پیشگیری چاره کار است
«معلمی شغل انبیاست»؛ و همگان اذعان دارند که شریف‌ترین قشر جامعه، معلم‌ها و دبیرانی هستند که عاشقانه به تعلیم و تربیت دانشآموزان همت می‌گمارند متاسفانه برخی اقدامات ولو نادر در سال‌های اخیر باعث شده تا اخبار دلخراشی از تنبیه دانشآموزان توسط برخی معلمان بشنویم که باید با پیشگیری این روند افزایش تنبیه دانشآموزان متوقف شود
«معلمی شغل انبیاست»؛ و همگان اذعان دارند که شریف‌ترین قشر جامعه، معلم‌ها و دبیرانی هستند که عاشقانه به تعلیم و تربیت دانشآموزان همت می‌گمارند. متاسفانه برخی اقدامات ولو نادر در سال‌های اخیر باعث شده تا اخبار دلخراشی از تنبیه دانشآموزان توسط برخی معلمان بشنویم که باید با پیشگیری این روند افزایش تنبیه دانشآموزان متوقف شود.
خشونت معلمان علیه دانشآموزان
یک بازخوانی از تنبیه‌هایی که از سوی کادرهای آموزشی برخی مدارس علیه دانشآموزان صورت گرفته، می‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای یافتن دلایل ورود به بررسی نحوه صلاحیت شخصیتی یک معلم را فراهم کند. شدیدترین تنبیه در سال‌های اخیر مربوط به مرگ مغزی دانش‌آموزی در دی ماه سال 91 بود. معلم وقتی متوجه می‌شود، دانش‌آموزی کتاب‌های خود را در منزل جا گذاشته بود، با عصبانیت کتاب سنگینی را به سر دانش‌آموز می‌کوبد، دانش‌آموز که طاقت ضربه را ندارد به کما می‌رود و بعد از یک هفته فوت می‌کند. در آبان ماه 92 نیز در گزارشی که در یکی از بخش‌های خبری سیما پخش شد، دانشآموزان مدرسه‌ای در پایتخت مدعی شدند که ناظم و بعضی معلم هایشان، آنها را با خط‌کش و لوله پولیکا می‌زنند. چند دانش‌آموز دست هایشان را به بازرسان آموزش و پرورش نشان می دهند که از شدت ضربه باد کرده است.
در آذرماه 92 نیز خبری در خصوص زندانی کردن دانش‌آموز در انباری مدرسه توسط مدیر مدرسه منتشر می‌شود، در حالیکه مدیر برای تنبیه دانش‌آموز وی را در انباری تاریک مدرسه زندانی کرده بود، با پایان ساعت مدرسه، وی را در انباری رها کرده و می‌روند. دانش‌آموز به حدی دچار ترس و دلهره می‌شود که پس از آن دچار مشکلات روحی می‌شود. در همان آذر 92 در مدرسه دیگری، مربی پرورشی در مراسم صبحگاه مدرسه، چند دانش‌آموز را به باد کتک می‌گیرد.
در مورد دیگری در یک مدرسه روستایی که فیلم آن هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، معلم مدرسه دو دانش‌آموز را در مقابل هم قرار می‌دهد و از آنها می‌خواهد به صورت یکدیگر سیلی بزنند، شدت ضربات به حدی هست که صورت هر دو دانش آموز سرخ شده و به گریه می‌افتند.
در مورد اخیر از این تنبیهات نیز، معلم یکی از مدارس الیگودرز با خشونت تمام با سیلی به جان دانش‌آموز افتاده و هرچه در توان دارد، بر سر دانش‌آموز خالی می‌کند.
موارد مذکور نمونه‌هایی از تنبیه بدنی دانشآموزان در حد غیرقابل باور بوده که به واسطه رسانه‌ای شدن، اغلب آنها پیگیری شده و به نتیجه رسیده است.
