قانون اساسی سوریه
قانون اساسی سوریه
قانون اساسی سوریه
اصل1
1 - جمهوری عربی سوریه یک دولت دموکراتیک، مردمی، سوسیالیست و دارایحاکمیت با سرزمین غیر قابل تجزیه است. جمهوری سوریه عضو دولت جمهوریهایمتحد عرب است. 2 - کشور عربی سوریه بخشی از وطن عربی است. 3 - ملت سوریهجزیی از امت عرب است و در تحقق وحدت کامل آن کوشش می نماید.
اصل2
1 - نظام حکومتی کشور عربی سوریه، جمهوری است. 2 - حاکمیتمتعلق به ملت است که آن را بر طبق قانون اساسی اعمالنمایند.
اصل3
1 - رییس جمهور متدین به دین اسلام است. 2 - فقهاسلامی منبع اساسی قانونگذاری در کشور می باشد.
اصل4
زبان رسمی کشور،زبان عربی است.
اصل5
شهر دمشق، پایتخت کشور می باشد.
اصل6
پرچم، علامت و سرود کشور و مقررات مربوط به آنها را، قانون تعییین خواهدکرد.
اصل7
سوگند در قانون اساسی به شرح ذیل است : "به خداوند متعالسوگند یاد می کنم که صمیمانه حافظ نظام جمهوری دموکراتیک خلق باشم وقانون اساسی و سایر قوانین را محترم بشمارم و مصالح ملی و امنیت کشور رامراعات نمایم و در راه تحقق اهداف امت عرب جهت نیل به وحدت، آزادی وسوسیالیسم، سعی و تلاش نمایم. "
اصل8
حزب سوسیالیست بعث عرب،رهبری جامعه و کشور را بر عهده دارد و جبهه ملی پیشرو را نیز که در راستایهماهنگ کردن نیروی ملت برای خدمت به آرمانهای امت عرب تلاش می کند،رهبری می نماید.
اصل9
سازمان مردمی و تعاونیها تشکیلاتی هستند کهنیروهای فعال کشور را در راه توسعه و رشد جامعه و خدمت به اعضای آنسازماندهی می کنند.
اصل10
شوراهای مردمی، نهادهایی هستند که از طریقانتخابات آزاد برگزیده می شوند و اتباع کشور به وسیله آنها حقوق خود را دراداره کشور و هدایت جامعه، اعمال می کنند.
اصل11
نیروهای مسلح وسایر سازمانهای دفاعی موظف به دفاع از تمامیت ارضی کشور و حمایت ازآرمانهای انقلاب در راستای وحدت، آزادی و سوسیالیسم می باشند.
اصل12
دولت در خدمت ملت است و سازمان های وابسته به آن حامیحقوق اساسی اتباع کشور می باشند و برای رشد و اعتلای سطح زندگی مردم تلاشخواهند نمود. دولت همچنین سازمانهای مردمی، را حمایت می کند تا خود موجباتتوسعه و پیشرفت خود را فراهم آورند.
اصل13
1 - اقتصاد کشور، بر پایهاقتصاد برنامه ای سوسیالیستی استوار و هدف آن نفی هر گونه استثمار در جامعهاست. 2 - هدف برنامه ریزی اقتصادی در سوریه، تحقق توسعه و پیشرفت اقتصادیدر کشور می باشد.
اصل14
مالکیت سه نوع می باشد و حدود آن را قانونتعیین می کند: 1 - مالکیت ملی: شامل منابع طبیعی و اموال عمومی و تاسیساتو سازمان های ملی شده یا سازمانهایی است که توسط دولت ایجاد می شود وبهره برداری و مدیریت آنها در جهت مصالح عمومی به عهده دولت است. آحادملت موظف به حراست از آنها می باشد. 2 - مالکیت عمومی: شامل اموالسازمانهای عمومی و حرفه ای، واحدهای تولیدی و جمعیت های تعاونی و سایرسازمان های اجتماعی می باشد. حفظ و حمایت از این اموال را قانون تضمین میکند. 3 - مالکیت خصوصی: شامل اموال خصوصی افراد می باشد و نقش آن در اقتصادکشور و در چارچوب برنامه توسعه اقتصادی توسط قانون تعیین می گردد. نحوهاستفاده از این اموال نباید بر خلاف مصالح جامعه باشد.
اصل15
1 - سلب مالکیت خصوصی جز در مورد تامین منافع عمومی، ممنوع است و در این صورتنیز باید غرامت به طور عادله و طبق قانون پرداخت شود. 2 - مصادره عمومیاموال ممنوع است. 3 - مصادره اختصاصی اموال تنها به موجب حکم مقاماتقضایی ممکن خواهد بود. 4 - مصادره اختصاصی به حکم قانون و با پرداخت غرامتعادلانه جایز است.
اصل16
بالاترین میزان مالکیت در بخش کشاورزی بهموجب قانون تعیین می شود. به نحوی که از دهقانان و کارگران بخش کشاورزیدر برابر استتهمار و افزایش سطح تولید حمایت گردد.
اصل17
حق وارثتمطابق قانون تضمین می گردد.
اصل18
پس انداز یک وظیفه همگانی است ودولت آن را حمایت، تشویق و سازماندهی می نماید.
اصل19
مالیاتها براساس عدالت و به صورت تصاعدی و در جهت تحقق اصول برابری و عدالت اجتماعیوضع می گردد.
اصل20
هدف از بهره برداری از مئسسات اقتصادی در بخشخصوصی و عمومی، رفع نیازمندیهای جامعه و افزایش درآمد ملی و تامین رفاهمردم است.
اصل21
هدف نظام آموزشی و فرهنگی، پرورش یک نسل عربمتحد سوسیالیستی است که دارای اندیشه علمی بوده، به سرزمین و تاریخ خودوابستگی داشته و به میراث خود افتخار نماید و همچنین دارای روحیه عالیمبارزه برای تحقق اهداف امت عرب در وحدت ملی، آزادی و سوسیالیسم بوده ودر راه خدمت به پیشرفت و ترقی بشریت مشارکت داشته باشد.
