موافقت اصولی با طرح پیشنهادی برای تقویت رشته های هنر
( مصوب 350 مورخ 19/2/74 شورای عالی انقلاب فرهنگی )
طرح پیشنهادی برای تقویت رشته های هنر ( به شرح پیوست ) مطرح و پس از بحث علی الاصول با آن موافقت شد و در ضمن شورای عالی تصویب کرد که :
1 ـ حدود هفتاد نفر دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های نقاشی ، هنرهای تجسمی ، هنرهای نمایشی ، موسیقی و ترمیم آثار باستانی به منظور ادامه تحصیل در مراکز دانشگاهی معتبر به خارج اعزام شوند .
2 ـ در مورد محل تحصیل دانشجویان اعزامی دقت شود تا متخصصانی که بخصوص با فرهنگ ایرانی و اسلامی آشنایی دارند در آن دانشگاهها باشند ( مثلا در رشته های موسیقی ، ترمیم آثار باستانی و نقاشی )
3 ـ هزینه تحصیل سالانه این عده از سهمیه ارزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد ریاست جمهوری تامین شود .
4 ـ علاوه بر این مقرر شد ترتیبی داده شود که از استادان مشهور و متخصص در تاریخ هنر ایران و مباحث علمی هنرهای ایرانی و اسلامی برای تدریس در نیم سال تحصیلی با ایراد چند سخنرانی پیوسته به منظور استفاده دانشجویان و استادان دانشکده های هنر و دیگر علاقه مندان دعوت شود .
موافقت اصولی با طرح پیشنهادی برای تقویت رشته های هنر
( مصوب 350 جلسه مورخ 19/2/74 شورای عالی انقلاب فرهنگی )
جامعه بعد از انقلاب اسلامی که شاهد تحولی بنیاد در ارزشها بوده است نمی تواند و نباید درباره مقولاتی که جز لاینفک حیات انسانی به شمار می آید ساکت بماند و به حق نیازمند و خواهان دگرگون و جهت دادن آنها به سوی اهداف اسلامی است .
یکی از مقولاتی که در این مسیر سوالهای مهمی را در ذهن جامعه امروز ما مطرح می کند مقوله هنر و « جایگاه هنر » است که ضروری است تبین روشنی در روند هنر امری از کوزه عواطف درونی و غیر قابل مشاهده انسان سربر می کشد و موهبتی الهی است که به جادویی شیطانی نیز می تواند تبدیل شود هر حرکت تحول آفرین و سازنده و هر آشفتگی و ویرانی از مدخل هنر به جامعه و به اعماق روح انسانها نفوذ می کند .
این حربه موثر امروز در اختیار ائمه کفر برای مقاصد پلید و شیطانی قرارداد و در جهت مسخ ارزشهای انسانی به کار گرفته شده است ، ولی اعتقاد بر این است که هنر امری است فطری که ذاتا در جهت خیر است و با سرعت می تواند به مسیر اصلی خویش بازگردد .
از سوی دیگر انسان سرگشته امروز در دوران بحران هویت بسر می برد که جامعه ما نیز از تاثیرات مخرب آن در امان نیست و از هم اکنون آثار و علایم آن به شدت به ظهور رسیده است ، در چنین شرایطی مهمترین امر تقویت بنیه دفاعی از طریق درونزائی در امور فرهنگی و هنر است که می بایست با اتکا به میراث غنی هنری این سرزمین به انجام رسد .
آنچه که امروز از آن به عنوان تهاجم فرهنگی نام برده می شود خصلت و خصوصیت فرهنگ امروز جهانی است و هیچ حربه ای قوی تر از هنر قابلیت مبارزه و مقاومت در برابر آن ندارد و بر تصمیم گیرندگان فرهنگی کشور است با نگاهی روشن به تقویت و پالایش فعالیتهای هنری در کشور اهتمام ورزند و در سالم سازی و غنا بخشیدن به فضای هنری در کشور مردم را در مقابله با تهاجم فرهنگی مصونیت بخشد .
