عفو و گذشت
عفو و گذشت
عفو و گذشت
از دیگر موارد اخلاق کاربردی، عفو و گذشت و چشم‌پوشی از خطای دیگران است. کینه توزی ویژه روحهای حقیر و همتهای پایین است. عفو و گذشت پل ارتباط بین مردمان و ایجاد محبت در قلوب آنان است که به همراه خود برای فاعل نیز لذت روحی به ارمغان می‌آورد و بحقّ گفته‌اند که در عفو لذتی است که در انتقام نیست. اهمیت عفو و گذشت در ارتباطات اجتماعی آن قدر زیاد است که زینت عبادت کنندگان، امام سجاد علیه السلام برای تأکید این مهم در دعای مکارم اخلاق چنین می‌فرماید:
خداوندا:
مرا ثابت قدم و استوار گردان تا با ناخالصان و دغلها، خیرخواهانه برخورد کنم و هر کس از من دوری گزید، به او نیکی کنم، و به کسی که مرا محروم کرده، بذل و عطا کنم و با آن که با من قطع رابطه کرده بپیوندم و کسی را که غیبت مرا کرده به خوبی یاد کنم و توفقیقم ده که نیکی را سپاسگزار باشم و از بدی چشم پوشم و درگذرم.
و هم‌چنین حضرت در دعای 39 در بحث عفو و بخشش می‌فرماید:
بارالها، هر بنده‌ای که درباره‌ام حرامی مرتکب شده یا پردة حرمتی را از من دریده، یا در حال حیات، حقّم بر عهده‌اش مانده پس او را نسبت به ستمی که بر من روا داشته ببخش و در حقّی که از من ضایع کرده درگذر و دربارة آن‌چه نسبت به من انجام داده سرزنش مفرما و به خاطر آزاری که به من رسانده، رسوایش مگردان.
و این گذشتن را که در عفو ایشان به کار برده‌ام پاکیزه‌ترین صدقات قرار ده و مرا در برابر گذشت از ایشان به عفوت پاداش ده تا هر یک از ما به سبب فضل تو نیک بخت گردد.
و این است راه و رسم معاشرت سیدالساجدین، گلبرگهای هدایت نبوی در سایه‌سار فرهنگ دینی و الهی.
ـ کنترل خشم خشم و غضب بر هم زنندة تعادل روحی انسان است اگرچه به ظاهر یک اخلاق فردی به نظر می‌رسد لیکن آنگاه که آتش خشم شعله‌ور گردد می‌تواند ویرانی‌ها و خسارت‌های بزرگی به بار آورد. لذاست که مهار آن جزء روابط و خلقیات اجتماعی محسوب میشود.
متاسفانه برخی از مردم موقع عصبانی شدن، کنترل خود را از دست داده و به هر کاری دست می‌زنند تا التهاب نفس خویش را فروکش نمایند. از جمله آن فحاشی، تهمت و ... می‌باشد.
حضرت علی علیه السلام می فرماید :
اِکْظِمْ الْغَیظَ عِنْدَ الْغَضَب و تَجاوَزْ مَعَ الدَّولَة تَکُنْ لَکَ الْعاقبة
هنگام غضب، خشم خود را فروکش کن و هنگام قدرت درگذر، در این صورت، عاقبت خوشی در انتظار توست.
ـ طمأنینه در برابر مشکلات
یکی دیگر از خلقیات فردی که دامنة آثارش بیشتر از خود فرد در اطرافیان به منصه ظهور می‌نشیند آرامش داشتن در برابر مشکلات و سختی‌هاست. روحیات افراد در مواجهه با مشکل متفاوت است. برخی چون دریایی آرام و بی تلاطم و برخی چون رودی پر از موج پر تلاطم و پر سر و صدایند و در اثر این اضطراب، هم خود، دچار نگرانی شده و هم به دیگران انتقال استرس می‌نمایند. لذا باید کوشید تا با حفظ آرامش و بررسی جنبه‌های گوناگون قضیه، راه حل مناسب یافت. چنانچه مولای متقیان امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: کَمْ مِنْ صَعْبٍ تَسْهَلُ بالرِّفق چه بسیار دشواری‌هایی که با آرامش آسان میشود.
پس در برابر سختی‌های سفر و مشکلات راه نباید بی‌قراری نمود و اظهار ناراحتی کرد.