اصل22
نظام آموزشی کشور، پیشرفت مستمر ملت را تامین و همواره در صدد رفعنیازهای آنان در زمینه توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خواهد بود.
اصل23
1 - فرهنگ ملی سوسیالیستی، زیربنای ایجاد جامعه عربی متحدسوسیالیست می باشد و هدف آن تحکیم ارزشهای اخلاقی، تحقق آرمانهای عالیامت عرب، توسعه جامعه و خدمت به اهداف انسانی است. وظیفه دولت تشویق وپشتیبانی از این فرهنگ است. 2 - پرورش استعدادها و قابلیتهای فنی از پایههای پیشرفت و توسعه جامعه است. خلاقیتهای فنی نقش اساسی در حیات ملیدارد، دولت باید زمینه پرورش آن را فراهم نماید. 3 - تربیت بدنی در ساختنجامعه یک عامل اساسی است و دولت برای پرورش نسلی که از حیث تن و روانو اندیشه نیرومند باشد، آن را تشویق خواهد کرد.
اصل24
1 - دانش وتحقیقات و دستاوردهای علمی از ارکان اصلی برای پیشرفت جامعه سوسیالیستعرب می باشد، و دولت موظف است به طور کامل از آنها حمایت نماید. 2 - حقوقمئلفین و مخترعینی که در جهت خدمت به مصالح ملی گام برمی دارند، موردحمایت دولت می باشد.
اصل25
1 - آزادی یک حق مقدس است. دولت،آزادی فردی اتباع را تضمین و حیثیت و امنیت آنان را حفظ می نماید. 2- حاکمیت قانون در جامعه و بر دولت یک اصل اساسی به شمار می رود. 3 - اتباعکشور از حیث حقوق و تکالیف در برابر قانون برابرند. 4 - دولت اصل امکاناتمساوی را برای کلیه اتباع کشور تضمین خواهد کرد.
اصل26
هر یک ازاتباع کشور حق مشارکت در زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دارد. قانون نحوه این مشارکت را تعیین خواهد نمود.
اصل27
آحاد ملت از حقوقو آزادیها مطابق قانون بهره مند خواهند بود. اصل28
1 - هر شخص متهم، تازمانی که به موجب حکم قطعی مقامات قضایی مجرم شناخته نشده است، بیگناه محسوب می گردد. 2 - سلب آزادی و بازداشت افراد مجاز نیست مگر به موجبقانون. 3 - هیچ کس نباید مورد شکنجه جسمی و یا روانی قرار گیرد و یا این کهبا او رفتار توهین آمیز شود. مجازات متخلفین را قانون معین می کند. 4 - حقدادخواهی و طی تشریفات اقامه دعوی و دفاع در محاکم به موجب قانون تضمینمی شود.
اصل29
جرایم و مجازاتها به موجب قانون تعیین خواهدشد.
اصل30
احکام و قوانین ناظر به آینده است و عطف به ماسبق نمیشود. مگر آن که قانون در امور غیر کیفری، ترتیب دیگری مقرردارد.
اصل31
محل سکومت اشخاص از تعرض مصون است. ورود به منازل اشخاصو بازرسی آن مجاز نیست، مگر در مواردی که قانون مقرر کرده است. اصل32
محرمانه بودن مراسلات پستی و ارتباطات تلفنی به موجب قانون تضمین میگردد.
اصل33
1 - تبعید افراد ملت از کشور ممنوع است. 2 - همه افرادملت حق عبور و مرور در سراسر کشور را دارند، مگر آن که به موجب احکاممقامات قضایی، یا در اجرای قوانین بهداشت و سلامت عمومی محدود شده باشند.
اصل34
پناهندگان سیاسی به دلیل عقاید سیاسی و دفاع از آزادی بهکشورشان مسترد نخواهند شد.
اصل35
1 - آزادی عقیده تضمین می گردد وتمامی مذاهب مورد احترام دولت می باشند. 2 - دولت آزادی انجام شعایر مذهبیرا در صورتی که مخل به نظم عمومی نباشد، تضمین می کند.
اصل36
1 - شغل، حق و تکلیف کلیه اتباع کشور است. دولت زمینه اشتغال آحاد ملت رافراهم می نماید. 2 - هر کس حق دارد در مقابل کارآیی و نوع شغل که انجاممی دهد، دستمزد متناسبی مطالبه نماید. دولت استفاده از این حق را برایافراد تضمین می نماید. 3 - دولت ساعات کار را تعیین می کند و تامین اجتماعیکارگران را بر عهده دارد، حق استراحت و برخورداری از مرخصی و پاداش و جبرانخسارت آنان را تنظیم می نماید.
اصل37
آموزش و پرورش برعهده دولت ودر تمام مراحل رایگان می باشد. آموزش مرحله ابتدایی الزامی است و دولتتلاش می کند آن را در سایر مراحل نیز اجباری نموده و با نظارت بر اجرایبرنامه های آموزشی آن را در جهت رفع نیازهای جامعه و تولید رهبرینماید.
اصل38
کلیه اتباع کشور از حق آزادی بیان به وسایل مختلف ونظارت بر امور و انتقاد سازنده که موجب سلامت زندگی ملی و قومی و تحکیمنظام سوسیالیستی باشد، برخوردارند. آزادی مطبوعات و چاپ و انتشارات طبققانون مورد حمایت دولت است.
اصل39
تشکیل اجتماعات و تظاهرات مسالمتآمیز در چارچوب قانون اساسی آزاد است. نحوه اعمال این حق به موجب قانونمعین خواهد شد. اصل40
1 - کلیه آحاد ملت موظف به دفاع از امنیت کشور واحترام به قانون اساسی و نظام وحدتگرای سوسیالیستی آن می باشند. 2- انجام خدمت سربازی اجباری است و چگونگی آن را قانون تعیین میکند.
