صیانت از حقوق کودکان در فضای مجازی
«نشست صیانت از حقوق کودکان در فضای مجازی»، توسط مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضائیه با حضور معاون وزیر ارتباطات، مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، رئیس پژوهشکده حقوق جزا وجرم‌شناسی پژوهشگاه قوه قضائیه و مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه برگزار شد که در این نشست دسترسی مدیریت شده کودکان و نوجوانان به فضای مجازی و آموزش والدین مورد تأکید قرار گرفت
«نشست صیانت از حقوق کودکان در فضای مجازی»، توسط مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضائیه با حضور معاون وزیر ارتباطات، مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، رئیس پژوهشکده حقوق جزا وجرم‌شناسی پژوهشگاه قوه قضائیه و مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه برگزار شد که در این نشست دسترسی مدیریت شده کودکان و نوجوانان به فضای مجازی و آموزش والدین مورد تأکید قرار گرفت.
دکترسیدمهدی جوادی رئیس مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضائیه در این نشست تخصصی ، اظهار داشت: یکی از موضوعاتی مورد وفاق همگانی قرار دارد، حقوق کودکان و نوجوانان است.
وی با بیان اینکه از قرن هجدهم، حقوق کودکان مورد توجه اندیمشندان حوزه‌های مختلف قرار گرفته است افزود: مسائل مرتبط با حقوق کودکان در سال‌ها و دهه‌های گذشته، به موازات پیشرفت صنعت و فناوری اطلاعات، افزایش یافته و امروز در کشورمان با چالش‌های متعدد در حوزه حقوق کودک در فضای مجازی مواجه هستیم.
رئیس مرکز نوآوری و آموزش پژوهشگاه قوه قضائیه، ادامه داد: در حال حاضر سند صیانت از کودکان در فضای مجازی، پشت در شورای عالی فضای مجازی مانده و این سند با چالش‌هایی مواجه است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
نباید دسترسی کودکان به همه شبکه‌های اینترنتی باز باشد
در این نشست، دکتر امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار کرد: راهکارهایی که برای صیانت از حقوق کودکان در نظر گرفته می‌شود باید راهکارهای عملی باشد و دستگاه‌های متولی باید در اجرا و نحوه استفاده از فضای مجازی برای کودکان به یک تصمیم واحد و یکسان برسند.
این مقام مسئول در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: در تعامل با وزارت آموزش و پرورش، موضوعات مهمی را در حوزه صیانت از کودکان در فضای مجازی پیش بردیم. البته نوع نگاه به کودکان و نوجوانان بسیار مهم است زیرا کودکان و نوجوانان نسل‌های آینده را تشکیل می‌دهند بنابراین همزمان با مراقبت از کودکان باید مدنظر داشته باشیم که چه فضایی را برای نسل آینده فراهم می‌کنیم.
ناظمی با بیان اینکه حوزه فناوری اطلاعات زمینه‌ساز فعالیت استارتاپ‌ها و همچنین فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی است گفت: امروزه مرز بین تولید کننده و مصرف کننده در فضای مجازی از بین رفته است و هر کاربری همزمان که استفاده می‌کند، تولید نیز انجام می‌دهد. به عنوان مثال کودکی که از ابزار تستی و آموزشی استفاده می‌کند همزمان با مصرف، تولید نیز انجام می‌دهد و سواد رسانه‌ای امروز معنا ندارد زیرا وقتی فضای مجازی وجود دارد این واژه باید ارتقا یابد.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: در شرایط فعلی به افراد دارای سواد رسانه‌ای و دیجیتالی نیازمندیم. در قوانین و مقررات تمام کشورها، علاوه بر کودکان، حوزه بهداشت و درمان نیز در فضای مجازی دارای متولی است.
وی با بیان اینکه آموزش کودک از آموزش والدین جدا نیست و باید همزمان صورت گیرد، افزود: امروزه کودکان و نوجوانان سواد دیجیتالی بالاتری نسبت به والدین خود دارند که این مساله به عنوان یک چالش باید مدنظر باشد و آموزش کودکان و والدین به طور همزمان مورد توجه واقع شود.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات اضافه کرد: راه حل و چارچوب بندی اصلی این است که تفکیک بین فعالیت‌ها و حوزه مجازی قائل شویم. یعنی ابتدا زیرساخت‌ها و خدمات (آنتن‌ها و اپلیکیشن‌ها) و در وهله دوم محتوا شامل محتواهای کمک درسی و آموزشی مدنظر باشد.
