کودکان بدون پلیس
ایحه حمایت از کودکان و نوجوانان سالهاست که در مجلس خاک میخورد
لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان سالهاست که در مجلس خاک میخورد
لایحه تشکیل پلیس اطفال نیز از موضوعهایی است که مقنن در قانون آیین دادرسی کیفری به آن پرداخته است
با افزایش آسیبهای اجتماعی در جامعه و کاهش سن جرم، ضرورت تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان بیش از گذشته احساس میشود
ضروری است که متخصصان کارآمد، با تعلیمات ویژه، کودکان بزهکار را هدایت کنند
مهمترین علل ارتکاب بزه از طرف کودکان و نوجوانان ، روانی، اخلاقی و عاطفی است
پلیس کودک و نوجوان به نوعی ضابط تخصصی دستگاه قضایی است که باید همه شاخصهای برخورد صحیح با کودک را داشته باشد
قول مساعد وزیر دادگستری در مجلس، برای پیگیری لایحه پلیس اطفال را باید گامی در راستای احقاق حقوق کودکان دانست؛ کودکانی که امروز در معرض بسیاری از آسیبها قرار دارند، درحالی که توانی برای مقابله با این حجم از مشکلات را ندارند. در سالهای اخیر تعرض، تجاوز،کودکآزاری،ضرب و شتم و... در حالی کودکان را تهدید میکند که لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان سالهاست که در مجلس خاک میخورد و با وجود ضرورت تصویب این قانون، به نظر میرسد بعضی از مسائل اولویت بیشتری دارند و هنوز زمان تصویب لایحهای که بتواند حقوق کودکان را استیفا کند، نرسیده است.
لایحه تشکیل پلیس اطفال نیز از موضوعاتی که است مقنن در قانون آیین دادرسی کیفری به آن پرداخته است. در این راستا، باید گفت پلیس ویژه کودکان و نوجوانان به عنوان یکی از نهادهای اختصاصی نظام دادرسی اطفال در ایران، برای نخستینبار در لایحه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان (1383) پیشبینی شد و پس از آن به صورت ضمنی در قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه، مورد تاکید قرار گرفت اما به دلیل تصویبنشدن لایحه و همچنین اجرایینشدن قانون برنامه توسعه، قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و در ماده 31 قانون آیین دادرسی کیفری، ایجاد پلیس مخصوص اطفال و نوجوانان را پیشبینی و سازمان پلیس را مکلف به تشکیل آن کرد.
پس از اجرای قانون آیین دادرسی کیفری، قوه قضاییه تدوین لایحهای در خصوص اجرای ماده 31 این قانون را با عنوان لایحه تشکیل پلیس اطفال، در دستور کار خود قرار داد. البته با اینکه حدود دوسالی از تدوین این لایحه در قوه قضاییه میگذرد اما هنوز به مجلس ارسال نشده است. ماده 31 قانون آیین دادرسی کیفری که زمینهساز تدوین طرح و لایحه پلیس اطفال در قوهقضاییه شد، به این ترتیب است: «بهمنظور حسن اجرای وظایف ضابطان در مورد اطفال و نوجوانان، پلیس ویژه اطفال و نوجوانان در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشکیل میشود. وظایف و حدود اختیارات آن به موجب لایحهای است که توسط رییس قوه قضاییه تهیه میشود».
بدین منظور و با تاکید مققن در قانون آیین دادرسی کیفری مبنی بر تشکیل پلیس اطفال، لایحهای با این نام در پژوهشگاه قوه قضاییه تدوین شد.
نوع رفتار با کودکان و نوجوانان بزهکار باید متفاوت باشداما نکته مهم این است که با افزایش آسیبهای اجتماعی در جامعه امروز و کاهش سن جرم، بیشک ضرورت تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان بیش از گذشته احساس میشود؛ چراکه نوع رفتار و برخورد با کودکان و نوجوانان بزهکار از جانب ضابطان قضایی و نیروی انتظامی باید متفاوت با نوع برخورد با مجرمان بزرگسال باشد. در این راستا، افرادی که در این بخش پلیس فعالیت میکنند، باید تعلیمات ویژه و آموزشهای نحوه رفتار با کودکان بزهکار را بدانند و در موقعیتهای متفاوت با روحیات و شرایط کودکان بزهکار آشنایی کامل داشته باشند تا شیوه رفتاری غلط منجر به زمینهسازی برای آسیبها و بزهکاریهای آینده نشود.
