×

شبکه جهانی اینترنت و حقوق بین الملل

شبکه جهانی اینترنت و حقوق بین الملل

موضوع این نوشته امکانات بالفعل و بالقوه اینترنت برای محصل و محقق درحقوق بین الملل و روابط بین المللی است امروزه در دنیای تکنولوژی شاید موضوعی بحث انگیزتر از کامپیوتر وصنایع وابسته نباشد

شبکه-جهانی-اینترنت-و-حقوق-بین-الملل

موضوع این نوشته امکانات بالفعل و بالقوه اینترنت برای محصل و محقق درحقوق بین الملل و روابط بین المللی است . امروزه در دنیای تکنولوژی شاید موضوعی بحث انگیزتر از کامپیوتر وصنایع وابسته نباشد .

بدیهی است کامپیوتر از حالت یک دستگاه داده پرداز ساده که درمکانی خاص یا روی میز قرار گرفته وبرخی محاسبات وعملیات را با سرعت بعمل می آورد درآمده وهر روز افق های جدیدی از موارد استفاده این اختراع شگفت ظاهر می شود. لیکن امروزه هیچ یک از جوانب صنعت کامپیوتر بحث انگیز تر وخیره کننده تر از پدیده اینترنت نیست . ظهور اینترنت ودر واقع همه گیر شدن آن در دهه 90 میلادی انقلابی بزرگ وهمه جانبه درصنعت ارتباطات بود که هم اکنون نیز ادامه دارد. در اطلاق کلمه انقلاب به این پدیده هیچ اغراقی و غلوی بکارنرفته است . اینترنت انقلابی است درعالم ارتباطات با گستره ای وسیع که نیروی بالفعل وبالقوه آن بسیار فراتر از دیگر اختراعات مانند تلفن و تلویزیون وماهواره وفکس و غیره می باشد .

جاذبه اصلی اینترنت در فراگیر بودن وهزینه بسیار نازل استفاده از آن است . استفاده ازاینترنت محتاج هیچ سخت افزار اختصاصی نیست واین سیستم ازسخت افزار موجود که در واقع برای مقاصد دیگری طراحی شده استفاده میکند، یعنی کامپیوتر، خط تلفن، و مودم ( modem ) . آنچه که اختصاصاً برای اینترنت لازم است یک ایستگاه خدماتی است که واسطه بین مصرف کننده وایستگاههای دیگر باشد . اینگونه ایستگاهها اکنون درسراسر جهان درشهرهای بزرگ و کوچک پراکنده می باشند . مصرف کننده طالب معمولاً عضو یک ایستگاه محلی شده و آبونمان ماهانه یا سالانه ای برای استفاده از خدمات به آن ایستگاه می پردازد . با توجه به اینکه هزینه نصب و راه اندازی اینگونه ایستگاهها نیز چندان سنگین نیست ، حق عضویت یعنی وجه اشتراک ( ماهانه یاسالانه ) معمولاً مبلغ نازلی است . این مبلغ شامل استفاده از شبکه و داشتن یک خط پست الکترونیکی( E- mail ) وبعضاً داشتن یک صفحه اختصاصی است . هزینه نازل خود از عوامل عمده رشد و شکوفایی سریع و شگفت آور این صنعت است . لازم به گفتن نیست که استفاده از اینترنت مستلزم استفاده از خط تلفن است که دراین مورد نیز با عنایت به اینکه ایستگاههای محلی واسطه ارتباطی می باشند هزینه تلفن همان هزینه تلفن محلی یا شهری است ونه بین شهری یا بین المللی . بالاخره اینکه ورود به مراکز اطلاعاتی مختلف واستفاده از اطلاعات ارائه شده در اینترنت دراکثر قریب به اتفاق موارد رایگان می باشد هرچند برخی مراکز مانند دائره المعارف بریتانیکا برای استفاده از اطلاعاتشان هزینه ای طلب  می نمایند . طرز کار وجزئیات فنی وعملیاتی اینترنت و چگونگی اتصال به آن به حد کافی در جراید ونشریات مختلف ارائه شده است وکتب ونشریات بسیاری به زبان فارسی یا زبانهای بیگانه به این موضوع پرداخته اند . موضوع این نوشته نیز این جنبه از اینترنت نیست. تنها به ذکر این موضوع اضافی بسنده می شود که تحولات اینترنت تقریباً روزانه است ولذا برخی از نکات واطلاعات مورد اشاره در این نوشته ممکن است تا زمان دستخوش تحولاتی شده ونیاز به اصلاح داشته باشد که لازم است خواننده محترم این مطلب را مدنظر قراردهد. ازجمله موارد مهم کاربردی اینترنت ارائه اطلاعات علمی وحرفه ای وتحقیقاتی است خارج از دوایر نظامی، اینترنت درواقع بعنوان یک ابزار ارتباطی بین محققات مراکز علمی مختلف آغاز بکار کرد وپس از آن امکانات بالقوه آن مورد شناسایی واستفاده عموم قرار گرفت . امروزه هیچ حرفه و رشته وموضوعی وجود ندارد که دراین شبکه عظیم حضور نداشته نباشد واطلاعات مربوط را نتوان در شبکه یافت . بدیهی است با عنایت به جوانی سیستم ممکن است در بسیاری موارد اطلاعات کامل نباشد ولی به مرور این نقیصه نیز رفع گردیده و اینترنت بصورت یک جام جهان نمای گویا و شنوا وبینا برصفحه کامپیوتر ویا حتی تلویزیونهای کامپیوتری ظاهر خواهد شد . باتوجه به گسترش تلفنهای همراه ( mobile ) استفاده از اینترنت درهمه جا ممکن است و محدود به منزل ومحل کار نمی باشد .