اصل41
پرداخت مالیات و سایر عوارض عمومی به موجب قانون الزامیاست. اصل42
حفظ وحدت ملی و حراست از اسرار دولت وظیفه همگانی و الزامیمی باشد.
اصل43
شرایط تابعیت کشور عربی سوریه به موجب قانون معینمی شود. در مورد مهاجران سوری عرب و فرزندانشان و نیز اتباع سایر کشورهایعربی تسهیلات ویژه ای برقرار خواهد شد.
اصل44
1 - خانواده، کانوناساسی جامعه است و دولت از آن حمایت می نماید. 2 - دولت، ازدواج را موردتشویق و حمایت قرار داده و می کوشد هر گونه موانع مادی و اجتماعی را که برسر راه آن قرار گیرد برطرف سازد و از مادران و نوزادان کشور حمایت نموده وشرایط مناسب را جهت رشد استعدادهای کودکان و جوانان فراهم سازد. اصل45
دولت همه گونه تسهیلات لازم را جهت شرکت فعال زنان در امور سیاسی،اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فراهم و موانع مشارکت فعال آنان را در ایجادجامعه سوسیالیست عرب، مرتفع می نماید.
اصل46
1 - دولت باید در مواردسوانح، بیماری، ازکارافتادگی، فقدان سرپرست و پیری، اتباع کشور و خانوادههای آنان را تامین نماید. 2 - بهداشت هموطنان و تهیه امکانات لازم جهتپیشگیری از بیماری، درمان و مداوای آنان مورد حمایت دولت است.
اصل47
تامین خدمات فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی مخصوصا برای روستاها به منظوربالا بردن سطح زندگی آنان از وظایف دولت است.
اصل48
کارکنان بخشهای عمومی از حق تشکیل اتحادیه کارگری، مئسسات اجتماعی و حرفه ای وانجمن های تعاونی تولیدی و یا خدماتی برخوردار می باشند. چارچوب مئسساتمربوطه، روابط آنها با یکدیگر و حدود فعالیت آنها را قانون معین خواهدکرد.
اصل49
سازمانهای عمومی، برای تحقق اهداف زیر، طبق قانون به طورفعال مشارکت می نمایند: 1 - ساختن جامعه سوسیالیست عرب و حمایت از نظاممزبور. 2 - برنامه ریزی و هدایت اقتصاد سوسیالیستی کشور. 3 - بهبود شرایط کار وبهداشت و فرهنگ و امور دیگری که به زندگی افراد مربوط باشد. 4 - پیشبردفعالیتهای علمی و فنی و تحول در روش های تولید. 5 - نظارت عمومی بر مئسساتدولتی.
اصل50
1 - مجلس خلق به موجب قانون اساسی عهده دار امرقانونگذاری است. 2 - انتخابات نمایندگان مجلس خلق به صورت عمومی، مخفی،مستقیم و با تساوی افراد و طبق قانون مربوطه صورت می گیرد.
اصل51
دوره نمایندگی مجلس خلق چهار سال میلادی بوده و از تاریخنخستین اجلاس آن آغاز می گردد و تمدید دوره نمایندگی مگر در حالت جنگ و بهموجب قانون، مجاز نمی باشد.
اصل52
هر یک از نمایندگان مجلس خلق عهدهدار نمایندگی همه مردم است و نمی توان تحت هیچگونه قید و شرطی این حق رامحدود نمود. نمایندگان بر اساس وجدان و شرافت خویش به وظیفه نمایندگی میپردازند.
اصل53
حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان مجلس خلق بهموجب قانون معین می گردد، به شرط آن که حداقل نیمی از نمایندگان مجلس راکارگران و کشاورزان تشکیل دهند. منظور از اصطلاحات کارگر و کشاورز را قانونبیان خواهد کرد.
اصل54
رای دهندگان باید هجده سال تمام داشته و نامآنان در دفتر ثبت احوال کشور ثبت شده باشد و واجد شرایط مقرر در قانونانتخابات باشند. اصل55
مقررات مربوط به انتخابات و مراجعه به آرایعمومی و شرایط لازم برای نمایندگی مجلس خلق را قانون تعیین میکند.
اصل56
کارکنان دولت و بخشهای عمومی می توانند نامزد عضویت درمجلس خلق شوند و کارکنان منتخب بجز مواردی که قانون معین می کند، به طورکامل عهده دار وظایف نمایندگی خواهند بود. شغل قبلی آنان محفوظ و مدتنمایندگی جز ایام خدمت به حساب می آید.
اصل57
قانون انتخابات بایدشامل موارد زیر باشد: 1 - آزادی رای دهندگان در انتخاب نماینده و امنیتانتخابات. 2 - حق نظارت نامزدها بر جریان انتخابات. 3 - مجازات کسانی که دراراده رای دهندگان ایجاد اختلال نمایند.
اصل58
1 - انتخابات دورهجدید ظرف نود روز از تاریخ انقضای دوره قبلی مجلس خلق صورت می گیرد. 2- چنانچه بعد از انقضای نود روز، انتخابات جدید انجام نگیرد، مجلس قبلی مجدداتشکیل می شود و تا انتخابات مجلس جدید به کار خود ادامه خواهد داد.
اصل59
اگر به هر دلیلی یکی از کرسی های مجلس خلق خالی شود و مدتباقیمانده از دوره مجلس کمتر از شش ماه نباشد، یک عضو جدید ظرف 90 روز ازتاریخی که کرسی مزبور خالی شده، انتخاب می گردد. عضویت نماینده جدید نیزبا انقضای دوره مربوطه خاتمه می یابد. قانون، مواردی را که کرسی مجلسبدون نماینده می شود، تعیین خواهد کرد.