امروزه تشکیل پلیس اطفال و نوجوانان به شدت مهم دانسته شده است، چرا که سنین کودکی حساسیت خاصی دارد و اگر با متهمان و قربانیان خردسال به درستی رفتار نشود، این مساله تبعات ناخوشایندی را با خود به همراه دارد. بنابراین ضروری است که متخصصان کارآمد به این مقوله ورود پیدا کرده و با تعلیمات ویژه،کودکان بزهکار را هدایت کنند، چرا که میان کودکان و بزرگسالان بزهکار تفاوت عمدهای وجود دارد که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است.
اظهارنظر سه قوه درباره لایحه تشکیل پلیس اطفال
ذبیحا... خداییان، معاون حقوقی قوه قضاییه، درخصوص لایحه تشکیل پلیس اطفال میگوید: «پیشنویس لایحه پلیس اطفال در معاونت حقوقی قوه قضاییه تهیه شده است و باید هر سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه درباره این امر، اظهار نظر کنند. البته برای این لایحه نیازمند نظرات استانهای کشور نیز هستیم و بر همین اساس این پیشنویس لایحه در اختیار دادگستریها، دانشکدههای حقوق، کانون وکلا و نیروی انتظامی نیز قرار خواهد گرفت».
علل ارتکاب بزه از طرف کودکان و نوجوانان
تحقیقات جرم شناسان نشان میدهد که مهمترین علل ارتکاب بزه از طرف کودکان و نوجوانان، علل روانی، اخلاقی و عاطفی است و همین امر منجر به حساسیت بیش از حد آنان میشود. بنابراین ضروری است که پلیس کودک و نوجوان ویژگیهای خاص و منحصربهفردی داشته باشد، زیرا اگر پلیسی که وظیفه برخورد با کودکان و نوجوانان معارض با قانون را عهدهدار است، ویژگیهای لازم را نداشته باشد، در برخورد و مواجهه با کودکان موفق نخواهد بود و نمیتواند نقش سازنده و اصلی خود را که حمایت و هدایت این اشخاص است، ایفا کند. پلیس کودک و نوجوان به نوعی ضابط تخصصی دستگاه قضایی است که باید همه شاخصهای برخورد صحیح با کودک را داشته باشد. به طور حتم در لایحه پلیس کودک و نوجوان از افرادی که در رشتههای حقوق، روانشناسی و علوم اجتماعی تحصیل کردهاند و تجارب کافی در این زمینه دارند، بهرهبرداری کاربردی میشود. هم اکنون اقدامات پلیس در رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان به صورت تخصصی انجام نمیشود؛ البته نمیتوان توقع داشت که پلیس به همه وظایف خود، از جمله ضابط قضایی بودن، به درستی و بدون نقص عمل کند و این توقع به جا و درستی نیست.در این زمینه فرمانده انتظامی تهران بزرگ در تشریح ساختار تشکیلاتی پلیس اطفال گفته بود که در این نهاد از کارشناسان ارشد زن و مرد متخصص در علوم اجتماعی، روانشناسی و نیز مشاوره بهره گرفته میشود تا به امور اطفال و نوجوانان بزهکار و بزهدیده رسیدگی کنند.
شتاب برنامههای حمایت از کودکان در ایران
علی کاظمی، مشاور معاون حقوقی قوه قضاییه، خردادماه امسال با بیان اینکه لایحه تشکیل پلیس اطفال نهایی شده است، گفته بود: پس از تصویب کنوانسیون حقوق کودک در ایران، برنامههای حمایت از کودکان در جمهوری اسلامی ایران شتاب بسیار ویژهای به خود گرفت. به این وسیله همکاری یونیسف با قوه قضاییه در ایران آغاز شد و ایران از سال 1384 با برنامه جامع پنج ساله به فعالیت و همکاری در این زمینه پرداخت.کاظمی با تاکید بر اینکه حقوق کودکان و نوجوانان باید به بهترین شکل ممکن در جامعه مورد توجه قرار گیرند، توضیح داده بود: توجه به حقوق کودکان نقش مهمی در آینده آنها دارد و همین موضوع نشان دهنده اهمیت رعایت این موارد از سوی دستگاههای ذیربط است. در این راستا، اقدامات بسیار ارزندهای در ایران انجام شده است که از جمله این موارد میتوان به پیشبینی نهاد مددکاری اطفال و راهاندازی دادسراها و دادگاههای ویژه اطفال اشاره کرد؛ گفتنی است که در این دادسراها، قضات ماهر و آموزش دیده حضور دارند.