حقوق بین الملل در اینترنت همانطور که گفتیم موضوع این نوشته امکانات بالفعل وبالقوه اینترنت برای محصل ومحقق در حقوق بین الملل و روابط بین المللی است . مانند هرموضوع و رشته دیگری، موضوعات مربوط به حقوق بین الملل و روابط بین المللی از ابتدای همه گیر شدن اینترنت به تدریج در شکبه قرار گرفت و این روند هنوز ادامه دارد . موضوعات مختلف حقوق بین الملل عمومی وخصوصی و روابط بین المللی اکثراً از طریق سازمانهای بین المللی و مراکز دانشگاهی وبعضاً ازگانهای دولتی وسازمانهای غیردولتی در شبکه قرار گرفته و برای استفاده عموم آماده است . اطلاعات گسترده ای درمورد تمامی رشته های حقوق و روابط بین الملل در شبکه یافت می شود . این اطلاعات مدام تجدید نظر شده وبه روز در میآید . اسایتد ودانشجویان وهمه طالبین ومحققین حقوق بین الملل اکنون قادر می باشند در منزل یا اتاق کار خود به مدارک واطلاعات وسیعی دسترسی داشته و از آخرین تحولات در رشته تحصیل وکاری خود آگاه گردند . به مرور زمان وبا تکامل سیستم ، اینترنت بصورت یک کتابخانه کامل وجامع حقوق بین الملل روی میز کار محققین درخواهد آمد . امکانات وتسهیلات خاص برای جستجو وبازیافت اطلاعات مانند سیستم معروف به هایپرتکست ( hypertext ) معنای جدیدی به تحقیق داده ونه تنها سرعت تحقیق را افزایش می دهد بلکه امکاناتی دراختیار محققین و مشاورین حقوقی قرار می دهد که قبلاً غیر ممکن بود، که به این موارد در ضمن توضیح مطالب اشاره خواهد شد . هرگونه اطلاعات بدست آمده ، قابل چاپ و یا قابل کپی و ضبط ونگاهداری است و می توان به همان نحو دربرنامه های دیگر مانند واژه پردازها مورد استفاده قرارداد

البته پیش از همه گیر شدن اینترنت در بعضی کشورهای پیشرفته شبکه های اطلاعاتی حقوقی وجود داشت مانند مؤسسه west law در ایالات متحده ، لیکن خدمات این موسسه بیشتر مربوط بود به حقوق داخلی آمریکا و درهمان کشور نیز قابل دسترسی بود والبته خدمات آن بسیار گران بود . واما امکانات فعلی اینترنت درموضوع حقوق بین الملل : مطالب زیر باید مدنظر باشد . اول ،اینکه اطلاعاتی که توسط مراکز مختلف درشبکه قرار می گیرد ، درمکانها یا صفحاتی الکترونیکی که به لسان اینترنت سایت (site ) گفته می شود قراردارند که در اینجا بدان صفحه خواهیم گفت : دوم ، هرکدام از این صفحات معمولاً ازیکی از دوچارچوب نرم افزاری پایه ای خاص اینترنت که صرفاً برای این منظور پدید آمد استفاده می نماید وبا کمک آن اطلاعات را در شبکه قرار می دهد . اکثریت از چارچوبی بنام شبکه جهانشمول ( World wide wed ) که به WWW معروف شده استفاده می کنند و دسته کمی نیز از نرم افزاری بنام گوفر ( gopher ) استفاده می نمایند . شبکه WWW قادر است نه تنها متن بلکه تصویر و تصویر متحرک ( ویدئو ) وصدا را نیز منتقل نماید و روی شبکه جابجا کند. البته برای استفاده کننده از اینترنت تفاوتی ندارد که اطلاعات تحت کدام یک از این چارچوبها قراردارد . نرم افزاری که در کامپیوتر استفاده کننده قرار دارد وتوسط آن وارد شبکه می شود چارچوبها را می شناسند. سوم، اینکه هرکدام از این مراکز آدرسی دارند وبرای دسترسی به آنها دانستن این آدرس لازم است . آدرسهای WWW معمولاً به شکل زیر شروع می شود :

http : // www . و آدرسهای گوفر معمولاً به این شکل : gopher :// gopher ذیلاً مراکز مختلف در طبقه بندی های مناسب معرفی می شود : سازمانهای بین المللی

الف. سازمان ملل متحد

سازمان ملل صفحات مختلفی در اینترنت داردکه حاوی مدارک سازمان ، معاهدات دوجانبه و چند جانبه و موارد دیگر بشرح زیراست :

