مشترکان پر مصرف آب جریمه می شوند
تغییرات اقلیمی که در دهه‌های گذشته تاکنون رخ داد است، در کنار سایر عوامل موجب شده تا خشکسالی در کشور تشدید شود اگر چه به گفته مسئولان در حوزه‌های مسئول در این زمینه هنوز تحقیقات و مطالعات علمی درباره سهم هریک از عوامل موثر در بروز خشکسالی و کم‌آبی در کشور صورت نگرفته است تا بتوان با عدد و رقم سهم هریک از عوامل اثرگذار در بروز بحران موردنظر را به طور کمی برآورد کرد
تغییرات اقلیمی که در دهه‌های گذشته تاکنون رخ داد است، در کنار سایر عوامل موجب شده تا خشکسالی در کشور تشدید شود. اگر چه به گفته مسئولان در حوزه‌های مسئول در این زمینه هنوز تحقیقات و مطالعات علمی درباره سهم هریک از عوامل موثر در بروز خشکسالی و کم‌آبی در کشور صورت نگرفته است تا بتوان با عدد و رقم سهم هریک از عوامل اثرگذار در بروز بحران موردنظر را به طور کمی برآورد کرد.
با این وجود می‌توان عوامل مختلف را در دو دسته بزرگ علت‌های انسانی مانند؛ استفاده بی رویه منابع آبی یا دلایل طبیعی از جمله افزایش تعریق و تعرق، کاهش بارندگی تقسیم‌بندی کرد.
واقعیت این است که عوامل انسانی و اقلیمی عامل دست به دست یکدیگر داده و ذخایر آبی را با بحران مواجه کرده‌اند. با این وجود شاهرخ فاتح، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی سهم عوامل انسانی را در بروز این معضل بیشتر می‌داند. وی به نبود مدیریت اصولی بر منابع آبی اشاره می‌کند، که البته به اعتقاد فاتح روند مذکور به بازه زمانی خاصی محدود نمیشود و حدود پنج دهه است که روند توسعه چاه‌های غیرمجاز و استفاده بیش از حد منابع و ذخایر آبی مشکلات امروز در زمینه خشکسالی را برای ما رقم زده است، معضلی که همچنان حتی با وجود بارش‌های فراونی که در ماه‌های اخیر داشتیم وجود دارد. بارش‌های مستمر که شاید موجب شده برخی از افراد گمان کنند مشکلات مربوط به خشکسالی و کمبود منابع آبی برطرف شده است. این درحالی است که نباید از یاد برد که ایران روی کمربند خشک جهان واقع شده و ویژگی اصلی این منطقه این است که میانگین ریزش‌های آسمانی در آن ممکن است از سالی به سال دیگر تغییر کند. بنابراین به جایی اینکه براساس میانگین‌ها برنامه‌ریزی کنیم باید طبق حداقل‌های ریزش تدابیر لازم را در نظر بگیریم، زیرا در کشوری که ممکن است از سالی به سال دیگر میزان ریزش‌های آسمانی تا 60درصد تغییر کند، نمی‌توان شاهد افزایش وابستگی معیشتی به زمین و منابع آبی بود. در این میان مهمترین موضوع شاید یافتن راهکارهای اصولی و قابل اجرا است، زیرا در مواجهه با شرایط مذکور تنها طراحی راهکارهای عملیاتی می‌تواند بحران بی‌آبی را تا حدودی کم‌رنگ کند. بخشی که به نظر می‌رسد نتوانسته‌ایم تاکنون در زمینه اجرای آن موفقیت زیادی کسب کنید. در این میان شاید آسان‌ترین و دردستری‌ترین راهکار برخورد تنبیهی با مشترکانی باشد که از آنها به عنوان مشترکان پرمصرف یاد می‌شود. به عنوان مثال روز گذشته عیسی فرهادی، فرماندار تهران از جریمه مشترکان پر مصرف خبر می‌دهد.
وی اگر چه بر ضرورت صرفه جویی در مصرف آب، برای جلوگیری از ایجاد بحران در ماه‌های گرم سال تاکید دارد، اما به این نکه نیز اشاره می‌کند که سال گذشته شاهد همکاری و همراهی خوبی در زمینه صرفه‌جویی در آب از سوی شهروندان بودیم، این همراهی و مدیریت درست مصرف باعث شد بحران آبی سال گذشته را بدون سهمیه بندی و اتخاذ تصمیمات تنبیهی پشت سر بگذاریم و انتظار می رود امسال نیز خانواده ها با چنین رویکردی و توجه به گرمی شدید هوا با مدیریت مصرف مسئولان را یاری کنند تا مشکلی نداشته باشیم.