در این زمینه باید گفت کودکان ممکن است به هر دلیلی مرتکب بزهی شوند که آن بزه اگر از بزرگسالان سر میزد، آنها بیشک باید مجازات میشدند، اما در خصوص کودکان ملاحظات زیادی وجود دارد. علاوه بر این، کودکان ممکن است شاهد جرایمی باشند ؛ برای مثال به عنوان شاهد قتل یا هر بزه دیگر مورد بازجویی قرار گیرند. حساسیت سنی این افراد، چه زمانی که قرار است به اتهامات آنها رسیدگی شود و چه زمانی که آنها باید با پلیس همکاری کنند، ضرورت تشکیل دادگاهها و پلیس ویژه اطفال را بیشتر میکند. چه مسئولان قضایی که بناست به بزه کودکان رسیدگی کنند و چه پلیس اطفال، باید در این زمینه تخصص لازم را داشته باشند.
حق و حقوق کودکان بسیار مهم است
محمدعلی اسفنانی، نماینده پیشین مجلس و قاضی فعلی دیوان عالی کشور، با بیان اینکه موضوع حق و حقوق کودکان بسیار مهم است و این امر حساسیت بالایی دارد، معتقد است: وقتی صحبت از نوشتن کتاب و ساخت فیلم برای کودکان میشود، بلافاصله موضوع تخصص نویسنده و فیلمساز در مبحث کودک به میان میآید که در خصوص حقوق کودک و رسیدگی به آن نیز باید فردی به عنوان متخصص ورود کند و حتی دادگاههای ویژه برای آنها درنظر گرفته شود.وی با اشاره به اینکه نحو ه برخورد با کودک و رسیدگی به مشکلات آنها توسط پلیس کودک و افراد متخصص باید صورت گیرد، افزود: تاثیر تشکیل پلیس اطفال به طور حتم چشمگیر و موثر خواهد بود و باعث میشود راهنمایی و پشتیبانی بیشتری نسبت به کودکان صورت گیرد. اسفنانی با بیان اینکه هنوز موضوع پلیس اطفال اجرایی نشده است، ادامه داد: در کنار نیروی انتظامی، با توجه به تشکیل پرونده، باید قوه قضاییه حضور داشته باشد که ما امیدواریم میزان جرایم و مشکلات کودکان در جامعه به حداقل برسد.براساس این گزارش، باید گفت بهدلیل رو حیه حساس کودکان باید پلیس اطفال و رسیدگی به امور اطفال با پلیس بزرگسالان متفاوت باشد. گفتنی است که آموزش و کادرسازی و پرسنل اهمیت ویژهای در عملکرد این نهاد دارند. همچنین نوع مجازاتهایی که برای کودکان در نظر گرفته میشود باید متفاوت با نوع مجازاتهای پیشبینیشده برای بزرگسالان باشد و نباید فراموش کنیم که مجازاتی که برای یک مجرم بزرگسال در نظر گرفته میشود بیشتر جنبه تنبیهی دارد، اما لازم است مجازات کودکان در این نهاد بیشتر جنبه تربیتی و ارشادی داشته باشد و به گفته فعالان کودک، اگر به نوع مجازاتها برای کودکان توجه نشود، آینده این افراد را دستخوش عواقب جبرانناپذیر خواهد کرد.پس در این زمینه لازم است که حمایت از کودکان به عنوان سرمایههای کشور مدنظر مسئولان قرار گیرد و در این زمینه اهتمام بیشتری به خرج دهند تا کودکانی که قرار است آینده کشور را بسازند به صورتی سالم و توانمند رشد کنند. تشکیل پلیس کودکان یکی از اقدامهایی است که میتواند حقوق کودکان را در نظربگیرد و در صورت ارتکاب بزه، متناسب با روحیه و سنشان با آنها رفتار شود.
منبع : روزنامه قانون
رای شماره 489-490 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال شماره شواری اسلامی شهر شیراز نگارش مقاله علمی و حفظ احادیث ، مجازات 8 نفر از حاملان مشروبات الکلی