×

نابودی 6 میلیون هکتار جنگل در 40 سال

نابودی 6 میلیون هکتار جنگل در 40 سال

به گزارش سازمان‌های بین‌المللی، در سال 2014 ایران در بین کشورهای جهان رتبه 16 حفظ جنگل‌ها به ویژه جنگل‌های بالای 50 درصد پوشش گیاهی را به خود اختصاص داده است

نابودی-6-میلیون-هکتار-جنگل-در-40-سال

به گزارش سازمان‌های بین‌المللی، در سال 2014 ایران در بین کشورهای جهان رتبه 16 حفظ جنگل‌ها به ویژه جنگل‌های بالای 50 درصد پوشش گیاهی را به خود اختصاص داده است، با این وجود نابودی 6 میلیون هکتار از این منابع زیستی در طول 40 سال گذشته موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. بحثی که حمید گشتاسب میگونی، مدیرکل دفتر زیستگاهها و امورمناطق سازمان محیط زیست نیز با بیان اینکه وسعت این اقلیم در ایران در طول چهار دهه گذشته از 18 میلیون هکتار به 12 میلیون هکتار کاهش یافته است، آن را تایید می‌کند.

فقه محیط زیست - حفاظت از محیط زیست ، از قانون تا عمل - روند برخورد قانونی با کارخانه های مخرب محیط زیست - قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست

 تخریب 350 مترمربع جنگل در هر ثانیه

ایران دو برابر سرانه جهانی بیابان دارد و در صورت بی‌توجهی به حفظ و احیای جنگل‌ها ممکن است این رقم افزایش یابد. اما اینکه چه چیزی موجب شده تا در مدت 40 سال یک سوم جنگل‌های کشور از بین برود سئوالی است که سید امیرفاتح وحدتی، معاون توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان محیط زیست به آن اینگونه پاسخ می‌دهد: توسعه شهر‌ها و سکونتگاه‌ها فشار بر اراضی جنگلی را افزایش می‌دهد و امروزه فعالیت‌های اقتصادی منجر به برهم ریختن تمام اکوسیستم‌ها در دریا، بیابان و جنگل شده است. علتی که میگونی آن را با کمی دخل و تصرف اینگونه بیان می‌کند، اینکه تغییر کاربری؛ نخستین دلیل تخریب جنگل‌ها و این اقدام برای استفاده‌های مختلف همانند توسعه اراضی کشاورزی، ویلاسازی و طرح‌های توسعه صورت می‌گیرد. به باور وی طرح‌های توسعه بدون هماهنگی با دستگاه‌های متولی برای جاده سازی یا فعالیت توسعه‌ای در دورن جنگل انجام می‌شود ونتیجه همه این ناهماهنگی آن‌ها آماری است که امروز حکایت از نابودی این اکوسیستم ارزشمند دارد. از سوی دیگر حمله آفات به جنگل و خشکسالی‌ها هم از جمله عوامل تخریب‌های ثانویه‌ای به شمار می‌رود که به جنگل‌ها تحمیل می‌شود. شرایطی که نتیجه آن از بین رفتن 350 مترمربع جنگل و مرتع در هر ثانیه است.

 مولفه های حقوقی محیط زیست سالم - عصر مهدویت و حقوق محیط زیست 

 117تریلیون ریال ارزش اکوسیستمی

این در حالی است که به نظر می‌رسد روند تخریب جنگل‌ها در استان مازندران از میان جنگل‌های شمال بیشتر از سایر جنگل‌ها باشد. نتیجه حاصل از پروژه بین المللی سازمان محیط زیست برای جنگل‌های زاگرس مرکزی نشان داده است که در این منطقه به دلیل تامین نیازهای اقتصادی و معیشت مردم و نیز تعداد جمعیت ساکن روند شدیدتری را در تخریب جنگل‌ها داریم. تخریب منابع زیست محیطی که اگر بخواهیم ارزش آن‌ها را با چرتکه ریال و تومان بسنجیم هم متوجه اهمیت آن‌ها خواهیم شد. به طور مثال می‌توان گفت جنگل‌های یاسوج و سنندج 117تریلیون ریال ارزش اکوسیستمی دارند به عبارتی همانطور که وحدتی می‌گوید برآورد‌ها نشان می‌دهد که جنگل‌های بلوت یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد 21 تریلیون ریال و جنگل‌های سنندج نیز به علت اینکه منطقه حفاظت شده است حدود 96 تریلیون ریال ارزش اکوسیستمی دارد. البته این ارزش‌گذاری بیش از ارائه خدمات بازاری شامل خدمات غیر بازاری همانند تولید خاک، تصفیه آب، مقابله با سیلاب، تولید اکسیژن، مقابله با گرد و غبار، مقابله با فرسایش خاک، تنوع زیستی و غیره می‌شود،همچنین نباید فراموش کرد که این ارقام تنها ارزش ریالی ندارند و جنگل‌ها به عنوان ذخیره‌ای زیستی به عنوان پشتوانه اقتصادی و حیاتی برای کشور نیز مطرح هستند.

