اسیب شناسی مهر یه

موج مهریه های عجیب و سنگین، خانواده های جوان ایرانی را تهدید می کند

عقلت را مهرم کن!

«زندان»! این سرنوشت کسانی است که این روزها، با یک دعوای ساده پایشان به آن سوی میله ها می‌رسد. جرم آنها، نه قتل است، نه دزدی و نه زورگیری. کسانی که اتفاقا نیت «خیر» هم داشته اند اما چرخ روزگار طوری گشته که این نیت خیر شده لقمه گلوگیر. تعدادشان هم یکی، دو تا نیست؛ 18هزار نفر برای کمتر از 2 سال. همین می شود که صدای دلسوزان در می آید. آنها می گویند این همه زندانی آن هم به‌خاطر موضوعی مانند«مهریه» شایسته نظام اسلامی نیست. قرار دادن شرط مهریه سنگین در ازدواج‌ها، موجب نگرانی مقام معظم رهبری هم شده است؛ به طوری‌که ایشان، در سومین نشست اندیشه‌های راهبردی با موضوع «زن و خانواده» با انتقاد از تعیین مهریه‌های سنگین فرمودند:«مهریه‌هاى سنگین به خیال اینکه می تواند پشتوانه حفظ خانواده و حفظ زوجیت باشد تعیین می شود در حالى که اینجور نیست. حداکثر این است که شوهر از دادن مهریه امتناع می کند و به زندان می افتد و یک سال، دو سال زندان می ماند. در این اقدام به زن چیزى نمی رسد، او بهره‌اى نمی برد جز اینکه کانون خانواده‌اش هم متلاشى می شود.» در طی 10 سال گذشته بارها و بارها روسای وقت قوه‌قضائیه هم بر زندانی نشدن مردانی که قادر به پرداخت مهریه نیستند به صورت کتبی و شفاهی تاکید کرده اند اما این توصیه ها هنوز عملی نشده و مردانی که توان مالی برای پرداخت مهریه ندارند همچنان باید به حکم دادگاه به زندان بروند. اما این روزها موضوع فقط مهریه های سنگین هم نیست؛ عده ای پا را فراتر از هرگونه عقلانیتی گذاشته اند و به شرط«مهریه های عجیب» رسیده اند. فکر کنید مهریه عروسی، دست و پای چپ آقای داماد باشد یا سکه به ارتفاع زمین تا کره ماه! معلوم است که در چنین شرایطی آقا دامادها، حتی به رغم تمکن مالی، حاضر به پرداخت مهریه نیستند و زندان رفتن را به جان می‌خرند تا زن را در راهروهای دادگاه برای گرفتن مهریه جان به لب کنند و سرانجام رضایت بگیرند که بدون پرداخت مهریه و یا قسط‌بندی کردن مهریه ای که توان پرداخت یک جای آن را دارند، از زندان بیرون بیایند.

اما این وسط چه کسی مقصر است؟ عده ای انگشت اتهام را به سوی دختران نشانه می روند. اما عده ای دیگر این اتهام را رد می کنند و می گویند که شرایط بد اقتصادی،نداشتن شغل، بی پشتوانه بودن زنان بعد از طلاق و حفظ نظام خانواده با استفاده از اهرمی به نام مهریه، از جمله دلایل، برای قرار دادن مهریه سنگین در ازدواج از سوی دختران است.

اما با وجود تمام توصیه هایی که در خصوص تعیین نکردن مهریه های سنگین می شود هم‌چنان تعداد زیادی از مردان به دلیل قبول این مهریه ها و ناتوانی در پرداخت آن راهی زندان می شوند و زنان زیادی نیز برای دست یافتن به حقشان در راهروهای دادگاه سرگردان می شوند. این پرونده علاوه بر بررسی موج مهریه های سنگین در کشور، به یافتن پاسخی از سوی متشرعین، حقوقدان ها و آسیب شناسان، برای قرار دادن مهریه های متعارف و پسندیده تلاش می کند.

