نظریه مشورتی
با توجه به لازمالاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری و اصلاح موادی از قانون مجازات اسلامی خواهمشند است در خصوص موضوع پرسش زیر نظر مشورتی آن اداره کل را اعلام کنید برابر بندهای «الف» «ب» و «پ» ماده 134 اصلاحی قانون مجازات اسلامی، یکی از عوامل و وجوه افتراق در تعیین مجازات در حالت تعدد جرایم تعزیری، اختلاف یا تشابه جرایم ارتکابی است
با توجه به لازمالاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری و اصلاح موادی از قانون مجازات اسلامی خواهمشند است در خصوص موضوع پرسش زیر نظر مشورتی آن اداره کل را اعلام کنید. برابر بندهای «الف» «ب» و «پ» ماده 134 اصلاحی قانون مجازات اسلامی، یکی از عوامل و وجوه افتراق در تعیین مجازات در حالت تعدد جرایم تعزیری، اختلاف یا تشابه جرایم ارتکابی است.
به عبارت دیگر یکی از حالتهای رخداد، تعدد ارتکاب جرایم مختلف و غیر مختلف است. اگرچه بررسی و طبقهبندی جرایم در حالت تعدد جرم از وظایف دادگاه است اما ملاک و معیاری برای احراز اینکه جرایم ارتکابی مختلف هستند یا غیرمختلف، ارائه نشده است و اینکه به چه اعتباری میتوان جرایمی را مختلف یا غیرمختلف نامید، کماکان نامعلوم است. این موضوع زمانی اهمیت دو چندان مییابد که دیدگاه حقوقدانان نیز همگون نباشد. برخی این اختلاف را ناشی از افتراق در ارکان مادی جرایم ارتکابی میدانند و بعضی دیگر این تقسیمبندی را به اعتبار مجازات قانونی علیرغم اشتراک در رکن مادی قابل ارائه میپندارند. به عنوان مثال، جرم فرار از خدمت در هر دو حالت مراجعتی و دستگیری را برخلاف گروه نخست مختلف، مینامند یا ارتکاب جعل در مواد قانونی مختلف یا سرقت و گاهی شروع به جرم با جرم تام از همان جنس را مختلف دانسته و بر آن اساس، مجازات تعیین میکنند. لذا به دلیل اهمیت موضوع و تاثیر آن بر مجازات مرتکبان ارشاد بفرمایید که چه معیار و استاندارد قابل اطمینانی برای تشخیص جرایم مختلف از غیر آن وجود دارد؟
1- ارتکاب یک جرم خاص به صورت متعدد، مانند ارتکاب متعدد سرقتهای منطبق با یک ماده مشخص. 2- جرایمی که با وجود تعدد عنصر قانونی و متفاوت بودن مجازاتها، تحت عنوان جرم واحد شناخته میشوند؛ مانند سرقتهای متعدد، جعل اسناد مختلف و صدور چک بلامحل به هر شیوهای که در قانون مقرر شده است. 3- رفتارهای متعدد مجرمانه که موضوع آنها واحد است؛ مانند حمل، نگهداری، فروش، صادرات، واردات و ساخت مواد مخدر از نوع واحد، مشروبات الکلی، تجهیزات دریافت از ماهواره و اسلحه و مهمات از نوع واحد. 4- دو یا چند رفتار مجرمانه که در یک ماده قانونی ذکر و برای آنها مجازات پیشبینی شده است. 5- ارتکاب جرایمی که مجازات جرمی دیگر درباره آنها مقرر شده است یا طبق قانون جرم دیگری محسوب میشود؛ مانند کلاهبرداری و جرایمی که مجازات کلاهبرداری درباره آنها مقرر شده است یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب میشود. 6- شروع، معاونت و مباشرت در یک جرم. ضمناً در مواردی که به موجب نص خاص یا رأی وحدترویه هیأت عمومی دیوانعالی کشور از قبیل رأی شماره 624 مورخ 18 فروردین سال 1377 هیأت عمومی دیوانعالی کشور (جعل و استفاده از سند مجعول) برخلاف ضوابط و معیارهای فوق احکام خاصی مقرر شده باشد، به همان ترتیب عمل میشود.
منبع : روزنامه حمایت