آئین نامه اجرائی تبصره (4) قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی
شماره 28423 /ت 17790هـ 3/7/1379
وزارت امور اقتصادی و دارایی
هیات وزیران در جلسه مورخ 13/6/1379 بنا هب پیشنهاد شماره 43271 مورخ 16/12/1378 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره (4) قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی ـ مصوب 1372ـ آئین نامه اجرائی تبصره یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده 1ـ به منظور اعمال تظارت مالی بر واحدهای تولیدی بازرگانی و خدماتی و همچنین حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن صورتهای مالی واحدهای مزبور در جهت حفظ منافع عمومی صاحبان سرمایه و دیگر اشخاص ذی نفع اشخاص حقیقی و حقوقی به ترتیبی که در این آئین نامه معین می شود از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران رسمی شاغل و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران استفاده خواهند نمود.
ماده 2 ـ اشخاص حقوقی ذیل مکلفند حسب مورد حسابرس و بازرس قانونی یا حسابرس خود را از میان مؤسسات حسابرسی که عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشند انتخاب نمایند.
الف ـ شرکت های پذیرفته شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار و شرکت های تابعه وابسته به آنها .
ب ـ شرکتهای موضوع بندهای (الف ـب ) ماده (7) قانون اساسنامه سازمان حسابرسی با رعایت ترتیبات مقرر در تبصره یک ماده (132) قانون محاسبات عمومی .
هـ شعب و دفاتر نمایندگی شرکتهای خارجی که در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی ـ مصوب 1376 ـ در ایران ثبت شده اند.
و ـ مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و شرکتها و سازمانها و مؤسسات تابعه و وابسته به آنها .
ز ـ سایر اشخاص حقوقی و حقیقی زیر که با در نظر گرفتن عواملی از قبیل درجه اهمیت حساسیت و حجم فعالیت آنها (میزان فروش محصولات یا خدمات جمع دارایی ها تعداد پرسنل و میزان سرمایه ) و همچنین میزان ظرفیت کاری مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی مشخصات یا فهرست آنها وزارت امور اقتصادی و دارایی تا پایان دی ماه هر سال اعلام می گردد.
1 ـ شرکت های سهامی خاص و سایر شرکتها و همچنین مؤسسات انتفاعی غیر تجاری .
2 ـ شرکتها و مؤسسات تعاونی و اتحادیه های آنها.
3 ـ اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مربوط مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند.
تبصره 1ـ اشخاص موضوع این ماده می توانند از خدمات سازمان حسابرسی که تنها مؤسسه حسابرسی دولتی می باشد به عنوان حسابرس و بازرس قانونی یا حسابرس خود حسب مورد استفاده نمایند.
تبصره 2ـ ضوابط تشخیص شرکتهای تابعه و وابسته با توجه به اصول و ضوابط حسابداری موضوع بند (ز) ماده (7) قانون اساسنامه سازمان حسابرسی تعیین می گردد.
تبصره 3 ـ با تعیین و اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی برای حسابرسی و بازرسی قانونی یا حسابرسی اشخاص موضوع بند (ز) این ماده از خدمات حسابداران رسمی نیز استفاده کرد.
ماده 3 ـ صورت های مالی اشخاص موضوع ماده (2) که حسب مورد فاقد گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی یا گزارش حسابرسی موضوع این آئین نامه باشد در هیچ یک از وزارتخانه ها مؤسسات دولتی شرکت های دولتی بانک هاو بیمه ها مؤسسات اعتباری غیر بانکی سازمان بورس اوراق بهادار و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و معتبر نمی باشد و به نفع اشخاص مزبور قابل استناد نخواهد بود.
تبصره ـ استفاده از اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع این ماده از تسهیلات قابل ارایه توسط وزارتخانه ها مؤسسات سازمان ها دستگاه ها و شرکتهای مذکور در این ماده که وفق مقررات و ضوابط اعلام شده مستلزم ارایه صورت های مالی می باشد حسب مورد منوط به ارایه گزارش حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی موضوع این آئین نامه می باشد.
ماده 4ـ حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی مکلفند در گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی یا گزارش حسابرسی که با رعایت قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 و طبق اصول و ضوابط حسابرسی تهیه می شود نسبت به حسابها و صورتهای مالی رسیدگی شده درباره موراد زیر صریحا اظهار نظر نمایند:
الف ـ رعایت قوانین و مقررات تجاری مالیاتی و سایر قوانین و مقررات مرتبط با فعالیت شخص مورد رسیدگی .
ب ـ رعایت اصول و ضوابط حسابداری در تهیه و ارایه صورتهای مالی و یادداشتهای همراه صورتهای مزبور.
ج ـ نحوه ارایه وضعیت مالی و نتایج عملیات شخص مورد رسیدگی در صورتهای مالی .
