رای شماره 473 هبات عمومی دیوان عدالت اداری
رأی شماره ۴۷۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع اطالق ماده ۲۵ تعرفه و عوارض بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰ شهرداری قم نسبت به مواردی که شهرداری در ازای تکالیف به پاسخگویی به استعالمات صورت گرفته عالوه بر هزینه کارشناسی و خدمات بازدید در استعالم، به اخذ وجه از شهروندان اقدام میکند، از تاریخ تصویب ابطال شد
رأی شماره ۴۷۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: اطالق ماده ۲۵ تعرفه و عوارض بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰ شهرداری قم نسبت به مواردی که شهرداری در ازای تکالیف به پاسخگویی به استعالمات صورت گرفته عالوه بر هزینه کارشناسی و خدمات بازدید در استعالم، به اخذ وجه از شهروندان اقدام میکند، از تاریخ تصویب ابطال شد
۸/۴/۱۴۰۱ ۰۰۰۳۳۱۱شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسالمی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۴۷۳ مورخ ۱۴۰۱/۳/۱۷ با موضوع: »اطالق ماده ۲۵ تعرفه و عوارض بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰ شهرداری قم نسبت به مواردی که شهرداری در ازای تکالیف به پاسخگویی به استعالمات صورت گرفته عالوه بر هزینه کارشناسی و خدمات بازدید در استعالم، به اخذ وجه از شهروندان اقدام میکند، از تاریخ تصویب ابطال شد.« جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدهللا اسمعیلیفرد
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۱/۳/۱۷ شماره دادنامه: ۴۷۳ شماره پرونده: ۰۰۰۳۳۱۱
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال اطالق ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شورای اسالمی شهر قم
گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی واحد ابطال اطالق ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شورای اسالمی شهر قم را خواستار شدهاند و در جهت تبیین خواسته اعالم کردهاند که:
"هرچند بر اساس بند ۶ رأی شماره ۱۸۹۴ الی ۱۸۹۶ ـ ۱۳۹۷/۱۰/۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، تعیین عوارض برای ارائه خدمات کارشناسی و بازدید در استعالم، مغایر با قانون وخارج از حدود اختیار تشخیص داده نشده و ابطال نشده است، لیکن اخذ پاسخ به استعالم از آثار کارشناسی است و شهرداری در رابطه با پاسخ به استعالمات مطروحه و مشخصًا استعالمات صورت گرفته در خصوص اراضی و امالک موظف به پاسخگویی است و نمیتواند در ازای انجام تکلیف فوق اقدام به اخذ وجه از شهروندان نماید و وضع عوارض به طور عموم برای هر نوع استعالم مثل استعالم ادارات و غیر آن، خارج از حدود اختیارات شـورای اسالمی شهر است و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره ۲۶۵ ـ ۱۳۹۹/۲/۱۶ این هیأت وضع عوارض را به طور عموم برای هر نوع استعالم خارج ازحدود اختیار تشخیص و ابطال کرده است. لذا با توجه به توضیحات مذکور و بر اساس بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص، ابطال اطالق ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم مصوب شورای اسالمی شهر قم نسبت به مواردی که شهرداری در ازای تکلیف به پاسخ گویی به استعالمات صورت گرفته، عالوه بر هزینه کارشناسی و خدمات بازدید در استعالم اقدام به اخذ وجه از شهروندان مینماید را از تاریخ تصویب درخواست مینماییم ."
متن تعرفههای مورد شکایت به شرح زیر است:
الف ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۴ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده ۲۵ ـ حق کارشناسی و فروش نقشه:
٭ ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۶۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۲۰۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۲۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۲۰۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۲۰۰/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۵۰۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۲۰۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۳۵۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، گزارش کارشناس به مدت یک ماه اعتبار دارد.
"ب ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۵ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده ۲۵ـ حق کارشناسی و فروش نقشه:
٭ ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۸۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۵۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۲۵۰/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۶۰۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۳۰۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۴۵۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد."
ج ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۶ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده۲۵ـ هزینه کارشناسی جهت بازدید:
٭ ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۸۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۵۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۲۵۰/۰۰۰ ریال ادارات دولتی ۶۰۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۳۰۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۴۵۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد."
د ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۷ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده۲۵ـ هزینه کارشناسی جهت بازدید:
٭ ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۸۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۵۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۰۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۲۵۰/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۶۰۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۳۰۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۴۵۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد.
"هـ ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۸ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده ۲۵ـ هزینه کارشناسی جهت بازدید:
٭ بند۱ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۱۰۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۶۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۸۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۶۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۳۰۰/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۷۲۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۳۶۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۵۴۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد.
بند۲ـ در اجرای تبصره ذیل ماده ۷۴ قانون شهرداریها، انجام مراحل اداری، رسیدگی، تهیه و ارسال مدارک الزم، هزینههایی برای شهرداری ایجاد مینماید که به منظور تأمین آن، در زمان صدور پاسخ به دفاتر اسناد رسمی، به شرح ذیل بهای خدمات اخذ میگردد:
۱ـ امالک ویالیی، صنعتی، اداری و سایر کاربریها )غیر از تجاری( تا ۱۵۰ مترمربع عرصه ۲/۵۰۰/۰۰۰ ریال و باالی ۱۵۰
مترمربع ۴/۰۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
۲ـ آپارتمانهای مسکونی تا یکصد مترمربع ۲/۵۰۰/۰۰۰ ریال و باالی یکصد مترمربع ۴/۰۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات
۳ـ مجتمعهای تجاری به ازای هر واحد ۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
۴ـ اراضی تا ۵۰۰ مترمربع ۱/۵۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات
۵ ـ اراضی از ۵۰۱ مترمربع به باال ۳/۰۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات
تذکر: با توجه به اینکه در برآورد بهای خدمات مندرج در بند ۲ ،بهای خدمات بند ۱ لحاظ شده است، لذا از مشمولین پرداخت بند ۲،بهای خدمات بند ۱ وصول نمیگردد."
و ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۳۹۹ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده ۲۵ـ هزینه کارشناسی جهت بازدید:
بند۱ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۱۰۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۶۰/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۱۸۰/۰۰۰ ریال )حداقل ۳۶۰/۰۰۰ ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۳۰۰/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۷۲۰/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۳۶۰/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۵۴۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد.
بند۲ـ در اجرای تبصره ذیل ماده ۷۴ قانون شهرداریها، انجام مراحل اداری، رسیدگی، تهیه و ارسال مدارک الزم، هزینههایی برای شهرداری ایجاد مینماید که به منظور تأمین آن، در زمان صدور پاسخ به دفاتر اسناد رسمی، به شرح ذیل بهای خدمات اخذ میگردد:
۱ـ امالک ویالیی، صنعتی، اداری و سایر کاربریها )غیر از تجاری( تا۱۵۰ مترمربع عرصه ۲/۵۰۰/۰۰۰ ریال و باالی ۱۵۰
مترمربع ۴/۰۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات."
ز ـ ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سال ۱۴۰۰ شورای اسالمی شهر قم:
"ماده ۲۵ـ هزینه کارشناسی جهت بازدید:
بند۱ـ پاسخ استعالمات و صدور تمدید پروانه ساختمان و امالکی که به صورت زمین باشد و صدور عدم خالف، پایانکار:
آپارتمانهای مسکونی، به ازای هر واحد ۱۳۵/۰۰۰ ریال )حداقل ۴۸۶/۰۰۰ ریال(
مجتمعهای تجاری، به ازای هر واحد ۲۴۳/۰۰۰ ریال )حداقل ۴۸۶/۰۰۰ریال(
امالک تجاری تک واحدی ۴۰۵/۰۰۰ ریال
ادارات دولتی ۹۷۲/۰۰۰ ریال
امالک ویالیی، صنعتی و ... تا ۵۰۰ مترمربع )عرصه یا اعیان( ۴۸۶/۰۰۰ ریال از ۵۰۱ مترمربع به باال )عرصه یا اعیان( ۷۲۹/۰۰۰ ریال
٭ ـ در صورتی که موضوع درخواست، فقط تعیین َبر و کف باشد، مشمول هزینه خدمات فوق حسب مورد میباشد.
٭ ـ از تاریخ صدور گواهی، تا یک ماه مشمول بهای خدمات کارشناسی نمیگردد؛ پس از آن جهت کارشناسی مجدد قابل دریافت میباشد.
بند۲ـ در اجرای تبصره ذیل ماده ۷۴ قانون شهرداریها، انجام مراحل اداری، رسیدگی، تهیه و ارسال مدارک الزم، هزینههایی برای شهرداری ایجاد مینماید که به منظور تأمین آن، در زمان صدور پاسخ به دفاتر اسناد رسمی، به شرح ذیل بهای خدمات اخذ میگردد:
۱ـ امالک ویالیی، صنعتی، اداری و سایر کاربریها )غیر از تجاری( تا ۱۵۰ مترمربع عرصه ۳/۳۷۵/۰۰۰ ریال و باالی ۱۵۰مترمربع ۵/۴۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
۲ ـ آپارتمانهای مسکونی تا یکصد مترمربع ۳/۳۷۵/۰۰۰ ریال و باالی یکصد مترمربع ۵/۴۰۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
۳ـ مجتمعهای تجاری به ازای هر واحد ۶/۷۵۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
۴ـ اراضی تا ۵۰۰ مترمربع ۲/۰۲۵/۰۰۰ ریال بهای خدمات
۵ ـ اراضی از ۵۰۱ مترمربع به باال ۴/۰۵۰/۰۰۰ ریال بهای خدمات.
تذکر: با توجه به اینکه در برآورد بهای خدمات مندرج در بند ۲ ،بهای خدمات بند ۱ لحاظ شده است، لذا از مشمولین پرداخت بند ۲،بهای خدمات بند ۱ وصول نمیگردد. "
علیرغم ابالغ دادخواست و ضمائم آن به شورای اسالمی شهر قم تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پاسخی از طرف آن شورا واصل نشده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۱/۳/۱۷ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضورمعاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری براساس رأی شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۲۶۵ ـ ۱۳۹۹/۲/۱۶ اعالم کرده است که:
»وضع عوارض به طور عموم برای هر نوع استعالم مثل استعالم ادارات و غیر آن، خارج از حدود اختیارات شورای اسالمی شهر است«و با عنایت به اینکه اخذ هرگونه عوارض میبایست در قبال ارائه خدمات باشد و شهرداریها مکّلف به ارائه پاسخ به استعالمات ادارات وارگانها هستند، بنابراین اطالق ماده ۲۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰ شهرداری قم نسبت به مواردی که شهرداری در ازای تکلیف به پاسخگویی به استعالمات صورت گرفته عالوه بر هزینه کارشناسی و خدمات بازدید در استعالم، به اخذوجه از شهروندان اقدام میکند، خالف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیالت وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین
منبع : روزنامه رسمی
رای وحدت رویه شماره 610 الی 612 مورخ 1401-04-07 هیات عمومی دیوان عدالت اداری اعلام جزییات برگزاری آزمون وکالت ۱۴۰۰ - فهرست شهرهای محل برگزاری