آیا با ریش سفیدی ستاد دیه معضل مهریه های نامتعارف حل می شود؟

مهرمان سنگین، جانشان اسیر

مهدیه تقوی راد

مهریه این روزها سیر عجیب و غریبی را طی می کند. بعضی به کمترین مقدار مهریه راضی اند و بعضی دیگر به سال تولد یا هم وزن عروس خانم مهر می کنند و برخی برای اینکه از دیگران متمایز باشند و بر سر زبان بیفتند مهریه هایی از قبیل یک کیلو سوسک سوخته، 5 کیلو پودر پیاز، 10 کیلو برگ گل یاس سفید، یک هزار شاخه رز سیاه که فقط در حوالی سیبری می روید و ... را مهر خود قرار می دهند و داماد نیز با علم به این که نمی تواند این مهریه را پرداخت کند و با اتکا به این جمله قدیمی که «مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته»، با لبی خندان عقد نامه را امضا می‌کند اما مشکل از زمانی آغاز می شود که زوج جوان که روزگاری برای همدیگر جان می دادند، چشم دیدن هم را ندارند و برای زهر چشم‌گرفتن از هیچ کاری مضایقه نمی کنند. به اجرا گذاشتن مهریه آخرین حربه زنانی است که از زندگی با مرد رویاهایشان خسته شده اند و مرد نیز به حکم دادگاه راهی زندان می شود تا بتواند تکلیف تعهدی را که داده است، معلوم کند. روند رو به افزایش زندانیان دیه باعث شده تا کارشناسان و مسئولان به فکر اصلاح این وضعیت بیفتند و به دنبال راهی برای نظام مند و قانونمند کردن این مسئله باشند. وضعیت زندانیان مهریه به حدی وخیم شده است که به گفته اسدالله جولایی، رئیس ستاد دیه ، از سال 89 تا مهرماه سال جاری 18 هزار نفر به دلیل نپرداختن مهریه به زندان رفته اند. این در حالی است که ستاد دیه و مجلس شورای اسلامی از مدت ها قبل به دنبال ارائه راهکاری برای کاهش زندانیان مهریه هستند. اسدالله جولایی در گفت و گو با تهران امروز با اشاره به آمار 18 هزار نفری زندانیان مهریه می گوید: در حال حاضر از این تعداد زندانی 3 هزار و 400 نفر در زندان هستند و مابقی از زندان خارج شده اند. جولایی که سال هاست در خصوص پرداخت دیه به زندانیان غیر عمد و کمک به زندانیان مهریه فعالیت می کند این روزها جلسات متعددی را با هدف کاهش تعداد زندانیان مهریه و سر و سامان دادن به وضعیت مهریه با کمیسیون های مختلف مجلس، شورای فرهنگی زنان کشور، نهادها و سازمان های مرتبط با ازدواج و خانواده بر گزار می کند.

وی می گوید: مهریه موضوع مهمی است که باید به آن رسیدگی شود. در جلسات متعددی که ستاد دیه با کارشناسان و صاحب نظران داشته درخواست کردیم که هر چه زودتر به این مسئله رسیدگی شود.

این موضوع با حجت الاسلام ابوترابی، نائب‌رئیس مجلس شورای اسلامی، دکتر علی عباسپور تهرانی فرد، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات و کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در میان گذاشته شد و جلساتی در این خصوص در اداره قوانین مجلس تشکیل شد.

تشکیل جلسه با صاحب نظران و کارشناسان مختلف از حوزه معاونت قضایی سازمان زندانها و کارشناسان ستاد دیه و مجلس جلسه با مجموعه فراکسیون زنان و شورای فرهنگی اجتماعی زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از دیگر جلساتی است که ستاد دیه تشکیل داده تا بتواند سرو سامانی به مهریه بدهد.جولایی با اشاره به تشکیل این جلسات می گوید: هدف نهایی ما از جلسات این است که حقوق خانم ها و آقایان حفظ شود و کاهش ورودی به زندان مهریه را داشته باشیم. به گفته مدیر ستاد دیه کاری که در خصوص مهریه انجام شده، کاری جامع و وسیع است و باید با همکاری کارشناسان و دستگاه های مرتبط انجام شود تا نتیجه خوبی داشته باشد. این کار اگر با عقل و درایت و منطق و منطبق با علم پیش برود نتایج خوبی خواهد داشت.

