چرا تکدی گری در تهران ادامه دارد؟
حدود چهارسال قبل بود که محمدرضا محمودی، معاون عمرانی وقت استانداری تهران از تشدید طرح ساماندهی و جمع آوری متکدیان شهر خبر داد که برای تحقق آن کمیته مشترکی از شهرداری، کمیته امداد و بهزیستی تشکیل شده بودند تا در اقدامی مشترک به جمعآوری متکدیان و دستفروشان از سطح شهر اقدام کنند البته وی امیدوار بود که در صورت ادامه فعالیت این کمیته تهران به شهری بدون متکدی تبدیل شود
حدود چهارسال قبل بود که محمدرضا محمودی، معاون عمرانی وقت استانداری تهران از تشدید طرح ساماندهی و جمع آوری متکدیان شهر خبر داد که برای تحقق آن کمیته مشترکی از شهرداری، کمیته امداد و بهزیستی تشکیل شده بودند تا در اقدامی مشترک به جمعآوری متکدیان و دستفروشان از سطح شهر اقدام کنند. البته وی امیدوار بود که در صورت ادامه فعالیت این کمیته تهران به شهری بدون متکدی تبدیل شود.
اگرچه در طول سالها مانند سنوات قبل تدابیر مربوط به جمعآوری متکدیان و ریشهکنکردن تکدیگری در این کلانشهر ادامه یافت. اما پدیده مذکور همچنان رونق داشت، اگر چه شمایل آن تا حدی دستخوش تغییر شد و این سئوالها بیپاسخ ماند که چرا تکدگری در این کلانشهر ادامه دارد بلکه چرا گهگاهی متولیان از افزایش آمار آن نیز خبر میدهند؟
دلسوزی جامعه یا ناهماهنگی میان سازمانها؟
اوایل ماهجاری عیسی فرهادی، فرماندار تهران از مردم درخواستکرد تا برای ریشهکنکردن تکدیگری در تهران نهادهای فعال در این حوزه را همراهی کنند. با این توضیح که شهروندان در شرایطی که دستگاههای حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد وجود دارند و کمک را به روشی درست به فرد نیازمند انجام میدهند، نباید به متکدیان کمک کنند. توصیهای که شاید پاسخی باشد برای این پرسش که چرا با وجود سالها صحبت از ریشهکنی این پدیده نه تنها از کمیت آن کاسته نشده بلکه اشکال مدرن نیز به خود گرفته و هرزگاهی نیز متولیان امر و آسیبشناسان از رشد صعودی این آمار سخن گفتهاند. به طور مثال دیماه سال 93 حسین زارع صفت، مدیر عامل وقت سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهردرای تهران از رشد متکدیان نسبت به سنوات گذشته خبر داد.بحثی که یکسال بعد نیز انوشیروان محسنیبندپی نیز با اشاره به اینکه آمارهای غیر رسمی حکایت از وجود 11هزار متکدی در شهر تهران دارد، بیان کرد که متأسفانه این آمار ایستایی ندارد و تعداد این افراد رو به افزایش است. اما به واقع مشکل کجاست؟ آن هم درشرایطی که قانون مبارزه با متکدیان لازم الاجرا است و قانونگذار در قانون مجازات اسلامی قوانین لازم با آن را وضع کرده است. ایندرحالی است که جدا از بحث دلسوزی افراد در جامعه برای کمک به این اشخاص که درصد زیادی از آنها نیازمند نیز نیستند، نباید ازکمکاری برخی از دستگاههای متولی در این حوزه البته درطول سالها غافل شد. بحثی که عبدالرضا، عزیزی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی از آن به عنوان سوءاستفاده تکدی گران از بیتوجهی دستگاههای متولی یاد میکند. البته وی پیش از این نیز عنوان کرده بود که ناهماهنگی میان سازمانهای ذیربط باعث بیتوجهی به این معضل و شیوع آن در پایتخت شده است و براین اساس رفع ریشهای معضل تکدیگری در پایتخت نیازمند تعاون و همکاری همه سازمانها است. از اینرو باید با همکاری تمامی سازمانها پدیده تکدیگری را که در پایتخت فراگیر شده به صورت کامل حذف کرد، زیرا تکدی گری برای برخی به یک حرفه سودآور تبدیل شده که از سر زیاده خواهی به آن روی آوردهاند. نماینده مردم شیروان در مجلس درحالی به این نکته تاکید داشته و دارد که به گفته وی برای برخورد با متکدیان خلاء قانونی وجود ندارد بلکه تنها مشکل اجرایی نشدن قانون است. بنابراین میتوان گفت نبود فرهنگ در میان افراد جامعه برای دلسوزی نکردن در مواجهه با متکدیان و کمکاری دستگاههایی که نقشی در این زمینه دارند در طول سالها دست به دست هم دادهاند و روایت یک معضل اجتماعی را رقم زده و روز به روز پر رنگتر کرده است.