80 درصد آتش سوزی ها عمدی است

وقوع آتش سوزی گزینه دیگری که موجب می‌شود تا این منابع زیست محیطی در معرض خطر قرار گیرند. این در حالی است که نایب رییس فراکسیون محیط زیست مجلس به «حمایت» می‌گوید: بیش از 80 درصد آتش سوزی‌ها در جنگل‌های کشور به صورت عمد رخ می‌دهد و به طور معمول هر سال شاهد آتش سوزی در این اراضی هستیم، که به نظر می‌رسد دلیل آن تصرف این اراضی است. مهرداد بائوج لاهوتی معتقد است که در این زمینه ما نیاز به اقدامات پیشگیرانه داریم که متولی اصلی آن هم سازمان محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان حافظ منافع ملی است، دستگاه‌هایی که به نظر می‌رسد در نظارت دچار ضعف هستند، ضعفی که نتیجه آن بروز این حوادث و تخریب جنگل هاست. در این میان وی افزایش آمار و خطرات ناشی از وقوع سیلاب معلول دیگری برای علتی به نام تخریب جنگل‌ها می‌داند. به باور نماینده مردم گیلان در مجلس در صورت حفاظت از جنگل‌ها و مراتع شهرهای شمالی شاهد سیلاب‌های سهمگین و تحمل خسارت نبودند. البته وی مثالی نیز در این باره می‌زند، اینکه به طور مثال سیل اخیر در گیلان بیش از 200 میلیارد تومان خسارت به استان وارد کرده است. این در حالی است که متوسط بارندگی شهرهای کشور در حال کاهش است اما تعداد سیلاب‌ها افزایش یافته است و تخریب این منابع طبیعی موجب شده تا ما با چنین مشکلاتی مواجه شویم.

 اما و اگرهای قوانین محیط زیستی - حقوق محیط زیست از منظر قرآن کریم 

 استاندارهای جهانی چه می‌گویند

بسیاری از افراد پایین بودن اطلاعات و آگاهی مردم همچنین تعداد کم محافظان محیطی را دلیل مهمی برای بروز حوادث در بافت جنگل‌ها و به تبع آن‌ها آسیب و نابودی آن می‌دانند. آن‌هم در شرایطی که گفته می‌شود برای حفظ عرصه‌های منابع طبیعی طبق استانداردهای جهانی باید به ازای هر 10 هزار هکتار یک نفر محافظ داشته باشیم در حالی که امروز به ازای هر 65 هزار هکتار یک محافظ داریم که کافی نیست. با این وجود محمد امینی، رییس هیات مدیره جامعه جنگلبانی ایران در مازندران اما نظر دیگری دارد. وی در این باره به «حمایت» می‌گوید که آموزش و فرهنگ سازی تاثیری بر حفظ جنگل‌ها ندارد. در سال‌های اخیر سطح سواد عمومی در کشور و نیز بین مسئولان افزایش یافته، اما شدت تخریب‌ها نیز بیشتر شده است. به اعتقاد امینی ناهماهنگی بین دستگاهی و ضعیف شدن سازمان‌های نظارتی مهم‌ترین دلیل این تخریب‌ها است. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد که با وجود اینکه در بسیاری اراضی که بافت جنگلی در آن‌ها ازبین رفته است ما شاهد شکل گیری جنگل‌های دست کاشت به عبارتی جنگل‌های مصنوعی هستیم اما همچنان شاهد کاهش وسعت چنین اقلیمی در کشور باشیم.  به طور نمونه می‌توان به انجام 45 هزار هکتار جنگل کاری در سال گذشته اشاره کرد که اگر چه به گفته خداکرم جلالی، رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور این رقم سه برابر سال‌های گذشته بوده است، اما به طور کلی در مقابل 6 میلیون هکتار اراضی جنگلی نابود شده در چهار دهه گذشته رقم بسیار ناچیزی خواهد بود.

شاید به همین دلیل است که امینی پیشنهاد می‌دهد سازمان جنگل‌ها به وزارت خانه‌ای مستقل تبدیل شود تا بتواند از این ثروت اکولوژیک حمایت کند. البته این روز‌ها متولیان محیط زیست سخن از تشکیل کارگروه مشترک «صیانت از جنگل‌ها» می‌گوید که در آن مدیران هر دو سازمان و نیز اساتید دانشگاهی حضور دارند تا برنامه ریزی‌های مربوط به حفظ و بهره برداری منطقی از جنگل‌ها در قالب این کارگروه صورت گیرد، ایده‌ای که در حال حاضر نمی‌توان درباره آن قضاوت کرد.سخن آخر اینکه ایران با ثروت اکولوژیکی مواجه است که محاسبه ارزش اقتصادی آن امکان پذیر نیست، زیرا نمی‌توان به این ذخیره زیستی به عنوان کالا نگریست. از سوی دیگر محاسبه ارزش حیاتی آن نیز امکان پذیر نیست. اما متاسفانه طبق تصاویر ماهواره‌ای چند سال گذشته به طور متوسط روزانه 40 هکتار جنگل زدایی در این جنگل‌ها صورت می‌گرفت، اتفاقی که نشان از ضعف مدیریت سازمان متولی و ناهماهنگی بین‌دستگاهی در این زمینه دارد و به تبع اگر این روند ادامه یابد نتیجه افزایش سرانه اراضی بیابانی و تغییرات شدید اقلیمی در کشور خواهد بود. اتفاقی که شاید جبران آن دیگر میسر نباشد.

منبع : روزنامه حمایت

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.