ساماندهی مهریه، شاید وقتی دیگر

وضعیت نابسامان مهریه باعث شد تا جلسات و مذاکرات متعددی در این باره تشکیل شود اما تا کنون این جلسات خروجی قابل توجهی نداشته است. یکی از این طرح ها تعیین مالیات بر مهریه نامتعارف بود که به دلیل مشکلات شرعی و قانونی و تبعات اجتماعی آن تصویب نشد. ثبت نشدن مهریه های نامتعارف و رقم بالا از دیگر طرح هایی بود که به سرانجام نرسد. وقتی همه راه ها در خصوص مهریه به بن‌بست رسید موضوع عندالاستطاعه و عند المطالبه مهریه ها بر سر زبان ها افتاد و قوانین تازه ای در باره آن به تصویب رسید. بر این اساس طرفین با امضای شرط سیزدهم(عندالمطالبه) رضایت می دادند که مهریه در زمان درخواست زن به او پرداخت شود و با امضای شرط 14 پرداخت آن مشروط به توانایی مالی مرد می شد. اما حتی این شروط هم نتوانستند تغییری در میزان مهریه و زندانیان آن داشته باشند.

چرا که بر اساس آمار حتی بعد از تصویب این قانون نیز تعداد زندانیان مهریه کم نشد و اکثر زوج ها از ثبت عندالاستطاعه بودن مهریه در سند ازدواج خود استقبال نکرده اند. همین موضوعات باعث شده تا جولایی از خلأ قانونی در خصوص مهریه انتقاد کند. وی می گوید: باید قوانینی وضع شود تا از ثبت مهریه های سنگین و نامعقول در دفترخانه ها جلوگیری شود. وی درباره اتکای جوانان به سخنان غیرمنطقی بزرگترها در خصوص مهریه می گوید: تعهد نسبت به پرداخت مهریه‌های نامعقول، بی‌رویه و خنده‌آور نیز باعث زندانی شدن برخی افراد می‌شود؛ به‌گونه‌ای که اشخاص با اتکا به این سخن غیرمنطقی بزرگترها که «مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته»، مبالغ سنگینی را تعهد می‌کنند و با بروز کمترین اختلاف در زندگی مشترک و با به اجرا گذاشته‌شدن مهریه از سوی زوجه، باید به زندان بروند. مدیر ستاد دیه می گوید: اگر چه گفته می شود که مهریه توافقی بین زن و مرد است اما این موضوع درست نیست. در حال حاضر موضوع عدم آموزش جوانان مطرح است. جوانی که در ماه 150 هزار تومان حقوق می گیرد به راحتی با تعیین 2 هزار سکه مهریه موافقت می‌کند اما در عمل حتی توانایی پرداخت یک سکه را هم ندارد. وی با اشاره به لزوم اصلاح مسائل قانونی تصریح می کند: قوانین دفاتر ازدواج و طلاق نیز باید اصلاح شود و دفتر خانه ها اجازه ثبت مهریه های سنگین و نامتعارف را نباید داشته باشند. ما پیشنهاد دادیم دفترخانه هایی که می خواهند مهریه را بنویسند، ارزیابی کنند که داماد توان پرداخت این مقدار مهریه را دارد یا نه ؟اگر داماد توانایی پرداخت مهریه را نداشت اما این مهریه در دفترخانه ثبت شد، ثبت آن برای دفترخانه تخلف محسوب شود و پیگرد قانونی داشته باشد تا به این طریق دفترخانه ها نتوانند این مهریه ها را ثبت کنند.

