×

چگونگی حمایت از علایم تجاری

چگونگی حمایت از علایم تجاری

استفاده از نشان ها و علائم جهت متمایز ساختن محصول، امری است که پیشینه ای چند هزار ساله دارد آثار کشف شده در مصر و یونان باستان، نشان از نقوشی دارد که کوزه گران به عنوان علامت مشخص تجاری از آن استفاده می نمودند صنعتگران چینی نیز، نام خود را در داخل یک نیم دایره که بعدها به مربع بدل گردید، بر پشت ظروف چینی تولیدی خود به عنوان نشان تجاری حک می کردند

چگونگی-حمایت-از-علایم-تجاری

نویسنده: التفات سنایی*

استفاده از نشان ها و علائم جهت متمایز ساختن محصول، امری است که پیشینه ای چند هزار ساله دارد. آثار کشف شده در مصر و یونان باستان، نشان از نقوشی دارد که کوزه گران به عنوان علامت مشخص تجاری از آن استفاده می نمودند. صنعتگران چینی نیز، نام خود را در داخل یک نیم دایره که بعدها به مربع بدل گردید، بر پشت ظروف چینی تولیدی خود به عنوان نشان تجاری حک می کردند.

عمده ترین خصوصیت یک علامت تجاری، این است که به تولیدکنندگان این امکان را می دهد که محصول یا خدمات خود را نسبت به محصولات و خدمات تولیدکنندگان دیگر متمایز سازند. قانونگذار در حمایت قانونی از علائم تجاری، رویکردی دو جانبه داشته است. بدین معنا که در وهله نخست از تولید کننده ای که با حفظ کیفیت محصول یا خدمت خود توانسته است از جایگاه مناسبی در بازار و در میان مصرف کنندگان برخوردار شود، با اعطای حق استفاده انحصاری و امکان پذیر نمودن بازگشت هزینه های متحمله، حمایت و بدین سان او را تشویق به حضور چشمگیر در بازار نموده است. از سوی دیگر نیز همزمان، با رویکردی مصرف کننده محور، قدرت انتخاب او را افزایش داده و هماهنگ با آن از هزینه های متعارف برای جست و جوی کالایا خدمت مورد نظرش بکاهد. 

 از این رو، قانونگذار در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 7/8/1368، ضمن تعریف علامت تجاری به عنوان هر نشان قابل رویتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد، معیارهایی را برای ثبت علامت تجاری برشمرده است. مهم ترین آن ها نیز متمایز بودن، گمراه کننده نبودن و جدید بودن علامت به کار رفته روی کالایا خدمت است. آئین نامه قانون یاد شده، طبقات 45 گانه ای را برای انواع محصولات یا خدمات مختلف در نظر گرفته است که این راهکار امکان استفاده از یک علامت را در چند طبقه فراهم می آورد. به عنوان مثال علامت «بیک» برای سه محصول متفاوت خودکار، عطر و فندک در سه طبقه مختلف به ثبت رسیده است. بایستی توجه داشت که در ایران، صرف معروفیت علامت یا داشتن سابقه استفاده طولانی مدت، به هیچ عنوان علامت را قابل ثبت نمی سازد و لیکن می تواند مانع ثبت علائم مشابه با علامت مزبور گردد. چنانچه ثبت علامت «سیب» برای شرکتی که ارائه کننده خدمات رایانه ای است، حتی در فرضی که شرکت APPLE سیب معروف خود را در ایران به ثبت نمی رسانید، منتفی بود. قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1/4/1310، در مواد 3 و 4 خود تنها موسسات تجاری را مجاز به تقاضای ثبت علامت دانسته بود که این نقص در قانون موخرالتصویب مذکور برطرف و اکنون تمامی اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی قادر به ثبت علامت در اداره ثبت علائم تجاری می باشند.

در حال حاضر، ثبت علامت تجاری از طریق ثبت اظهارنامه به صورت الکترونیک در سامانه www.iripo.ssaa.ir صورت گرفته و پس از بررسی های شکلی و ماهوی و تطبیق علامت موضوع تقاضا با قوانین و علائم مشابه توسط کارشناسان متخصص، نسبت به چاپ آگهی های مربوطه در روزنامه رسمی اقدام می شود. مالک علامت یاد شده می تواند به مدت 10 سال که قابل تمدید نیز می باشد، از تاریخ تسلیم اظهارنامه (و نه گواهینامه ثبت علامت) از حقوق انحصاری خود استفاده نماید.

باید دانست که نقض حقوق انحصاری دارنده که در معنای اعم خود هر گونه فعالیتی توسط اشخاص غیرمالک و بدون موافقت او را شامل می شود، متخلف آگاه از این نقض حق را، علاوه بر مسئولیت جبران خسارات وارده با مجازات حبس تعزیری از 91 روز تا 6 ماه یا پرداخت جزای نقدی از 10 تا 50 میلیون ریال یا هر دوی این مجازات ها، نیز روبه رو می سازد.اما در استفاده از این ابزارهای حمایتی نباید هدف اصلی مقنن از وضع قانون را که همان منفعت عمومی و رفاه مصرف کننده است را نادیده انگاشت. چه این که تمامی این تلاش ها در راستای کمک به او در انتخاب اصلح و جلوگیری از گمراهی وی و در نهایت تشویق تولیدکننده به تولید محصولات با کیفیت تر می باشد تا ارتقا و رشد کمی و کیفی جامعه را بیش از پیش امکان پذیر سازد. 

*حقوقدان و وکیل دادگستری      

 روزنامه ایران، شماره 5541 به تاریخ 1/10/92، صفحه 10 (حقوقی) 

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.