ناظمی با بیان اینکه ابتدا باید شبکه عمومی از شبکه کودک تفکیک شود، اظهار داشت: مهمترین فاکتور فیلترینگ است یعنی دسترسی کودک را به همه شبکه‌ها باز نگذاریم و فیلترینگ را جدی بگیریم. قیمت ارزان و فیلترینگ در خصوص فضای مجازی برای کودکان باید در اولویت باشد زیرا اگر هزینه ارائه خدمات مناسب نباشد، امکان دارد برخی کودکان به دلیل مسائل مالی از دیگر هم سن و سالان خود در فراگیری آموزش از طریق اینترنت عقب بمانند.
مدارس باید به اتاق فناوری مجهز شوند
معاون وزیر ارتباطات مهمترین فاکتور در استفاده کودکان از اینترنت را ارزان قیمت بودن آن دانست و گفت: در صورتی که قیمت شبکه ارزان نباشد، رشد کودک با مشکلات زیادی مواجه می‌شود بنابراین باید سه مقوله محتوای آموزشی، فیلترینگ و قیمت ارزان در فضای مجازی کودک مدنظر قرار گیرد.
ناظمی افزود: اتصال شبکه اینترنتی کودک به مراکز دانشگاهی و آزمایشگاهی بسیار مهم است و اتصال مدارس به فضای مجازی مهم‌تر از اتصال خانواده به اینترنت خانگی است زیرا کودکان و نوجوان در مدارس تغذیه می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه سطح پوشش اینترنت مدارس در زمان کرونا بسیار مهم است، گفت: راه حل این است که مدارس اتاق فناوری داشته و در این اتاق فناوری لپ تاپ و فناوری با سرعت مناسب در دسترس دانش آموزان قرار گیرد.
این مقام مسئول در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار داشت: هر چند هیچ گاه سیم کارت دانش آموزی مورد موافقت قرار نگرفت ولی موضوع مهمی است. در واقع افراد زیر هجده سال می‌توانند به نام خود سیم کارت داشته باشند ولی مسئولیت حقوقی آن به عهده والد است البته مصوبه آن بعد از سال‌ها با کمک کرونا تصویب شده است. اگر دستگاه‌ها همت کنند، ایجاد شبکه خاص با سیم کارت دانش آموزی یک ماهه می‌تواند انجام شود ولی آموزش و پرورش باید به میدان بیاید.
ناظمی تأکید کرد: اصل سوم در این موضوع، تنوع در ارائه دهندگان خدمت است به طوری که هر شهروندی حق انتخاب داشته باشد البته هر محتوایی نباید در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد ولی حق انتخاب نباید از آنها گرفته شود.
وی با بیان اینکه خدمات در زمینه فضای مجازی به والدین بسیار مهم است، افزود: بارها با آموزش و پروش در راستای تقویت فضای مجازی دانش آموزان مکاتبه داشتیم همچنین مطرح کردیم که لایه زیر ساخت با وزارت ارتباطات و لایه محتوا و خدمات را آموزش و پروش پیش ببرد که هنوز آموزش و پرورش وارد تعامل در این راستا نشده است.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ادامه داد: تولید محتوا در فضای مجازی اصول خود را دارد و اینکه چه میزان محتوا تولید شود، بسیار مهم است و متاسفانه برخی افراد در این حوزه به دنبال گرفتن پروژه هستند تا تولید محتوا. مساله مهم دیگر در این حوزه، تنوع در تولیدکنندگان محتوا است زیرا تنوع کتب آموزشی یعنی احترام به حق انتخاب دانش آموز، والدین و ایجاد فضای رقابت.
ناظمی با بیان اینکه اجازه داده نشده در این حوزه بازار ایجاد شود و بنابراین رقابت و کیفیت نیز وجود ندارد گفت: اصل سوم در این حوزه، بازی‌های مرتبط با کودکان است که خود به عنوان یک محتوا به شمار می‌رود اما مغفول مانده است.
این مقام مسئول در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: اصل مهم دیگر در این حوزه، تنوع در محتوای آموزشی است. یعنی به دانش آموزی که در سیستان و بلوچستان است باید محتوایی متناسب با زبان و فرهنگ او بدهیم و این احترام به فرهنگ در آموزش است.