وی می گوید: زمانی که آموزش های لازم دراین باره به جوانان داده نشود به مشکلاتی از این قبیل مواجه می شویم. در حال حاضر تعداد فرزندان طلاق زیبنده کشورمان نیست و آسیب های اجتماعی که پس از جدایی در جامعه نمود پیدا می‌کند، غیر قابل جبران است.

جولایی ادامه می دهد: در حال حاضر حدود 30 دستگاه در کشور مسئول آموزش و فرهنگسازی هستند. شورای عالی انقلاب فرهنگی باید کاری کند که این دستگاه ها نقطه نظراتشان را در خصوص ازدواج و مهریه تجمیع کنند و مردم را آموزش دهند و همه یک راه را بروند.

قوانین مهریه خلاف شرع است

اما به نتیجه نرسیدن قوانین مهریه و طرح هایی که برای قانونمند کردن مهریه در نظر گرفته شده واکنش علما را در پی داشته است. آیت الله مکارم شیرازی در یکی از جلسات درس خارج خود قوانین مهریه را خلاف شرع دانست و گفت: مهریه‌های امروزی از 3 بابت خلاف شرع هستند: اول به دلیل زندان افتادن مردان معسر (با بضاعت مالی اندک و ناتوان در پرداخت مهریه). چرا که اثبات پول نداشتن در پرداخت مهریه لازم نیست؛ نباید اعسار ثابت شود و فرد زندان برود تا ثابت کند که معسر است این خلاف شرع است؛ شما باید ثابت کنید که پول دارد و مهریه نمی‌دهد و اگر ثابت شد با وجود توانایی مهریه را نمی‌پردازد در این صورت باید به زندان برود.، دوم به دلیل تمکین نکردن زنان از شوهر بعد از قسط‌بندی مهریه. چون اگر ثابت شد کسی معسر است و اعسارش ثابت و مهریه تقسیط شود سکه اول را که پرداخت کرد، زن باید تمکین کند.

و سوم این‌که مردان هنگام عقد ازدواج ته دلشان قصدی برای پرداخت مهریه ندارند. از آنجایی که برای عقد قصد جدی شرط است بنابراین جوانی که دانشجو است و برای عقدش زیر بار قرض رفته است مطمئنا پولی ندارد که بخواهد مهریه را عندالمطالبه بپردازد و با وجود تعهدی که کرده است قصد جدی برای پرداخت این مهریه از قبل نداشته است بنابراین زندانی کردن این فرد خلاف شرع است.

آیت الله مکارم معتقد است مسئله زندانی کردن، اثبات اعسار مرد و پس از آن، تقسیط بدهی مهریه تا 110 سال، در عین مضحک بودن، قانون است و برخی قوانین مهریه آبروی اسلام را می‌برد. او از دو قوه مقننه و قضائیه خواست تا این خلاف‌های شرعی را که به واسطه ازدواج در کشور اتفاق می‌افتد اصلاح کنند.

ستاد دیه وارد ماجرا می شود

رئیس ستاد دیه کشور با اشاره به اقدامات این ستاد برای آزادی زندانیان مهریه می گوید: در رابطه با مهریه‌های متعارف و معقول در صورتی‌که تلاش گروه‌های تحقیق برای آشتی میان زوجین مؤثر واقع نشده و پس از صدور حکم طلاق شخص به زندان بیفتد، ستاد دیه 5 تا 10 میلیون تومان به صورت وام به این افراد کمک می‌کند. این در حالی است که فرهنگ غلط و رایج تعیین مهریه بالا در جامعه ما مشکلات زیادی ایجاد کرده به طوری که در برخی موارد میزان مهریه به اندازه ای است که فرد متهعد اگر 200 سال همه حقوق خود را به آن اختصاص دهد کافی نخواهد بود. جولایی با اشاره به نقش رسانه ها در این باره می‌گوید: باید در رسانه ملی این موضوع در فیلم نامه سریال‌ها و فیلمها گنجانده شود و روش های غلط زندگی به جوانان آموخته شود . وی یادآور می کند: نسل‌های گذشته بدلیل پایبندی به اصول و برنامه ریزی هرگز با پدیده هایی چون طلاق و مهریه مواجه نبودند اما امروز یکی از مشکلات جامعه ما این مسائل شده است. مدیرعامل ستاد دیه کشور با تاکید بر این‌که زندان جای افرادی است که موجب سلب آسایش مردم شده‌اند، نه کسانی که به علت نپرداختن مهریه به زندان می‌روند، می گوید: آمار افرادی که به دلیل نپرداختن مهریه یا جرایم غیرعمد در زندان هستند رو به افزایش است و امیدواریم با تصویب هرچه زودتر اصلاح قانون ماده 2 محکومیت مالی از ورود این افراد به زندان جلوگیری شود.