اصل60
1 - مجلس خلق با فرمانرییس جمهور ظرف پانزده روز از تاریخ اعلام نتایج انتخابات، تشکیل می گردداما چنانچه در مدت مذکور فرمان صادر نشود، مجلس حتما در روز شانزدهم تشکیلجلسه خواهد داد. 2 - در اولین جلسه مجلس، رییس و اعضای دبیرخانه مجلسانتخاب می شوند.
اصل61
مجلس خلق دارای سه اجلاسیه منظم سالانهخواهد بود. تاریخ و مدت اجلاسیه ها را آیین نامه داخلی تعیین خواهد کرد. ونیز می تواند اجلاسیه های فوقالعاده تشکیل دهد. اجلاسیه های فوق العادهبه تصمیم رییس مجلس یا به درخواست کتبی رییس جمهور و یا یک سوم اعضایمجلس تشکیل می شود.
اصل62
در صورتی که طبق تحقیق و گزارش دادگاهعالی قانون اساسی، صحت انتخابات مربوط به نماینده ای مخدوش باشد، مراتبظرف یک ماه به وی ابلاغ و از کار برکنار می شود. به هر حال، ابطالنمایندگی مجلس موکول به رای اکثریت می باشد.
اصل63
نمایندگان، قبلاز آغاز نمایندگی باید سوگند مذکور در اصل هفتم قانون اساسی را به صورتعلنی در برابر مجلس خلق یاد کنند.
اصل64
پرداخت حقوق و مزایای اعضایمجلس خلق به موجب قانون تعیین می گردد.
اصل65
مجلس آیین نامهداخلی خود را در مورد نحوه انجام کار و وظایف مجلس به تصویب خواهدرساند.
اصل66
اعضای مجلس خلق را به سبب انتقاد از امور و نظراتی کهاظهار می نمایند و یا آرایی که در جلسات علنی یا محرمانه مجلس و کمیسیونهایآن می دهند، نمی توان مورد بازخواست جزایی یا مدنی قرار داد. اصل67
اعضای مجلس خلق در طول مدت نمایندگی از مصونیت برخوردارند و بجزدر موارد ارتکاب جرم مشهود، هیچ گونه اقدام کیفری علیه آنان بدون موافقتقبلی مجلس مجاز نمی باشد. در صورت عدم انعقاد جلسات مجلس، موافقت رییسمجلس لازم است و این امر نیز در نخستین جلسه مجلس به اطلاع نمایندگانخواهد رسید.
اصل68
1 - نماینده مجلس از مقام نمایندگی خود برای انجامفعالیتهای دیگر نباید سو استفاده نماید. 2 - فعالیتهایی که با عضویت در مجلسمنافات دارند، به موجب قانون تعیین می گردند.
اصل69
1 - رییس مجلسخلق، نمایندگی مجلس ( قوه مقننه ) را به عهده داشته و به نیابت از طرفمجلس امضا و صحبت می کند. 2 - مجلس دارای گارد ویژه ای می باشد که تحتفرمان رییس مجلس عمل می کند. هیچ یک از نیروهای مسلح دیگر حق ورود بهمجلس را بدون اجازه رییس مجلس ندارند.
اصل70
اعضای مجلس خلق، طبقآیین نامه داخلی می توانند طرح قانونی پیشنهاد و هیات وزیران و یا یک وزیررا مورد سئال و استیضاح قرار دهند.
اصل71
مجلس خلق عهده دار وظایفزیر می باشد: 1 - اعلام نامزدی ریاست جمهوری. 2 - تصویب قوانین. 3 - بحثپیرامون سیاستهای دولت. 4 - تصویب بودجه عمومی و برنامه های توسعه کشور. 5- تصویب معاهدات و قراردادهای بین المللی در زمینه امنیت کشور که مشتمل برمعاهدات مربوط به صلح و پیمانها و کلیه معاهدات مربوط به حق حاکمیت است. همینین قراردادهایی که به شرکتها و مئسسات خارجی اجازه کسب امتیازاتی رادر داخل کشور می دهد و نیز معاهدات و قراردادهایی که موجب هزینه های پیشبینی نشده در بودجه کشور می گردد، یا این که با قوانین موضوع، تعارضداشته و نیاز به قانون جدید باشد، از وظایف مجلس می باشد. 6 - تصویب عفوعمومی . 7 - قبول یا رد استعفای یکی از نمایندگان مجلس. 8 - اعلام رای عدماعتماد نسبت به هیات وزیران یا یکی از وزیران.
اصل72
صدور رای عدماعتماد نسبت به کابینه یا یک وزیر موکول به استیضاح قبلی کابینه یا آنوزیر می باشد. تقاضای رای عدم اعتماد با پیشنهاد حداقل یک پنجم اعضای مجلسخلق صورت می گیرد و صدور آن منوط به تصویب اکثریت اعضای مجلس است. اگررای عدم اعتماد نسبت به کابینه باشد، رییس هیات وزیران، استعفای خود راتقدیم رییس جمهور می نماید و چنانچه در مورد وزیر معینی باشد، وزیر مربوطهاستعفا می دهد.
اصل73
به منظور جمع آوری اطلاعات و پژوهش و تحقیقدرمسایل مربوط به وظایف خود مجلس می تواند کمیسیونهایی تشکیل دهد.
اصل74
لایحه بودجه، حداقل دو ماه قبل از آغاز سال مالی آینده به مجلس خلقتسلیم خواهد شد. بودجه قبل از تصویب مجلس، معتبر، و لازم الاجرا نمی باشد. اصل75
تصویب اقلام بودجه، فصل به فصل صورت می گیرد. طریقه تنظیمبودجه را قانون تعیین می کند.
اصل76
برای هر سال مالی فقط یک بودجهتنظیم می گردد. آغاز سال مالی را قانون تعیین می کند.