1- صفحه اصلی سازمان ملل : سازمان ملل متحد یک صفحه اصلی دراینترنت دارد که مانند همه صفحات مشابه به «خانه » مشهور است ( home page ) آدرس صفحه اصلی سازمان ملل چنین است :

http : // www . un. Org / این صفحه حاوی اطلاعاتی نظیر اخبار سازمان ملل ، کنفرانسها ووقایع اتفاقیه، نشریات سازمان ملل، بانک اطلاعاتی سازمان ملل، و مدارک سازمان است . امکان جستجو نیزوجود دارد به این معنی که اگراستفاده کننده در پی موضوع خاصی باشد با دادن یک کلمه مرتبط با موضوع می تواند وجود یا عدم آن درشبکه راکشف نماید . درعین حال این صفحه حاوی اتصال های بسیار مفیدی به سایر صفحات سازمان ملل ونیز سایر سازمانهای بین المللی است . صفحه اصلی سازمان ملل خود پنج صفحه فرعی دارد که به پنچ موضوع به شرح زیراختصاص دارند : 1) صلح وامنیت بین المللی ، 2) توسعه اقتصادی و اجتماعی، 3)حقوق بین الملل ، 4) حقوق بشر و 5) نوعدوستی .این صفحات از صفحه اصلی سازمان ملل قابل دسترسی است . هرکدام ازاین صفحات شامل موضوعات ومدارک خاص خود می باشد و بدیهی است بطور مستقل نیز قابل دسترسی می باشد .بعنوان مثال صفحه مربوط به حقوق بین الملل که آدرس مستقل آن http:// www. Un. Org/law می باشد حاوی بخشهایی است به این شرح : 1- دیوان بین المللی ،2- تدوین حقوق بین الملل، 3- حقوق تجارت بین الملل، 4- حقوق دریاها، 5- حقوق معاهدات . دیوان بین المللی دادگستری صفحه مستقل وجامعتری دارد که بعداً به آن اشاره خواهد شد . صفحه مربوط به تدوین حقوق بین المللی حاوی گزارشات کمیسیون حقوق بین الملل دراین زمینه می باشد که ارزش آن براهل فن پوشیده نیست. صفحه مربوط به حقوق تجارت بی المللی حاوی مدارک مربوط به این موضوع است که مهمترین آن مربوط است به کنفرانس سازمان ملل برای حقوق تجارت بین الملل ( UNCITRAL ). صفحه مربوط به این کنفرانس آدرس مستقلی دارد : http ://www.un.or.at/uncitral / که ذیلاً به آن اشاره خواهد شد . صفحه مربوط به حقوق دریاها نیزحاوی متن کامل کنوانسیون 1982 سازمان ملل مربوط به حقوق دریاها و سایر مدارک مربوط در این زمینه است .

2- برنامه سازمان ملل برای توسعه : اولین صفحه سازمان ملل دراینترنت را یکی از نهادهای فرعی سازمان (برنامه سازمان ملل برای توسعه ورشد پایا ) ایجاد کرد که هنوز موجود است ودر این صفحه می توان متن قطعنامه های سازمان ملل، اخبار روزانه سازمان ملل، بیانیه های مطبوعاتی سازمان ، وموارد مشابه را مشاهده نمود. این صفحه تحت هردو سیستم عمل می کند و آرسهای آن به قرار زیرا ست :
gopher : // gophe . undp .org , http : // www.undp. Org علاوه برموارد فوق این صفحه دارای اطلاعاتی چون اخبار لحظه به لحظه سازمان ملل، اخبار عمومی سازمان، گزارشات مربوط به برنامه سازمان درسال محو فقر (سال 1997 که در سازمان ملل به این موضوع اختصاص یافته )، گزارشات راجع به توسعه، دفتر مطالعات توسعه، اطلاعات مربوط به محیط زیست.، ونیز فهرست صفحات مربوط به نمایندگی های دائم در سازمان ملل با امکان اتصال مستقیم بد تک تک آنها می باشد . آدرس های الکترونیکی ( E – mail ) این نمایندگی ها نیز در این صفحه نیزموجود است. وفق اعلام این مرکز ، تا تاریخ نگارش این نوشته ( نیمه اوائل خرداد 1376 ) این صفحه قریب به 32/5 میلیون بازدید کننده داشته است .

3- دیوان بین المللی دادگستری : در پاییز سال 1375 (1996 میلادی ) دیوان با همکاری دانشگاه کورنل ( Cornell ) ایالات متحده صفحه مستقلی در اینترنت ایجاد نمود . این صفحه که به دو زبان انگلیسی و فرانسه می باشد حاوی آخرین اخبار و اطلاعات راجع به این عالیترین نهاد قضایی بین المللی است . لیکن ارزش اصلی این صفحه دراین است که متن کامل کلیه احکام ودستورات و نظرات مشورتی دیوان باضافه نظرات موافق ومخالف وجداگانه قضات دراین صفحه گنجانده شده و خواهد شد. هم اکنون ( خرداد ماه 1376 ) فقط احکام واسناد مربوط به سال 1996 و نیمه اول 1997 موجود است ولی گردانندگان صفحه قصد دارند تا پایان سال جاری میلادی (1997) کلیه احکام و دستورات ونظرات مشورتی ونظرات جداگانه قضات دیوان بین المللی را اضافه کنند . ارزش چنین کاری بر اهل فن پوشیده نیست زیرا دسترسی به مجموعه چاپی احکام و تصمیمات دیوان که تاکنون50 جلد گردیده برای همه و درهمه جا ممکن نیست ، درحالیکه دراینجا همگان قدرت دسترسی خواهند داشت ، حتی درحین مسافرتها ومأموریت ها . مشکل حجم احکام دیوان نیز باید در نظر باشد زیرا همانطور که ذکر شد تا کنون به 50 جلد رسیده وهرسال برآن اضافه می شود، واگر گردانندگان اینترنت بتوانند لوایح ( pleadings ) اصحاب دعاوی را نیز اضافه نمایند . نعمت بزرگی برای تحقیقات خواهد بود . حجم لوایح بسیار بیشتر از احکام است ، لیکنوجود این احکام ( وشاید لوایح ) دراینترنت ارزش خاص دیگری دارد و آن فراهم شدن امکان جستجوی موضوعات مختلف است که به ( cross eference ) معروف است که این مکان درکتابهای چاپی ، موجود نیست و خاص برنامه های کامپیوتری است . با این تسهیلات کلیه مجلدات ومتون احکام را می توان یکجا جستجونمود . بعنوان مثال اگر محققی در پی موضوع ارتفاعات جزری ( مربوط به حقوق دریاها ) و نظردیوان دراین مورد است ، این کلمه را به کامپیوتر می دهد ودر مدت کمی تمامی موارد اشاره شده به این موضوع در احکام دیوان ونظرات قضات به نظر محقق می رسد واگر دریکی از آنها به موضوعی مرتبط با این موضوع برخورد نمود می تواند تقاضاکند آن موضوع هم جستجو گردد والی آخر . این سیستم با سیستم ایندکس ( فهرست موضوعات ) درکتب متفاوت است زیرا ایندکس بسیار محدود و کندویکجانبه است . در سیستمهای جدید جستجوی کامپیوتر ی حتی امکان دارد یک یا چند جمله کامل را برای جستجو تحویل داد ودر مقابل آن سیستم چندین پاسخ آماده می نماید و درصد ارتباط موضوع مورد تقاضا با هر پاسخ را نیز به محقق گوشزد می کند .