وی درباره میانگین سنی افرادی که به دلیل نپرداختن مهریه در زندان هستند می گوید: سن این افراد عموما بین 20 تا 32 سال است و میانگین مهریه نیز حدود 550 سکه است .

«مهریه» و معضل عرف بیمارگونه

فرامرز قراباغی

«مهریه»، جزو حقوق امضایی شرع مبین اسلام است. در دین اسلام احکام و حقوق به دو دسته امضایی و تاسیسی تقسیم می‌شوند. احکام امضایی از پیش از اسلام وجود داشته‌اند و شارع مقدس آنها را یا کاملا پذیرفته است یا با اندک تغییراتی جزو احکام و حقوق اسلامی برشمرده است. حال آنکه احکام تاسیسی برای نخستین بار توسط شارع مقدس وضع شده‌اند و مسلمانان موظف شده‌اند از این احکام و حقوق پیروی کنند. هنگامی که می‌گوییم «مهریه» جزو احکام و حقوق امضایی است، بدین معنی نیز هست که «مهریه» جزو حقوق عرفی جامعه بوده و شارع مقدس آن را به رسمیت شناخته است. بنابراین وجه عرفی «مهریه» را نباید فراموش کرد، ضمن آنکه در اسلام عنوان «مهرالسنه» که مهریه حضرت فاطمه سلام‌الله علیهاست و به عنوان میزان مهریه‌ای که سنت حضرت رسول (ص) آن را پذیرفته و مقبول می‌داند، مورد تایید بزرگان دین قرار دارد. مقام معظم رهبری از دو تعبیر درباره مهریه‌های سنگین استفاده فرموده‌اند. نخست ضرر زدن به جامعه است و تعبیر دوم سنت جاهلی است به فرض اگر دخترخانمی خواستار مهریه‌ای معادل سکه‌هایی که فاصله زمین تا ماه را پر کنند (در واقع چنین چیزی بوده است) و مرد هم آن را پذیرفت این دو هم به جامعه ضرر زده‌اند و هم سنتی جاهلی را ترویج داده‌اند. مهریه‌های عجیب و غریب مانند یک تن بال پشه و دست و پای داماد و امثال اینها نیز بیش از آنکه مهریه باشند، رفتارهایی عقلانیت‌گریز به شمار می‌روند. جامعه‌ای که بر آن عقلانیت حاکم نباشد، جامعه‌ای است که محیط مناسبی برای رشد انواع بزهکاری‌ها و ناهنجاری‌ها محسوب می‌شود. ازدواج امری عقلانی است، عقدی است دائم که جز با رضایت طرفین منعقد نمی‌شود. براساس این عقد، زن و مرد بر یکدیگر حلال می‌شوند و کانونی به عنوان خانواده را تشکیل می‌دهند.در این کانون که هسته‌ای‌ترین و بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی نیز هست، فرزندانی رشد و پرورش می‌یابند که قرار است انسان‌هایی صالح، سالم و کارآمد برای جامعه باشند. حال فرض بفرمایید که زن و شوهر به هنگام عقد یکی از انواع عجیب و غریب مهریه را پذیرفته باشند و عقد براساس آن منعقد شده باشد، در این صورت خانواده‌‌ای که در آینده شکل خواهد گرفت آیا می‌تواند رفتاری عقلانی و زیستگاهی معقول برای اعضای آن باشد؟ پاسخ قطعا منفی است. مهریه‌های سنگین یا مهریه‌های عجیب و غریب، خود معلولند، علت‌ها را باید شناخت و با ریشه‌یابی علت‌ها می‌توان با معلول برخورد کرد. متاسفانه طی چند دهه گذشته کمتر مشاهده شده است که نهادهای فرهنگ‌ساز و نهادهایی که در زمینه فرهنگ جامعه تصمیم‌گیری یا تصمیم‌سازی می‌کنند به این مهم توجه داشته باشند. اکنون ما با معضل رشد روزافزون مهریه‌های سنگین یا عجیب و غریب روبه‌رو هستیم. در واقع عرفی در حال شکل‌گیری است که عرف بیمارگونه است. بی‌تردید باید به چاره‌جویی پرداخت. به نظر می‌رسد که در گام نخست باید جامعه را نسبت به عوارض منفی این معضل آگاه ساخت که آن نیز برعهده مدیران تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر است.

