×

زنگ خطر بیابانی شدن ایران در دهه آینده به صدا در آمد

زنگ خطر بیابانی شدن ایران در دهه آینده به صدا در آمد

سوم زمین‌های قابل‌کشت در جهان با خطر بیابانی شدن مواجه هستند این در حالی است که این امر به طور مستقیم زندگی بیش از 250‌میلیون نفر در کشورهای مختلف را تهدید می‌کند

زنگ-خطر-بیابانی-شدن-ایران-در-دهه-آینده-به-صدا-در-آمد وکیل 

سوم زمین‌های قابل‌کشت در جهان با خطر بیابانی شدن مواجه هستند. این در حالی است که  این امر به طور مستقیم زندگی بیش از 250‌میلیون نفر در کشورهای مختلف را تهدید می‌کند.

قانون آب و نحوه ملی شدن آب  - آئین نامه اجرائی فصل سوم قانون آب و نحوه ملی شدن آن - برخورد قاطع قضایی به حریم آب ها 

از سوی دیگر برآوردهای سازمان ملل نشان می‌دهد تعداد افرادی که غیرمستقیم درگیر این معضل می‌شوند، هم حدود یک میلیارد نفر در 100 کشور است، افرادی که بیشتر در کشورهای در حال توسعه و فقیر زندگی می‌کنند و این شرایط جغرافیایی بر زندگی آنها تاثیرات نامطلوب زیادی دارد.

ایران در منطقه ای قرار دارد که تقریبا 60 تا 70 درصد آن گرم و خشک محسوب می شود، همچنین کشور ما دو بیابان بزرگ در مقیاس‌های جهانی دارد که بهره‌برداری نکردن صحیح از آنها و چرای مراتع توسط دام‌ها، قطع درختان در شهرهای حاشیه‌ای، جاده‌سازی همچنین خشکسالی‌های مستمر در سال‌های اخیر آنها را گسترش داده است. این شرایط موجب کاهش سطح آب تالاب‌ها و دریاچه‌های داخلی شده است و نتیجه آن هشداری است که باید جدی گرفته شود.

اساسنامه شرکت سهامی منابع آب و نیروی ایران - قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب 

 خطری به نام ایجاد منشاهای جدی برای ریزگردها

سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که چگونه می‌توان از این بحران به سلامت گذشت. به طور قطع نخستین گام در چنین شرایطی بازگشت حیات به این اراضی است، زیرا که بیابان‌ها اصلی‌ترین منشا ریزگردها بوده که این روزها به معضلی برای بسیاری از استان‌های مختلف کشور نیز تبدیل شده است. براین اساس باید گفت همانطور که اسماعیل کهرم کارشناس و مشاور سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید؛ جنگل‌کاری، یکی از عوامل مهم بازدارنده از بیابان‌زایی و گسترش آثارمنفی آن نظیر ریزگردها، آسیب‌های زیست محیطی و برهم خوردن تعادل اکوسیستمی است.

 هر هکتار جنگل هفت تن ریزگرد  جذب می کند

فراموش نکنید که هر هکتار جنگل هفت تن ریزگرد  را جذب می کند و این رقم کمی نیست و می تواند بخش زیادی مشکلات ناشی از پدیده بیابان زایی و پدیده ریزگردها را مانع و یا حداقل کنترل کند . آن هم در شرایطی که براساس اظهارات عباس کارگر، ​مدیر کل امور بیابان سازمان جنگل‌‎ها و مراتع در  حال حاضر هفت میلیون هکتار کانون بحرانی بیابانی در کشور وجود دارد.

واقعیت این است که پیشبرد برنامه‌های ویژه برای مصون ماندن از خطرات و تهدید‌هایی که بیابان‌زایی ما را در معرض آنها قرار می‌گیرد ما نیازمند جلوگیری از ساخت و سازسدها،  احیا رود و رودخانه‌ها و همانطور که پیش‌تر اشاره شد جنگل‌کاری هستیم. اقدامات و تدابیری که به طور قطع نیاز به اعتبارات زیادی دارد. بودجه ای که اگر چه در سال گذشته  400 میلیارد ریال در نظر گرفته و مصوب شده بود، اما به گفته کارگر تنها نیمی از آن تخصیص یافت و سازمان جنگل‌ها هم تنها توانست در ازای این رقم20 هزار هکتار بیابان زدایی داشته باشد.

 البته در قالب برنامه‌ای 6 ساله طرح سه میلیون هکتاری بیابان‌زدایی کانون‌های بحرانی درجه یک در دستور کار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری قرار گرفته است که آغاز آن همزمان با اتمام برنامه پنجساله توسعه و آغاز برنامه ششم توسعه خواهد بود. به عبارتی استارت این اقدام امسال زده می‌شود و طبق سخنان خداکرم جلالی، معاون وزیر جهاد کشاورزی به اعتباری معادل 7500 میلیارد تومان نیاز دارد، با این توضیح  که هزینه هر هکتار از بیابان‌زدایی 2.5 میلیون تومان است. البته کارگر خبر می‎دهد که تاکنون برای سال 94، 50 میلیارد تومان برای اجرای برنامه های بیابان زدایی در نظر گرفته شده، بودجه‌ای که هنوز اختصاص نیافته است.