البته از یک زاویه، دلیلی مبنی بر اینکه تعداد تنبیه‌های بدنی به انگشتان دست می‌رسد، می‌تواند واکنش این مسئولان را منظقی نشان دهد و نباید خوب و بد را با هم یک کاسه کرد اما همین تعداد انگشتان دست هم می‌تواند با یک آسیب‌شناسی و تجدیدنظر، سروسامان پیدا کند.
چه کسی معلمان را گزینش می‌کند؟
مدیرکل دبیرخانه هیات مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای این آسیب‌شناسی است. شاپور محمدزاده در گفت‌وگو با «حمایت» از جزئیات جذب معلمان در سال جاری و برای سال آینده می‌گوید و ادامه می‌دهد: بر اساس ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، فرصتی در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار داده شد تا در صورتی که امکان تامین نیرو از طریق تعهد خدمت امکان‌پذیر نباشد از فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها با توجه به گذراندن دوره‌های مهارتی و ضوابط و شرایطی که آموزش و پرورش تعیین می‌کند جذب نیرو داشته باشیم.
وی در ادامه تاکید می‌کند: بر این اساس تا 5 دی ماه سال جاری 5 هزار نیرو جذب می‌کنیم که طبق روال آموزشی، از ترم بهمن راهی دانشگاه فرهنگیان می‌شوند و با ارائه ترم‌های تابستانی و تمام شدن دوره مربوطه و گرفتن یک آزمون و قبولی در آن، مجوز یا مدرک تدریس حرفه‌ای را می‌گیرند.
محمدزاده در پاسخ به این سوال که آیا جذب 5 هزارتایی معلمان و کادر آموزشی مدارس هر سال اتفاق میفتد یا خیر، می‌گوید: این مساله به مصوبه مجلس شورای سلامی مربوط می‌شود که در این بازه زمانی تعریف شده و اگر باز هم قرار بر این گونه برنامه‌ها باشد، نمایندگان مجلس مجدد اعلام می‌کنند و بنا بر شرایط اجرایی می‌شود.
وی می‌گوید: گذراندن حداقل 4 سال تحصیلی در یک دوره تخصصی با حدود 38 واحد دروس تخصصی معلمی و دبیری، اتفاقی است که به واسطه دانشگاه فرهنگیان برای افرادی که علاقمند به تدریس در مدارس وابسته به آموزش و پرورش هستند، فراهم شده است.
طبق اظهارات مدیرکل دبیرخانه هیات مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی برای تأمین، تربیت و توانمندسازی معلمان و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش در ایران است که از سال 90 تاسیس شد. گفتنی است، پیش از آن دانشگاه تربیت معلم این وظیفه را بر عهده داشت.
محمدزاده می‌گوید: به طور کلی شرایط تدریس در دوره‌های تخصصی دبیری و معلمی و سپس مشغول به کار شدن در مدارس، در یک روال قرار دارد و با گذشته تفاوتی نکرده است.
وی در واکنش به اتفاقاتی که اخیرا در بعضی از مدارس کشور علیه دانشآموزان رخ داده است و اینکه آیا جذب معلمان خاطی از ابتدای ورودشان زیرسوال می‌رود یا خیر، عنوان می‌کند: کسانی که وارد آموزش و پرورش می‌شوند از مجاری مشخص و قانونی یعنی مراجع تربیت معلم یا دانشگاه فرهنگیان، می‌‌آیند و برای سایر مواردی که از گذشته بوده و طبق تغییرات جدید، نیاز به گذراندن دوره‌ای تخصصی داشتند، این دوره ها را می‌گذراندند.
محمدزاده اقدام غیرقانونی و غیرتربیتی معلمان خاطی را در چارچوب صلاحیت‌های عمومی تعریف می‌کند و می‌گوید: در تمامی استان‌ها هسته‌های گزینشی زیرنظر هیات مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش فعال هستند و معلمان آماده به کار، با استناد به رای آنها وارد مدارس می‌شوند و در زمان ورود، به سرعت با آنها قرارداد رسمی و ثابت بسته نمی‌شود تا صلاحیت آنها به تائید قطعی برسد.