یک آسیب‌شناس اجتماعی موضوع مهریه بالا را بررسی می‌کند

زندان حق مردی است که مهریه نمی‌دهد

دکتر مصطفی اقلیما ( رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران )

مهریه هیچ تضمینی برای ادامه زندگی مشترک نیست و 80 درصد زن‌ها بعد از طلاق مهریه خود را می‌بخشند. بیشتر افرادی که طلاق می‌گیرند در ابتدا به دلیل نداشتن شغل و بیکاری، نداشتن سر پناه و بعد نداشتن تفاهم و مسائل اخلاقی از یکدیگر جدا می‌شوند و در هنگام طلاق نیز به مقدار مهریه توجهی ندارند. موضوع مهریه‌های سنگین رابطه مستقیمی‌با سواد، درآمد و فرهنگ افراد دارد . افراد کم سواد و کم‌درآمد به‌دلیل مشکلات اقتصادی‌ای که دارند مهریه بالا را تعیین می‌کنند و افرادی هم سطح خودشان نیز این مهریه‌ها را قبول می‌کنند. افرادی که تحصیلکرده و دارای فرهنگ بالایی هستند یا مهریه تعیین نمی‌کنند یا مهریه پایینی دارند و کمتر طلاق می‌گیرند.

خانه به جای سکه

در قدیم خانواده‌ها به جای این که طلا مهر کنند، 3دانگ خانه را به اسم عروس می‌کردند تا هم سرمایه‌ای برای عروس و پسرشان باشد و هم خانواده دختر آینده نگری می‌کردند تا صاحب ملک شود و سرپناهی داشته باشد اما به دلیل شرایط بد اقتصادی چون خانواده‌ها سرمایه ای ندارند که بتوانند به عنوان مهریه استفاده کنند به سکه روی آورده اند. تعیین مهریه‌های نامتعارف به این دلیل است که دختران شغلی ندارند و اگر طلاق بگیرند باید بتوانند به نحوی زندگی‌شان را بگذرانند و بالا گرفتن مهریه به این دلیل است که دختر کار نمی‌کند و اگر طلاق گرفت بتواند زندگی اش را بگذراند. پسرها نیز در زمان خواستگاری به این دلیل این مهریه‌ها را قبول می‌کنند که فکر می‌کنند مهریه را نه کسی داده و نه کسی گرفته و خوب می‌دانند که نمی‌توانند حتی یک صدم مهریه ای را که تعیین کرده‌اند، پرداخت کنند.