4- کتابخانه سازمان ملل متحد : کتابخانه داک ها شولد ( DagHammarskold ) (بنام اولین دبیرکل سازمان که درجریان یک مأموریت دچار سانحه هوایی گردیده و کشته شد ) ، که کتابخانه اصلی سازمان ملل می باشد صفحه ای در اینترنت دارد . آدرس این صفحه این است : http :// www .un. org/ depts / dhl مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1949 میلادی این کتابخانه را ایجاد نمود (اسناد سازمان ، سند شماره A/C/ .5/ 298 مورخ 28 سپتامبر 1949 ) . وظیفه اصلی کتابخانه ارائه خدمات واطلاعات برای دبیرخانه وهیت های نمایندگی نزد سازمان ملل است . با تولد اینترنت خدمات کتابخانه داک هامرشولد نیز همانند مراکز دیگر می تواند در دسترس علاقمندان دراقصا نقاط عالم قرارگیرد .

5- نمایندگی های دائم در ژنو : دراینترنت ، سازمان ملل صفحه ای دارد بنام نمایندگی های دائم دولتها در مقر ژنو سازمان ، به این آدرس :hppt : / www. Itu. Ch/special / missions . html تاکنون ( خرداد ماه 1376 ) پانزده نمایندگی صفحه مستقل دراین مرکز دائر نموده اند ومقر سازمان در ژنو به تمام نمایندگی ها امکان می دهد که به رایگان (به هر هزینه سازمان ) صفحه ای دراینترنت داشته باشند .

6- نمایندگی های دائم در نیویورک : برخی نمایندگی های دائم در مقر نیویورک سازمان ملل نیز صفحه ای درچارچوب سازمان دارند که به ارائه اطلاعات راجع به کشور متبوع و فعالیت های نمایندگی و اطلاعات دیگر می پردازند . معمولاً متن سخنرانی های هیئت نمایندگی و وزرای خارجه ذیربط در سازمان ملل نیز دراین صفحات یافت می شود که برای او تحقیق مفید است . تاکنون 25 کشور چنین صفحاتی را دائر
کرده اند . این صفحات از طریق این آدرس قابل دسترسی است :http : // www . undp. Org/ missions/index . html

البته برخی هیئت های نمایندگی صفحات مستقلی ایجاد نموده اند وعلاوه بر اطلاعات مزبور، خدمات بیشتری درشناساندن کشور خود ارائه می دهند . بعنوان مثال نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد صفحه مستقلی دارد که اطلاعات نسبتاً گسترده ای راجع به ایران در آن یافت می شود . آدرس صفحه نمایندگی جمهوری اسلامی دراینترنت چنین است :http :// www. Netiran . com

7- مجموعه معاهدات سازمان ملل : برای کسانی که در رشته حقوق بین الملل و روابط بین المللی کار یا تحقیق می نمایند ارزش مجموعه معاهداتی که نزد سازمان ملل سپرده شده ، روشن است ، مجموعه چاپی این معاهدات صدها جلد می باشد. صفحه سازمان ملل در این زمینه ذخیره معاهدات نام دارد ( UN Treaty Data Base ) وحاوی متن کامل معاهدات بین المللی تودیعی نزد سازمان است . بدیهی است امکانات کامل جستجو دراین مورد نیز موجود است . این صفحه از معدود مراکزی است که ورود به آن مستلزم اخذ مجوز و قبول شرایط سازمان است که ممکن است متضمن پرداخت مبالغی بعنوان حق بهره برداری باشد . البته اخذ مجوز واعلام قبولی شرایط نیز از طریق اینترنت است و فرم مربوط در حال اتصال از طریق کامپیوتر تنظیم و فی الحال ارسال می گردد ولزومی به تنظیم فرم کتبی نیست . آدرس دخیره معاهدات سازمان ملل متحد به این قرار است :http:// www. Un. Og/Depts / Treaty سازمان ملل این مجموعه را بر روی دیسک لیزری ( CD om ) نیز منتشر نموده که از طریق انتشارات سازمان ملل قابل ابتیاع است .

