×

رای شماره 1305 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

رای شماره 1305 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

رأی شماره۱۳۰۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع رعایت حداقل فاصله به شعاع (۱۰۰۰متر) تا آموزشگاه هم نوع به عنوان شرط صدور مجوز آموزشگاه رانندگی مغایر قانون است

رای-شماره-1305-هیات-عمومی-دیوان-عدالت-اداری وکیل 

رأی شماره۱۳۰۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: رعایت حداقل فاصله به شعاع )۱۰۰۰متر( تا آموزشگاه هم نوع به عنوان شرط صدور مجوز آموزشگاه رانندگی مغایر قانون است

۱۰/۶/۱۴۰۰ ۹۹۰۱۲۲۲شماره

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسالمی ایران

یک نسـخه از رأی هیأت عمومی دیوان عـدالت اداری به شماره دادنـامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۳۰۵ مورخ ۱۴۰۰/۴/۱ با موضوع: »رعایت حداقل فاصله به شعاع )۱۰۰۰متر( تا آموزشگاه هم نوع به عنوان شرط صدور مجوز آموزشگاه رانندگی مغایر قانون است.« جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

پمدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدهللا اسمعیلیفرد

تاریخ دادنامه : ۱۴۰۰/۵/۵ شماره دادنامه: ۱۳۰۵ شماره پرونده : ۹۹۰۱۲۲۲

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای امیرعباس زاده حصار به وکالت از خانم فاطمه شمس جاوی

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ۳ـ ۶ از شق )الف( ماده ۳ آییننامه اجرایی آموزشگاههای رانندگی موضوع تصویبنامه شماره ۲۹۷۹۷/ت۵۲۷۹۲هـ ـ ۱۳۹۷/۳/۹ هیأت وزیران

گردش کار : آقای امیرعباس زاده حصار به وکالت از شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ۳ـ ۶ از شق )الف( ماده ۳ آییننامه اجرایی آموزشگاههای رانندگی موضوع تصویبنامه شماره ۲۹۷۹۷/ت۵۲۷۹۲هـ ـ ۱۳۹۷/۳/۹ هیأت وزیران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعالم کرده است که:

" همان طور که قضات دیوان مسبوق و مستحضر میباشند تعیین »حریم صنفی« برای افراد و یا واحدهای صنفی، موضوعی بوده که در »قانون نظام صنفی« در ادوار مختلف همواره مورد توجه قانونگذار بوده است یعنی امری بوده که از سال ۱۳۵۰ تا سال ۱۳۸۲ که آخرین »قانون نظام صنفی« از فرایند تصویب گذشته است. مطمح نظر قانونگذار بوده و به مناسبتهای مختلف مقررات مربوط به آن در متون قانونی گنجانده شده و نسبت بدان تصریح شده است. معذلک گفتنی است که رویکرد قانونگذار از سال ۱۳۹۲ به بعد راجع به این امر به کلی دچار دگرگونی شده و هر آنچه را که سابقًا در این خصوص و در مقررات پیشین وضع کرده بود، در اصالحات سال ۱۳۹۲ ،حذف و یا اصالح نموده است. شاهد مدعا آن که قانونگذار به موجب بند )ل( ماده ۳۷ و همچنین بند )الف( ماده ۵۵ قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۸۲ ،در خصوص شرح و تبیین وظایف و اختیارات »مجامع امور صنفی« و »هیأت عالی نظارت« راجع به امر »تعیین حدود صنفی« نیز تعیین تکلیف نموده بود. لیکن به موجب آخرین اصالحات انجام شده در قانون مرقوم، بندهای قانونی یاد شده در رابطه با موضوع مذکور )حدود صنفی( به کلی حذف و از متن مقررات قانونی مزبور محو شده است و در واقع قضیه را در خصوص مورد به سکوت برگزار نموده است، سکوتی که »در مقام بیان« بوده و گویای تغییر موضع قانونگذار در باب رعایت فاصله صنفی میباشد و نشان از آن دارد که مقنن از موضع پیشین خود صرفنظر داشته و در راستای اشتغالزایی هر چه بیشتر و در امتداد اعمال مودای ماده ۷ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی دایر بر محدودیت زدایی و تسهیل در اخذ مجوزهای فعالیت و تأسیس واحدهای صنفی، گام بلندی برداشته و دست به اقدامات قابل توجهی زده است تا موانع دست و پاگیر و بیمورد را حذف نموده و تشریفات زاید را از میان بردارد کما اینکه در خصوص بحث آموزشگاههای رانندگی با عنایت تبلیغات وسیع در فضای مجازی و ایضًا با در نظر داشتن اینکه امروزه اغلب هنرجویان و مشتریان آموزشگاه منتخب خود را از راه دور و حتی با هماهنگی و ثبتنام الکترونیکی و مجازی به منظور دریافت خدمات رزرو مینمایند. دیگر فلسفه وجودی رعایت فاصله جغرافیایی واحدهای صنفی از یکدیگر از بین رفته و به تعبیر حقوقی شأن نزول آن مرتفع گردیده است چرا که ارباب رجوع حتی پیش از مراجعه حضوری به محل جغرافیایی آموزشگاه ثبتنام خود را در آن مؤسسه انجام داده و دقیقًا میداند که میخواهد به کدام آموزشگاه و در کدام محل مراجعه و خدمات یادگیری مهارت رانندگی را دریافت کند.

