نحوه انجام تامین دلیل توسط مستاجر
در صورتی که قرارداد اجاره تمدید نشود و مالک به هر علتی از گرفتن کلید ملک امتناع کند، مستاجر باید در ابتدا اظهارنامهای به موجر برای اعلام آمادگی تخلیه ملک بدهد و سپس از طریق شورای حل اختلاف، اقدام به انجام «تامین دلیل» کند
در صورتی که قرارداد اجاره تمدید نشود و مالک به هر علتی از گرفتن کلید ملک امتناع کند، مستاجر باید در ابتدا اظهارنامهای به موجر برای اعلام آمادگی تخلیه ملک بدهد و سپس از طریق شورای حل اختلاف، اقدام به انجام «تامین دلیل» کند.
گاهی اوقات با پایان یافتن مدت قرارداد اجاره، مستاجر خواهان تخلیه ملک و تحویل کلید به مالک است، اما مالک بنا به هر علتی، مانند زمانی که به دلیل نداشتن توانایی مالی نمیتواند مبلغ ودیعه مستاجر را به او پس دهد، از تحویل کلید ملک امتناع میکند. در این شرایط، به دلیل آنکه بعد از پایان یافتن مدت زمان اجاره، ملک همچنان در تصرف مستاجر است، بنابراین او در مورد عین مستاجره (ملک استیجاری) مسئول تلقی میشود و در نتیجه برای رهایی از این مسئولیت و عواقب ناشی از آن، مستاجر باید بهطور قانونی اقداماتی انجام دهد. در موردی که قرارداد اجاره تمام شده باشد، اما ملک همچنان در تصرف مستاجر باشد، موجر و مستاجر میتوانند قرارداد اجاره را برای مدتی دیگر تمدید کنند. اما در صورت عدم تمدید اجاره، اگر ادامه سکونت مستاجر در ملک، با رضایت موجر باشد، مستاجر موظف است مبلغی را تحت عنوان «اجرتالمثل» بابت استفادهای که از ملک میکند، به موجر پرداخت کند که این مبلغ بر حسب عرف و مکان مورد اجاره تعیین میشود. در این شرایط معمولا رویه به این صورت است که مستاجر همان مبلغ اجارهبها را پرداخت کند. در شرایطی که مستاجر بدون رضایت مالک، بعد از پایان مدت اجاره، همچنان در ملک سکونت داشته باشد، غاصب تلقی میشود و ضامن هرگونه نقص یا عیبی است که در مورد عین مستاجره بهوجود میآید. بنابراین برای جلوگیری از بروز مشکلات متعدد، توصیه میشود که مستاجر بعد از پایان مدت اجاره، در مورد قرارداد اجاره با مالک، تعیین تکلیف کند. در صورتی که قرارداد اجاره تمدید نشود و مالک بنا به هر علتی از گرفتن کلید ملک امتناع ورزد، مستاجر باید در ابتدا اظهارنامهای به موجر در جهت اعلام آمادگی تخلیه ملک بدهد و سپس از طریق شورای حل اختلاف اقدام به انجام «تامین دلیل» کند. در این ارتباط، ماده ١٣ قانون روابط موجر و مستاجر تعیین تکلیف کرده است. مطابق با این ماده، «هرگاه مستاجر به علت انقضای مدت اجاره یا در مواردی که به تقاضای او حکم فسخ اجاره صادر شده، مورد اجاره را تخلیه و موجر از تحویل گرفتن آن امتناع کند، مستاجر مکلف است بهوسیله اظهارنامه از موجر یا نماینده قانونی او تقاضا کند که برای تحویل مورد اجاره حاضر شود. در صورتی که موجر ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه حاضر نشود، مستاجر باید به دادگاه محل وقوع ملک مراجعه و تخلیه کامل مورد اجاره را تامین دلیل کند و کلید آن را به دفتر دادگاه تسلیم کند. از این تاریخ رابطه استیجاری قطع میشود و دفتر دادگاه ظرف ۲۴ ساعت به موجر یا نماینده قانونی او اخطار میکند که برای تحویل گرفتن مورد اجاره و دریافت کلید حاضر شود و تا زمانی که مستاجر به ترتیب فوق عمل نکرده باشد تعهدات او به موجب مقررات این قانون و شرایط اجارهنامه برقرار است.» تامین دلیل نیز به معنای ثبت و ضبط وقایع رخداده، توسط دادگاه بوده و فرد ممکن است بهمنظور حفظ اسناد و مدارک و هر امری که میتواند بعداً بهعنوان دلیل در دادگاه مورد استناد واقع شود، درخواست تامین دلیل کند.
منبع : روزنامه حمایت
رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره معافیت ایثارگران از آزمون تبدیل وضعیت استخدامی ضرورت رسیدگی به دعاوی پیچیده تجاری در دادگاه های ویژه تخصصی