ساختمان های کشور زود پیر می شوند
عمر ســــاختمان‌ها در‌ایران یک هشتم نرخ استاندارد جهانی است به عبارتی این رقم در کشور ما حدود 25 تا 35 سال بوده در حالی که در‌دنیا عمر ساختمان‌ها رقمی بین 100 تا 200سال است تفاوت فاحشی که به گفته اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور فقدان نظارت و اجرای صحیح اصول در ساخت و ساز موجب به بروز آن شده است
عمر ســــاختمان‌ها در‌ایران یک هشتم نرخ استاندارد جهانی است. به عبارتی این رقم در کشور ما حدود 25 تا 35 سال بوده در حالی که در‌دنیا عمر ساختمان‌ها رقمی بین 100 تا 200سال است. تفاوت فاحشی که به گفته اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور فقدان نظارت و اجرای صحیح اصول در ساخت و ساز موجب به بروز آن شده است.
زیرا‌که چنین بناهایی زودتر از زمان استاندارد به سن فرسودگی می‌رسند. ساختمان‌هایی که تنها شامل بناهای مسکونی نمی‌شود و بیمارستان‌ها و مدارس را نیز در برمی‌گیرد. درست مکان‌هایی که فرسودگی یا وقوع زمین لرزه برای آنها بسیار خطرساز خواهد شد.
اگر بخواهیم نگاهی آماری به بناهای نا ایمن در کشور داشته باشیم باید بگویم، بیش از 67درصد از بیمارستان‌ها در کشور فرسوده هستند، رقمی که محمد آقاجانی؛ معاون وزیر بهداشت آن را اعلام کرده است. از سوی دیگر آمارها نشان می دهد؛ هفت میلیون متر مربع از فضای مدارس کشور کهنه و فرسوده بوده که بازسازی آنها نیازمند اعتبارات زیادی است.
وقتی ظاهر جای باطن را می‌گیرد
اما درباره اینکه چه عواملی موجب شده چنین سرنوشتی برای ساختمان‌ها رقم بخورد باید گفت؛ قدم نخست در ساخت هر بنایی توجه به اصول ساخت و رعایت چهارچوب‌های تعریف شده در‌این‌زمینه است. استفاده از مصالح مرغوب و نظارت متخصصان فن نیز نکات دیگری هستند که باید به آنها اشاره کرد. با این وجود به نظر می‌رسد؛ مستحکم و مناسب بودن سازه اصل مهمی است که فراموش شده و جای آن را توجه به ظاهر بنا گرفته است. نتیجه این شده که تنها یک نسل قادر به استفاده از آن هستند و خیلی زود بناهای نوساز به فهرست واحدای کلنگی اضافه می‌شوند، در‌حالی که درکشورهای اروپایی سه نسل به راحتی از یک ساختمان استفاده می‌کنند بدون این که متحمل هزینه‌های گزاف شوند. دلیل دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد؛ تلاشی است که سازندگان برای کاهش هزینه های سرمایه‌گذاری اولیه دارند و این امر باعث نادیده گرفته شدن حداقل استانداردهای لازم در زمان ساخت، کاهش کیفیت ساخت و عمر مفید بنا می‌شود.
البته عمر کم ساختمان‌ها تنها شامل یک متغیر نمی‌شود، بلکه مصالح، شیوه اجرا، نظارت و مهارت سازندگان نیز موارد دیگری هستند که تاثیرگذار خواهند بود. بحثی که رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، اکبر ترکان بر آن تاکید دارد.
