمن بررسی اجمالی باورهای جامعه شناختی ، روانشناختی، مصلحت اندیشانه و اخلاقی در قالب مثال های مختلف گفت: باید فرهنگ عفو را به صورت نهادینه در جامعه تقویت کرد.
منبع : ایسنا
خاک دزدی! رای شماره 1443 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال بند 3-1 طرح تفصیلی شهر اسلامشهر
