حقوق شهروندی هیچ قدرت مطلقی را بر نمی تابد
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت مفهوم شهروندی در ذات خود ستیزی بی چون و چرا با مفهوم قدرت مطلق دارد و مفهوم حقوق شهروندی هیچ قدرت مطلقی را بر نمی‌تابد
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: مفهوم شهروندی در ذات خود ستیزی بی چون و چرا با مفهوم قدرت مطلق دارد و مفهوم حقوق شهروندی هیچ قدرت مطلقی را بر نمی‌تابد.
رحیم نوبهار روز شنبه در سمینار حقوق شهروندی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد با بیان اینکه عموما نوعی اجماع بر پذیرش حقوق شهروندی وجود دارد، اظهار کرد: این اجماع به دلیل آن است که حقوق شهروندی که همزمان بر مفهوم حق و مسولیت تاکید می‌کند از چنان جذابیتی برخوردار است که می‌تواند مقبول دیدگاه‌های فردگرایانه و رویکردهای جامعه‌گرایانه باشد. مفهوم حقوق شهروندی با مساوات پیوند عمیق و معناداری دارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه ایده شهروندی نیروبخش و هویت بخش است، تصریح کرد: در تفکر ارباب و رعیتی فرد مجالی برای ساماندهی به تمایلات و خواسته‌های خود نمی‌یابد، اما در دیده شهروندی با تکیه بر گوهر و مفهوم آزادی این امکان وجود دارد که سرنوشت شخص با عناصری هم چون جنسیت، مذهب، طبقه و نژاد تعیین نشود.
نوبهار با بیان اینکه موقعیت شهروندی مبتنی بر یک احساس عضویت فعال در جامعه است، ادامه داد: اگر مفهوم تابعیت یک مفهوم قهری است که به واسطه تولد فرد در یک محیط بر او تحمیل می‌شود، شهروندی در مفهوم عمیق یک انتخاب و عضویت فعالانه است.
وی با بیان اینکه محتوای ایده شهروندی بسیار نزدیک به مفهوم مشارکت، مشارکت سیاسی و مشارکت اجتماعی است، خاطرنشان کرد: انسان بر اساس ذات گاهی دارای حس گمنامی و گاهی دارای حسی است که می‌خواهد دیده شود. حریم خصوصی ایده‌ای است که به کمک نیاز انسانی می‌آید، اگر تمام حوزه‌های حیات انسان توسط دولت و جامعه پاییده یا نظارت شود، انسان نمی‌تواند در هیچ قلمرویی گمنام و ناشناخته باشد و این موضوع یک کاستی شخصیتی و هویتی برای انسان است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: ایده شهروندی ارتباط معناداری با معنای حریم خصوصی پیدا می‌کند. از سویی انسان دوست دارد در فضای عمومی حضور داشته باشد و کنشگر و فعال باشد، شناسایی یک حوزه عمومی مصون از مداخلات دولت به انسان این امکان را می‌دهد که بخشی از وجود خود را ابراز و اظهار کند.
نوبهار با بیان اینکه ایده شهروندی به نوعی جامع حریم عمومی و خصوصی است، اظهار کرد: این امر از جمله وجوهی است که نوعی جامعیت و جذابیت به ایده شهروندی می‌دهد. بی شک مفهوم شهروندی در ذات خود ستیزی بی چون و چرا با مفهوم قدرت مطلق دارد.
وی با اشاره به دو مفهوم حقوق شهروندی در معنای سطحی و ژرف گفت: شهروندی در معنای سطحی با شهروندی عمیق و ژرف در محورهایی متفاوت است، شهروندی در معنای سطحی صرفا حقوقی شناسایی حق‌هایی برای فرد است، اما مفهوم شهروندی در معنای عمیق همزمان متضمن ایده حق، ایده تعهد و مسئولیت است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: عضو فعال شهر بودن و کنشگر فعال در عرصه عمومی بودن و برخوردار بودن از حریم خصوصی با این مفهوم سازگار است که انسان همزمان محق باشد و همزمان مسئول و متعهد در برابر جامعه باشد.
نوبهار با بیان اینکه شهروندی در معنای سطحی یک مفهوم منفعلانه است، اظهار کرد: در معنای عمیق یک مفهوم فعال است. انسان باید به عنوان کنشگری فعال در اداره امور جامعه نقش داشته باشد و این معنای شهروندی فعال است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه شهروندی به معنای سطحی یک مفهوم عمومی است، ادامه داد: در معنای عمیق شامل قلمروهای خصوصی نیز می‌شود و این ایده به غایت جذاب و جدید است. اندیشمندان حقوق شهروندی دریافتند که ما در جامعه می‌توانیم به انسان‌های اشاره کنیم که در فضای عمومی مدافع بی چون و چرای آزادی و حقوق شهروندی هستند، اما در محیط خانواده دیکتاتوری کوچک هستند.
نوبهار اضافه کرد: اگر شهروندی بر فضیلت‌های مدنی تاکید می‌کند دلیلی ندارد دامنه فهم و اجرای این فضیلت‌ها را به حوزه عمومی محدود کنیم. یک شهروند تنها در محیط کار و فضای عمومی شهروند نیست بلکه در فضای خانوادگی و روابط فامیلی و دوستانه نیز شهروند است، زیرا مفهوم و ایده شهروندی یک خون سیالی است که در تمام رگ‌های جامعه جاری است.
وی با بیان اینکه شهروندی در معنای سطحی مفهومی مستقل است، ادامه داد: به انسان ذره‌ای جدا از جامعه حق‌هایی را می‌دهد، اما در معنای عمیق شهروندی به معنای وابستگی و پیوستگی متقابل است، عضو فعال جامعه و در پیوند و رابطه بودن با آنها است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: اسلام برای طرح ایده شهروندی به معنای عمیق گام‌های بسیار بلندی برداشته است. پیامبر (ص) با تمام مشکلات آن روز برای برقراری برابری و برادری تلاش کرد، اما ما مسلمانان هیچ گاه نخواستیم بفهمیم پیامبر (ص) در بستر ارتحال انبوهی از آرمان‌های نامحقق شده داشت و انتظار داشت امت اسلامی آن را اجرا کند.
منبع : ایسنا
نقاط قوت و ضعف منشور حقوق شهروندی مد شدن خطرناک ترین شکل بخشش در ایران