قانون حق دخالت در مهریه را ندارد

مهریه در اسلام بر اساس توافق طرفین و شرط و شروط است و قانون نمی‌تواند در آن دخالت کند چون زن و مرد طبق توافقی که با هم کرده‌اند می‌خواهند با هم زندگی کنند. موضوع مهریه در اروپا کاملا با اسلام متفاوت است. در اروپا مهریه بر اساس نصف درآمد دو طرف بعد از شروع زندگی مشترک است و طبق قانون زوجین مالک نصف درآمد و دارایی طرف دیگر می‌شود.

آمادگی نداشتن برای ازدواج باعث طلاق می‌شود

مرد در زمان ازدواج باید بتواند علاوه بر خرج خودش خرج یک نفر دیگر را نیز بدهد ولی الان اکثر پسرها متکی به پدر و مادرشان هستند و خانواده‌ها تا مدت‌ها بعد از ازدواج خرجی زندگی پسرشان را می‌دهند اما این کار هم مقطعی است و پسر باید بتواند گلیم زندگی اش را از آب بیرون بکشد. وضعیت اقتصادی کشورمان الان به گونه‌ای است که یک جوان پایه حقوقی معادل 380 هزار تومان دارد و هیچ‌کس نمی‌تواند با این مقدار در آمد خرج خورد و خوراک، ایاب و ذهاب، کرایه مسکن و دیگر خرج‌های زندگی مشترک را تامین کند. پس مشکل از همین جا شروع می‌شود . وقتی حداقل‌ها برای زندگی مشترک وجود ندارد تشویق کردن جوان‌ها به ازدواج کمی مشکل است. وام ازدواج هم نمی‌تواند کمکی به حل مشکلات جوان‌ها بکند. وظیفه دولت ایجاد اشتغال برای جوانان است نه دادن وام ازدواج . اگر جوان شغل واستقلال مالی داشته باشد می‌تواند ازدواج کند اما دولت استخدام را برای 10 سال د رکشور و 5 سال در تهران ممنوع کرده. به علت و ضعیت بد اقتصادی نیز تورم و بیکاری زیاد شده و این معضلات به دنبال خود افزایش طلاق را به همراه آورده‌اند.

کاهش درآمد، افزایش طلاق

براساس آمار در 6 ماه اول امسال میزان ازدواج 5/5 درصد کاهش و طلاق 4 درصد رشد داشته است. مقدار تورم نیز به نسبت سال قبل افزایش قابل توجهی داشته به گونه ای که درآمد اشخاص نسبت به مخارج آنها 60 درصد کاهش پیدا کرده و مردم به نسبت سال قبل 10درصد فقیر تر شده اند. اگر بخواهیم طلاق در جامعه کم شود باید اشتغال،‌امید به آینده و هدف داشتن را برای جوانان تعریف کنیم تا بتوانیم از رشد تصاعدی طلاق در کشور جلوگیری کنیم.

زندان حق مردی است که مهریه نمی‌دهد

وجود زندان برای مردانی که حاضر به دادن مهریه نیستند ضروری است . افرادی که به دلیل نپرداختن مهریه در زندان هستند به دلیل لجبازی نمی‌خواهند مهریه را بدهد وگرنه هر مردی می‌داند زمانی که می‌خواهد همسرش را طلاق دهد باید بتواند مهریه را نقدا پرداخت کند. بعضی از افرادی که برای مهریه در زندان هستند متمولند اما به دلیل لجبازی خانه و زندگی و اموالشان را به نام افراد دیگری می‌کنند تا زن در دادگاه نتواند ثابت کند که شوهرش مال و اموالی دارد و نتواند مهریه اش را بگیرد. این افراد بعد از از این که به زندان رفتند تقاضای اعسار می‌دهند و بعد به حکم دادگاه 5 تا 10 درصد مهریه را پرداخت می‌کنند و مابقی را تقسیط می‌کنند اما عده ای از آقایان همین مقدار تقسیط شده را هم نمی‌دهند و زن را اینقدر در دادگاه می‌دوانند تا خسته شده و از خیر مابقی مهریه‌اش بگذرد.

کمک ستاد دیه به زندانیان مهریه اشتباه است!