مدیریت دسترسی کودکان به فضای مجازی
در این نشست، دکترعاطفه ذبیحی مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشکده حقوق خصوصی پژوهشگاه قوه قضائیه افزود: جایگاه ویژه و قدرت فضای مجازی در هدایت افکار عمومی به ویژه کودکان و نقش آن در ارتقای سطح سواد جامعه و از سوی دیگر آسیب‌هایی که این فضا می‌تواند به همراه داشته باشد، توجه ویژه به آن را لازم می‌سازد و در این حوزه، حمایت از حقوق کودکان که مدیران و شهروندان آینده کشور هستند باید به عنوان اولویت مورد توجه مسئولین امر قرار گیرد.
وی تأکید کرد: اگر تدابیر لازم در این حوزه اتخاذ نشود در آینده جامعه با مشکل مواجه خواهد شد بنابراین معتقدم باید روی حقوق کودکان حساسیت داشته باشیم. بر همین اساس، از یک سو باید در حوزه کودکان و نوجوانان فضای مجازی مدیریت شده را داشته باشیم و از سوی دیگر آموزش‌های لازم ارائه شود ضمن اینکه مدیریت بعد از پاکسازی
نیز نیاز است.
به گفته دکتر ذبیحی ایجاد محیط مدیریت شده فضای مجازی، ارتقای سطح سواد رسانه‌ای و مهارت‌افزایی کودکان و والدین در استفاده از فضای مجازی به جهت ایجاد امکان کنترل توسط والدین، قانونگذاری در این حوزه، و در نهایت مراقبت و حمایت‌های بعدی از آسیب‌دیدگان فضای مجازی چهار محور مهمی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه قوه قضائیه با بیان اینکه برخورد قضایی نیز در این حوزه باید مدنظر باشد افزود: مساله مهم دیگر در حوزه فضای مجازی کودکان، آموزش است و باید دید کودک در چه مواضعی در فضای مجازی در معرض آسیب و خطر قرار می‌گیرد. آنچه مسلم است، کودک نباید محتوای نامناسب دریافت کند زیرا زمینه ساز بزه و فساد می‌شود بنابراین مدیریت فضای مجازی و رده‌بندی دسترسی اطلاعات باید مدنظر باشد.
ذبیحی ادامه داد: کودکان در سنی قرار دارند که هویت‌شان در حال شکل‌گیری است و با توجه به اینکه کودک الگوپذیر است، امکان دارد مرتکب جرم در فضای مجازی شود. هر چند کودک مسئولیت کیفری ندارد ولی در آینده قطعاً زمینه‌ساز جرم است. از سوی دیگر، ممکن است در این فضا از کودک سوء استفاده شود و ابزار ارتکاب جرم قرار گیرد. نقض حریم خصوصی کودک توسط والدین و آشنایان از دیگر موضوعاتی است که در حمایت از حقوق کودک باید مورد توجه قرار گیرد.
این حقوقدان و مدیر گروه حقوق خانواده پژوهشگاه قوه قضائیه با بیان اینکه حمایت و صیانت از کودکان در فضای مجازی نیازمند قانون خاص است افزود: همچنین در این حوزه مسئولیت قانونی دولت و آموزش و پرورش باید مدنظر باشد.
سند صیانت کودکان در فضای مجازی نداریم
دکتر کمیل خجسته مدیرعامل موسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی تبیان نیز در این نشست با بیان اینکه موضوع کودک برای جامعه ایرانی از اهمیت و حساسیت بالایی برخوردار است گفت: ما قبل از ورود به محل کار، پدر و مادرهایی هستیم که مسئولیت‌هایی بر عهده داریم و بخشی از نیت ما این است که برای فرزندان‌مان اتفاقات خوب رقم بخورد.
وی با بر تأکید بر اینکه در این حوزه، نقشه تولید محتوا، فیلترینگ و مدیریت بسیار مهم است افزود: تغییر فناوری در دوره‌های مختلف، درک بشر را از اتفاقات روی زمین تغییر می‌دهد و همواره شکست‌هایی که در طول تاریخ خورده‌ایم، به دلیل نبود تکنولوژی بوده است.
خجسته اضافه کرد: امروز به مثابه یک فرصت به حوزه فضای مجازی نگاه می‌شود اما نباید این مساله را هم کتمان کرد تهدیدهایی در این حوزه وجود دارد که بایدمدنظر باشد.
