طلاق توافقی، صلح نفرت‌آور؛ دلایل و راهکار‌ها
طلاق توافقی، صلح نفرت‌آور؛ دلایل و راهکار‌ها
غروب آرام اما غمناک آرزوهای زوجین، هشداری که باید جدی گرفت
اصولا طلاق زمانی اتفاق می‌افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می‌رود و میان زن و شوهر ناسازگاری و تنش ایجاد می‌شود اما گسترده شدن سازش زن و شوهر در امر طلاق و گاها رضایت زن در دریافت نکردن مطالبات مالی مرتبط با موضوع طلاق برای جدایی از شوهر، این روز‌ها نگرانی بسیاری از حقوقدانان و جامعه‌شناسان مرتبط با مسایل خانواده را رقم زده است، موضوعی که به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران هشدار و زنگ خطری است است که باید به آن توجه شود.
به گزارش خبرنگاری حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) ـ منطقه لرستان، طلاق دارای انواع اجتماعی، عاطفی، روانی، توافقی و غیره است که در نوع اجتماعی آن تغییرات در دوستی‌ها و سایر روابط اجتماعی صورت می‌گیرد. معمولا زنان از طلاق از هر نوعی که باشد خصوصا در مسایل اقتصادی بیش از مردان زیان می‌بینند، اما فرآیندهای سازگاری روانی و اجتماعی برای مردان و زنان تفاوت چندانی ندارد، این آسیب اجتماعی اثرات ناخوشایندی در همه ابعاد داشته و گاها نیز تبعات آن بر روی فرزندان به صورت بزه‌های اجتماعی نمایان می‌شود، یکی از موارد طلاق که این روز‌ها بیش از گذشته دامن جامعه و خانواده‌ها را گرفتار خود کرده، طلاق توافقی است. در این نوع طلاق زن و شوهر با توافق بر سر جدایی و چگونگی پرداخت مهریه تن به جدایی بدون لجاجت می‌دهند.
نگرانی از بابت رواج طلاق در جامعه زمانی نگران کننده‌تر می‌شود که آمار رسمی در این باره منتشر می‌شود، همانگونه که مدیرکل ثبت احوال لرستان اخیرا از افزایش 31 درصدی طلاق در این استان خبر داده بود. عزیز شلال نژاد در این‌باره گفته بود که در6 ماهه اول سال گذشته 967 مورد طلاق در لرستان ثبت شده که این تعداد در 5 ماهه نخست امسال به یک‌هزار و 370 مورد طلاق افزایش یافته و این یعنی رشد 31 درصدی طلاق.
شلال‌نژاد متذکر شده است که «لرستان از نظر نرخ طلاق رتبه 15را در سطح کشور داراست» او هم‌چنین گفته بود که در حقیقت در هر سه ساعت یک واقعه طلاق در این استان ثبت می‌شود.
یک حقوقدان و کارشناس مسائل خانواده نیز با اشاره به آمار طلاق در این‌باره گفت: توقعات بی مورد و نامحدودی که زن و شوهر از هم دارند، حاکم شدن روح تجمل گرایی و اسراف و تبذیر در خانواده، دخالت‌های بی‌جا اقوام و آشنایان، عدم تناسب فرهنگی، بی اعتنایی و بی علاقگی زوجین نسبت به هم، داشتن همسری دیگر، عدم پرداخت نفقه، اعتیاد، بیکاری و خیانت از جمله عواملی است که منجر به طلاق می شود.
مصطفی ابدالی حسنوند اظهارکرد: فرزندی که حاصل طلاق بوده برای خود، خانواده و جامعه ایجاد مشکل کرده و به فردی تبدیل می شود که می‌خواهد از کل جامعه انتقام بگیرد.
وی با بیان اینکه «باید به سمتی حرکت کنیم و خانواده ها را آموزش دهیم که حداقل آیندگان را متقاعد کنیم که مهریه های سنگین کارآمد نیست» بیان کرد: متاسفانه جامعه خواه ناخواه به این سو حرکت می کند.
هم‌چنین یک جامعه شناس نیز با بیان اینکه «زمانی که ازدواج‌ها مبنای اصولی نداشته و مطابق با هنجارهای جامعه نباشد قطعا طلاق در کمین این‌گونه ازدواج‌ها خواهد بود»، گفت: متاسفانه در یکی دو سال اخیر طلاق رشد فزاینده‌ای در کشور و حتی استان لرستان داشته و برخی از کارشناسان رشد آن را بالای 25 درصد عنوان می‌کنند.
فرهاد طهماسبی با بیان اینکه طلاق توافقی متاثر از خیلی از عوامل است به خبرنگار ایسنا گفت: یکی از عامل‌های طلاق را باید در روابط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه جستجو کرد. این کارشناس آسیبهای اجتماعی استانداری لرستان اضافه کرد: یکی دیگر از عوامل طلاق را باید در شکل‌گیری خود ازدواج جستجو کرد، زمانی که ازدواج‌ها مبنای اصولی نداشته و مطابق با هنجارهای جامعه نباشد قطعا طلاق در کمین این‌گونه ازدواج‌ها خواهد بود.