درخاتمه خاطرنشان می گردد که سازمان ملل صفحه راهنمایی نیز دارد بنام Official Web site Locator for the United Nations System of Organizations که ازطریق این صفحه می توان به تمامی صفحات سازمانهای تابعه و کمیسیون ها وکمیته های اصلی وفرعی و غیره راه یافت . دراین صفحه سازمانهای تابعه و غیره به طرق مختلف الفبایی و موضوعی طبقه بندی شده وامکان جستجو نیز موجود است . آدرس صفحه راهنمای سازمان ملل چنین است : http :// www. Unsystem . org

ب- سازمان انرژی اتمی : سازمان انرژی اتمی وابسته به سازمان ملل است ولی صفحه مستقلی در اینترنت دارد به این آدرس : http :// www. Iaea . or.at/ صفحه اصلی سازمان انرژی اتمی حاوی متن کامل اساسنامه سازمان که در تاریخ 23 اکتبر 1956 تصویب و درتاریخ 29 ژوئیه 1957 لازم الاجرا گردید، اخبار سازمان و اطلاعات دیگر است . صفحه ای نیز به کنفرانس سازمان تعلق دارد که آخرین کنفرانس آن در دسامبر 1996 بود وحاوی اخبار کنفرانس، مجله روزانه کنفرانس که طی مدت کنفرانس روزانه منتشر می شود ، معرفی اعضای جدید، خلاصه سخنرانی های اعضا در کنفرانس وغیره می باشد . تسهیلات دیگر صفحه سازمان انرژی اتمی عبارت است از امکان اتصال و دسترسی به سایر مراکز در اینترنت که به جنبه های حقوقی وفنی انرژی اتمی ارتباط دارند ونیز امکان جستجوی عمومی موضوعات مرتبط .

ج- یونسکو :

سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) صفحه ای در اینترنت دارد که علاوه بر انگلیسی ، به فرانسه و اسپانیایی نیز می باشد . صفحه یونسکو حاوی اخبار سازمان ،نشریات، برنامه ها، آمار واطلاعات سازمان می باشد . در زمینه اسناد و مدارک، این صفحه حاوی متن قراردادها وکنوانسیونهای تربیتی و علمی ونیز قراردادها وکنوانسیونهای مربوط به میراث فرهنگی بشر می باشد ، ازجمله اسناد زیر : کنوانسیون جهانی حق تألیف ( ژنو: 6 دسامبر 1952 ) وسه پروتکل آن ، ونیز متن اصلاحی 1971 ( پاریس، 24 ژوئیه 1971 ) با دو پروتکل آن؛ کنوانسیون حفظ اموال فرهنگی هنگام وقوع منازعات مسلحانه (لاهه، 14 مه 1954 ) و پروتکل آن؛ کنوانسیون تبادل نشریات رسمی واسناد دولتی بین دولتها ( پاریس ، 3 دسامبر 1958 ) ؛ کنوانسیون علیه تبعیض در آموزش و پرورش ( پاریس، 14 دسامبر، 1960 )؛کنوانسیون حفظ میراث طبیعی و فرهنگی بشر ( پاریس، 16 نوامبر 1972 ) وکنوانسیون های منطقه ای در زمینه های مختلف . آدرس صفحه یونسکو دراینترنت چنین است :http :// www. Unesco .org

د- سازمان تجارت بین المللی :

این سازمان که جانشین موافقتنامه بین المللی برای تعرفه وتجارت ( گات GATT ) گردید همانند صفحه یونسکو صفحه خود را به سه زبان انگلیسی، فرانسه ، واسپانیایی ارائه می کند . این صفحه علاوه بر معرفی سازمان ومطالب مقدماتی، حاوی متن اسناد سازمان وگات می باشد ، منجمله : موافقتنامه موسس سازمان تجارت بین المللی، سند نهایی نشست اروگوئه Uruguay Round ، ) وموافقتنامه های تجاری دیگر. آدرس صفحه سازمان تجارت بین المللی : http :// www. Wto . org /

ه- سازمان منع سلاحهای شیمیایی :این سازمان جدید التأسیس نیز که عهدنامه موسس آن اخیراً با پیوستن 60 دولت لازم الاجرا گردید، صفحه ای دراینترنت دارد که حاوی اطلاعات عمومی راجع به سازمان ومتن عهدنامه موسس وسایر اسناد سازمان می باشد . آدرس سازمان به این شرح است : http://www. Opcw . nl /

و- سایر سازمان های بین المللی :

بدیهی است شرح مفصل صفحات مربوط به همه سازمانهای بین المللی دراینترنت از مجال این مقاله خارج است ولذا اکتفا می شود به ذکر نام سازمانهای مهم بین المللی و آدرس آنها در اینترنت . هرکدام از این صفحات ، مانند موارد ذکر شده در فوق، حاوی اطلاعات مختلف درباره سازمان ذیربط و اسناد و مدارک مربوطه می باشد .

صندوق ملل متحد برای کودکان ( یونیسف ) : http:// www. Unicef .org کمیته ملل متحد برای محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان :http://www. Un.org/dpcsd/ daw / cedaw . htm

کنفرانس ملل متحد برای تجارت وتوسعه ( آنکتاد ) : http://www.