مدیرکل دبیرخانه هیات مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش تصریح می‌کند: معلمان در حال خدمت، با گذراندن دوره‌های آزمایشی و پیمانی و سپس رسمی، مراحل ارزیابی را پشت سر می‌گذارند و برای اینکه مهر تائید آنها ثبت شود، مراقب رفتار و کردار خود در طول تدریس هستند.
با معلم الیگودرزی برخورد شد
وی ضمن بیان اینکه در صورت تخلف در گزینش، دفتر هیات مرکزی گزینش به امور مورد نظر رسیدگی می‌کند، می‌گوید: در صورتی که تخلفی خارج از امور مربوط به گزینش باشد، مراجع ذیربط مانند دفاتر خدمات رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان ورود می‌کنند که نمونه اخیر ورود این مجموعه را در تخلف معلم یکی از مدارس الیگودرز شاهد بودیم. این معلم پس از معرفی به هیات مرکزی گزینش، به تخلفش رسیدگی و با وی برخورد شد.
در کنار این اظهارات، قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش هم تعریف شده که مشتمل بر هجده ماده و هفده تبصره از سال 1374 در حال اجرا است.
طبق مفاد موجود در ماده 2 این قانون، اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانونی اساسی، عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق، عدم اعتیاد به مواد مخدر، عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر، عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمان‌ها و گروه‌هائی که غیرقانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده و یا می‌شود و اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از معیارهای صلاحیت علمی و توانایی جسمی و روانی معلمانی است که قرار بر استخدام آنها وجود دارد.
نقش فشارهای بیرونی در رفتارهای خشن معلمان
معلمانی که دوره تحصیل در مراکز تربیت معلم یا دانشگاه فرهنگیان را طی می‌کنند، با علاقه وارد حیطه تدریس در مدارس می‌شوند و فرض کلی بر این است که شغل معلمی و سر و کله زدن با دانشآموزان را دوست دارند. اما موضوع تنبیه بدنی سابقه دیرینه‌ای در نظام آموزش و پرورش کشور دارد و بسیاری از معلمان امروز، خودشان در دوران تحصیل ممکن است یک یا چندبار مورد توهین یا تبنیه بدنی قرار گرفته باشند و این موضوع در ذهن آنها نهادینه شده باشد، که دانش‌آموز خاطی را باید تنبیه کرد.
از سوی دیگر هم، معلم به ماهو انسان دارای خصایص رفتاری و اخلاقی است که در اثر کنش‌های محیطی و اجتماعی بر شدت و ضعف آن تاثیر می‌گذارد. برای مثال بروز مشکلات مختلف اقتصادی، خانوادگی، روانشناختی و حتی نارضایتی شغلی در اثر عدم ارتقای شغلی یا دچار شدن به روزمرگی می‌تواند از جمله عواملی باشد که در طول زمان بر رفتار برخی معلمان تاثیر گذاشته و آنها را به خشونت علیه دانشآموزان وادار کند. از این منظر می‌توان گفت، برگزاری دوره‌های آموزشی، مراقبت از رفتارهای اجتماعی، ارائه خدمات مشاوره شخصیتی و روانی به معلمان در معرض فشار، کمک به حل مشکلات معلمان و مواردی از این قبیل می‌تواند عملکرد کادر آموزشی مدارس را تحت تاثیر قرار دهد و نوعی بسترسازی برای کنترل رفتار معلمان و نوع نگرش آنها از ابتدای ورود به نظام آموزشی ایجاد کند تا دیگر با خبرهایی مغایر با عرف و اخلاق جامعه در برخورد با دانشآموزان مواجه نشویم.
این قبیل اقدامات می‌تواند پیشگیری قبل از درمان به شمار آید که ضمن جلوگیری از بروز اتفاقات ناگوار برای جسم و روح کودکان و نوجوانان، وجهه نظام آموزشی ایرانی-اسلامی مدارس را خدشه‌دار نکند.
منبع : روزنامه حمایت
ممنوعیت تنبیه دانش آموزان فقط 20 درصد واحدهای مسکونی بیمه هستند