وی ادامه داد: آمارها حاکی از آن است که اغلب طلاق‌ها بیشتر در زیر 25 سال اتفاق می‌افتد؛ به دلیل آنکه دختر و پسر در اماکن عمومی و یا فضاهای مجازی با یکدیگر آشنا و به طور کاملا احساسی دلباخته هم شده و بدون اینکه شرایط آنها متناسب با هم باشد ازدواج خود را به خانواده‌ها تحمیل می‌کنند که بعد از مدتی کوتاه این ازدواج به طلاق می‌انجامد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه مبناهای ازدواج درجامعه ما به هم خورده و در برخی از اقشار آزادی‌های لجام گسیخته موجب سست شدن بنیان خانواده‌ها شده، اظهارکرد: البته کنترل‌های سنتی بسیار شدید و تصمیم‌گیری خانواده به جای فرزند نیز وجود دارد که این دو حالت توصیه نمی شود و باید در حد متعادل حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه خانواده‌ها را نباید جدا از جامعه ببینیم ادامه داد: طلاق نشان‌گر وجود برخی آسیبهای اجتماعی در جامعه است.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه اخیرا شرایط اقتصادی در حالت تعادل قرار ندارد و جامعه دو قطبی شده است، اظهارکرد: این مساله باعث ایجاد شکاف فرهنگی در بین اقشار اجتماعی شده؛ برخی از افراد سالانه وسایل زندگی خود را تغییر و برخی دیگر 15 سال به طول می انجامد که اقدام به تغییر وسایل زندگی خود کنند.
طهماسبی تصریح کرد: این عدم تعادل در جامعه توقعات فزاینده نسل جوان را نسبت به هم افزایش می دهد، برای حل این شکاف باید در سیاستگذاری‌ها و تصمیم گیری‌های کلان درست عمل کنیم.
این جامعه شناس بیان کرد: باید برنامه‌هایی از لحاظ قانونی و اجرایی تصویب که منجر به ایجاد نوعی تعادل در ابعاد مختلف جامعه شود آن وقت می‌توانیم امیدوار باشیم آسیب‌هایی همچون طلاق را می‌توان مهار کرد.
وی با بیان اینکه طلاق توافقی را می‌توان صلح در حین تنفر تعبیر کرد، متذکر شد: طلاق پدیده‌ای مذموم اما حلال بوده و این معضل نباید به حدی برسد که وجدان جامعه را جریحه دار کند.
طهماسبی با تاکید بر اینکه اگر میزان طلاق بالا رود خطرناک بوده و خود یک آیینه است که نشان می دهد ما در جامعه با مشکلاتی نظیر خودکشی، سرقت و آسیبهای اجتماعی مواجه هستیم خاطرنشان کرد: اگر نرخ آسیبها بالا رود نشان می دهد که جامعه مساله دارد.
هم‌چنین یک روانشناس در این خصوص گفت: ترویج فرهنگ همسان گزینی و تاکید بر لزوم آشنایی و شناخت خصوصیات و ویژگی های اخلاقی ـ رفتاری زوجین قبل از ازدواج؛ نفی فرهنگ جنسیت سالاری در خانواده ها از طریق آموزش روش های صحیح تربیتی؛ فرهنگ سازی در جهت رعایت تقوا، عدالت و پایبندی به ارزش های اخلاقی از راهکارهای کاهش طلاق توافقی است.
سیمین غلامرضایی عضو هیات علمی دانشگاه لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقی ایسنا افزود: مواردی همچون اختلاف فرهنگی و سطح طبقاتی بین خانواده های زوجین، توقعات و خواسته‌های زوجین وتفاوت دیدگاه‌های آنها، تغییر ساختار سنی و جنسی ناشی از افزایش جمعیت، بالا رفتن سطح انتظارات جوانان، نبود یا ضعف فرهنگ گفت و گو و تعامل در اجتماع، و... از جمله متغیرهای موثر بر طلاق در حیطه اجتماعی است.
این روانشناس با بیان اینکه سوء ظن و بدبینی‌های کاذب، بی‌اطلاعی و یا عدم انطباق بین انتظارات و مسئولیت‌های متقابل، بی‌توجهی به تامین نیازها و انتظارات متقابل، درک نامتوازن از نقش زن و مرد در زندگی مشترک خودمحوری از عوامل موثر بر برزو طلاق درجامعه ماست اظهار کرد: فقدان گذشت، غرورهای کاذب، لجاجت های کودکانه، پرده دری متقابل و عدم تامین احترام متقابل از دیگر عوامل ارتباطی موثر بر بروز طلاق محسوب می شوند.
وی با تاکید براینکه آثار و پیامدهای ناشی از طلاق می‌تواند اعضای خانواده از جمله زنان جامعه را تحت تاثیر قرار داده و تبعاتی را برای آنان به همراه داشته باشد، متذکرشد: افزایش جرایم اجتماعی، تزلزل اجتماعی و عدم ثبات جامعه، فروپاشی خانواده از پیامدهای ناشی از طلاق برای زنان جامعه ایران است.