سخن از اخلاق معاشرت بسیار است اما به همین بسنده کرده و امید که زائران عزیز با کاربردی کردن اخلاق، سفری شیرین و پربارِ معنوی را، برای خود به ارمغان آورند و در طی کردن پله‌های رشد و تعالی موفق گردند. چرا که رعایت هر یک از این موارد، صعود از نردبان رشد و رسیدن به ملکوت است .
خداوندا:
مرا ثابت قدم و استوار گردان تا با ناخالصان و دغلها، خیرخواهانه برخورد کنم و هر کس از من دوری گزید، به او نیکی کنم، و به کسی که مرا محروم کرده، بذل و عطا کنم و با آن که با من قطع رابطه کرده بپیوندم و کسی را که غیبت مرا کرده به خوبی یاد کنم و توفقیقم ده که نیکی را سپاسگزار باشم و از بدی چشم پوشم و درگذرم.
و هم‌چنین حضرت در دعای 39 در بحث عفو و بخشش می‌فرماید:
بارالها، هر بنده‌ای که درباره‌ام حرامی مرتکب شده یا پردة حرمتی را از من دریده، یا در حال حیات، حقّم بر عهده‌اش مانده پس او را نسبت به ستمی که بر من روا داشته ببخش و در حقّی که از من ضایع کرده درگذر و دربارة آن‌چه نسبت به من انجام داده سرزنش مفرما و به خاطر آزاری که به من رسانده، رسوایش مگردان.
و این گذشتن را که در عفو ایشان به کار برده‌ام پاکیزه‌ترین صدقات قرار ده و مرا در برابر گذشت از ایشان به عفوت پاداش ده تا هر یک از ما به سبب فضل تو نیک بخت گردد.
و این است راه و رسم معاشرت سیدالساجدین، گلبرگهای هدایت نبوی در سایه‌سار فرهنگ دینی و الهی.
ـ کنترل خشم خشم و غضب بر هم زنندة تعادل روحی انسان است اگرچه به ظاهر یک اخلاق فردی به نظر می‌رسد لیکن آنگاه که آتش خشم شعله‌ور گردد می‌تواند ویرانی‌ها و خسارت‌های بزرگی به بار آورد. لذاست که مهار آن جزء روابط و خلقیات اجتماعی محسوب میشود.
متاسفانه برخی از مردم موقع عصبانی شدن، کنترل خود را از دست داده و به هر کاری دست می‌زنند تا التهاب نفس خویش را فروکش نمایند. از جمله آن فحاشی، تهمت و ... می‌باشد.
حضرت علی علیه السلام می فرماید :
اِکْظِمْ الْغَیظَ عِنْدَ الْغَضَب و تَجاوَزْ مَعَ الدَّولَة تَکُنْ لَکَ الْعاقبة
هنگام غضب، خشم خود را فروکش کن و هنگام قدرت درگذر، در این صورت، عاقبت خوشی در انتظار توست.
ـ طمأنینه در برابر مشکلات
یکی دیگر از خلقیات فردی که دامنة آثارش بیشتر از خود فرد در اطرافیان به منصه ظهور می‌نشیند آرامش داشتن در برابر مشکلات و سختی‌هاست. روحیات افراد در مواجهه با مشکل متفاوت است. برخی چون دریایی آرام و بی تلاطم و برخی چون رودی پر از موج پر تلاطم و پر سر و صدایند و در اثر این اضطراب، هم خود، دچار نگرانی شده و هم به دیگران انتقال استرس می‌نمایند. لذا باید کوشید تا با حفظ آرامش و بررسی جنبه‌های گوناگون قضیه، راه حل مناسب یافت. چنانچه مولای متقیان امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: کَمْ مِنْ صَعْبٍ تَسْهَلُ بالرِّفق چه بسیار دشواری‌هایی که با آرامش آسان میشود.
پس در برابر سختی‌های سفر و مشکلات راه نباید بی‌قراری نمود و اظهار ناراحتی کرد.
سخن از اخلاق معاشرت بسیار است اما به همین بسنده کرده و امید که زائران عزیز با کاربردی کردن اخلاق، سفری شیرین و پربارِ معنوی را، برای خود به ارمغان آورند و در طی کردن پله‌های رشد و تعالی موفق گردند. چرا که رعایت هر یک از این موارد، صعود از نردبان رشد و رسیدن به ملکوت است .
موسی امیری
تعداد نمایش 23 بار
