باند های مافیایی از مجازات در امان بوده اند
سالیان سال است که بحث مواد مخدر نقل محافل است طی این سالها هرچه بیشتر به این معضل پرداخته شده در عمل کمتر نتیجهای حاصل شده است همچنان شاهد افزایش گرایش جوانان به این مواد هستیم موادی که محصولش فرو پاشی بنیان بسیاری از خانوادهها است وجوانان کشور به جای پویایی و آبادی مملکت خویش به استفاده هرچه بیشتر ازاین مواد مشغولند اما چرا تقاضا برای مصرف این مواد آنقدر بالاست؟ چرا این معضل روزبهروز بیشتر جامعه را تخریب میکند؟ متولی مبارزه با این نقض کننده حقوق افراد جامعه کیست؟ و قوانین در این رابطه چه میگویند؟
سالیان سال است که بحث مواد مخدر نقل محافل است. طی این سالها هرچه بیشتر به این معضل پرداخته شده در عمل کمتر نتیجهای حاصل شده است. همچنان شاهد افزایش گرایش جوانان به این مواد هستیم . موادی که محصولش فرو پاشی بنیان بسیاری از خانوادهها است وجوانان کشور به جای پویایی و آبادی مملکت خویش به استفاده هرچه بیشتر ازاین مواد مشغولند .اما چرا تقاضا برای مصرف این مواد آنقدر بالاست؟ چرا این معضل روزبهروز بیشتر جامعه را تخریب میکند؟ متولی مبارزه با این نقض کننده حقوق افراد جامعه کیست؟ و قوانین در این رابطه چه میگویند؟
«قانون» برای پاسخگویی به این سوالات گفتوگویی با عبدالصمد خرمشاهی وکیل پایه یک دادگستری انجام داده که از نظرتان میگذرد.
تدوین اولین قانون ممنوعیت موادمخدر 100 سال پیش
خرمشاهی در مورد تاریخچه مواد مخدر گفت: با یک نگاه به اسناد و مدارک تاریخی متوجه میشویم که در سالهای بسیار دور مصرف مواد مخدر و مواد محرک به عنوان شفابخش، مسکن یا شادیآور میان مردم رواج داشته و به روایتی بشر نزدیک به 5000 سال است که تریاک را میشناسد و مشغول به کشت خشخاش بوده است.
این وکیل با اشاره به تاریخچه تقنینی در رابطه با مواد مخدر خاطر نشان کرد: نزدیک به 100 سال پیش اولین قانون رسمیقانون ممنوعیت مواد مخدر و تحدید تریاک و ممنوعیت مصرف شیره وضع شد. مجدداً در سال 1301 قانون منع واردات مواد مخدر تصویب شد. در سال 1307 دولت انحصار کشت را در اختیار گرفت و در سال 1334 قانون منع کشت خشخاش تصویب شد. بعد از وضع این قانون، واردات تریاک اضافه شد. به تدریج میبینیم که در طی سالها باوجود قوانین متعددی که در این مورد وضع شده (به لحاظ اینکه در گذشته نیز استعمال تریاک رایج شده بود و بخش عظیمیاز مردم کشورمان درگیر این قضیه بودند) قوانین وضع شده عملا کارساز نبود.
اعدام قاچاقچیان در برخوردی انقلابی
این حقوقدان اضافه کرد: در اوایل انقلاب برخوردهای انقلابی در رابطه با مواد مخدر صورت گرفت و در همین زمینه بسیاری از قاچاقچیان اعدام شدند. در سال 1359 شورای انقلاب مقرراتی برای تشدید مجازات قاچاقچیان وضع کرد. تا اینکه در سال 1376 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تصویب شد و به تدریج این قانون باز هم اصلاح شد و آخرین اصلاحیه را مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 89 تصویب کرد که این قانون دارای 42 ماده و 25 تبصره است و طی آن مقررات و ضوابطی، برای جلوگیری از اشاعه مواد مخدر در کشور وضع شده است.
