دستورالعمل مبارزه با پولشویی در حوزة ارائه خدمات بیمه الکترونیکی
دستورالعمل مبارزه با پولشویی در حوزة ارائه خدمات بیمه الکترونیکی
دستورالعمل مبارزه با پولشویی در حوزه ارائه خدمات بیمه الکترونیکی
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره 181434/ت 43182 ک مورخ 14/9/1388 وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل مبارزه با پولشویی در حوزة ارائه خدمات بیمه الکترونیکی» به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده 1) اصطلاحات و عبارات به کار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر تعریف می‌شوند:
1-1- قانون: قانون مبارزه با پولشویی – مصوب 2/11/1386 مجلس شورای اسلامی.
2-1- آئین نامه: آییننامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی مصوب 14/09/1388 و اصلاحات بعدی آن.
3-1- شورا: شورای عالی مبارزه با پولشویی موضوع ماده 4 قانون.
4-1- دبیرخانه: دبیرخانه شورای‌عالی مبارزه با پولشویی موضوع تبصره 1 ماده 4 قانون.
5-1- بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
6-1- مؤسسه بیمه: هر یک از مؤسسات بیمه مستقیم یا اتکایی که دارای مجوز فعالیت از بیمه مرکزی می باشند.
7-1- شرکت: بیمه مرکزی و هر یک از مؤسسات بیمه موضوع بند 6-1.
8-1- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهای عملیات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد؛ به شرح مذکور در ماده 38 آییننامه.
9-1- واحد مبارزه با پولشویی: واحدی است مستقر در شرکت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تکالیف مقرر در مواد 18 و 19 آییننامه میباشد.
10-1- بیمهنامه یا قرارداد بیمه: سندی کتبی مشتمل بر مشخصات و تعهدات بیمه‌گر و بیمهگذار و شرایط عقد بیمه.
11-1- بیمهگذار: شخص حقیقی یا حقوقی است که مشخصات وی در بیمهنامه یا قرارداد بیمه ذکر گردیده و متعهد پرداخت حق بیمه است.
12-1- الحاقیه: سندی که هر گونه تغییر در بیمهنامه یا قرارداد بیمه از طریق آن صورت می گیرد و جزء لاینفک بیمه نامه محسوب میشود.
13-1- خدمات بیمهای: شامل عرضه بیمه مستقیم و اتکایی، خدمات واسطه‌گری بیمه و خدمات ارزیابی خسارت بیمهای.
14-1- عرضه کننده خدمات بیمهای: شامل بیمه مرکزی، موسسات بیمه مستقیم و اتکایی، نمایندگان بیمه، دلالان رسمی بیمه و ارزیابان خسارت بیمهای.
15-1- متقاضی خدمات بیمهای: هر شخص حقیقی یا حقوقی یا نماینده قانونی ایشان که برای استفاده از خدمات بیمهای، به عرضه‌کننده خدمات بیمهای مراجعه می‌کند.
16-1- شناسایی: تطبیق و ثبت مشخصات اظهارشده توسط متقاضی خدمات بیمهای با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط نماینده یا وکیل وی علاوه بر ثبت مشخصات وکیل یا نماینده، ثبت مشخصات اصیل در فرم‌های مربوط به متقاضی خدمات بیمهای به هنگام ارائه خدمات.
1-16-1- شناسایی اولیه: تطبیق و ثبت مشخصات اظهار شده توسط متقاضی خدمات بیمهای با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط وکیل یا نماینده قانونی، علاوه بر ثبت مشخصات وکیل رسمی یا نماینده قانونی، ثبت مشخصات اصیل.
2-16-1- شناسایی کامل: شناسایی دقیق متقاضی خدمات بیمهای به هنگام ارایه خدمات پایه به شرح مذکور در "دستورالعمل شناسائی متقاضیان خدمات بیمه ای".
17-1- شناسه ملی اشخاص حقوقی: شماره منحصر به فردی که بر اساس تصویب‌نامه شماره 16169/ت39271ه مورخ 29/1/1388 هیات محترم وزیران به تمامی اشخاص حقوقی اختصاص می‌یابد.
18-1- شماره فراگیر اشخاص خارجی: شماره منحصر به فردی که مطابق تصویب‌نامه شماره 16173/ت40266ه مورخ 29/1/1388 هیات محترم وزیران به تمامی اتباع خارجی مرتبط با جمهوری اسلامی ایران توسط پایگاه ملی اطلاعات اتباع خارجی اختصاص می‌یابد.
19-1- ساها (سامانه احراز هویت اشخاص): سامانه‌ای مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از طریق ارتباط با پایگاه‌های ذیربط ( از قبیل سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شرکت پست، سازمان امور مالیاتی) پاسخ به استعلام شرکت‌ها در مورد احراز هویت اشخاص مختلف و نشانی آن ها را تسهیل مینماید.
20-1- معاملات و عملیات بیمهای مشکوک: معاملات و عملیاتی که عرضه‌کنندگان خدمات بیمهای با در اختیار داشتن اطلاعات و با قرائن و شواهد منطقی ظن پیدا می‌کنند که این عملیات به منظور پولشویی انجام میشود.
تبصره: منظور از قراین و شواهد منطقی عبارت است از شرایط و مقتضیاتی که یک انسان متعارف را وادار به تحقیق در خصوص منشاء مال و انگیزه انجام عملیات بیمهای مینماید.
21-1- خدمات بیمه الکترونیکی: امکانی است که طی آن ارایه خدمات بیمهای به متقاضی از طریق زیرساختهای الکترونیکی به صورت مراجعه غیرحضوری انجام میشود.
