اعلامیه جهانی حقوق بشر
ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺣﯿﺜﯿﺖ ذاﺗﯽ ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺸﺮی وﺣﻘﻮق ﯾﮏ ﺳﺎن واﻧﺘﻘﺎل ﻧﺎﭘﺬﯾﺮآﻧﺎن اﺳﺎس آزادی، ﻋﺪاﻟﺖ وﺻﻠﺢ را درﺟﻬﺎن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﺪﻫﺪ ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺳﺎی وﺗﺤﻘﯿﺮﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل وﺣﺸﯿﺎﻧﻪﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ روح ﺑﺸﺮﯾﺖ را ﺑﻪ ﻋﺼﯿﺎن وادﺷﺘﻪوﻇﻬﻮر دﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ درآن اﻓﺮاد ﺑﺸﺮدرﺑﯿﺎن ﻋﻘﯿﺪه، آزاد و ازﺗﺮس وﻓﻘﺮ، ﻓﺎرغ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ آﻣﺎل ﺑﺸﺮاﻋﻼم ﺷﺪه اﺳﺖ
ﻣﻘﺪﻣﻪ :
ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺣﯿﺜﯿﺖ ذاﺗﯽ ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺸﺮی وﺣﻘﻮق ﯾﮏ ﺳﺎن واﻧﺘﻘﺎل ﻧﺎﭘﺬﯾﺮآﻧﺎن اﺳﺎس آزادی، ﻋﺪاﻟﺖ وﺻﻠﺢ را درﺟﻬﺎن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﺪﻫﺪ. ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺳﺎی وﺗﺤﻘﯿﺮﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل وﺣﺸﯿﺎﻧﻪﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ روح ﺑﺸﺮﯾﺖ را ﺑﻪ ﻋﺼﯿﺎن وادﺷﺘﻪوﻇﻬﻮر دﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ درآن اﻓﺮاد ﺑﺸﺮدرﺑﯿﺎن ﻋﻘﯿﺪه، آزاد و ازﺗﺮس وﻓﻘﺮ، ﻓﺎرغ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ آﻣﺎل ﺑﺸﺮاﻋﻼم ﺷﺪه اﺳﺖ.
ازآﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺸﺮﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﯾﻦ ﻋﻼج ﺑﻪ ﻗﯿﺎم ﺑﺮﺿﺪ ﻇﻠﻢ وﻓﺸﺎر ﻣﺠﺒﻮرﻧﮕﺮدد.از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ را ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻗﺮار داد .آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ، ﺑﺎور ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺸﺮو ﻣﻘﺎم وارزش ﻓﺮد اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺗﺴﺎویﺣﻘﻮق زن و ﻣﺮد ﻣﺠﺪداً درﻣﻨﺸﻮر، اﻋﻼم ﮐﺮده اﻧﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ راﺳﺦ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖاﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ و درﻣﺤﯿﻂ آزاد، وﺿﻊ زﻧﺪه ﮔﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ .
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ دول ﻋﻀﻮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﺮام ﺟﻬﺎﻧﯽ ورﻋﺎﯾﺖ واﻗﻌﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و آزادی ﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ را ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ .
آز آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺣﺴﻦ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﻮق و آزادی ﻫﺎ ﺑﺮای اﺟﺮای ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﮐﻤﺎل اﻫﻤﯿﺖ را دارد .
ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﯾﻦ اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ را آرﻣﺎن ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم و ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻠﻞ اﻋﻼم ﻣﯿﮑﻨﺪ. ﺗﺎ ﺟﻤﯿﻊ اﻓﺮاد و ﻫﻤﻪ ارﮐﺎن اﺟﺘﻤﺎع اﯾﻦ اﻋﻼﻣﯿﻪ را داﯾﻤﺎً ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻣﺠﺎﻫﺪت ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﻌﻠﯿﻢ وﺗﺮﺑﯿﺖ، اﺣﺘﺮام ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﻮق و آزادی ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ و اﺟﺮای واﻗﻌﯽ و ﺣﯿﺎﺗﯽ آﻧﻬﺎ ﭼﻪ درﻣﯿﺎن ﺧﻮد ﻣﻠﻞ ﻋﻀﻮ وﭼﻪ درﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﻗﻠﻤﺮو آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد .
ﻣﺎده ﯾﮏ :
ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ آزاد ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ و از ﻟﺤﺎظ ﺣﯿﺜﯿﺖ وﺣﻘﻮق ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮﻧﺪ، ﻫﻤﻪ دارای ﻋﻘﻞ ووﺟﺪان ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ وﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎ روح ﺑﺮادری رﻓﺘﺎرﮐﻨﻨﺪ.
ﻣﺎده دوم :
ﻫﺮﮐﺲ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ، ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ازﺣﯿﺚ ﻧﮋاد، رﻧﮓ، ﺟﻨﺲ، زﺑﺎن، ﻣﺬﻫﺐ،ﻋﻘﯿﺪه ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﻫﺮﻋﻘﯿﺪه دﯾﮕﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻠﯿﺖ ﻫﺎ وﺿﻊ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺛﺮوت وﻻدت ﯾﺎ ﻫﺮ اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ
٣ -ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﯾﮕﺮ ازﺗﻤﺎم ﺣﻘﻮق وﮐﻠﯿﻪ آزادﯾﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ دراﻋﻼﻣﯿﻪ ﺣﺎﺿﺮ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪﮔﺮدد .
ﺑﺮﻋﻼوه ﻫﯿﭻ ﺗﺒﻌﯿﻀﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وﺿﻊ ﺳﯿﺎﺳﯽ، اداری، ﻗﻀﺎﯾﯽ ﯾﺎﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﯾﺎ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ آن ﺗﻌﻠﻖ دارد، ﺧﻮاه اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﺗﺤﺖﻗﯿﻤﻮﻣﺖ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﺧﻮد ﻣﺨﺘﺎر ﺑﻮده ﯾﺎ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ آن ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .
ﻣﺎده ﺳﻮم :
ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ زﻧﺪه ﮔﯽ، آزادی واﻣﻨﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ دارد .
ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم :
ﻫﯿﭻ ﮐﺲ را ﻧﻤﯿﺘﻮان درﺑﺮده ﮔﯽ ﻧﮕﺎه داﺷﺖ وداد وﺳﺘﺪ ﺑﺮده ﮔﺎن ﺑﻪ ﻫﺮﺷﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ .
ﻣﺎده ﭘﻨﺠﻢ :
ﻫﯿﭻ ﮐﺲ را ﻧﻤﯿﺘﻮان ﺗﺤﺖ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﯾﺎ ﻣﺠﺎزات ﯾﺎ رﻓﺘﺎری ﻗﺮار داد ﮐﻪ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ وﯾﺎ ﺑﺮﺧﻼف اﻧﺴﺎﻧﯿﺖ وﺷﺌﻮن ﺑﺸﺮی ﯾﺎ ﻣﻮﻫﻦ ﺑﺎﺷﺪ .
ﻣﺎده ﺷﺸﻢ :
ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ او درﻫﻤﻪ ﺟﺎﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻧﺴﺎن درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد .
ﻣﺎده ﻫﻔﺘﻢ :
ﻫﻤﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺴﺎوی ﻫﺴﺘﻨﺪ وﺣﻖ دارﻧﺪ ﺑﺪون ﺗﺒﻌﯿﺾ ازﺣﻤﺎﯾﺖ ﯾﮑﺴﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮ ﺧﻮردارﺷﻮﻧﺪ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﺗﺒﻌﯿﻀﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﻗﺾ اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﺑﺮﻋﻠﯿﻪ ﻫﺮﺗﺤﺮﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺒﻌﯿﻀﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﯾﮑﺴﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﺎده ﻫﺸﺘﻢ :
درﺑﺮاﺑﺮ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ ﻓﺮد را ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﺑﺪﻫﺪ و آن ﺣﻘﻮق ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﻗﺎﻧﻮن دﯾﮕﺮی ﺑﺮای او ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ رﺟﻮع ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﮐﻢ ﻣﻠﯽ ﺻﺎﻟﺤﻪ را دارد .