وی با بیان اینکه سیستم مدرن آموزشی مدارس براساس «آیکیو» شکل گرفته است، گفت: عصر اطلاعات وقتی جدی شد با ایکیو رو به رو شدیم و نظام آموزشی به مرور تغییر کرد و زندگی دیجیتالی شکل گرفت.
مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان ادامه داد: از سال ۹۷ تا کنون با سندی مواجه شدیم که اقدامی در خصوص آن نشده است.
پیوست فرهنگی در رابطه با فضای مجازی
دکتر شهید شاطری پور رئیس پژوهشکده جزا و جرم شناسی پژوهشگاه قوه قضائیه نیز در نشست صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در فضای مجازی گفت: دغدغه کودک، یک مساله جهانی است و در این حوزه نیازمند مواجهه فعال و خردمندانه هستیم.
وی ادامه داد: توجه به بنیان‌های فکری و معرفتی در مواجه با کودکان بسیار موثر است؛ برخی افراد با ذوق تعریف می‌کنند که فرزند پنج ساله‌شان به راحتی از نرم‌افزارها استفاده می‌کنند و برخی نیز استفاده نکردن فرزندان‌شان از نرم‌افزارها را افتخار می‌دانند بنابراین هر دو قشر در این حوزه دغدغه‌مند هستند.
شاطری‌پور افزود: اسلام، بر تربیت نرم‌افزاری تاکید دارد که باید روی این امر متمرکز بود و تربیت نرم افزاری کودکان در خانواده‌ها مورد توجه قرار گیرد. وقتی الگوی ایرانی پیشرفت مدنظر است، در فضای اسلامی مجازی هم باید الگوی ایرانی فضای مجازی مدنظر باشد.
دکتر شاطری پور اضافه کرد: مواجهه فعال و خردمندانه به معنای این است که این سند باید سند صیانت از کودک و توانمند سازی آن باشد.
این حقوقدان با بیان اینکه به لحاظ محتوایی در فضای مجازی سهم کمی داریم اظهار داشت: نمی‌توانیم قوانین، مقررات و قواعد حاکم بر این فضای دارای معماری پیچیده را مشابه فضای واقعی در نظر بگیریم.
وی با بیان اینکه فضای مجازی یک فضای اقتدار شبکه‌ای است، گفت: متنوع سازی در پاسخ به رفتار‌های مجرمانه و حمایت از کودک بر اساس فضای مجازی و ویژگی‌های آن بایستی اتفاق افتد.
رئیس پژوهشکده حقوق جزا و جرم‌شناسی افزود: در فضای مجازی بحث مطلوبیت فرهنگی مطرح است و جریانی که می‌تواند محصولات فرهنگی متعدد ایجاد کند، قواعد و زمین بازی را هم تعیین خواهد کرد. در حال حاضر ۱۲ میلیارد شی مرتبط که تا سال ۲۰۲۵ میلادی به ۵۰ میلیارد شی خواهد رسید و نسل جدید وب‌های همزی شکل خواهد گرفت.
شاطری‌پور گفت: بحث مهم دیگر در این حوزه، تنوع در تولید محتواست که در این بحث نیازمند مدل بومی و پیوست فرهنگی در کنار سیاست جنایی هستیم.
درگیر بدیهیات است
روشندل نماینده سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر(ساترا) هم در این نشست گفت: معتقدیم باید در این حوزه، شبکه‌ی بازیگران و مداخلات وجود داشته باشد و اگر امروز ساترا ورود کرده به دلیل عدم رعایت برخی بدیهیات است.
وی ادامه داد: طرحی برای رسیدن به وضعیت ایده آل باید مدنظر باشد؛ اگر در این حوزه ورود شده به دلیل رشد و بلوغ است. اگر الزام مدیریت والدین مطرح می‌شود به دلیل نیاز در این حوزه است. اگر بخش خصوصی رشد کرده علتش آن نیست که از سوی نهادهای مختلف به آن پر و بال داده شده باشد.
روشندل همچنین با اشاره به سند صیانت از کودکان در فضای مجازی گفت: این سند چندین سال است در شورای عالی فضای مجازی درگیر بدیهیات است تا تصمیم واحد بگیرند.
مولف: روابط عمومی و امور بین‌الملل پژوهشگاه قوه قضائیه
منبع : اطلاعات
اعلام نرخ دیه 1400 به صورت کل و جزء شکایت از پزشک متخلف چگونه است ؟