Unicc.org/unctad/ شبکه ملل متحد برای اطلاعات درباره جرم وعدالت ( UNCJIN ) :

http://www. Ifs.univie . ac. At / uncjin/uncjin . html برنامه ملل متحد برای محیط زیست ( UNEP ) :

http:// unep .unep.no / صندوق ملل متحد برای نفوس ( UNFPA )

gophe ://gopher . undp.org : /11/70ungophes/popin/unfpa

کمیسیونر عالی ملل متحد برای آوارگان : (UNHCR ) :gttp://www.unhcr .ch/ سازمان ملل متحد برای توسعه صنعتی ( UNIDO ) http://www. Unido .org / برنامه بین المللی ملل متحد برای کنترل مواد مخدر : http://www.undcp .org / سازمان خوار بار وکشاورزی بین المللی ( FAO ) http://www.fao.org سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری ( ICAO ): http://www.CAM.ORG / icao / سازمان بین المللی توسعه : ( IDA )

http://www. Worldbank.org / html / extdr /ida .html سازمان بین المللی کار : http:// www. Ilo .org سازمان بین المللی دریانوردی :

http;//www.navcen. uscg. Mil/marcomms /imo/imo.htm صندوق بین المللی پول : http://www.imf .org / اتحادیه بین المللی مخابرات : http://info .itu.ch /

سازمان بین المللی ماهواره های مخابراتی ( INTELSAT ) :

http://www.intelsat.int / سازمان بهداشت جهانی : http://www.who. ch /بانک جهانی : http:..www.worldbank. og / سازمان همکاری اقتصادی آسیا و پاسیفیک ( APEC ) : http://www.apecsec .org .sg/ جامعه ملل آسیای جنوب شرقی ( ASEAN ) : http://www.asean .or.id / دبیرخانه ملل مشترک المنافع : http://www. Tcol .co.uk / اتحادیه اروپا ( کمیسیون اتحادیه اروپا وپارلمان اروپا ) :http://www.europa.eu.int / ناتو ( NATO ) : http://www.nato.int سازمان توسعه وهمکاری اقتصادی ( OECD ) : http://www.oecd.org /سازمان دول قاره آمریکا ( OAS ): http://www.oas .org / لیست فوق شمار کمی از صفحات مربوط به سازمانها و نهادهای بین المللی است که دارای صفحه ای دراینترنت می باشند . دسترسی به آدرس های سازمان ها و نهادها و مراکز بین المللی دیگر از طریق راهنماهای اختصاصی و عمومی اینترنت که درآخر این نوشته معرفی خواهد شد ممکن است . معاهدات بین المللی دسترسی ه معاهدات بین المللی از ابزار حیاتی تحقیق درحقوق بین الملل و روابط بین المللی است . دراین زمینه نیز تسهیلات جالب توجهی در اینترنت بوجود آمده ویا درحال ایجاد است . برخی از این تسهیلات در بخش مربوط به سازمان ملل تشریح شد ، بویژه ذخیره معاهدات سازمان ملل . همانگونه که توضیح داده شد استفادهازاین مرکز متضمن عضویت و پرداخت حق بهره برداری است . صفحات دیگری دراینترنت موجود است که مجموعه هایی از معاهدات بین المللی تهیه ودر اختیار عموم قرار می دهند واستفاده ازآن نیز رایگان است . در این قسمت دو مرکز ازاین مراکز معرفی می گردد : از مهمترین مراکز در این زمینه پروژه ای است به نام پروژه چند جانبه( Multilateal Poject ) که هدف آن قراردادن متن معاهدات چند جانبه واسناد دیگر دردسترس عموم می باشد . این مرکز کار خودرا از سال 1992 آغاز نموده است وابتدا درزمینه محیط زیست فعال بود ولی اکنون در همه زمینه های حقوق بین المللی ارائه اطلاعات می نماید . این پروژه را دانشکده حقوق و دیپلماسی فلچر(Fletcher ) وابسته به دانشگاه تافتز ( Tufts ) درماساچوست اداره می کند . پروژه هنوز به اتمام نرسیده، با اینحال تا آخر سال 1375 معاهدات واسناد بسیاری دراین مرکز گنجانده شده است . آدرس مرکز فلچر به این قرار است :http://tufts.edu/fletcher/indx . html

معاهدات به دونوع در این مرکز ارائه می گردد . یکی بصورت تاریخی که به ترتیب تاریخ از سال 1899 تاکنون، دیگر بصورت موضوعی که معاهدات را به یازده موضوع مختلف تقسیم بندی نموده است .امکان جستجوی یکجای کلیه معاهدات نیز موجود است . معرفی کوتاهی از مطالب این مرکز مفید خواهد بود : معاهدات و روابط سیاسی وکنسولی : دراین قسمت متن کامل کنوانسیونهای وین راجع به روابط سیاسی ( 18 آوریل 1961 ) ، روابط کنسولی ( 24 آوریل 1963 ) ، حقوق معاهدات ( 23 مه 1969) ، وحقوق معاهدات بین دولتها وسازمانهای بین المللی ( مارس 1986 ) ، قابل دسترسی است .