ﻣﺎده ﻧﻬﻢ :
ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﺳﺮاﻧﻪ ﺗﻮﻗﯿﻒ، ﺣﺒﺲ ﯾﺎ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﻮد .
اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ
4-
ﻣﺎده دﻫﻢ :
ﻫﺮﮐﺲ ﺑﺎ ﻣﺴﺎوات ﮐﺎﻣﻞ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ دﻋﻮاﯾﺶ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دادﮔﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺑﯿﻄﺮﻓﯽ، ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ وﻋﻠﻨﺎً رﺳﯿﺪه ﮔﯽ ﺷﻮد و ﭼﻨﯿﻦ دادﮔﺎﻫﯽ درﺑﺎره ﺣﻘﻮق و اﻟﺰاﻣﺎت او ﯾﺎ ﻫﺮ اﺗﻬﺎم ﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اوﻣﻨﺴﻮب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ.
ﻣﺎده ﯾﺎزدﻫﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻣﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﯽ ﮔﻨﺎه ﻣﺤﺴﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ درﺟﺮﯾﺎن ﯾﮏ دﻋﻮای ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ درآن ﮐﻠﯿﻪ ﺗﻀﻤﯿﻨﻬﺎی ﻻزم ﺑﺮای دﻓﺎع او ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﺪه ﺗﻘﺼﯿﺮ او ﻗﺎﻧﻮﻧﺎً ﻣﺤﺮز ﮔﺮدد.
.2 ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﯾﺎ ﻋﺪم اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻪ درﻣﻮﻗﻊ ارﺗﮑﺎب آن ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻘﻮق ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﺮم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮد ﻣﺤﮑﻮم ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻫﯿﭻ ﻣﺠﺎزاﺗﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺮاز آﻧﭽﻪ ﮐﻪ درﻣﻮﻗﻊ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ﺑﺪان ﺗﻌﻠﻖ ﻣﯿﮕﺮﻓﺖ درﺑﺎره ﮐﺴﯽ اﻋﻤﺎل ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .
ﻣﺎده دوازدﻫﻢ :
اﺣﺪی درزﻧﺪه ﮔﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ، اﻣﻮر ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﯽ، اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﯾﺎ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﺧﻮد ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻫﺎی ﺧﻮد ﺳﺮاﻧﻪ واﻗﻊ ﺷﻮد وﺷﺮاﻓﺖ واﺳﻢ و رﺳﻤﺶ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد، ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ درﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺪاﺧﻼت وﺣﻤﻼت، ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺮار ﮔﯿﺮد .
ﻣﺎده ﺳﯿﺰدﻫﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ درداﺧﻞ ﻫﺮ ﮐﺸﻮری آزاداﻧﻪ ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور ﮐﻨﺪ و ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ.
.2 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﻫﺮ ﮐﺸﻮری و ازﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد را ﺗﺮک ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺮدد.
ﻣﺎده ﭼﻬﺎردﻫﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد درﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﻘﯿﺐ، ﺷﮑﻨﺠﻪ و آزار، ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﮔﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﺪ و درﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﭘﻨﺎه اﺧﺘﯿﺎرﻧﻤﺎﯾﺪ.
.2 درﻣﻮردی ﮐﻪ ﺗﻌﻘﯿﺐ واﻗﻌﺎً ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﺮم ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻏﯿﺮﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ اﺻﻮل ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﻤﯿﺘﻮان ازاﯾﻦ ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
ﻣﺎده ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ دارای ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
.2 ﻫﯿﭻ ﮐﺲ را ﻧﻤﯿﺘﻮان ﺧﻮد ﺳﺮاﻧﻪ ازﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺧﻮد ﯾﺎ از ﺣﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻣﺤﺮوم ﮐﺮد.