تنها 15درصد متکدیان نیازمند هستند
در چنین شرایطی اما اگر چه فرهنگسازی و برنامهریزی بیشتر سازمانها همچنین جمع آوری متکدیان ایدهای قابل توجه است، ولی نباید از یاد برد درصد کمی از این متکدیان افرادی بوده که به واقع نیازمند هستند. به عبارتی همانطور که فرزاد هوشیار، رییس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهردرای تهران میگوید؛ 35درصد متکدیان به صورت باند فعالیت میکنند و تنها 15درصد آنها نیازمند واقعی هستند.به طور قطع برنامه ریزی برای کمک به این افراد از طریق خیریهها و سازمانهای مردم نهاد میتواند این معضل را از چهره شهر پاک کند. تدبیری که مردم در تبریز اندیشیدهاند و سالهاست از این شهر به عنوان بدون گدا یاد میشود. الگویی که تسری آن به سایر شهرها ضرورت دارد.
تکدیگری به شیوه جدیدمجازی
سالهاست که تکدگری در خیابانها، متروها، چهارراهها، مراکز تفریحی و تجاری و اتوبوسها شیوههای آشنایی برای ساکنان بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران است، در این میان اما در روند ورود فناوریهای مدرن به جامعه و رواج استفاده از وسایل ارتباطی نوین به نظر میرسد که سوء استفادهکنندگان از دلرحمی افراد در جامعه نیز بیکار نشستهاند و به شیوههای مدرن برای کسب درآمد میلیونی و بیزحمت برای خود روی آوردهاند.گدایی مجازی که از جدیدترین شاخههای این معضل است که خود به رشته مجزایی از تکدیگری تبدیل شده است. ارسال پیامک از طریق تلفنهای همراه در سالهای گذشته و اکنون رواج پیامهای درخواست کمک با شماره حساب که متنی ترحم برانگیز به آن الصاق شده و حکایت از مشکل برای کودک، دختر در آستانه ازدواج، سرپرست خانوار و ... دارد که اگر به وی کمک نشود اتفاق تلخی رخ خواهد داد، این روزها برای کاربران چنین شبکههایی بسیار آشنا است که خود حکایت از نبود متولی برای مقابله با چنین شیوه مدرن تکدیگری دارد. از این موارد که بگذریم باید گفت؛ در صورتی که همه مواد قانونی در این زمینه اجرایی شود و دستگاههایی مانند شهرداری و نیروی انتظامی با همکاری سایر دستگاهها این افراد را از سطح شهر جمعآوری کنند؛ مانند اقدامی که در روزهای گذشته شاهد آن بودیم و براساس اظهارات محمد باصری؛ معاون حمایتهای اجتماعی سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران از 9 تا 19مرداد 700متکدی از نقاط مختلف شهر جمعآوری شدند. اقدامی که با فعالیت251واحد گشت شهرداری و با همکاری نیروی انتظامی صورت گرفت و در میان افراد جمعآوری شده متکدی حرفهای که بارها سابقه جمع آوری داشتند، اشخاص بیخانمان و متکدیان خارجی نیز دیده میشدند. اما پاسخ به یک سئوال کلیدی خالی میماند اینکه چه سازمان یا دستگاهی متولی ساماندهی و ممانعت از بازگشت این افراد به خیابانها و معابر برای تکدیگری است. واقعیت این است که شهرداری این افراد را جمعاوری میکند، بهزیستی افرادی را که دارای شرایط تحت پوشش قرار گرفتن توسط این سازمان باشند را میپذیرد به طور مثال افراد زیر 18سال یا معتادان که نیاز به درمان دارند، حمایت میشوند و درباره افرادی دیگر مانند مبتلایان به ایدز و... برنامه مشخصی وجود ندارد.به عبارتی همانطور که جلیل مختار سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز عنوان میکند؛ در طرح جمع آوری متکدیان باید نیازمندان شناسایی شده و با ایجاد اشتغال و پرداخت دستمزد مناسب، در زمینه تامین مایحتاج زندگی و ایجاد منبع درآمد برای آنها اقدام شود.هرچندکه طبق اظهارات هوشیار در طرح جمعآوری متکدیان مقرر شده چنین افرادی شناسایی و برای حمایت به کمیته امداد ارجاع داده شوند، اما واقعیت این است که هیچ نهاد یا سازمانی به صورت قانونی مسئولیت این کار را برعهده ندارد که درصورت بازگشتن این افراد به خیابانها بتوان از آن بازخواست کرد.واقعیت این است که ما نیازمندمدیریت یکپارچه هستیم و ساماندهی متکدیان متولی مشخص می خواهد. شاید اقدامی شبیه آنچه چند سال قبل همزمان با برگزاری اجلاس نم در تهران شکل گرفت و کمیتهای با حضور تمامی نهادهای مرتبط با آسیبهای اجتماعی در تهران مانند بهزیستی، کمیته امداد، نیروی انتظامی و... شکل گرفت، و به مدت چند روز تهران از حضور گدایان و معتادان پاک کرد. کمیتهای که قرار بود همچنان به فعالیت خودش ادامه دهد، اما نه این کمیته دیگر تشکیل جلسه داد و نه مسئولان این حوزه به دنبال ادامه این راهکار بودند.
منبع : روزنامه حمایت
آیا می دانید شهروندان می توانند نقش ظابط را ایفا کنند؟ تمکین و نشوز در روابط زوجین