ایران در چند قدمی خشکسالی شدید
با این وجود برخی از کارشناسان در حوزه محیط زیست و منابع آبی معتقدند اگر چه فصل بارشی با بارش‌های زیاد داشته‌ایم و اینگونه تصور می‌شود که همه مشکلات مربوط به منابع آبی رفع شده است. اما واقعیت این است که مشکلات ما پابرجاست، زیرا جایگاه ما از کمربند خشک به جای پر بارش منتقل نشده است. بنابراین در وهله نخست باید فرهنگسازی در همه آحاد مردم شکل گیرد، اینکه کجای دنیا هستیم و در اقلیمی زندگی می‌کنیم که دارای ظرفیت مشخصی است. این در حالی است که به باور فاتح به نظر می‌رسد امروزه استفاده بی‌رویه از آب به نوعی فرهنگ تبدیل شده است. آن هم در شرایطی که طبق گزارش ناسا در اواخر سال گذشته 45کشور جهان در معرض خشکسالی شدید قرار دارند که در صورت ذخیره نکردن منابع آبی دچار بحران کشاورزی و دامداری خواهند شد و ایران در رتبه چهارم این هشدار جا خوش کرده است. کشوری که گفته می‌شود مبدع قنات بوده‌اند و این نشان می‌دهد؛ اجداد ما مدیریت اصولی بر این امر داشته اند، ولی امروزه مدیریت قوی روی این نیاز و برآورده کردن آنها وجود ندارد.
هشدار آبی در چهار استان کشور
البته رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در صحبت‌های خود به نکته دیگری نیز اشاره می‌کند، اینکه افزایش جمعیت کلانشهرها، استفاده بی‌رویه آب در کشاورزی و شرب و مواردی از این قبیل نیز سایر دلایل انسانی در بروز بحران بی‌آب و کم‌آبی هستند.از سوی دیگر همگون نبودن بارش‌ها از نظر مکانی و زمانی نیز موجب شده تا درصد زیادی از بارش‌ها در بخش محدودی از مساحت کشور رخ دهد درحالی که تعداد زیادی از استان‌ها از بارش‌های خوب بی‌بهره هستند.
همه این‌موارد دست به دست هم داده‌اند تا همانطور که فاتح عنوان می‌کند؛ چهار استان یزد، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و اصفهان در شرایط هشدارآبی قرار گیرند، تا به آنجا که هشداری نیز در این زمینه به هیات دولت ارسال شود.زیرا برخی شهرهای این استان‌ها برای تامین آب شرب و کشاورزی با مشکلات زیادی روبرو هستند.
ایرانی‌ها 2برابر میانگین جهانی آب مصرف می‌کنند
به نظر می‌رسد شرایط مورد نظر موجب شده است؛ عیسی کلانتری؛ رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز با بیان اینکه عوامل انسانی بزرگترین دلیل برای مشکلات مذکور هستند، اعلام کند، با ادامه روند فعلی مصرف آب، کشور به کویر تبدیل خواهد شد. به اعتقاد مسعود منصور، معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور هم متاسفانه به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی های پی‌در پی، تغییرات اقلیمی و فعالیت های گسترده انسانی عرصه های بیابانی روبه افزایش بوده و آثار این تخریب‌ها به وضوح نمایان است. نباید از یاد برد که سرانه مصرف روزانه آب در ایران 300 و در جهان 150لیتر است. به عبارتی ایرانی‌ها 2برابر میانگین جهانی آب مصرف می‌کنند که به طور قطع تاثیر نامطلوبی بر منابع آب تجدید شونده یا همان منابع حاصل از بارش‌ها دارد و موجب کاهش آنها می‌شود.
ایران در جایگاه نخست فرسایش خاک
اشاره به این نکته ضرورت دارد که هیچ کشوری در دنیا به جز ایران بیش از 90درصد از آب‌های تجدیدپذیر خود بهره‌برداری نمی‌کند و این در حالی است که در منابع سازمان ملل به صراحت اعلام شده کشوری که بیش از 40درصد از این منابع آبی را استفاده کنند با خطرات عظیم زیست محیطی روبرو می‌شود. دراین میان کلانتری که سابقه قرار داشتن در جایگاه وزیر کشاورزی را نیز در کارنامه خود دارد، براین باور است که مصوبات و سیاست‌های دولت‌های در سال‌های گذشته با این رویکرد بوده که آب در ایران بی‌انتها است. بنابراین مسئولان حتی از یاد بردند که در روند طبیعی به جمعیت کشور اضافه خواهد شد و باید در این زمینه نیز تدابیر لازم را اندیشید. رویکردی که در کنار شدن گرفتن وضعیت خشکسالی باعث شده تا ایران اکنون نخستین کشور در زمینه فرسایش خاک باشد. شرایطی که خود مشکلات عدیده دیگری را نیز با خود به همراه داشته است. مواردی که بی‌توجهی مردم و مسئولان به آنها شاید موجب بیابانی شدن کشوری شود که اقلیم‌های متفاوت را در خود جای داده است.
منبع : روزنامه حمایت
گذراندن دوره های آموزشی پیش از ازدواج گشوده شدن لایحه حمایت از محیط بانان در دولت
تبصره-(6)-ماده-واحده-قانون-بودجه-سال-1398-کل-کشور.webp "آیین نامه اجرایی بند(ز)تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1398 کل کشور")