اصل77
چنانچهمجلس خلق نتواند تا شروع سال مالی جدید لایحه بودجه را به تصویب برساند،تا تصویب لایحه مذکور، بر اساس بودجه سال گذشته عمل و درآمدها نیز به موجبقوانین موجود دریافت می گردد.
اصل78
تغییر محل اقلام بودجه از یکفصل به فصول دیگر مجاز نیست مگر طبق قانون.
اصل79
مجلس، ارقام پیشبینی شده درآمدها و هزینه های مذکور در لایحه بودجه را نمی تواند افزایشدهد.
اصل80
مجلس می تواند پس از تصویب بودجه، با وضع قانون، هزینههای جدیدی را پیش بینی و طریق تامین آن را تعیین نماید.
اصل81
وضع،اصلاح، یا لغو مالیات مجاز نمی باشد، مگر به موجب قانون. اصل82
تفریغحسابهای سال مالی حداکثر ظرف دو سال پس از پایان سال مزبور، تقدیم مجلسخلق خواهد شد. بستن حسابها به موجب قانون صورت خواهد گرفت. مقرراتی کهبرای تصویب بودجه لازم است، در مورد بستن حسابها نیز رعایت خواهدشد.
اصل83
نامزد مقام ریاست جمهوری باید عرب تبعه سوریه، دارای چهلسال تمام و اهلیت تمتع از حقوق مدنی و سیاسی باشد.
اصل84
1 - نامزدیبرای مقام ریاست جمهوری به پیشنهاد رهبری حزب سوسیالیست عرب در سوریه وبه وسیله مجلس خلق به عمل خواهد آمد و سپس به آرای عمومی مردم ارجاعخواهد شد. 2 - مراجعه به آرای عمومی به درخواست رییس مجلس خلق صورت میگیرد. 3 - انتخاب رییس جمهور جدید حداقل سی روز و حداکثر شصت روز پیش ازپایان دوره ریاست جمهور قبلی انجام می شود. 4 - نامزد معرفی شده با اکثریتمطلق آرای انتخاب کنندگان، به مقام ریاست جمهوری برگزیده می شود وچنانچه اکثریت لازم به دست نیاید، مجلس شخص دیگری را با همان روش قبلیمعرفی می نماید. این امر باید در ظرف مدت یک ماه پس از تاریخ اعلامنتایج مرحله اول انتخابات صورت گیرد.
اصل85
رییس جمهور برای یکدوره هفت ساله میلادی انتخاب می شود. دوره مزبور از روز انقضای دورهماموریت رییس جمهور قبلی آغاز می گردد. اصل86
چنانچه رییس جمهور نتواندبه طور موقت وظایف خود را انجام دهد، معاون رییس جمهور اداره امور را بهعهده می گیرد.
اصل87
در صورت استعفا، رییس جمهور باید مراتب را طینامه ای خطاب به مجلس خلق اعلام نماید.
اصل88
در صورت عدم تواناییرییس جمهور در انجام وظایف محوله، معاون اول یا معاونی که توسط رییس جمهورمعرفی می شود، تصدی امور را به عهده می گیرد و چنانچه موانع دایمی از قبیلفوت یا استعفای رییس جمهور پیش آید، رییس جمهور جدید بر طبق تشریفات مقرر دراصل 84 قانون اساسی طی یک همه پرسی انتخاب خواهد شد. این امر ظرف مدتحداکثر نود روز باید انجام گیرد. در صورتی که مجلس منحل و یا کمتر از نود روزبه پایان دوره آن باقی مانده باشد، معاون اول رییس جمهور تا تشکیل مجلسجدید عهده دار وظایف رییس جمهور خواهد شد.
اصل89
در صورتی که مقامریاست جمهوری بدون متصدی بوده و جانشینی نیز نداشته باشد، رییس هیاتوزیران وظایف و اختیارات رییس جمهور را تا زمان برگزاری همه پرسی برایانتخاب ریاست جمهور جدید که طی 90 روز باید انجام شود، به عهده خواهدگرفت.
اصل90
رییس جمهور قبل از آن که کار خود را شروع کند، سوگندمذکور در اصل هفتم قانون اساسی را در برابر مجلس خلق یاد خواهد کرد.
اصل91
رییس جمهور به سبب اقدماتی که در اجرای وظایف خود انجام میدهد، مسیولیت ندارد، مگر در صورت ارتکاب خیانت به میهن. طرح موضوع اتهامرییس جمهور توسط یک سوم اعضای مجلس خلق به عمل می آید و باید به وسیلهرای علنی و اکثریت دو سوم اعضای مجلس خلق در جلسه محرمانه به تصویببرسد، محاکمه رییس جمهور فقط در برابر دیوان عالی قانون اساسی صورت خواهدگرفت.
اصل92
تشریفات، امتیازات و حقوقی که مختص مقام ریاست جمهوریاست، به موجب قانون تعیین می گردد.
اصل93
1 - رییس جمهور بر حسناجرای قانون اساسی و انجام منظم وظایف قوای سه گانه و بقای دولت نظارتمی نماید. 2 - رییس جمهور به نیابت از جانب مردم و در محدوده قانون اساسیعهده دار قوه مجریه است.
اصل94
رییس جمهور سیاست عمومی دولت را بامشورت هیات وزیران تعیین و بر اجرای آن نظارت می نماید.
اصل95
رییس جمهور می تواند برای انجام وظایف قانونی خود یک یا چندمعاون داشته باشد و پاره ای از اختیارات خود را به آنان تفویض کند. نصبرییس هیات وزیران و معاونان وی و وزیران و معاونان آنها و قبول استعفا وعزل آنان با رییس جمهور است.
اصل96
معاونان رییس جمهور باید قبل ازتصدی مقام خود در برابر رییس جمهور سوگند مقرر در اصل هفتم قانون اساسی رایاد نمایند.