بناء علیهذا کام ًال آشکار است که قانونگذار با عدول و انصراف از مقررات قانونی پیش گفته در صدد آن بوده تا رویکرد خود را نسبت به نفی موضوع »تعیین حدود صنفی« ابراز و اظهار بدارد و به مبادی و مراجع صدور مجوزهای فعالیت صنفی، چنین دستور بدهد که دیگر ضرورتی برای بقای مقررات راجع به محدودیت جغرافیایی ملحوظ نبوده و ترتیباتی تحت عنوان »حریم صنفی«، »حدود صنفی« و »فاصله جغرافیایی صنفی« به واقع امری بیفایده و بالوجه بوده و با منویات و اهداف امروزین قانونگذار ضدیت دارد. با این وجود و علیرغم دیدگاه اخیر قانونگذار نسبت به موضوع مانحنفیه، هیأت وزیران، به داللت متن مصوبه معترضعنه مبادرت به وضع مقررهای داشته که نه تنها خارج از حدود اختیارات و به دور از شأن مصوبات دولتی بوده بلکه عالوه بر آن با روح قانون و رویکرد قانونگذار نیز مغایرت دارد چه او ًال: ایجاد ممنوعیت و یا محدودیتهای مربوط به آزادی صنفی و شغلی افراد صرفًا در حوزه صالحیت قانونگذار است و هیأت وزیران هیچ اقتداری نسبت به بدان ندارد )اصل ۲۲ قانون اساسی( توضیح آن که متن این مصوبه به وضوح، اقدام به »سلب حق« از شهروندان نموده و ناگفته پیداست که سلب امتیازات مدنی و اجتماعی از افراد جامعه منحصرًا بایستی با تجویز قانون صورت پذیرد و البته شایان توجه است که مصوبات دولتی، اساسًا چنین پتانسیل و خاصیتی ندارد. ثانیًا: مفاد مصوبات دولتی نبایستی برخالف »متن« و یا حتی »روح« قانون باشد. در غیراین صورت محکوم به بطالن است )اصول ۱۳۸ و ۱۷۰ قانون اساسی( حال آن که متن مصوبه دولتی مارالذکر اساسًا برخالف آخرین خواست و اراده قانونگذار بوده و لذا شایسته است که بطالن آن اعالم و اعالن گردد.
اضافه مینماید از آنجا که متن مصوبه معترضعنه در خصوص مورد ناقض حقوق صنفی فعاالن و دارندگان حقوق مکتسبه بوده و محتمل است که ضرر و زیان جبران ناپذیری از محل اعمال و اجرای آن به بار آید لذا از آن هیأت تقاضا دارد تا بدوًا نسبت به صدور دستور موقت دایر منع اجرای آن مقرره تا زمان تعیین تکلیف نهایی و متعاقبًا نسبت به ابطال آن ترتیب اثر مقتضی عنایت فرمایند. "