ساختمان‌هایی که دچار پیری زودرس می‌شوند
براین اساس همه تقصیرات را نباید به دوش سازندگان واحدهای مسکونی و تجاری انداخت، بلکه به نظر می‌رسد مسئولان نیز تا حدی در این امر نقش دارند. زیرا از آنجا که تعداد واحدهای ساخته شده در سال، یکی از مهمترین شاخص‌های آماری برای ارزیابی کردن عملکرد مسئولان در حوزه مسکن است، گاهی نتیجه ساخت تعداد زیادی بنا با کیفیت کم می‌شود، مسکن مهر خود مثالی بر این امر است. پیامد چنین نگاهی هزینه‌های بالای تعمیر، نگهداری و استهلاک ساختمان‌ها همچنین نشست فوندانسیون است که به افراد به عنوان مصرف کنندگان تحمیل خواهد شد. بنابراین به نظر می‌رسد توجه نکردن به اصول علمی ساخت و ساز و عدم رعایت استانداردهای ساختمان‌ها در کشور را دچار پیری زودرس کرده است که علاجی برای آن نیست. آن هم در شرایطی که ما از قدیم‌الایام سابقه ساخت بناهای مستحکم را در کارنامه معماران ایرانی داریم. به طور نمونه بررسی خانه‌های تاریخی یزد، اصفهان و کاشان نشان دهنده ساخت، بناهایی است که بیش از 100سال هم عمر کرده‌اند و به سرمایه ملی تبدیل شده‌اند. همه اینها موجب شده تا نجار عنوان کند؛ در حال حاضر عدد واقعی عمر مفید ساختمان‌ها و بناهای کشور موضوعی است که سازمان‌ها و نهادهای مربوطه باید اعلام کنند. با این وجود وی تصریح می‌کند؛ حداقل عمر مفید برای بناها باید یکصد سال باشد و در طراحی و روند ساخت باید موضوعات مربوطه در این زمینه رعایت شود. مدارس و فضاهای آموزشی کشور نیز باید به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که عمر مفیدشان 100 سال باشد. در مورد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هم همین نگرانی وجود دارد و باید ساختمان‌هایی مقاوم با عمر مفید بالا ساخته شود.
97درصد از مساحت ایران روی کمربند زلزله است
نباید از یاد برد که 97درصد از مساحت ایران روی کمربند زلزله قرار دارد و بنابراین ساخت و سازهای غیر اصولی فقط هزینه‌های مالی و جانی را درصورت بروز زمین لرزه افزایش خواهد داد. اگرچه زلزله مصداقی آشنا برای همه ما است اما با مرور اخبار به خبرهای عجیبی بر می‌خوریم که در آنها بی‌توجهی در احداث بنا در هنکام ساخت موجب شده تا اسکلت آهنی ساختمان در اثر وزش باد ریزش کند. مثال این امر خبری است که اردیبهشت‌ماه سال 92 منتشر شده بود در آن آمده بود؛ اسکلت آهنی یک ساختمان پنج طبقه طراحی شده متعلق به پروژه آفتاب در حوالی میدان سرخواجه گرگان بر اثر وزش باد، فرو ریخت. باید که 70 کیلومتر بر ساعت سرعت داشت. ریزش ساختمان هفت طبقه نوساز در بلوار فرهنگ سعادت‌آباد تهران هم مثال دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد.
اما اینکه آیا می‌توان دربازه زمانی کوتاه این نقص بزرگ را برطرف کرد، پرسشی است که در پاسخ به آن باید گفت؛ به نظر می‌رسد باید‌گام نخست از سوی شهروندان برداشته شود. به عبارتی همانطور که پروفسور محمود گلابچی؛ چهره ماندگار ایران در مهندسی راه‌و‌ساختمان بیان کرده است؛ شهروندان باید ارتقای کیفیت و افزایش مقاومت ساختمان ها و مسکن را از جامعه مهندسی مطالبه کنند و فقط به ظاهر و دکوراسیون ساختمان ها توجه نکند. موضوعی که قابل تامل است، زیرا توجه به ظاهر یک بنا نوعی وسوسه برای سرمایه‌گذارن در‌هنگام ساخت است که با هزینه کمتر واحدهایی بسازند که تنها با صرف هزینه کم جلب توجه کند.
قوانین شهرسازی باید تغییر کند
البته گلابچی نظر دیگری هم دارد، اینکه قوانین شهرسازی نیز باید تغییر کند تا ساختمان از حالت سرمایه‌ای خارج شده و توجه به استاندارد بودن مصالح هم بیشتر شود زیرا که به باور وی بیشتر مصالح ساختمانی کشور از شرایط مطلوب و استاندارد دور است و عمده سازندگان از همین مصالح فاقد نشان استاندارد در ساخت و‌ساز استفاده می‌کنند. واقعیت این است که برای تولید ساختمان‌های با کیفیت باید به عناصر مهمی مانند مقاومت، پایداری هنگام طراحی نقشه توجه شود، علاوه براین دقت در عوامل محیطی و سازگاری با شرایط اقلیمی و آب و هوایی و شاید از همه مهمتر وجود مجریان ذی‌صلاح و صاحب دانش و مهارت است، که نباید با بی‌توجهی از کنار آن گذشت. تا همانگونه که نجار تاکید دارد با‌رعایت استانداردهای جهانی دیگر نگران وجود چنین ساختمان‌ها و خطرات آنها به ویژه هنگام وقوع بلایای طبیعی نباشیم.
منبع : روزنامه حمایت
راهکارهای پیشگیری از آسیب های اجتماعی در حاشیه شهرها اهدای اعضای بدن مقتول پس از نزاعی خونین