22-1- موسسات اعتباری: بانک‌ها (اعم از بانکهای ایرانی و شعب و نمایندگی بانکهای خارجی مستقر در جمهوری اسلامی ایران)، موسسات اعتباری غیربانکی، تعاونی‌های اعتبار، صندوق‌های قرض‌الحسنه که با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت دارند.
23-1-کارت پرداخت: عبارت است از انواع کارت های فیزیکی یا مجازی صادر شده توسط موسسات اعتباری که به دارنده آن امکان پرداخت و یا انتقال وجه به شخص دیگر را فراهم می سازد.
24-1- ابزار شناسایی: عبارت است از شناسه اطلاعاتی (الکترونیکی)، فیزیکی یا ترکیبی از هر دو که با استفاده از آن مشتری نسبت به اخذ خدمات الکترونیکی از درگاه های غیرحضوری اقدام مینماید.
25-1- ابزار پذیرش: عبارت است از دستگاهی فیزیکی یا سامانه‌ای الکترونیکی که می توان با استفاده از یک یا چند نوع ابزار شناسایی نسبت به انجام عملیات و اخذ خدمات اقدام نمود. ابزار پذیرش می تواند فیزیکی (مانند خودپرداز و یا پایانه های فروش) و یا مجازی (مانند درگاه های اینترنتی شرکتهای بیمه) باشد.
26-1- مراجعه حضوری: عبارت است از مراجعه متقاضی به عرضه کنندگان خدمات بیمه ای برای دریافت خدمات بیمه ای.
27-1- مراجعه غیرحضوری: عبارت است از مراجعه متقاضی با انواع ابزارهای پذیرش از طریق ابزار شناسایی و بدون مراوده با نیروی انسانی.
ماده 2) صدور هرگونه ابزار شناسایی باید پس از شناسایی کامل متقاضی و ثبت تطبیقی مشخصات هویتی با مشخصات ابزار شناسایی صورت پذیرد.
ماده 3) به منظور دریافت ابزارهای شناسایی، حضور متقاضی و شناسایی اولیه وی ضرورت دارد.
ماده 4) مسئولیت استفاده و حفاظت از ابزارهای شناسایی صرفا به عهده متقاضی است. وی باید تعهد دهد که هیچ شخصی غیر از وی، از ابزار شناسایی استفاده نخواهد کرد. در غیر این صورت علاوه بر توقف ارایه خدمات، مطابق قوانین با وی برخورد خواهد شد.
ماده 5) واریز وجوه در خدمات الکترونیکی، منحصراً از طریق حساب معرفی شدة متقاضی نزد یکی از مؤسسات اعتباری امکان‌پذیر است.
ماده 6) سامانه الکترونیکی مورد استفاده برای انجام معاملات و ارایه خدمات الکترونیکی، باید امکان ثبت، نگهداری و تهیه گزارش از سابقه تمامی عملیات متقاضیان را داشته باشد.
ماده 7) شرکت موظف است سیستم‌های نرم‌افزاری خود را بگونه‌ای طراحی و پیاده‌سازی نماید تا امکان استفاده از سامانه ساها برای استعلام صحت اطلاعات هویتی وکدپستی محل سکونت اشخاص حقیقی و حقوقی وجود داشته باشد.
ماده 8) شرکت موظف است در تمامی نرم افزارهای کاربردی (صدور و پرداخت خسارت)، سامانه‌ها و سیستم های اطلاعاتی که عملیات بیمه ای و مالی در آنها ثبت می شود، محل لازم برای درج شماره های معتبر (شماره ملی، شناسه ملی و شماره فراگیر اتباع بیگانه) و کد پستی را پیش بینی نموده و امکان جستجو بر اساس شماره های مذکور را در نرم افزارها فراهم نماید.
ماده 9) شرکت موظف است در مراجعات غیرحضوری متقاضی خدمات بیمه ای، هویت وی را از طریق ابزارهای شناسایی با اطلاعات شناسایی متقاضی خدمات بیمه ای تطبیق دهد.
تبصره: شناسایی اولیه متقاضی خدمات بیمه ای به صورت الکترونیکی در مواردی که وی از گواهی های امضای دیجیتال صادرشده توسط مراکز گواهی دیجیتال معتبر دارای مجوز از مرکز صدورگواهی ریشه وزارت صنعت، معدن وتجارت و یا ارسال اسناد و مدارک لازم برای شناسایی استفاده نماید، بلامانع است.
ماده 10) موسسات بیمه موظفند تمهیدات لازم را به منظور طراحی و اجرای سامانه های اطلاعاتی زیر فراهم نمایند:
- بانک جامع اطلاعات بیمه گذاران و بیمه شدگان.
- بانک اطلاعاتی جامع مؤسسین، سهامداران شرکتهای بیمه، نمایندگان و دلالان رسمی آنها.
ماده11) شرکت موظف است سامانه جامع اطلاعاتی بیمهنامه بار را به گونهای فراهم نماید تا امکان استعلام برخط مراجع ذیربط از این سامانه وجود داشته باشد.
ماده12) بیمه مرکزی موظف است بانکهای اطلاعاتی طراحی شده در مواد 10 و 11 را در اختیار واحد اطلاعات مالی قرار دهد. شرکت نیز موظف است اطلاعاتی را که واحد اطلاعات مالی در راستای مبارزه با پولشوئی از آنها تقاضا مینماید در اختیار آن واحد قرار دهد.
این دستورالعمل در دوازده ماده و دو تبصره در دوازدهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ 12/10/1390 به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجراست.
قانون تاسیس موسسات بیمه غیر دولتی نظارت بر ضابطان قضایی منوط به هماهنگی با مراتب فرماندهی نیست