بنابر تصمیم ریاست محترم شورای عالی انقلاب اسلامی در جلسه مورخ 24/3/73 مبنی بر ارایه یک طرح برای تقویت رشته های هنر و رفع اشکالات موجود ، این گزارش که نتیجه جلسات مستمر در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی است با توجه به گستردگی بحث هنر و تاثیرات عمیق و همه جانبه آن در جهات اجتماعی و فرهنگی جامعه و برای توفیق بیشتر ، موضوع بررسی را به دو محور آموزش هنر و فرهنگ عمومی هنر تقسیم و تنها بخش اول یعنی آموزش هنر را مورد بررسی قرار می دهیم .
الف ـ مقصود از آموزش هنر تمامی فعالیتهای است که به آموزش «کلاسیک و آکادمیک » و رسمی هنر مربوط می شود و از این بحث آنچه بیشتر مورد بررسی قرار می گیرد آموزش هنر در مراکز آموزش عالی می باشد بدیهی است نگاهی گذرا بر آموزش قبل از دانشگاهی هنر نیز خواهد شد .
ب ـ مقصود از فرهنگ عمومی هنر فعالیتهای هنری در گستره عام آن می باشد که صدا و سیما و مراکز تولید هنری عمومی و خصوصی .. . را در بر میگیرد . هنر با توجه به گستردگی و اهمیت حیاتی آن فرصت و فراغتی دیگر را می طلبد که در صورت لزوم بدان پرداخته خواهد شد .
آموزش هنر
آموزش جدید هنر در کشور ما با تاسیس دانشکده هنرهای زیبا در 60 سال قبل شروع شد ، الگوها و محتوای این آموزش اقتباس شده از غرب بود و اساتید اکثرا آموزش دیدگان غرب بودند که رنگ و بوی هنر سنتی و آموزش سنتی هنر بسیار کم و گاه فاقد بوده است .
بعد از انقلاب اسلامی توجه به فرهنگ و سنت و ارزشهای اسلامی و شروع انقلاب فرهنگی ، در برنامه های دانشگاهی از نظر محتوایی دگرگونی نسبتا مهمی پدیدار شد ولی به علت ریشه دار بودن سنت ها و الگوهای آموزش غربی در هنر ، تلاشهای مستمر و طولانی به صورتی برنامه ریزی شده می بایست به انجام رسد تا بتوانیم سنتهای ارزشمند هنری گذشتگان را که حاوی ارزشهای اسلامی و ایرانی بوده است در محیط های علمی زنده نماییم و این امر همواره احتیاج به حمایت سازنده مسئولین و متوالیان امر هنر دارد .
برای بررسی مدرسه ای هنر و پرهیز از اطاله کلام عوامل موثر و تعیین کننده در امر آموزش را بر شمرده و برای وصول به وضع مطلوب در هر مورد پیشنهادهای لازم ارایه می شود .
عوامل موثر عبارتند از : 1ـ استاد 2ـ دانشجو 3 ـ برنامه های آموزشی و پژوهشی 4 ـ امکانات ( تجهیزات ، منابع ) 5 ـ مدیریت و فضای فرهنگی
استاد
مهمترین عامل موثر در امر آموزش هنر ، استاد است که این مهم در هنر نقش موثرتری را ایفا می کند تاثیر رفتار استاد در رشته های هنری بر شخصیت هنرجو بسیار تعیین کننده و سرنوشت ساز است و با هیچ رشته دیگر دانشگاهی قابل مقایسه نیست ، بدین جهت توجه ویژه به شرایط اساتید هنری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است .
تهذیب نفس و دارا بودن شخصیت والای ارزشی و پختگی ، عواملی است که تاثیرات شگرف بر شخصیت هنرجو باقی می گذارد .
وضع موجود از نظر کمی و کیفی شرایط مطلوبی را در این زمینه عرضه نمی دارد و می بایست با تلاش و برنامه ریزی مناسب اقدامات لازم به عمل آید .
پیشنهادهای زیر که در سه محور : جذب ، ترتیب ، ارتقا ارایه می شود در صورت عملی شدن می توان شرایط بهتری را فراهم آورد .