اصل97
رییس جمهور می تواند از هیات وزیران دعوت نماید کهتحت ریاست وی تشکیل جلسه دهند. وی همچنین می تواند از وزیران بخواهد کهبه او گزارش کارها را تسلیم نمایند.
اصل98
دستور اجرای قوانین مصوب ازسوی مجلس خلق به وسیله رییس جمهور صادر می شود. رییس جمهور می تواند نسبتبه قوانین مصوب ظرف یک ماه از تاریخ وصول، با ذکر دلیل اعتراض نماید وچنانچه قوانین مذکور توسط اکثریت دو سوم نمایندگان برای بار دوم مورد تصویبقرار گیرد، رییس جمهور باید دستور اجرای آن را صادر کند. اصل99
رییس جمهوربا رعایت قوانین، فرمانها، احکام و دستورالعملها را صادر مینماید.
اصل100
اعلان جنگ و بسیج عمومی و عقد صلح توسط رییس جمهور و باموافقت مجلس خلق، صورت خواهد گرفت.
اصل101
اعلام حالت فوق العادهدر کشور و لغو آن به ترتیب مقرر در قانون، از اختیارات رییس جمهوراست.
اصل102
رئسای هیاتهای سیاسی از سوی رییس جمهور به کشورهایخارجی اعزام می شوند و استوارنامه رئسای هیاتهای سیاسی خارجی به ویتقدیم می گردد.
اصل103
رییس جمهور فرمانده کل قوا و نیروهای مسلحمی باشد و تمام فرمانها و دستورالعملهای ضروری را در انجام آن صادر می کند. رییس جمهور حق تفویض این اختیارات را دارد.
اصل104
تنفیذ معاهدات وموافقت نامه های بین المللی و الغای آنها طبق مقررات قانون اساسی بارییس جمهور است.
اصل105
صدور فرمان عفو خاص و رد اعتبارنامه ها بارییس جمهور است. اصل106
اعطای مدالها و نشانها از اختیارات رییس جمهوراست.
اصل107
1 - رییس جمهور می تواند طی حکمی با ذکر دلیل مجلس خلقرا منحل کند. انتخابات جدید ظرف 90 روز از تاریخ انحلال مجلس به عمل خواهدآمد. 2 - منحل کردن مجلس خلق با دلایل واحد یک بار مجاز است.
اصل108
1 - رییس جمهور می تواند مجلس خلق را برای تشکیل جلسه فو ق العادهدعوت کند. 2 - رییس جمهور می تواند به مجلس پیام فرستاده و یا در جلسهمجلس بیاناتی ایراد نماید.
اصل109
رییس جمهور طبق قانون، مقاماتکشوری و لشکری را منصوب و به خدمت آنان خاتمه می دهد.
اصل110
رییسجمهور می تواند لوایح قانونی را تهیه و جهت بررسی و تصویب به مجلس خلقارسال نماید.
اصل111
1 - در صورت عدم تشکیل مجلس خلق، وضع قانونبه عهده رییس جمهور است. قوانین مزبور، در نخستین جلسه منعقده به مجلستقدیم خواهد شد. 2 - چنانچه ضرورت فوق العاده در ارتباط با مصالح و امنیتملی اقتضا نماید، رییس جمهور اختیار قانونگذاری را به عهده خواهد گرفت، مشروطبر این که کلیه قوانینی که بدین ترتیب وضع می شوند در نخستین جلسه بهمجلس تقدیم گردد. 3 - مجلس خلق می تواند قوانینی را که به موجب دو بندثیشین وضع شده است، نسخ یا اصلاح نماید. این امر باید با رای اکثریت دوسوم اعضای حاضر در جلسه صورت گیرد، مشروط بر این که این تعداد کمتر ازاکثریت مطلق اعضای مجلس نباشد. نسخ و اصلاح مذکور، عطف به ماسبق نمی شود. چنانچه مجلس قوانینی را که به آن ارجاع شده نسخ یا اصلاح ننماید، آنقوانین تصویب شده تلقی خواهد شد و نیازی به رای گیری نیست. 4 - رییسجمهور در فاصله بین دو دوره مجلس، اختیار قانونگذاری را به عهده خواهدگرفت. قوانینی که بدین ترتیب وضع می شوند، به مجلس خلق ارجاع نخواهند شد. اصلاح و لغو این قوانین طبق تشریفات مقرر برای اصلاح و نسخ قوانین موجودمی باشد.
اصل112
رییس جمهور می تواند امور مهمی را که با مصالح ومنافع عالیه کشور بستگی دارد، به آرای عمومی ارجاع کند. نتیجه آرای عمومیاز سوی رییس جمهور منتشر خواهد شد و از تاریخ انتشار لازم الاجرا و نافذ خواهدبود.
اصل113
در صورت بروز حوادث بسیار خطرناک که وحدت ملی، امنیت وتمامیت ارضی کشور را مورد تهدید قرار داده و یا این که انجام وظایف دولتیرا طبق قانون اساسی غیر ممکن سازد، رییس جمهور می تواند برای مقابله بااین مخاطرات تدابیر سریع اتخاذ نماید.
اصل114
رییس جمهور می تواندمجامع، شوراها و کمیته های ویژه تشکیل دهد. صلاحیت و حدود اختیارات آنها دراحکام مربوط به آنها، تعیین خواهد شد.