تبصره 1ـ هر گاه حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی در جریان رسیدگی به هر گونه تخلف از مقررات موضوع این ماده از ناحیه هیات مدیره و مدیر عامل برخوردار نمایند، مکلفند موارد را در گزارش خود منعکس کنند .
تبصره 2ـ مقصود از اصول و ضوابط حسابرسی اصول متعارف در حرفه حسابرسی استانداردهای موضوع بند(ز) ماده (7) قانون اساسنامه سازمان حسابرسی و آئین رفتار حرفه ای موضوع بند(3) ماده (6) اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد.
تبصره 3ـ مقصود از اصول و ضوابط حسابداری اصول متداول در حسابداری و استانداردهای موضوع بند(ز) ماده (7) قانون اساسنامه سازمان حسابرسی می باشد.
ماده 5 ـ حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی که عهده دار انجام وظایف حسابرسی و بازرسی قانونی و یا حسابرسی اشخاص مشمول ماده (2) این آئین نامه می باشند در صورت درخواست اشخاص مزبور مکلفند علاوه بر گزارش موضوع ماده (4) فوق گزارش حسابرسی مالیاتی جداگانه طبق نمونه ای که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس قرار می گیرد تنظیم کنند و جهت تسلیم به حوزه مالیاتی مربوط در اختیار مؤدی قرار دهند. گزارش اخیرالذکر باید شامل موارد زیر باشد:
الف ـ اظهار نظر نسبت به دفاتر قانونی مطابق آئین نامه چگونگی تنظیم و تحریر و نگهداری دفاتر و همچنین کفایت اسناد و مدارک حسابداری برای امر حسابرسی طبق قوانین مالیاتی .
ب ـ تعیین درآمد مشمول مالیات بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی به ویژه مقررات فصل هزینه های قابل قبول و استهلاکات.
ج ـ اظهار نظر نسبت به مالیاتهایی که مؤدی به موجب قانون مکلف به کسر و پرداخت آن به وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده است .(مالیاتهای تکلیفی ).
تبصره 1 ـ هر گاه حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی در اجرای بند (الف) این ماده به موارد ایرادی برخورد نماید که به نظر او به اعتبار قانونی خللی وارد نماید و تعیین درآمد واقعی مشمول مالیات امکان پذیر باشد ضمن درج موراد ایراد در گزارش خود درآمد مشمول مالیات را تعیین خواهد کرد و در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک مزبور برای محاسبه درآمد مشمول مالیات غیر قابل رسیدگی بوده یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آئین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی باید مراتب را به اداره مالیاتی مربوط و مؤدی کتبا اعلام نماید اداره مالیاتی نظر هیات مالیاتی نظر هیات موضوع بند (3) ماده (97) قانون مالیاتهای مستقیم را اخذ نماید.
چنانچه نظر هیات موضوع بند(3) ماده (97) فوق الذکر مبنی بر تایید اعتبار دفاتر باشد نظر هیات باید وسیله اداره مالیاتی جهت ادامه رسیدگی و تعیین درآمدمشمول مالیات به حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی ابلاغ و در صورتی که نظر هیات مبنی بر رد دفاتر باشد در این صورت ممیز مالیاتی مطابق مقررات موضوعه نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات و مطالبه مالیات اقدام خواهد نمود.
تبصره 2ـ از لحاظ مقررات این آئین نامه قبول گزارش حسابرسی مالیاتی موکول به آن است که حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی تنظیم کننده گزارش حسابرسی موضوع ماده (4) این آئین نامه آن را تهیه نموده و این گزارش به ضمیمه گزارش اخیر و یا ظرف مهلت مقرر در ماده (6) این آئین نامه به حوزه مالیاتی تسلیم شده باشد.
ماده 6 ـ ماموران تشخیص مالیات گزارش حسابرسی مالیاتی را که همراه اظهار نامه مالیاتی یا حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی تسلیم شده باشد بدون رسیدگی قبول نموده و مطابق مقررات مالیاتی برگ تشخیص مالیات صادر می نماید.
تبصره 1ـ در صورتی که قبل و بعد از صدور برگ تشخیص مالیات حسب اطلاعات و مدارک به دست آمده نسبت به گزارش حسابرسی مالیاتی در خصوص بند (الف) ماده (4) تنها در مورد عدم ثبت فعالیتهای مالی به بررسی اسناد و مدارک و دفاتر نیاز باشد اداره مالیاتی موضوع را کتبا از حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی و مؤدی حسب مورد استعلام خواهد نمود.