ﻣﺎده ﺷﺎﻧﺰده ﻫﻢ :اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ
.1 ﻫﺮ ز ن وﻣﺮد ﺑﺎﻟﻐﯽ ﺣﻖ دارد ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ازﻧﻈﺮ ﻧﮋاد،ﻣﻠﯿﺖ،ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ،ﯾﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺎﻫﻤﺪﯾﮕﺮ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺧﺎﻧﻮاده دﻫﻨﺪ. درﺗﻤﺎم ﻣﺪت زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ و ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺤﻼل آن،زن وﺷﻮﻫﺮ درﮐﻠﯿﻪ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ازدواج، دارای ﺣﻘﻮق ﻣﺴﺎوی ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ.
.2 ازدواج ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﻞ و آزاداﻧﻪ زن وﻣﺮد واﻗﻊ ﺷﻮد.
.3 ﺧﺎﻧﻮاده رﮐﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ و اﺳﺎﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎع اﺳﺖ و ﺣﻖ دارد ازﺣﻤﺎﯾﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و دوﻟﺖ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد.
ﻣﺎده ﻫﻔﺪﻫﻢ :
.1 ﻫﺮﺷﺨﺺ، ﻣﻨﻔﺮداً ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﺟﻤﻌﯽ ﺣﻖ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ دارد.
.2 ﻫﯿﭻ ﮐﺲ را ﻧﻤﯿﺘﻮان ﺧﻮد ﺳﺮاﻧﻪ ازﺣﻖ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺤﺮوم ﻧﻤﻮد .
ﻣﺎده ﻫجدﻫﻢ :
ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ازآزادی ﻓﮑﺮ، وﺟﺪان وﻣﺬﻫﺐ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﺣﻖ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﺬﻫﺐ ﯾﺎ ﻋﻘﯿﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺘﻀﻤﻦ آزادی اﻇﻬﺎر ﻋﻘﯿﺪه و اﯾﻤﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ وﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت ﻣﺬﻫﺒﯽ و اﺟﺮای ﻣﺮاﺳﻢ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ. ﻫﺮﮐﺲ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ازاﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﻣﻨﻔﺮداً ﯾﺎ ﺟﻤﻌﺎً ﺑﻪ ﻃﻮرﺧﺼﻮﺻﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﺑﺎﺷﺪ .
ﻣﺎده ﻧوﺰدﻫﻢ :
ﻫﺮ ﮐﺲ ﺣﻖ آزادی ﻋﻘﯿﺪ ه وﺑﯿﺎن دارد و ﺣﻖ ﻣﺰﺑﻮر ﺷﺎﻣﻞ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ازداﺷﺘﻦ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺧﻮد ﺑﯿﻢ و اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و درﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت و اﻓﮑﺎر و دراﺧﺬ و اﻧﺘﺸﺎر آن ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ ﻣﻤﮑﻦ و ﺑﺪون ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮزی، آزاد ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺘﻢ :
.1 ﻫﺮ ﮐﺲ ﺣﻖ دارد آزاداﻧﻪ ﻣﺠﺎﻣﻊ و ﺟﻤﻌﯿﺘﻬﺎی ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﯿﺰ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﺪ.
.2 ﻫﯿﭻ ﮐﺲ را ﻧﻤﯿﺘﻮان ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ دراﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺮد .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﯾﮑﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ دراداره اﻣﻮر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮرﺧﻮد، ﺧﻮاه ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً وﺧﻮاه ﺑﺎ وﺳﺎﻃﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ آزاداﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺷﺮﮐﺖ ﺟﻮﯾﺪ.
.2 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ﺑﺎﺗﺴﺎوی ﺷﺮاﯾﻂ، ﺑﺎﻣﺸﺎﻏﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻧﺎﯾﻞ آﯾﺪ.