وی افزایش هزینه های اجتماعی برای جلوگیری کنترل جرایم و ناهنجاری‌ها و انحرافات ناشی از طلاق، افزایش کودکان خیابانی و سایر آسیب های اجتماعی همچون فرار از منزل، تکدی گری، قتل، خودکشی، اعتیاد، قاچاق و ... را از دیگر عوارض و پیامدهای ناشی از طلاق برای زنان برشمرد و اظهارکرد: این مهم در مردان موجب ایجاد انواع فشارهای روحی و روانی، ابتلا به انواع آسیب ها مثل اعتیاد به مواد مخدر، الکل، اختلالات رفتاری، خودکشی، فحشا و انحرافات جنسی می شود.
غلامرضایی با اشاره به آثار و عوارضی که طلاق برای فرزندان طلاق به همراه دارد و از آن جهت قابل اهمیت است که می تواند زمینه بروز بسیاری از اختلالات رفتاری و روحی و روانی در آنان باشد و زندگی فردی و اجتماعی آتی آنان را به مخاطره اندازد، اضافه کرد: بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان، اضطراب، پرخاشگری و عصیان در نوجوانان، حسادت، سوء ظن و بدبینی نسبت به دیگران، فرار از منزل، ترک تحصیل و افت تحصیلی، بزهکاری و کجروی های اجتماعی از جمله پیامدهای منفی طلاق برای فرزندان طلاق است.
وی با بیان اینکه اگر چه قبح طلاق در جامعه ریخته، اما هنوز هم زنان مطلقه برای اجاره مسکن، اقامت تنها یا با فرزند خود در هتل‌ها، مهمانسراها و حتی حضور در مجالس میهمانی دچار همان نگاه هستند بیان کرد:مهم‌ترین راه کم کردن آسیبهای طلاق روی فرزندان و زنان، آموختن راه درست برخورد با طلاق است.
غلامرضایی متذکرشد: برای کنترل کردن نرخ طلاق و اثرات منفی آن باید مجموعه‌ای از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی انجام داد که از آن جمله می‌توان به آموزش شیوه های صحیح رفتاری از طریق برگزاری دوره های آموزشی قبل از ازدواج تحت عناوین آموزش مهارت های زندگی و... اشاره کرد.
این روانشناس تقویت بنیان‌های مذهبی و ارزش های دینی و اخلاقی در سطح جامعه؛ ترویج فرهنگ همسان گزینی و تاکید بر لزوم آشنایی و شناخت خصوصیات و ویژگی های اخلاقی ـ رفتاری زوجین قبل از ازدواج و نفی فرهنگ جنسیت سالاری در خانواده ها از طریق آموزش روش‌های صحیح تربیتی را از جمله راهکارهای لازم برای کاهش این معضل اجتماعی ذکر کرد.
هم‌چنین مدیرکل امور بانوان استانداری لرستان در این باره گفت: سال گذشته 80 پرونده طلاق توافقی داشتیم که به مراکز مشاوره‌ای ارجاع دادیم که از این تعداد 30 مورد منجر به سازش شد.
روح انگیز جهان افروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه طلاق توافقی در دهه اخیر بیشترین آمار را داشته و طلاق توافقی متاسفانه جای مداخله‌ای را برای هر گونه مشاوره جهت سازش می بندد متذکرشد: عدم آموزش‌های مهارتی و عملی برای شروع زندگی مشترک باعث ایجاد اختلاف و در نهایت طلاق شده است.
وی ادامه داد: حلقه مفقوده‌ای که باعث وقوع طلاق توافقی می شود عدم برخورداری از مهارت‌های عملی در زندگی مشترک، عدم کفو و همسان بوده زوجین در مسائل سیاسی، اقتصادی، دینی و فرهنگی و توقعات بی جای همسر از زوج گزارش شده است.
جهان افروز با بیان اینکه در تحکیم بنیان خانواده اصالت خانوادگی زن بسیار مهم بوده چرا که در داشتن یک جامعه سالم جایگاه زن موثر است و اگر بتوانیم دختران و زنانی را در جامعه تربیت کنیم یقینا نسلی را تربیت کرده ایم، اضافه کرد: توقعات بالا و نابجای برخی از بانوان از همسر خود چشم و هم چشمیها در ایجاد اختلاف و بروز معضل طلاق توافقی امری است که جامعه را به قهقهرا خواهد کشاند.
وی تصریح کرد: در سالهای گذشته میل تنوع طلبی بانوان در تعویض وسایل منزل 10 سال بوده که متاسفانه در حال حاضر به 2 سال رسیده و این مهم موجب بار مالی سنگین بر دوش زوج می شود که می تواند پایه ای برای برزو اختلاف بین زوج و زوجه شود.
تعیین نرخ دیه کامل مرد مسلمان در ماههای غیرحرام و حرام مهریه تکلیف قانونی است، نه قراردادی مطلق