حفاظت آثار فرهنگی: دراین قسمت متن کامل قریب به 20 معاهده دراین زمینه وجود دارد ، ازجمله : معاهده حفاظت از نهادهای هنری وعلمی و آثار تاریخی (15 آوریل 1953 )، کنوانسیون حفاظت از اموال فرهنگی دردرگیری های مسلحانه (14 مه 1954 ) ، وکنوانسیونهای متعدد اروپایی در این زمینه .

حقوق بشر : دراین بخش متن کامل30 معاهده مربوط به حقوق بشر قابل دسترسی است، ازجمله : کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکلهای مربوط ، کنوانسیون های منطقه ای حقوق بشر، و میثاق های سازمان ملل راجع به حقوق بشر . روابط تجاری بین المللی : دراین بخش متن کامل حدود 20 معاهده در زمینه تجارت بین المللی قابل دسترسی است از جمله : موافقتنامه عمومی راجع به تعرفه و تجارت (گات)، معاهده رم ( جامعه اقتصادی اروپا )،کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی، کنوانسیون جهانی حق تألیف ، کنوانسیون سازمان ملل برای بیع بین المللی ، و موافقتنامه نفتا .

محیط زیست : متن کامل اکثر کنوانسیونهای مهم مربوط به محیط زیست دراین بخش ارائه شده است، از جمله: معاهده 1959 قطب شمال و پروتکل 1991 آن، اسنادکنفرانس سازمان ملل راجع به محیط زیست بشر( استکهلم ، 1971 )، اعلامیه ریو برای محیط زیست وتوسعه (1992) ،و کنوانسیون سازمان ملل برای بیابان زدایی (1994) . حقوق دریا ومنابع آبی : در این بخش متن کامل حدود 25 معاهده بین المللی مربوط به حقوق دریا ومنابع آبی قابل دسترسی است از جمله : کنوانسیونهای چهارگانه و پروتکل مربوطه ، کنوانسیون شیلات(1964) ، کنوانسیون 1982 حقوق دریاها و کنوانسیونهای متعدد در زمنیه منابع دریایی و ممانعت ازآلودگی دریاها .

معاهدات متفرقه : در این بخش متن کامل معاهداتی مانندکنوانسیون 1907 حل وفصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی، منشور ملل متحد اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری، منشور سازمان کشورهای آمریکایی و کنوانسیون ماستریخت ( مربوط به جامعه اقتصادی اروپا )، قابل دسترسی است.

مرکز دیگر دراین زمینه مرکز معاهدات دانشکده حقوق دانشگاه ناتینگهام در انگلستان است، به این آدرس : http://www.ccc.nothmgham.ac.uk/llzweb/treaty.htm حقوق تجارت بین الملل :

حقوق تجارت بین الملل از موضوعات بسیار مهم درحقوق بین الملل و روابط بین الملل است و شمار سازمانهای بین المللی و موافقتنامه های بین المللی دراین زمینه فراوان است . به دو نمونه اشاره می شود .
الف- آنسیترال : صفحه مربوط به کنفرانس سازمان ملل برای حقوق تجارت بین الملل (آنسیترال) که در بخش مربوط به سازمان ملل متحد اشاره کوتاهی به آن شد ازمراکز بسیار غنی و مفید می باشد . این صفحه به سه زبان انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی ارائه می شود و شامل ده ها صفحه فرعی وهرکدام حاوی متن کامل یکی ازاسناد کنفرانس می باشد . صفحه آنسیترال هفت صفحه فرعی دارد :اخبار کمیسیون ، متون حاصله از کارهای کمیسیون ، رویه قضایی، وضعیت فعلی کنوانسیونها و قوانین نمونه کمیسیون. اسناد آنسیترال ، آدرسهای مدیریت های آنسیترال، واتصالات مربوط. صفحه مربوط به اسناد حاوی متن اسنادی مانند قواعد داوری آنسیترال ، قوانین نمونه آنسیترال درزمینه های مختلف ومعاهدات چند جانبه که آنسیترال بانی شان بوده مانند کنوانسیون بیع بین المللی و کنوانسیون مرور زمان. درصفحه مربوط به رویه قضایی می توان احکام صادره از مراجع قضایی و داوری داخلی و بین المللی را که درارتباط با کار آنسیترال می باشد جستجو نمود . اطلاعات مندرج دراین صفحات گاهی منحصربفرد وفوق العاده مفید است؛ بعنوان مثال اگر احتیاج فوری به این باشد که آیا کنوانسیون خاصی لازم الاجرا گردیده است یا خیر ( یعنی تعداد لازم دولتها آنرا تصویب نموده اند ) ویا تا تاریخ لام الاجرا شدن چه زمانی بوده ، صفحه مربوط در اینترنت ارزش خاصی خواهد داشت زیرا این صفحات تقریباً روزانه مراقب می شوند و آخرین وضعیت درآنها گنجانده می گردد ، درحالیکه منابع نوشته به هیچ عنوان چنین حالتی ندارند . لذا از این نظر ابراز بسیار مفیدی برای اساتید دانشگاهها ومحققین وحتی مشاورین حقوقی دولتی است .