.3 اﺳﺎس وﻣﻨﺸﺄ ﻗﺪرت ﺣﮑﻮﻣﺖ ارادهء ﻣﺮدم اﺳﺖ اﯾﻦ اراده ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪء اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﺑﺮ ﮔﺰارﮔﺮدد ﮐﻪ از روی ﺻﺪاﻗﺖ وﺑﻪ ﻃﻮر ادواری ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد. اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺑﺎرﻋﺎﯾﺖ ﻣﺴﺎوات ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ رأی ﻣﺨﻔﯽ ﯾﺎ ﻃﺮﯾﻘﻪء ﻧﻈﯿﺮ آن اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ﮐﻪ آزادی رأی را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ ودو م اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ
6-ﻫﺮﮐﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ اﺟﺘﻤﺎع ﺣﻖ اﻣﻨﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارد وﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺴﺎﻋﯽ ﻣﻠﯽ وﻫﻤﮑﺎری ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، ﺣﻘﻮق اﻗﺘﺼﺎدی،اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻻزﻣﻪء ﻣﻘﺎم و رﺷﺪ آزاداﻧﻪ ء ﺷﺨﺼﯿﺖ اوﺳﺖ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﺗﺸﮑﯿﻼت وﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﺮﮐﺸﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ آورد .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﺳﻮم :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﺎرﮐﻨﺪ، ﮐﺎرﺧﻮد را آزاداﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ،ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و رﺿﺎﯾﺘﺒﺨﺸﯽ ﺑﺮای ﮐﺎرﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ ودرﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﮑﺎری ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺮارﮔﯿﺮد.
.2 ﻫﻤﻪ ﺣﻖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﺗﺒﻌﯿﻀﯽ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﺎر ﻣﺴﺎوی، اﺟﺮت ﻣﺴﺎوی درﯾﺎﻓﺖ دارﻧﺪ.
.3 ﻫﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﮐﺎر ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺣﻖ دارد ﻣﺰد ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ درﯾﺎﻓﺖ دارد ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ او وﺧﺎﻧﻮاده اش را ﻣﻮاﻓﻖ ﺣﯿﺜﯿﺖ و ﮐﺮاﻣﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎ دﯾﮕﺮ وﺳﺎﯾﻞ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻮد.
.4 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ﺑﺮای دﻓﺎع ازﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد ﺑﺎدﯾﮕﺮان اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﺪ و دراﺗﺤﺎدﯾﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﭼﻬﺎرم :
ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ وﻓﺮاﻏﺖ وﺗﻔﺮﯾﺢ دارد وﻣﺴﺘﺤﻖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﻌﻘﻮل ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎروﻣﺮﺧﺼﯿﻬﺎی ادواری، ﺑﺎ اﺧﺬ ﺣﻘﻮق ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﭘﻨﺠﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ﺳﻄﺢ زﻧﺪه ﮔﯽ ﺳﻼﻣﺘﯽ و رﻓﺎه ﺧﻮد وﺧﺎﻧﻮاده اش را ازﺣﯿﺚ ﺧﻮراک وﻣﺴﮑﻦ و ﻣﺮاﻗﺒﺘﻬﺎی ﻃﺒﯽ وﺧﺪﻣﺎت ﻻزم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ درﻣﻮﻗﻊ ﺑﯿﮑﺎری،ﺑﯿﻤﺎری،ﻧﻘﺾ اﻋﻀﺎء، ﺑﯿﻮه ﮔﯽ، ﭘﯿﺮی ﯾﺎ درﺗﻤﺎم ﻣﻮارد دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﺧﺎرج از اراده اﻧﺴﺎن، وﺳﺎﯾﻞ اﻣﺮار ﻣﻌﺎش ازﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. از ﺷﺮاﯾﻂ آﺑﺮوﻣﻨﺪاﻧﻪ ء زﻧﺪه ﮔﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد.
.2 ﻣﺎدران و ﮐﻮدﮐﺎن ﺣﻖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ازﮐﻤﮏ وﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ. ﮐﻮدﮐﺎن ﭼﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ازداواج و ﭼﻪ ﺑﺪون ازداواج ﺑﺪﻧﯿﺎ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﻖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد.
