تفاوت دیه زن و مرد دلیل بر امتیاز دادن به مرد نیست

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله جوادی آملی پاسخی را در این زمینه منشر ساخته که در ادامه می‌آید:

جواب:

 

یکی دیگر از شبهاتی که در اثر عدم توجه به معیارهای ارزشی قرآن کریم مطرح می‏‌شود. و در اثر رسوخ ‏فرهنگ جاهلی و غربی در ذهن‌ها و بیان‏‌ها، بر آن تکیه می‏‌شود مسأله تفاوت دیه و ارث زن و مرد است.‎ ‎آ‎نچه که به عنوان معیار ارزیابی مطرح می‏‌باشد این است که آیا زن می‏‌تواند با فرشته‏‌ها سخن بگوید و ‏پیام خدا را بشنود یا نه اما در رابطه با مسأله دیه، که چرا دیه زن کمتر از دیه‎ ‎مرد است؟ باید در جواب گفت:

 

مگر ارزش انسان به بهای بدنی اوست تا امتیاز را در دیه‏‌ها ارزیابی کنیم؟

 

‎برای ارزیابی انسان در اسلام دیه معیار نیست، تا مابه‏‌التفاوت زن و مرد را در دیه جستجو کنیم.‎ ‎ ‎دیه صرفاً یک امر اقتصادی است.

 

دیه معادل جسمیِ انسان است و در آن ‏مهم‏ترین شخصیت‏‌های اسلامی با ساده‏‌ترین افراد یکسان هستند، دیه مرجع تقلید، دیه یک انسان ‏متخصص، دیه یک انسان مبتکر، با دیه یک کارگر ساده، در اسلام یکی است به دلیل این‌که دیه عامل تعیین ‏ارزش نیست و تنها یک ابزار است. معیار ارزش همان است که در قرآن بدان تصریح شده است که؛

 

«انّ أکرمکم ‏عند اللَّه أتقاکم»(1)‏

 

‎خلاصه کلام این‌که: اولاً، تن، ابزاری بیش نیست و این ابزار، خواه در هیکل یک مرجع تقلید، یا فقیه، یا ‏طبیب، یا مهندس، یا مبتکر باشد و خواه در هیکل کارگر ساده باشد، دیه‌اشان مشترک است‎.‎

 

ثانیاً، ارزیابی متعلق به جان آدمی است و جان انسان نه از بین می‏‌رود ونه مقتول واقعی قرار می‏‌گیرد تا ‏در نتیجه مورد دیه واقع شود. بلکه آنچه آسیب می‏‌بیند بدن است و بدن هم چنانچه روشن شد با ابزار مادی ‏تقویم می‏‌شود. بنابراین هر جا وحی است زن و مرد سهیم‌اند، اگرچه وحی‏‌های تشریعی چون کار اجرایی را ‏به دنبال دارند به مردها تعلق گرفته است، اما در وحی‏‌های تکوینی و تأییدی زن همتای مرد است.‏

 

ثالثاً، اگر در رابطه با این مسأله از طرف مسیحیت اعتراض و انتقادی شود و به اسلام حمله کنند، معلوم ‏می‏‌شود آن مهاجم، مسیحی راستین نیست چه این که در آیین مسیحیت نیز بین زن و مرد فرقی نیست، و ‏اگر از یهود سخن نقدی شنیده شود، معلوم می‏‌شود او نیز یهودی اصیل نیست، زیرا در فرهنگ وحی، زن ‏مقامی را داراست که می‏‌تواند مادر پیغمبری همچون حضرت اسحاق بشود و با فرشته‏‌ها مستقیما سخن ‏بگوید و این مقام، منحصر در مریم (علیها السلام) و یا مادرش نیست.‏ ‏(زن در آئینه جلال و جمال، صفحات 417 419.)‏

 

(1) سوره حجرات، آیه 13.‏‎