اصل115
1 - هیات وزیرانبالاترین رکن اجرایی و اداری کشور است که از رییس هیات وزیران، معاوناناو و وزرا تشکیل می شود، و بر اجرای قوانین و مقررات و سازمانهای دولتینظارت می نماید. 2 - رییس هیات وزیران بر اعمال وزرا نظارت دارد. 3 - حقوقو مزایای رییس هیات وزیران و معاونان وی و وزیران به موجب قانون معینمی گردد. اصل116
رییس هیات وزیران، معاونان وی، وزیران و معاونان آنانهنگام تشکیل کابینه جدید و پیش از تصدی مشاغل خود، در برابر رییس جمهورسوگند مذکور در اصل هفتم قانون اساسی را یاد می کنند. در صورت ترمیم کابینهفقط وزیران جدید این سوگند را یاد خواهند کرد. اصل117
رییس هیات وزیران ووزیران، در برابر رییس جمهور مسیول می باشند. اصل118
1 - کابینه، پس ازتشکیل، سیاست کلی و برنامه کار خود را تقدیم مجلس خلق خواهد کرد. 2- کابینه هر سال درباره اجرای برنامه های توسعه و افزایش تولید به مجلسخلق گزارش می دهد.
اصل119
وزیر در راس امور اداری وزارتخانه خودقرار دارد و مجری سیاست کلی دولت در رابطه با وزارتخانه مزبور میباشد.
اصل120
وزیران در طول دوره وزارت نمی توانند عضو هیات مدیرهشرکتهای خصوصی یا نماینده آنها باشند. همچنین از اشتغال به فعالیتهای تجارییا صنعتی یا مشاغل آزاد ممنوع می باشند. وزیران در طول دوره وزارت، به طورمستقیم یا غیر مستقیم، حق شرکت در پیمانکاریهای دولتی یا مزایده و مناقصهرا با وزارتخانه ها، سازمانها و دوایر یا شرکتهای دولتی ندارند.
اصل121
حدود مسیولیتهای کیفری و مدنی وزیران را قانون تعیین خواهد کرد. اصل122
هنگامی که دوره ماموریت رییس جمهور پایان یابد یا به طور دایم ازانجام وظایف خویش ناتوان شود، هیات وزیران اداره امور کشور را تا زمانتعیین کابینه جدید توسط رییس جمهور جدید، به عهده خواهد گرفت.
اصل123
هر گاه وزیری در زمان تصدی وزارتخانه و در ارتباط با امور محوله، مرتکبجرمی شود. رییس جمهور می تواند او را جهت محاکمه به مراجع صالح معرفینماید. محاکمه بر طبق قوانین عادی و قانون اساسی صورت خواهدگرفت.
اصل124
پس از صدور کیفرخواست، بی درنگ وزیر مذکور از کار برکنارو تا رسیدگی محکمه به اتهام انتسابی، از انجام وظایف خویش معلق خواهد شد. استعفا و یا عزل وزیر، مانع از محاکمه وی نخواهد شد. نحوه دادرسی و محاکمهوی به ترتیب مقرر در قانون صورت می گیرد. اصل125
مقام وزارت و عضویتدر مجلس خلق را می توان همزمان عهده دار بود.
اصل126
مقررات مربوطبه وزیران، نسبت به معاونان آنها نیز قابل اجرا می باشد. اصل127
وظایفهیات وزیران به شرح زیر است: 1 - مشارکت با رییس جمهور در تهیه و تنظیمسیاست عمومی کشور و اجرای آن. 2 - هدایت، هماهنگی و پیگیری امور وزارتخانهها و کلیه ادارات و سازمانهای عمومی تابع دولت. 3 - تنظیم بودجه عمومیکشور. 4 - تنظیم لوایح قانونی. 5 - تنظیم برنامه های اقتصادی و افزایشتولید و بهره برداری از ثروتهای ملی و هرگونه فعالیتی که موجبات کمک بهتوسعه اقتصادی و افزایش درآمد ملی چا فراهم نماید. 6 - دریافت و اعطای وامبر طبق مقررات قانون اساسی. 7 - انعقاد موافقتنامه ها و معاهدات، طبقمقررات قانون اساسی. 8 - پیگیری اجرای قوانین، حفظ امنیت کشور و حمایت ازحقوق اتباع کشور و مصالح ملی. 9 - صدور تصویبنامه های اجرایی و اداری ونظارت بر اجرای آنها.
اصل128
رییس هیات وزیران و وزرا علاوه براختیارات مزبور، دارای اختیاراتی که به موجب قوانین دیگر معین شده استنیز می باشند، مشروط بر این که با اختیاراتی که به موجب قانون اساسی بهسایر مقامات دولتی اعطا شده است، مغایر نباشد.
اصل129
1 - شوراهایخلقی محلی، مجامعی هستند که اختیارات خود را در واحدهای اداری بر طبقمقررات قانون اعمال می کنند. 2 - واحدهای اداری به موجب قانون تعیین میگردند.
اصل130
شیوه انتخاب و تشکیل و حقوق اعضا و وظایف و دیگرمقررات مربوط به شوراهای خلقی محلی، به موجب قانون معین می گردد.
اصل131
قوه قضاییه مستقل است. رییس جمهور با کمک شورای عالیقضایی این استقلال را تضمین می نماید.
اصل132
ریاست شورای عالیقضایی را رییس جمهور بر عهده دارد. اختیارات، نحوه تشکیل و آیین دادرسی دراین شورا را قانون معین خواهد کرد. اصل 133
1 - قضات مستقل هستند و در امرقضاوت تابع هیچ مرجعی به جز قانون نیستند. 2 - شرافت، وجدان و بی طرفیقضات ضامن حقوق و آزادیهای فردی خواهد بود.
اصل134
احکام قضایی،به نام خلق عرب در سوریه صادر می گردد.
اصل135
سازمان قضایی ازحیث تشکیلات و اقسام محاکم و حدود صلاحیت آنها، به موجب قانون تعیین خواهدشد.
اصل136
شرایط انتصاب، ارتقا، انتقال، مجازات و عزل قضات به موجبقانون تعیین خواهد شد.
اصل137
دادستانی کل یک سازمان قضایی استکه در راس آن وزیر دادگستری قرار دارد. قانون وظایف و اختیارات آن راتعیین خواهد کرد.