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ ﺷﺸﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﮐﻪ ازآﻣﻮزش وﭘﺮورش ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد.آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻻاﻗﻞ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت اﺑﺘﺪاﯾﯽ واﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ. آﻣﻮزش اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﺟﺒﺎری اﺳﺖ.آﻣﻮزش ﺣﺮﻓﻪ ﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪو آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺴﺎوی ﮐﺎﻣﻞ، ﺑﻪ روی ﻫﻤﻪ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻤﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﺪاد ﺧﻮد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از آن ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﮔﺮدﻧﺪ.
.2 آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻫﺮ ﮐﺲ را ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﺎﻣﻞ رﺷﺪ آن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﻘﻮق و آزادﯾﻬﺎی ﺑﺸﺮ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﺪ. آﻣﻮ زش و ﭘﺮورش ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ
٧ -ﺣﺴﻦ ﺗﻔﺎﻫﻢ، ﮔﺬﺷﺖ واﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ و دوﺳﺘﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﻞ، ﺟﻤﻌﯿﺖﻫﺎی ﻧﮋادی ﯾﺎ ﻣﺬﻫﺒﯽ وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ را درراه ﺣﻔﻆ ﺻﻠﺢ وﺗﺴﻬﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
.3 ﭘﺪرو ﻣﺎدر دراﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع آﻣﻮزش وﭘﺮورش ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮان اوﻟﻮﯾﺖ دارﻧﺪ .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد آزاداﻧﻪ درزﻧﺪه ﮔﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ – اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ، از ﻓﻨﻮن و ﻫﻨﺮ ﻫﺎ ﻣﺘﻤﺘﻊ ﮔﺮدد ودرﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﯽ وﻓﻮاﯾﺪ آن ﺳﻬﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ.
.2 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻌﻨﻮی و ﻣﺎدی آﺛﺎر ﻋﻠﻤﯽ،ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﯾﺎ ﻫﻨﺮی ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد .
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﻫﺸﺘﻢ :
.1 ﻫﺮﮐﺲ ﺣﻖ دارد ﺑﺮﻗﺮاری ﻧﻈﻤﯽ را ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، ﺣﻘﻮق وآزادﯾﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ دراﯾﻦ اﻋﻼﻣﯿﻪ ذﮐﺮ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ وآﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮرد ﻋﻤﻞ ﺑﮕﺬارد.
ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ وﻧﻬﻢ :
.1ﻫﺮﮐﺲ درﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﯽ وﻇﯿﻔﻪ دارد ﮐﻪ رﺷﺪ آزاد وﮐﺎﻣﻞ ﺷﺨﺼﯿﺖ او را ﻣﯿﺴﺮ ﺳﺎزد .
.2 ﻫﺮﮐﺲ دراﺟﺮای ﺣﻘﻮق واﺳﺘﻔﺎده ازآزادﯾﻬﺎی ﺧﻮد، ﻓﻘﻂ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻗﺎﻧﻮن،ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺮاﻋﺎت ﺣﻘﻮق وآزادﯾﻬﺎی دﯾﮕﺮان و ﺑﺮای ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﺻﺤﯿﺢ اﺧﻼﻗﯽ وﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ورﻓﺎه ﻫﻤﻪ ﮔﺎﻧﯽ،درﺷﺮاﯾﻂ ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ، دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ وﺿﻊ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.
.3 اﯾﻦ ﺣﻘﻮق و آزادﯾﻬﺎ، درﻫﯿﭻ ﻣﻮردی ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻘﺎﺻﺪ واﺻﻮل ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ اﺟﺮا ﮔﺮدد.
ﻣﺎده ﺳﯽ ام :
ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ازﻣﻘﺮارت اﻋﻼﻣﯿﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﻘﯽ ﺑﺮای دوﻟﺘﯽ ﯾﺎ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﯾﺎ ﻓﺮدی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻫﺮﯾﮏ ازﺣﻘﻮق و آزادﯾﻬﺎی ﻣﻨﺪرج دراﯾﻦ اﻋﻼﻣﯿﻪ را ازﺑﯿﻦ ﺑﺒﺮد وﯾﺎ درآن راه ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ .
تابعیت تشریفات رسیدگی به دعوای خیانت در امانت