آدرس :http://www.un.or.at/uncitral

ب- دانشگاه ترومسو : دانشگاه ترومسو( tromso ) نروژ صفحه جامعی دراینترنت ایجاد نموده که اختصاص به حقوق تجارت بین الملل دارد . کلیه موضوعات مربوط به حقوق تجارت بین الملل در طبقه بندی های جداگانه دراین صفحه ارائه می گردد واسناد و معاهدات مربوطه دراین طبقه بندی ها قابل دسترسی است . آدرس این صفحه : http://itl/irv .uit.no/trade-law این صفحه که در اکتبر 1993 ایجاد شده است حاوی متن بیش از 250 معاهده بین المللی در زمینه حقوق تجارت بین الملل از 1883 تا 1997 می باشد که هم بشکل تاریخی وهم موضوعی ارائه می شود. بخش جداگانه ای هم به عرف تجاری یا حقوقی عرفی بازرگانان ( iex mercatoria ) اختصاص داده شده است . درزمینه حقوق تجارت بین الملل این مرکز از مراکز بسیار مفید وقابل استفاده دراینترنت است .

محیط زیست : به برخی از مراکز اطلاعاتی در زمینه محیط زیست اشاره مختصری رفت . باتوجه به اهمیت این رشته از حقوق بین الملل ، علاوه برسازمان دانشکده فلچر ، مراکز دیگی به ارائه اطلاعات دراین زمینه مشغول می باشند . معروف ترین اینها عبارت است از شبکه کنسرسیوم اطلاعات بین المللی علم زمین (CIESIN ) ،اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN ) ، و راهنمای منابع و معاهدات محیط زیست ( ENTRI )شبکه اطلاعات بین المللی علم زمین (ciesin ) بیشتر اطلاعات فنی ارائه می دهد ، درعین حال متن بیش از 140 معاهده بین المللی درزمینه محیط زیست را می توان دراین مرکز یافت . آدرس این مرکز چنین است :

http://www.ciesin .org / مرکز entri تاکنون متن کامل بیش از 120 معاهده بین المللی در زمینه محیط زیست را ارائه داده که به طرق مختلف ( الفبایی ، تاریخی، موضوعی ) طبقه بندی شده است . امکان جستجوی یکجا نیز موجود است . ازخدمات بسیار مفید این مرکز امکان جستجوی بسیار پیشرفته آن است . درحال حاضر برای کشور خاصی چه معاهداتی الزام آور است ، ویا اینکه درحال حاضر چه کشورهایی طرف معاهده خاصی هستند . این امکان اختصاص به معاهدات محیط زیستی ندارد ومعاهدات چند جانبه دیگر را نیز در بر می گیرد .

آدرس : http://www.ciesin .org /entri سازمانهای غیردولتی : همانند سازمانهای بین الدولی، سازمانهای غیردولتی نیز صفحاتی دراینترنت ایجاد نموده وبه ارائه اطلاعات مشغول می باشند . از جمله فدراسیون بین المللی انجمن های صلیب سرخ وهلال احمر (آدرس: http://www.ifrc.org / )، و صلح سبز بین المللی ( آدرس : http://www. Greenpeace .org )

کتابخانه ها :

از کتابخانه سازمان ملل متحد یاد شد. برخی دانشگاهها ومراکز علمی نیز اسناد بین المللی موجود درکتابخانه های خود را در اینترنت ارائه می دهند . ازجمله : دانشگاه لیدن هلند : http:132//.229. 161. 27: /80lawlib دانشگاه کورنل : gopher ://gophe . law.cornell. edu ;/11/70foreign دانشگاه ییل : http://www. Library . yale . edu/ مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه تکزاس: http://menic.utexas.edu/mes.htmi امید است این مختصر برای محصلین ومحققین در حقوق بین الملل وروابط بین الملل مفید واقع شده باشد . همانگونه که گفته شد سیستم اینترنت درحال تحول و توسعه دائم می باشد و لذا برخی ازنکات واطلاعات مورد اشاره دراین نوشتار ممکن است در زمان چاپ اصلاحاتی را لازم گرداند .

منابع :

منبع این نوشته انحصاراً اینترنت بوده است . سیستم اینترنت امکانات پیشرفته ووسیعی برای یافتن اطلاعات درآن دارد . این امکانات به محرکه های جستجو (search engines ) معروف بوده وبه روشهای مختلف دسترسی به اطلاعات موجود دراینترنت را ممکن می سازد . درحال حاضر مراکز بسیاری به ارائه امکانات جستجوی اطلاعات در اینترنت مشغول می باشند. معروف ترین اینها، مراکز زیر است :

1- مراکز عمومی

مرکز Yahoo : http://www. Yahoo .com
مرکز Alta Vista : http://www. Altavesta .digital . com
مرکز Metacrawler : http://metacrawler . cs. Washington.edu : 8080
2- مراکز اختصاصی برای حقوق
مرکز راهنمای مراکز حقوقی دانشگاه شیکاگو ( law lists ) :
gopher :// lawnext. Uchicago . edu: /00/70.intermetfiles/lawlists
gopher :// lawnext . Uchicago . edu/hh/.wed/lists / html
htpp:// www. Lib. Uchicago . edu / cgi- bin /law - lists
مرکز فایندلا ( Find law ) : http://www.lawcrawler . com/index. Html
مرکز کاتالا ( catalaw ) : http://www. Catalaw . com /
درخاتمه هرگونه سئوال دراین زمینه ممکن است به آدرس الکترونیکی ( ای- میل ) نویسنده ارسال گردد که درحد امکان از پاسخ وهمکاری دریغ نخواهد شد . آدرس الکترونیکی نویسنده به این قراراست : piran (a) globalxs .nl

دکتر حسین پیران

منبع : حقوقی و امور مجلس

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.