الف : جذب استاد
1 ـ روال فعلی گزینش علمی استاد ( گزینش علمی در اختیار دانشگاههای بزرگ و موسسات کوچک به صورت متمرکز ) ادامه یابد و گزینش عمومی توسط هیات های مرکزی گزینش با دقت و توجه خاص صورت گیرد .
2 ـ وزارت فرهنگ و آموزش عالی وضع کمی و کیفی اساتید هنر را که در قبل و بعد از انقلاب اسلامی به دانشگاهها جذب شده اند با تاکید بر جذب بعد از انقلاب بررسی و نتیجه را به شورای عالی ارایه دهد .
3 ـ جذب اساتیدی که در رشته های هنری سنتی و اسلامی سرآمد هستند برای ورود ارزشهای سنتی هنری به دانشکده ها از طریق کمیته خبرگان بدون مدرک ادامه یابد و ضوابط روشن تری برای آن وضع شود .
ب : تربیت
با توجه به اهمیت تربیت اساتید با کیفیت بالا پیشنهاد می شود :
1 ـ تقویت دوره های کارشناسی ارشد و ایجاد دوره های دکتری در دانشکده های هنری بهر طریق ممکن در اولویت قرار گیرد و بودجه خاصی برای آن منظور شود و وزارت فرهنگ و آموزش عالی نظارت مشخص و برنامه ریزی شده ای را بر این دوره ها اعمال کند .
2 ـ ضوابط مشخص برای بورسیه کردن دانشجویان ممتاز این دوره ها با اعتبار مالی لازم تهیه و اعمال شود .
3 ـ اعتبار خاصی برای اعزام دانشجویان دکتری و فوق لیسانس در برخی از دوره های مورد لزوم به تشخیص وزارت فرهنگ و آموزش عالی در نظر گرفته شود .
ج : ارتقا
1 ـ آئین نامه ارتقا هیات برای رشته های هنری مورد ارزیابی و تجدید نظر قرار گیرد تا امکانات مناسب تری برای ارتقا علمی اساتید در این رشته ها فراهم شود .
2 ـ ایجاد کارگاههای آموزشی برای اساتید به صورت مستمر با نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی مد نظر قرار گیرد .
3 ـ پژوهش و ایجاد تسهیلات پژوهشی و کارگاههای روش تحقیق با نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی تقویت شود .
4 ـ اعمال تمهیدات ویژه توسط وزارت آموزش عالی برای ارتقا اساتید قدیمی و مجرب دانشکده های هنری که عمری را در آموزش موثر و سازنده سپری کرده اند .
دانشجو
دانشجویان امروز دانشکده های هنری ، اساتید و تولید کنندگان فرآورده های هنری آینده کشور خواهند بود پس از هر گونه تلاش برای کیفیت بخشیدن به تواناییهای آنان می تواند بسیار مهم و موثر باشد
بدین جهت در سه محور زیر مسئله دانشجویان رشته های هنری مد نظر می باشد که در هر مورد پیشنهادهای خاص ارایه می شود .
الف ـ زمینه سازی برای ورود دانشجویان مستعدتر به دانشکده های هنری ( مسئله آموزش هنر قبل از دانشگاه )
ب ـ گزینش دانشجو
ج ـ نظارت بر روند تلاش دانشجویان در دوران تحصیل و زمینه سازی شغلی .
الف : زمینه سازی برای ورود دانشجویان مستعدتر به دانشکده های هنر (مسئله آموزش هنر قبل از دانشگاه )
1ـ تقویت هنرستانهای هنری و نظارت مستمر کارکرد آنها و تجدید نظر اساسی در برنامه ها و نظام مدیریت این هنرستانها توسط مراجع ذی ربط
2 ـ توجه بیشتر وزارت آموزش و پرورش به آموزش هنر در تمام مقاطع تحصیلی و ارایه طرح آن به شورای عالی .
3 ـ توصیه و تاکید در ایجاد و اجرای دوره پیش دانشگاهی هنر در کنار دوره های دیگر پیش دانشگاهی .