پیشگیری از اعتیاد
خرمشاهی درمورد تشکیل ستاد مبارزه با مواد مخدر توضیح داد: به منظور پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با قاچاق مواد مخدر ستاد مبارزه با قاچاق مواد مخدر تشکیل شد. اهداف این ستاد، پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با مواد مخدر از هرگونه، اعم از خرید و فروش، تولید و توزیع و استعمال آنها، تبلیغ علیه موادمخدر به همراه آموزش عمومیو برنامههای پیشگیری بود. اعضای این ستاد براساس آئیننامه مربوطه متشکل از رئیسجمهور به عنوان رئیس ستاد، دادستان کل کشور، وزیر کشور، وزیر اطلاعات، فرمانده نیروی انتظامی، رئیس دادگاه انقلاب اسلامیو تعدادی دیگر از مسئولان بود. از جمله وظایف این ستاد که در آئیننامه مربوطه نیز آمده است مقابله با ورود مواد مخدر، مقابله با عرضه، و رواج امور فرهنگی، و آموزش افراد و سایر موارد است. در قانون برای افرادی که مواد مخدرتولید، نگهداری یا خرید و فروش میکنند مجازاتهایی وضع شده که براساس ماده 5 همین قانون اگر فردی بیش از 5 کیلو تریاک خرید ، نگهداری یا اختفا کند ( و موادی که در ماده 4 همین قانون آمده است) به اعدام محکوم و اموال طرف ضبط خواهد شد.
تشدید مجازات مشکلی را حل نخواهد کرد
خرمشاهی ادامه داد: از منظر قانونگذاری و به لحاظ میزان مجازاتهای درنظر گرفته شده، مجازاتهای فعلی مجازاتهای سبکی نیستند. حتی در مورد هروئین، کوکائین، مرفین و دیگر مشتقات شیمیایی براساس بند 6 ماده 8 همین قانون اگر بیش از 30 گرم باشد مجازات اعدام به همراه خواهد داشت (البته تحت شرایطی این مجازات به حبس ابد تبدیل میشود). متأسفانه بارها و بارها گفته شده و تجربه نشان داده، مادامیکه زمینه مصرف مواد مخدر فراهم است و مادامیکه متقاضی مصرف به وفور یافت میشود عرضه هم زیاد خواهد بود. اعمال قوانین شدید به خودی خود هیچ معضلی را حل نکرده و حل نخواهد کرد. بخش عظیمیاز زندانها اختصاص به این افراد که درگیر موادمخدر هستند، دارد. از سوی دیگر در کنار این مجازات شدید چه اقداماتی صورت گرفته است؟ چرا هنوز میل و رغبت برای استفاده از این مواد زیاد است؟ و چرا با وجود قوانین خوب در این زمینه هنوز موفق نشدیم با این معضل برخورد اصولی وجدی کنیم؟ سیاستی که ستاد مبارزه با مواد مخدر در پیش گرفته واقعا چقدر توانسته این معضل را برطرف کند؟
مواد مخدر معضلی جهانی
خرمشاهی تریاک را معضل جهانی دانست و ادامه داد: به همین دلیل مقررات و عهدنامههایی نیز تصویب شده است اما در رابطه با کشور ما احساس میشود که معضل هنوز جدی گرفته نشده است. البته در این مورد چند نکته قابل استنباط است ما قبول داریم صرف اعمال مجازات در این زمینه راهگشا نخواهد بود. چند سال پیش شاهد بودیم که در استانهای جنوبی کشور تعدادی از قاچاقچیان دستگیر شده بودند. این افراد اعتقاد داشتند که ما برای کسب درآمد و روزی خانواده این کار را انجام میدهیم اصلاً قبول نداشتند که کارشان جرم است و استناد به آیات قرآن کریم میکردندکه هرکس برای کسب روزی از خانه بیرون بیاید و در این راه کشته شود شهید محسوب میشود!
بیکاری عامل رشد قاچاق مواد مخدر
این وکیل ادامه داد: با نگاهی به صنعت کشاورزی متوجه میشویم که این صنعت در این استانها چندان رونقی نداشت و کارخانجات صنعتی شروع به کار نکرده بودند پس این افراد چگونه باید امرار معاش میکردند؟ (البته هنوز هم مشکلاتی در این زمینه هست) ما در زمینه اشتغال به کار هنوز مشکلات اساسی داریم و بخشی از نیروی کار ما در مرز کشور افغانستان (مبادی ورود مواد مخدر) بیکار است. در این مرزها بیکاری بیداد میکند و در باور افراد این منطقه نمیگنجد که کاری که انجام میدهند اشتباه است و عنوان میکنند به دلیل عدم رونق صنعت، کشاورزی و برای کسب درآمد دست به این کار میزنند. حال باید دید در جهت کسب درآمد و اشتغالزایی آیا کارهای زیربنایی صورت گرفته است؟ آیا صنعت کشاورزی که صنعت بومیاین مناطق است رونق دارد یا خیر؟که متأسفانه پاسخ منفی است.
