×

موانع حضور معلولان در عرصه های اجتماعی

موانع حضور معلولان در عرصه های اجتماعی

سوم دسامبر میلادی مطابق با 12 آذر هجری شمسی به عنوان «روز جهانی معلولان» نامگذاری شده است که در کشور ما نیز به همین مناسبت این روز گرامی داشته می شود در ابتدا فرارسیدن این روز را به معلولان، مسوولان و دست اندرکاران این حوزه در بخش های دولتی و غیردولتی تبریک می گویم در سال جاری شعاری انتخاب شد که مبتنی بر برطرف کردن موانع برای حرکت معلولان است شعاری که تحقق عملی آن دنیای دیگری را برای آنان به تصویر می کشد

موانع-حضور-معلولان-در-عرصه-های-اجتماعی

نویسنده: سیدحسن موسوی چلک

سوم دسامبر میلادی مطابق با 12 آذر هجری شمسی به عنوان «روز جهانی معلولان» نامگذاری شده است که در کشور ما نیز به همین مناسبت این روز گرامی داشته می شود. در ابتدا فرارسیدن این روز را به معلولان، مسوولان و دست اندرکاران این حوزه در بخش های دولتی و غیردولتی تبریک می گویم. در سال جاری شعاری انتخاب شد که مبتنی بر برطرف کردن موانع برای حرکت معلولان است. شعاری که تحقق عملی آن دنیای دیگری را برای آنان به تصویر می کشد.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و به ویژه اصل 29 این قانون، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، کنوانسیون جهانی حقوق معلولان و برخی از اسناد دیگر بر توجه به حقوق معلولان و موضوع معلولیت در سطوح مختلف پیشگیری تاکید شده است. ولی باید پذیرفت که تا زمان تحقق کامل مفاد این قوانین فاصله کشور ما فرسنگ هاست. گرچه در این زمینه اقدامات مختلفی از سالیان دور تا به امروز توسط سازمان های مختلف از جمله سازمان بهزیستی کشور انجام شده و می شود و جای تقدیر از تمامی دست اندرکاران این حوزه دارد.

با توجه به اینکه طبق آمار ها جمعیت معلولان در هر کشور به طور میانگین حدود 10 درصد کل جمعیت را شامل می شود این آمار در ایران باید بیش از هفت و نیم میلیون نفر باشد که دارای انواع معلولیت هستند که رقم قابل توجهی است و اگر زمینه برای حضور فعال معلولان در جامعه فراهم شود می توانند در چرخه توسعه کشور نقش بسزایی داشته باشند.

ضمن اینکه مردم باید فضا را برای مشارکت در عرصه های مختلف در جامعه فراهم کنند و صرفا به دلیل معلولیت نباید با نگاه ترحم آمیز، به آنان اعتماد نداشته باشند و توانایی ها و ظرفیت های آنها را نادیده بگیرند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعات زمینه و عرصه برای حضور معلولان در عرصه های مختلف در جامعه بیش از پیش فراهم شده است و این فرصتی است که می تواند مشارکت آنان را افزایش دهد. ضمن اینکه نباید فراموش کرد که مشارکت در عرصه های مختلف حق معلولان است چراکه آنان نیز شهروندان جامعه محسوب می شوند و دسترسی برابر به فرصت ها را باید فراهم کرد.

همچنین باید زمینه حضور مسوولان سازمان های غیردولتی فعال در حوزه معلولیت را در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها، اجرا و نظارت بر فعالیت ها فراهم کرد و بدون مشارکت معلولان و خواسته های منطقی آنان برایشان تصمیم گرفته نشود.

انتظار می رود در این روز ضمن تقدیر ازدست اندرکاران این حوزه- که این خود اقدام خوبی است - گزارشی از وضعیت اقدامات انجام شده در ایران در حوزه معلولیت، چگونگی اجرای قوانین و مقررات مربوط، چگونگی اجرای وظایف دستگاه های مختلف در ایفای وظایف قانونی خود در رابطه با موضوع معلولیت و معلولان از جمله در ارتباط با آموزش، اشتغال، مناسب سازی محیط برای حضور معلولان در اماکن عمومی، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و چالش های پیش رو و... ارایه شود. همچنین شاخص های رفاه اجتماعی در جامعه معلولان در مقایسه با سایر مردم سنجیده شود تا شفاف تر بتوان درخصوص حقوق و وضعیت معلولان اظهارنظر کرد. در این صورت است که می توان با برنامه ریزی دقیق تر از قبل، موانع جلو روی حرکت معلولان برداشته شود.

علاوه بر اینها، نبود مدیریت یکپارچه و منسجم و سیاستگذاری های مناسب در کشور موجب شده تا هماهنگی لازم بین دستگاه های مرتبط به خوبی صورت نگیرد. گرچه با توجه به قوانین و اسناد و سابقه موضوع، بیشترین نقش مدیریتی را سازمان بهزیستی کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه معلولیت دارند.

این تصور که مشکل معلولیت مشکل مربوط به فرد است و نه جامعه، اشتباهی فاحش و دردناک است. باید پذیرفت که معلولیت مشکل جامعه است و باید شرایطی فراهم شود تا همه این افراد جامعه از حق شهروندی برخوردار باشند و جامعه بتواند با اتخاذ رویکرد های مناسب زمینه حضور و مشارکت این افراد را فراهم کند و به دلیل معلولیت از عرصه های اجتماعی طرد نشوند و مسوولیت های اجتماعی سازمان ها و مردم در قبال این شهروندان افزایش یابد. نقش خانواده نیز در حرکت معلولان بسیار مهم است. بدون شک معلولانی که همراهی و همکاری خانواده را به همراه دارند در ایفای نقش های خود به خوبی می توانند عمل کنند.
فراگیرکردن توانبخشی مبتنی بر جامعه، تقویت رویکرد جامعه محوری به جای مرکزمحوری، توجه به سطوح مختلف پیشگیری از معلولیت، سطح بندی ارایه خدمات به منظور تسهیل دسترسی به خدمات مورد نیاز، بهره گیری از تجارب جهانی و بومی سازی آنها، توجه ویژه به آموزش معلولان، توجه به همه ابعاد توانمندسازی (نه نگاه تک بعدی اقتصادی صرف)، بررسی اثربخشی خدمات ارایه شده، مستندسازی اقدامات انجام شده، تولید دانش بومی، آموزش حقوق معلولان به افراد معلول، خانواده های آنان، مردم و کسانی که با معلولان سر و کار دارند، تربیت متخصصان مورد نیاز در این حوزه از نکاتی است که می تواند مورد توجه قرارگیرد.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

 روزنامه شرق ، شماره 1897 به تاریخ 13/9/92، صفحه 14 (جامعه)

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.