4 ـ تقویت و گسترش دانشکده های تربیت معلم هنر بت همکاری دانشکده های هنری در جهت کیفیت بخشیدن به آموزش هنر در مدارس کشور .
5 ـ تشویق و گسترش مدارس غیر انتفاعی هنری و ایجاد تسهیلات لازم برای این کار .
ب : گزینش علمی دانشجو
1 ـ سازمان سنجش و آموزش کشور با نظر خواهی گسترده از کلیه دست اندر کاران و دانشکده های هنری ، راههای گزینش مطلوبترین را بررسی و به شورای گزینش ارایه دهد .
2 ـ گزینش در مقاطع تحصیلات تکمیلی مورد ارزیابی وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گیرد و طرحی جهت نظارت مستمر وزارت و اجرا شود .
ج : نظارت بر کار دانشجویان و زمینه سازی شغلی
1 ـ مشخص نمودن استانداردهای مطلوب علمی در رشته های هنری و تعریف این استانداردها به منظور نظارت و کنترل بر کیفیت عملی دانشجویان از وظایف وزارت فرهنگ و آموزش عالی است که می بایست طرحی از طرف این طرف این وزارت تهیه و ارایه شود .
2 ـ بوجود آوردن زمینه های تشویق از طریق مسابقات ادواری و نمایشگاههای مستمر و اتصال فعالیتهای دانشجویان با نیازهای کشور .
3 ـ وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و فرهنگ و ارشاد اسلامی راههای اشتغال و بکارگیری فارغ التحصیلان رشته های هنری و به شورای عالی ارایه دهند .
تجهیزات ، امکانات و منابع
یکی از بزرگترین مشکلات دانشکده های هنری کمبود تجهیزات و امکانات و منابع درسی است . در صورت ادامه این وضع با افت کیفیت بسیار شدیدی در این دانشکده ها روبرو خواهیم بود در ذیل پیشنهاداتی عملی در این موارد ارایه می شود که امید است به صورتی جدی مورد توجه قرار گیرد .
الف ـ تجهیزات
1 ـ طرح تعاون ما بین مراکز هنری برای استفاده بهینه از تجهیزات موجود به عنوان یک راه حل کوتاه مدت زیر نظر وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما تهیه و اجرا شود
2 ـ تجهیزات رشته های کارشناسی ارشد با اولویت خاص و به صورتی ضربتی در اختیار دانشکده ها قرار گیرد .
3 ـ برای عبور از تنگناهای فعلی در زمینه تجهیزات و نیازهای دانشکده های هنری لازم است یک بار به صورت جهشی کمبودها برطرف شود تا رشته های هنری بتواند به رشد طبیعی خود ادامه دهد .
ب : امکانات و بودجه
1 ـ وزارت فرهنگ و آموزش عالی با همکاری سازمان برنامه و بودجه موظف است طرح تجدید نظر سرانه دانشجوی رشته های هنری را تهیه و ارایه نمایند تا تهیه این طرح ، سرانه دانشجوی رشته های فنی و مهندسی مبنای سرانه دانشجوی رشته های هنر قرار گیرد .
2 ـ پشتیبانی لازم برای تامین اعتبارات عمرانی در قالب برنامه 5 ساله دوم در اولویت خاص دولت قرار گیرد .
ج : منابع علمی
1 ـ تقویت کتابخانه ها و فراهم کردن منابع دیداری و شنیداری برای دانشکده های هنری از اهمیت خاصی برخوردار است که با اولویت می بایست مد نظر قرار گیرد .
2 ـ استفاده آسان دانشجویان از منابع دیداری و شنیداری و کتابخانه های دیگر مراکز هنری در قالب طرح تعاون سریعا تهیه و به موارد اجرا گذارده شود .
3 ـ وزارت فرهنگ و آموزش عالی تسهیلات لازم ویژه ای را برای خرید کتب و لوازم کار دانشجویان رشته های هنر فراهم آورد .