حاکمیت در رابطه با مواد مخدر باید قاطعانه با این مسئله برخورد کند
این حقوقدان در رابطه با اهداف ستاد مبارزه با موادمخدرتاکید کرد: یکی از اهداف این ستاد رسیدگی به امور فرهنگی است ولی متاسفانه این ستاد در این زمینه خیلی موفق عمل نکرده است. البته تمامیمسئولیت را نباید بر دوش این ستاد نهاد بلکه عزم جدی در این زمینه میطلبد. حاکمیت باید قاطعانه با این مسئله برخورد کند. همانطور که در بالا ذکر شد یکی از راهکارهای مبارزه با این معضل پرداختن به امور فرهنگی و آموزشهای لازم به خانوادهها در این زمینه است. پس باید تفریحات سالم در کشور ایجاد شود کتابخانهها، ورزشگاهها و مراکز تفریحی توسعه بسیاری باید پیدا کنند تا جوانان تفریحات بیشتری داشته باشند.
آمار بالای استفاده از قلیان خیلی تکاندهنده است
خرمشاهی استفاده از قلیان را زمینه ساز ابتلا به مواد مخدر دانست و افزود: موردی که این روزها خیلی عجیب به نظر میرسد استفاده روزافزون قلیان است. متاسفانه اولین تفریح جوانان قلیان است. بارها توسط مقامات مختلف استفاده از قلیان منع شده و مصوبات بسیاری نیز تصویب شده که فقط باعث شده قبح این مسئله ریخته شود و به جای کاهش مصرف قلیان ما شاهد استفاده روزافزون آن هستیم. متاسفانه بخش عظیمیاز جوانانی که درگیر اعتیاد شدهاند از قلیان و سیگار شروع کردهاند و این آمار بالای استفاده از قلیان خیلی تکان دهنده است. و بسیار منظره زنندهای است که هر کجا بوستان، کنار، دریا، جنگل قلیان اولین چیزی است که مشاهده میشود. این سؤال آزاردهنده است که چه دستهایی در کار است که استفاده از قلیان روز به روز علنیتر میشود گرایش جوانان به قلیان میتواند زنگ خطری برای مسئولان باشد .
قاچاقچیان خرده پا همیشه مجازات میشوند
این حقوقدان خاطر نشان کرد: با اشاره به آمار رسمینشان میدهد ما 2 میلیون معتاد در کشور داریم و همانطور که میدانیم آمار واقعی خیلی بیشتر از این تعداد است اما این معضل کی باید جدی گرفته شود و زنگ خطرچه موقع باید به صدا درآید؟ در زمینههای مختلف شاهد بودیم که این ستاد موفقیت چندانی نداشته چرا دولت با این معضل مقابله نمیکند؟ و تصمیمات مناسبی در این زمینه اتخاذ نمیکند؟ و چرا اهداف ستاد با آنچه در عمل اتفاق میافتد مغایر است؟
این حقوقدان افزود : بنده 10 سال وکیل تسخیری دادگاههای انقلاب در رابطه با مواد مخدر بوده و از نزدیک شاهد مشکلات، بودهام. البته باندهای مافیایی و افرادی که رأس این باندها هستند همیشه از مجازات در امان بودهاند اما افرادی که خرید و فروش مواد را برای امرار معاش خانواده درنظر گرفتهاند و قاچاقچیان خرده پا دستگیر و روانه زندان میشوند بعد از آزادی دوباره به همان راه برگشته و مسیر عرضه و تقاضا را طی میکنند و غالباً نیز اصلاح نمیشوند پس به همین دلیل مسئله خیلی نگران کنندهتر به نظر میرسد .خرمشاهی در خاتمه تاکید کرد: آمار تکان دهنده در رابطه با مواد مخدر عزم راسخ دولتمردان رامیطلبد. متاسفانه با اینکه قوه قضاییه،دادگاهها و ارگانهای دیگر وظایفشان را به خوبی انجام میدهند ولی هنوز باز شاهده این معضل هستیم. پس میتوان فهمیدکه این شیوه برخورد، درست نیست و با اعمال شدیدترین مجازات و اعدام نمیتوان از بروز این معضل جلوگیری کرد. پس مسئولان و دولت باید هماهنگ و جدی با این معضل برخورد کرده و باریشهیابی وکارهای زیر بنایی باعث کاهش عرضه وتقاضا شوند. ما امیدواریم این آرزو هرچه زودتر محقق شود.
منبع : روزنامه قانون
قدیمی ترین زن زندانی ایران از قصاص رهایی یافت بررسی اختیارات و مسئولیت وزیر دادگستری در لایحه جامع وکالت مصوب دولت