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

" آییننامه اجرایی آموزشگاههای رانندگی )تصویبنامه شماره ۲۹۷۹۷/ت۵۲۷۹۲هـ ـ ۱۳۹۷/۳/۹ هیأت وزیران

ماده۳ـ آموزشگاه باید برای انجام آموزش مربوط، دارای شرایط و تجهیزات زیر میباشد:

الف ـ شرایط عمومی:

۳ـ ۶ ـ رعایت حداقل فاصله به شعاع )۱۰۰۰ متر( تا آموزشگاه هم نوع. "

علیرغم ارسال و ابالغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ پاسخی واصل نشده است.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۵/۵ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

او ًال: بند »ل« ماده )۳۰ ،)بند »ل« ماده )۳۷ )و بند »الف« ماده )۵۵ )قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۸۲/۱۲/۲۴ که براساس آنها تعیین حدود صنفی و تعدادهای واحدهای صنفی مورد نیاز در هر منطقه مورد اشاره قرار گرفته بود، در اصالحیه قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۹۲/۶/۱۲ با هدف ایجاد بستر رقابت در بازار و تسهیل در فضای کسب و کار و صدور مجوزها حذف شده است. ثانیًا: دستورالعمل چگونگی برقراری حدود صنفی مصوب ۱۳۸۷/۴/۲۵ هیأت عالی نظارت به موجب حکم مقرر در ماده ۹۶ قانون اخیرالذکر ملغیاالثر شده و کّلیه مقررات ناظر بر حدود صنفی جاری در کشور که به اعتبار دستورالعمل مذکور برقرار شده، در حال حاضر فاقد اثر قانونی هستند. ثالثًا: به موجب تعریف »کسب و کار« مندرج در بند »ث« ماده )۱ )قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب سال ۱۳۹۰، تأسیس آموزشگاههای رانندگی از مصادیق کسب و کارها به شمار آمده و برمبنای ماده )۷ )قانون اجـرای سیاستهای کّلی اصل چهل و چهارم قـانون اساسی اصالحی مصوب ۱۳۹۹/۱۱/۱۵ مراجع صدور مجوزهای کسب و کار مو ّظفند شرایط و فرآیند صدور مجوزهای کسب و کار را تا حد امکان تسهیل نموده و صادرکنندگان مجوز کسب و کار اجازه ندارند به دلیل اشباع بودن بازار از پذیرش تقاضا یا صدور مجوز کسب و کار امتناع کنند که آرای صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامههای ۸۰۷ـ ۱۳۹۵/۱۰/۱۴، ۲۰۴۹ـ ۲۰۴۷ مورخ ۱۳۹۷/۱۱/۲۳ و ۱۰۵۲ـ ۱۳۹۸/۶/۵ نیز داللت بر همین معنا دارد. بنا به مراتب فوق، بند ۳ـ ۶ از شق »الف« ماده )۳) آییننامه اجرایی آموزشگاههای رانندگی )موضوع تصویبنامه شماره ۲۹۷۹۷/ت۵۲۷۹۲هـ ـ ۱۳۹۷/۳/۹ هیأت وزیران( که براساس آن رعایت حداقل فاصله به شعاع )۱۰۰۰ متر( تا آموزشگاه هم نوع به عنوان یکی از شرایط آموزشگاههای مذکور تعیین شده، خالف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

منبع : روزنامه رسمی

    

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.