اصل138
دیوان دولت مسإولیت رسیدگی به تخلفاتاداری را بر عهده دارد. قانون شرایط انتصاب، ترفیع، مجازات و عزل قضاتدیوان مزبور را تعیین می کند.
اصل139
دادگاه عالی قانون اساسی ازپنج عضو تشکیل می شود که یکی از آنان ریاست دادگاه را به عهده دارد. اعضای دادگاه مذکور به موجب فرمان رییس جمهور منصوب می شوند.
اصل140
عضویت همزمان در دادگاه قانون اساسی و در مجلس خلق یا تصدی وزارتممنوع است. قانون، سایر فعالیتهایی را که با عضویت دادگاه مغایر است،تعیین خواهد کرد.
اصل141
دوره عضویت در دادگاه عالی قانون اساسیچهار سال و قابل تجدید می باشد.
اصل142
اعضای دادگاه عالی قانوناساسی را نمی توان برکنار نمود، مگر به موجب قانون.
اصل143
رییسدادگاه عالی قانون اساسی و سایر اعضای آن قبل از تصدی مقام خود در برابررییس جمهور و با حضور رییس مجلس خلق سوگند زیر را یاد می کنند: "به خداوندمتعال سوگند یاد می کنم که قانون اساسی و سایر قوانین را محترم شمارم ووظایف خود را با امانت و صداقت انجام دهم. "
اصل144
دادگاه عالیقانون اساسی به اتهامات مربوط به صحت انتخابات نمایندگان مجلس خلقرسیدگی و نتیجه را به مجلس گزارش می نماید. اصل145
دادگاه عالی قانوناساسی در مورد انطباق قوانین عادی با قانون اساسی رسیدگی و به شرح زیرعمل خواهد کرد: 1 - چنانچه رییس جمهور یا یک چهارم اعضای مجلس خلق، قانونیرا قبل از اعلام و انتشار، مغایر با قانون اساسی تشخیص دهند و نسبت به آناعتراض نمایند، اعلام و انتشار آن قانون تا اعلام نظر دادگاه ظرف 15 روز ازتاریخ ثبت اعتراض در دادگاه متوقف می گردد. اگر قانون فوریت داشته باشد،دادگاه عالی قانون اساسی ظرف مدت هفت روز اعلام نظرخواهد نمود. 2 - چنانچهیک چهارم اعضای مجلس خلق در مورد انطباق یک فرمان با قانون اساسی ظرف 15روز از شروع جلسات مجلس خلق اعتراض نمایند، دادگاه عالی قانون اساسی بایدظرف 15 روز از تاریخ ثبت اعتراض در دادگاه درباره موضوع اعلام نظر کند. 3- اگر دادگاه عالی قانون اساسی قانون و یا فرمانی را مغایر با قانون اساسیبداند، آن قسمت که مغایر با قانون اساسی است، ملغی الاثر بوده و این امرعطف به ماسبق می گردد.
اصل146
دادگاه عالی قانون اساسی نمی توانددرباره مشروعیت قوانینی که توسط رییس جمهور به مردم ارجاع شده و بهوسیله آنان در یک نظرخواهی عمومی تصویب گردیده رسیدگی کند.
اصل147
دادگاه عالی قانون اساسی به درخواست رییس جمهور نظر خود را نسبت بهمطابقت مقررات و لوایح قانونی با قانون اساسی اعلام خواهد نمود.
اصل148
آیین رسیدگی و نحوه تصمیم گیری درباره اموری که در صلاحیت دادگاهعالی قانون اساسی است و نیز شرایط عضویت در دادگاه، حقوق، مصونیتها وامتیازات و مسإولیتهای اعضای دادگاه به موجب قانون تعیین خواهد شد.
اصل149
1 - رییس جمهور یا یک سوم اعضای مجلس خلق، حق پیشنهاداصلاح قانون اساسی را دارند. 2 - پیشنهاد اصلاح باید مشتمل بر متن اصلاحاتپیشنهادی و علل و موجبات پیشنهاد مزبور باشد. 3 - مجلس خلق پس از دریافتپیشنهاد اصلاح قانون اساسی، فورا کمیته ویژه ای برای بحته و بررسی آنتشکیل خواهد داد. 4 - مجلس خلق، پیشنهاد اصلاح را مورد شور و مذاکره قرار میدهد و چنانچه با رای سه چهارم اعضا به تصویب برسد و رییس جمهور نیز موافقتنماید، اصلاحیه قطعی شده و در قانون اساسی اعمال می گردد.
اصل150
مقدمه این قانون اساسی جز جدایی ناپذیر آن محسوب می گردد. اصل151
اصلاحی این قانون اساسی قبل از انقضای 18 ماه از تاریخ لازم الاجراشدن آن ممنوع است.
اصل152
پس از تشکیل دادگاه عالی قانون اساسی،رییس مجلس خلق از دادگاه مزبور تقاضای رسیدگی به صحت انتخابات نمایندگانرا می نماید و هیات عمومی دادگاه نتیجه تحقیق و رسیدگی را به رییس مجلسگزارش می کند.
اصل153
قوانین و مقررات پیش از تصویب این قانوناساسی تا زمانی که اصلاح آن به موجب احکام قانون اساسی صورت نگرفتهاست، نافذ و معتبر می باشد.
اصل154
دوره ریاست جمهوی فعلی 7 سالمیلادی از تاریخ انتخاب وی به ریاست جمهوری عربی سوریه است.
اصل155
انتخابات نخستین دوره مجلس بر طبق مقررات این قانون اساسی ظرف نودروز از تاریخ اعلام تصویب آن از طریق همه پرسی صورت می گیرد.
اصل156
این قانون اساسی به وسیله رییس جمهور از طریق روزنامه رسمی منتشر میشود و از تاریخ تصویب آن در همه پرسی، لازم الاجرا می گردد.