تبصره 2ـ در صورتی که قبل از صدور برگ تشخیص مالیات نسبت به گزارش حسابرسی مالیاتی در خصوص بندهای (ب) و(ج) ماده (5) به توضیحات تکمیلی و مدارکی نیاز باشد باید مطابق تبصره فوق اقدام شود.مؤدی یا حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی مکلف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ اسناد و مدارک و دفاتر موضوع تبصره یک و توضیحات و اطلاعات تکمیلی و مدارک موضوع این تبصره را حسب مورد به اداره مالیاتی مربوط ارایه نماید. در صورت احراز عدم ثبت فعالیت مالی یا در صورت عدم ارایه اسناد و مدارک و دفاتر و یا عدم ارایه توضیحات تکمیلی و مدارک در مهلت فوق مامور تشخیص مالیات با توجه به اطلاعات و اسناد و مدارک به دست آمده حسب مورد مطابق بند (2) یا (3) ماده (97) قانون مالیاتهای مستقیم رفتار و نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات و مطالبه مالیات متعلق و یا مالیاتهای تکلیفی طبق مقررات مربوط اقدام خواهد نمود.
تبصره 3ـ در موارد یکه پرونده مالیاتی مؤدیان مذکور در جلسه هیات موضوع بند(3) ماده (97) فوق مطرح است یکی از اعضای هیات مزبور توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین حسابداران رسمی غیر شاغل انتخاب می شود.
تبصره 4ـ در صورتی که درآمد مشمول مالیات قطعی شده با درآمد مشمول مالیات تعیین شده توسط حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی بیش از (20%) مشروط به اینکه بیش از مبلغ یکصد میلیون ریال شود اختلاف داشته باشد و یا مبلغ اختلاف در هر صورت بیش از مبلغ پانصد میلیون ریال گردد وزارت امور اقتصادی و دارایی در صورت لزوم مراتب را جهت رسیدگی به جامعه حسابداران رسمی اعلام خواهد نمود تا در صورت احراز تخلف نسبت به تعقیب متخلف یا متخلفین اقدام شود.نصاب های ریالی موضوع این تبصره برای هر سال مالیاتی با رعایت نرخ تورم رسمی سالانه اعلام شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به وسیله وزارت امور اقتصادی و دارایی در سه ماهه سال بعد اعلام می گردد.
تبصره 5ـ چنانچه نسبت به اعلام عدم رعایت مقررات قانونی مالیاتهای تکلیفی توسط مؤدی مالیاتی در گزارش حسابرسی مالیاتی حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی نقص یا تخلفی مشاهده گردد وزارت امور اقتصادی و دارایی در صورت لزوم مراتب را جهت رسیدگی به تخلفات احتمالی به جامعه حسابداران رسمی اعلام خواهد نمود.
ماده 7ـ سایر اشخاص حقوقی و حقیقی که مشمول مفاد ماده (2) این آئین نامه نمی گردند،می توانند حسابرسی صورت های مالی و تنظیم گزارش مالیاتی خود را به حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی ارجاع و گزارش مزبور را به ضمیمه اظهار نامه مالیاتی و صورتهای مالی و یا ظرف مهلت مقرر در ماده (6) این آئین نامه به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نماید. در این صورت مشمول مفاد مواد (59) و(6) این آئین نامه و تبصره های ذیل خواهند بود.
تبصره ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی می تواند حسابرسی صورتهای مالی و تنظیم گزارش مالیاتی حقوقی و حقیقی را به حسابداران رسمی یا مؤسسات حسابرسی واگذار نماید. در این صورت پرداخت حق الزحمه طبق مقررات مربوط به عهده وزارت مزبور خواهد بود.
ماده 8ـ اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند با کسب نظر موافق سازمان تامین اجتماعی حسابرسی دفاتر و تنظیم گزارش تعیین مبالغ مشمول کسر حق بیمه خود را به حسابداران رسمی یا مؤسسات حسابرسی موضوع این آئین نامه ارجاع و حسابداران و مؤسسات مذکور با رعایت تکالیف کارفرمایان بر مبنای قوانین مقررات و دستورالعملهای سازمان تامین اجتماعی گزارش حسابرسی لازم را تهیه که در این صورت گزارش مزبور مبنای محاسبه حق بیمه خواهد گرفت .
تبصره ـ جکم این ماده مانع مطالبه حق بیمه ناشی از اشتباه در محاسبات و موارد ذکر نشده در گزارش حسابرسی مذکور در فوق طبق مقررات تامین اجتماعی و سایر مقررات حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ تسلیم گزارش نخواهد بود.
ماده 9 ـ اشخاص حقوقی و حقیقی می توانند با کسب نظر موافق دستگاههای دولتی دریافت کننده مالیاتهای غیر مستقیم مابه التفاوت های قیمت کالا و خدمات حقوق و عوارض دولت شهرداریها آموزش و پرورش تربیت بدنی و سایر موارد از خدمات حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی برای تهیه گزارشهای حسابرسی ویژه در خصوص موارد یادشده استفاده نماید. در این صورت دستگاههای دولتی مذکور موظفند گزارشهای حسابرسی ویژه مزبور را مبنای محاسبه و دریافت مطالبات قرار دهند.