رسیدگی به دعوی ابطال قبض آب و برق و امثال آن در صلاحیت دادگاههای عمومی است 

 اعتبار یکهزار میلیارد ریالی

به غیر از این مبلغ، اعتباراتی  که برای احیای دریاچه ارومیه و مهار گرد و غبار در خوزستان در نظر گرفته شده در مجموع بیش از یکهزار میلیارد ریال اعتبار برای مقابله با بیابان‌زدایی تعیین شده که اگر اختصاص یابد، توان سازمان جنگل‌ها و مراتع برای جلوگیری از بیابانی شدن اراضی بسیار افزایش خواهد یافت.

این در حالی است که اولویت در سال جاری برای بیابان زدایی در کانون‌های بحرانی استان‌های سمنان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، اصفهان، یزد، خوزستان، هرمزگان، ایلام و غرب استان تهران است.

 نکته مهم دیگر این است که علاوه برهمه این موارد، اما مردم هم باید در حفظ جنگل‌ها و فضای سبز دقت و کنترل داشته باشند، زیرا برای بزرگ شدن یک نهال کوچک سال‌ها زمان، هزینه و مراقبت زیادی صرف می‌شود و به طور طبیعی برای جبران یک درخت نابود شده بهای زیادی را باید پرداخت کرد. بنابراین جذب مشارکت عمومی برای کاهش هزینه کرد در بیابان‌زدایی بحث مهمی است که نه تنها مسئولان این حوزه بلکه مردم هم نباید از کنار آن به سادگی بگذرند.

 ایران در ردیف 5 کشور نخست جهان از نظر توسعه بیابان

نباید از یاد برود که ایران از نظر توسعه بیابان در ردیف پنج  کشور نخست جهان قرار دارد به طوری که روزانه 40 هکتار اراضی جنگل تخریب و به بیابان تبدیل می شود و فرسایش خاک در کشور ما سالانه 15.16 تن در هکتار است، حتی برخی از کارشناسان منابع طبیعی این آمار را 20 تن هم ذکر می‌کنند، اما آن چه همه مسئولان و کارشناسان منابع طبیعی به آن اتفاق نظر دارند فرسایش خاک و در معرض خطر بودن بخش وسیعی از اراضی کشور است که در معرض بیابان شدن قرار دارند.

 زنگ خطر بیابانی شدن  در دهه آینده

از سوی دیگر بر اساس مطالعه آژانس ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (ناسا) درباره شرایط جوی زمین در 30 سال آینده 45 کشور جهان دچار خشکسالی شدید شده و در صورت ذخیره نشدن منابع آبی دچار بحران در تولید کشاورزی، همچنین دامدارمی‌شوند که در میان این کشورها ایران در رتبه چهارم قرار گرفته است و خشکسالی، ایران را طی 10 سال آینده به بیابان کامل تبدیل می کند.

قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه بهره برداری 

البته نباید از نقش مردم نیز در کنار پدیده‌های جغرافیایی و شرایط اقلیمی هم غافل شد، اینکه در بسیاری از مواقع  رفتارهایی مانند از بین بردن درختان البته با هدف تامین معیشت توسط ساکنان نواحی جنگلی خواسته و ناخواسته به تدریج از منطقه‌ای سر سبز بیابانی سوزان می‌سازد. به همین دلیل است که کارشناسان بر فراهم شدن موجبات اشتغال برای این گروه از افراد تاکید دارند. بحثی که از آن به عنوان احیاء جنگل‌ها با کاهش وابستگی معیشتی مردم یاد می‌شود. اینکه  برای احیاء جنگل‌های تخریب شده که به طور عمده به واسطه بهره‌برداری‌های مجاز و غیرمجاز صورت می‌گیرد در گام نخست باید سیاستی در جهت خودکفایی و کاهش وابستگی معیشتی جنگل‌نشینان در نظر گرفته شود تا با کاهش میزان و روند تخریب سپس برنامه‌های احیاء آن اجرا و از نتیجه قابل قبولی برخوردار شود.
سخن آخر اینکه بیابان می‌تواند حتی موجب شود تا کشت محصولات مورد نیاز برای تامین نیازهای افراد و سلامت آنها نیز به مخاطره بیفتد بحثی که موجب شده تا شعار امسال روز جهانی بیابان زدایی هم این باشد که امنیت غذایی در گروی حفظ خاک سالم است. موضوعی که اگر به آن توجه نکنیم روزی پشیمان خواهیم شد که این پشیمانی دور هم نیست.

منبع : روزنامه حمایت

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.