برنامه ( آموزش و پژوهش )
با شروع انقلاب فرهنگی و تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی تلاشهای موثری در جهت تغییرات بنیادی و سامان دهی به برنامه های آموزشی از شرایط آشفته قبلی به انجام رسیده و موفقیت های خوبی در ارایه ساختار جدید و محتوای منطبق با نیازهای صالح کشور و فرهنگ اسلامی حاصل گردیده است و هم اکنون دانشگاهها با بیش از 9 دوره کاردانی و 14 دوره کارشناسی و 12 دوره کارشناسی ارشد و بیش از 2 دوره دکتری به کار مشغول هستند که در جهت غنی شدن هر چه بیشتر برنامه های آموزشی و محتوای درسی ارایه می شود .
1 ـ دادن اختیارات به صورت تدریجی در زمینه برنامه ریزی درسی به دانشگاههای بزرگ توصیه می شود :
2 ـ نظارت بر اجرا و تجدید نظر در برنامه ها در رشته های هنری ، بوسیله شورای عالی برنامه ریزی با نظر خواهی از دانشکده های هنری و اساتید صاحب نظر در جهت هر چه کاراتر آن برنامه ها سریعا انجام گیرد .
3 ـ برنامه ریزی دوره های تحصیلات تکمیلی خصوصا دوره های دکتری سریعا پی گیری شود .
4 ـ تالیف منابع درسی در رشته های هنر از اهمیت هنر از اهمیت ویژه ای برخوردار است که می بایست شورای عالی تمهیدات و تشکیلات لازم را در این زمینه مشابه با رشته های علوم انسانی از طریق وزارت و آموزش عالی به عمل آورد .
5 ـ در زمینه پژوهشی توصیه می شود پژوهشکده ای در کنار دانشگاهها و یا راسا بوسیله وزارت متبوع تشکیل شود و با جمع آوری محققین دست به انجام تحقیقات بنیادی در هنر بزند ، اینگونه تحقیقات می تواند راهگشای آینده هنر در کشور باشد .
مدیریت و فضای فرهنگی
مدیریت در دانشکده های هنری نقشی تعیین کننده در قوام بخشی به شخصیت رفتاری معلم و متعلم دارد و می تواند در جهت ایجاد فضای اخلاقی ، عالمانه و انسانی به سامان دهی مناسب بپردازد ، با توجه به خساراتی که در این باره تاکنون دانشکده های هنری متحمل پیشنهاد می شود .
الف ـ مدیریت
1 ـ ملاکها و ضوابط مشخصی برای گزینش مدیران این دانشکده ها توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین و با نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی به عمل آید .
3 ـ نظر خواهی مستمر از اساتید دانشکده های هنری و مشارکت دادن آنان در گردش کار آموزشی دانشکده های می تواند نقشی موثر در موفقیت مدیریت داشته باشد که موکدا توصیه می شود .
ب : فضای فرهنگی
با توجه به طبیعت رشته های هنری و تاثیر بسزایی که فضای مناسب سالم و سازنده در روابط اجتماعی داخل دانشکده ها و پرورش ذوق و سلیقه و ارزشهای هنرجویان دارد پیشنهاد می شود :
1 ـ تحقیقات راجع به آسیب شناسی فضای دانشکده های هنری و ارایه راه حل های مطلوب امری است ضروری و تعیین کننده که می بایست به وسیله وزارت فرهنگ و آموزش عالی هدایت و به انجام رسد .
2 ـ دانشکده های هنری ملزم به تقویت هنرهای سنتی و اصیل بشوند و برای این منظور از اساتید برجسته هنرهای سنتی دعوت به عمل آورند .
3 ـ فعالیتهای فوق برنامه و هدایت و نظارت بر آن تشویق به تولیدات هنری منطبق با موازین اسلامی در این دانشکده ها گسترش یافته و مورد تشویق قرار گیرد .
نوع : تصویب نامه
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1374/02/19
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : شورای عالی انقلاب فرهنگی -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تایید ضوابط قبلی گزینش اخلاقی اعضای هیات علمی دانشگاهها تصویبنامه راجع به آئین نامه اجرائی تبصره 13 قانون بودجه سال 1367