تبصره ـ دستگاههای دولتی موضوع این ماده راسا نیز می تواند حسابرسی ویژه و تهیه گزارشهای مربوط در خصوص اشخاص حقوقی و حقیقی را به حسابداران رسمی یا مؤسسات حسابرسی واگذار نمایند.در این صورت پرداخت حق الزحمه طبق مقررات مربوط به عهده دستگاه دولتی ذی ربط خواهد بود.
ماده 10 ـ کلیه اشخاص موضوع این آئین نامه مه مجازند طبق مقررات ارزی کشور تمام یا قسمتی از درآمد اصل سرمایه سود سرمایه گذاری حق الامتیاز اقساط و سود تسهیلات دریافتی و موارد مشابه را به ارز و از طریق شبکه بانکی به خارج از کشور منتقل نمایند مکلفند حسب مورد گزارش ویژه سازمان حسابرسی یا موسسه حسابرسی و یا حسابدار در خصوص اظهار نسبت به انطباق میزان ارز مورد تقاضا با مستندات و مقررات مربوط را به درخواست خودمنضم نمایند.
تبصره 1ـ حکم این ماده شامل خرید کالا و خدمات و اخذ تسهیلات از خارج از کشور که عملیات آن از طریق اعتبارات اسنادی ثبت سفارش و امثال آنها صورت می گیرد و مشمول اعمال نظارت مراجع ذی ربط دیگر می باشد نخواهد بود.
تبصره 2ـ هیات مذکور در ماده (2) قانون جلی سرمایه های خارجی مصوب سال 1334 می تواند حسب مورد از خدمات سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی استفاده نماید.
ماده 11 ـ کلیه گزارش های رسمی باید حسب مورد به وسیله حسابدار رسمی با درج نام و نام خانوادگی و شماره عضویت امضاء و مهر شود و در مورد مؤسسات حسابرسی حداقل به امضای یکی از شرکای مؤسسه با ذکر نام و نام خانوادگی و شماره عضویت وی و مهر مؤسسه برسد.
ماده 12 ـ اشخاص حقوق و حقیقی می توانند علاوه بر موارد فوق الذکر از سایر خدکات مجاز حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی موضوع ماده (1) اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران نیز استفاده نمایند.
ماده 13 ـ تا تاریخ تصویب آئین اخلاق و رفتار حرفه ای حسابداران موضوع بند (3) ماده (6) اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران گزارش حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی که در سرمایه و منافع واحد مورد رسیدگی شریک و سهیم بوده یا با واحد مزبور معاملات بازرگانی و انتفاعی داشته و به آن واحد خدمات حسابداری و مالی ارایه نموده و یا از طرف آن واحد وکالت حضور در جلسات هیات مدیره داشته باشد معتبر نبوده و به نفع واحد مزبور قابل استناد نخواهد بود.
تبصره ـ در صورتیکه حسابدار رسمی و یا موسسه حسابرسی عهده دار ارایه خدمات مشاوره ای و طراحی سیستم های مالی به صاحبکار شده باشد باید ضمن اعلام مراتب به دبیر کل جامعه (قبل از شروع به عملیات حسابرسی)و رعایت دقیق اصول و ضوابط حرفه ای به گونه ای عمل کند که به صلاحیت حرفه ای و استقلال وی خدشه وارد نشود.
ماده 14 ـ در مواردی که مراجع قضایی و یا داوری اعم از داخلی و یا خارجی درخواست استفاده از خدمات حسابداران رسمی و یا موسسات حسابرسی را داشته باشند جامعه حسابداران رسمی ایران نسبت به ارسال فهرست حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی اقدام خواهد نمود.شخص منتخب مکلف است مراتب را به اطلاع جامعه حسابداران رسمی ایران برساند.
معاون اول رییس جمهور ـ حسن حبیبی
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 16201
تاریخ تصویب : 1379/06/13
تاریخ ابلاغ : 1379/07/14
دستگاه اجرایی : وزارت امور اقتصادی و دارائی -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه اجرائی توسعه و تقویت دوره های تحصیلات تکمیلی (مقاطع phd و فوق تخصصی ) از محل اعتبارات ریالی ـ ارزی ردیفهای 113501 و 129024 قانون بودجه سال 1379 کل کشور ضوابط و دستورالعملهای نحوه پرداخت خسارتهای مردمی مناطق جنگزده موضوع تصمیم نامه نماینده ویژه رئیس جمهور در اداره مربوط به بازسازی مناطق جنگزده