کمک ستاد دیه به زندانیان مهریه باعث شده تا مردها به این امید مهر همسرانشان را ندهند که بتوانند در هنگام زندانی شدن از کمک‌های ستاد دیه برخوردار شوند. این افراد مدتی در زندان می‌مانند و از امکانات زندان استفاده می‌کنند و در نهایت با کمک مددکاران و ستاد دیه مقداری از مهریه را می‌پردازند و مابقی را تقسیط می‌کنند و از زندان بیرون می‌آیند بدون این که در این مدت متحمل مشکل شده باشند.

اما در نهایت فردی که در طلاق بازنده است، دختر است. ستاد دیه یک طرف ماجرا را نگاه می‌کند و به طرف دیگر که دختری است که مهر طلاق نه بر شناسنامه‌اش که بر پیشانی اش خورده کاری ندارد. در حالی که این دختر عمر و زندگی‌اش را باخته و باید خسارت یک عمر زندگی اش را از مرد بگیرد نه اینکه با مقداری پول حاضر شود مرد را از زندان خلاص کند. مردان اگر بدانند راهی برای پرداخت مهریه ندارند یا از ابتدا مهریه‌های سنگین را قبول نمی‌کنند یا به هر صورتی که هست مهریه همسران‌شان را می‌دهند.

قانون برای پرداخت مهریه ضامن بخواهد

مرد موظف به پرداخت مهریه به همسرش است اگر بداند این دینی است که به گردنش است و در صورت پرداخت نکردن برخورد سنگینی باوی می‌شود به اندازه وسعش مهر را تعیین می‌کند ولی چون می‌داند دادگاه و زندان و قانون اینقدر قاطعیت ندارند و جدی نیستند در پرداخت این دین، مهریه زن را نمی‌دهد. اما قانون در اینجا می‌تواند وارد عمل شود. همانگونه که بانک‌ها برای پرداخت 2 میلیون وام ضامن طلب می‌کنند در هنگام ثبت ازدواج نیز باید دفترخانه‌ها از داماد ضامن بگیرند و مثلا پدر داماد ضمانت کند اگر پسرش نتوانست مهریه را بدهد وی مهریه را پرداخت می‌کند با این کار از تعداد طلاق‌ها هم کم می‌شود ولی چون ضوابط قانونی درستی نداریم در خیلی جاها به مشکل برخورد می‌کنیم.

بیمه مهریه، بیمه ای که اجرایی نشد

10 سال قبل در مشهد طرحی را با عنوان بیمه طلاق و بیمه مهریه در مشهد با موافقت استاندار و فرماندار وقت مطرح کردیم. همانطور که برای خودروها بیمه شخص ثالث اجباری شده به این نتیجه رسیدیم که این بیمه هم باید اجرایی شود. اگر پایه حقوق فرد را 340 هزار تومان در حال حاضر در نظر بگیریم برای بیمه مهریه و طلاق فرد باید در سال 20 درصد حقوقش را پرداخت کند و اگر زمانی خواست همسرش را طلاق بدهد بیمه موظف می‌شود پایه حقوق دولتی را به زن بدهد که در این صورت نیازی به اجرا گذاشتن مهریه نیست چرا که اگر زن امنیت اقتصادی داشته باشد مرد را به زندان نمی‌اندازد. این کار به نفع بیمه هم هست، ولی همان زمان استاندار و فرماندار مشهد عوض شدند و تمام کارها خوابید. اگر این طرح در حال حاضر اجرا شود و مسئولان از آن حمایت کنند، خانم‌ها اطمینان دارند که بعد از طلاق و تا زمانی که ازدواج مجدد نکنند درآمد دارند و نیازی به اجرا گذاشتن مهریه و انداختن شوهر به زندان ندارند. در این صورت از هزینه‌هایی که دولت برای زندانیان مهریه می‌کند، کم می‌شود و می‌توان این هزینه را صرف زندانیان دیگر کرد.