آئین نامه کمیسیون عفو و بخشندگی
شماره 72/4107 / م 28/10/1372
ماده 1 ـ در اجرای مواد 24،72، 126، 182 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 کمیسیون عفو و بخشودگی به ریاست معاون قضائی رئیس قوه قضائیه و با حضور مدیر کل امور قضایی یا نماینده او و رئیس اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی و رئیس سازمان زندانها یا نماینده او در محل اداره عفو و بخشودگی به مناسبتهای زیر تشکیل می گردد:
1 ـ مبعث رسول اکرم (ص)«27 رجب المرجب».
2 ـ ولادت حضرت قائم (عج)«15 شعبان ».
3 ـ عید فطر « اول ماه شوال ».
4 ـ عید قربان یا غدیر خم «دهم یا هجدهم ذی الحجه».
5 ـ سالروز پیروزی انقلاب اسلامی «بیست و دوم بهمن ».
6 ـ عید نوروز یا جمهوری اسلامی « اول یا دوازدهم فروردین».
تبصره 1 ـ در مواردی که معاون قضائی نتواند در کمیسیون شرکت نماید نماینده معرفی خواهد کرد و در اینصورت ریاست کمیسیون با مدیر کل امور قضائی خواهد بود.
تبصره 2 ـ مقامات زیر حسب مورد به کمیسیون دعوت خواهند شد :
1 ـ معاون قضائی دادستان کل کشور در رابطه با محکومین جرائم عمومی و انقلاب .
2 ـ رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح یا معاون قضائی در رابطه با محکومین دادگاههای نظامی .
3 ـ نماینده ستاد مبارزه با مواد مخدر از جهت هماهنگی کمیسیون عفو با ستاد به هنگام طرح وضعیت محکومین مواد مخدر.
4 ـ نماینده وزیر اطلاعات در رابطه با محکومین ضد انقلاب (گروهکها) .
تبصره 3 ـ جلسات کمیسیون با حضور حداقل سه نفر از اعضاء رسمیت خواهد یافت و اتخاذ تصمیم با اکثریت اعضاء حاضر در جلسه خواهد بود و در صورت تساوی آراء در خصوص پرونده های مواد مخدر نظر گروهی که نماینده ستاد جزء آن است متبع می باشد در سایر موارد نظر گروهی که رئیسی کمیسیون جزء آن گروه می باشد ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 4 ـ در صورت اقتضاء ریاست قوه قضائیه می تواند به مناسبتهای دیگر نیز دستور تشکیل کمیسیون را به اداره عفو و بخشودگی بدهد.
ماده 2 ـ پیشنهاد عفو یا تخفیف از طرف مقامات و اشخاص زیر پذیرفته می شود :
1ـ دادستان مجری حکم .
2 ـ رئیس زندانی که محکوم در آنجا زندانی است با موافقت دادیار ناظر زندان یا دادستان .
3 ـ محکوم علیه و خانواده وی .
ماده 4 ـ پیشنهاد و تقاضاهای رسیده به اداره عفو و بخشودگی به ترتیب تاریخ وصول ثبت و پس از بررسی و احراز شرایط برای طرح در کمیسیون فرستاده می شود.اداره عفو و بخشودگی می تواند بمنظور احراز شرایط لازم از طریق کارشناسان قضائی ویا به هر طریق مقتضی دیگر تحقیقات لازم را زا زندانها و دادسراهای مجری حکم بعمل آورد و مسئولین زندانها و دادسراها موظف به همکاری می باشند و لازم است اطلاعات مورد نیاز را در اختیار اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی قرار دهند.
تبصره ـ رئیس اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری می تواند با تشخیص ضرورت پیشنهاد یا درخواست عفو را خارج از کمیسیون ارسال نماید .
ماده 4 ـ در مورد محکومین به حبس یا جزای ناشی از جرائم غیر مواد مخدر که به علت عجز از پرداخت آن زندانی می باشند پیشنهاد یا در خواست عفو در صورت قابل طرح است که واجد شرایط زیر باشند:
1 ـ محکوم در زندان باشد .
2 ـ مجازات در حدیکه اجراء شده در روحیه محکوم علیه مؤثر و موجب تنبیه او شده باشد .
3 ـ محکوم علیه مدعی خصوصی نداشته یا رضایت وی را جلب و یا ترتیب پرداخت ضرر و زیان مورد حکم را داده باشد
محکومن علیه در حیس دائم ده سال و در مورد سایر محکومیتهای ناشی از جرائم عمدی یک سوم ودر مورد جرائم غیر عمد یکچهارم از مدت محکومیت خود را تحمل کرده باشد .
5 ـ در مورد محکوکیت به جزای نقدی محکوم علیه با رعایت قسمت اخیر ماده یم قانون نحوه اجراء محکومیتهای مالی مصوب سال 1351 نصف مدت بازداشت بدل از جریمه یا جزای نقدی را گذرانده و یا نصف جزای نقدی را پرداخت کرده باشد.
ماده 5 ـ در مورد محکومین به حبس و جزای ناشی از جرائم مواد مخدر که به علت عجز از پرداخت آن زندانی می باشند پیشنهاد یا در خواست عفو در صورتی قابل طرح است که واجد زیر باشد.
1 ـ مکوم به زندان باشد .
2 ـ مجازات در حدیکه اجراء شده در روحیه محکوم علیه مؤثر و موجب تنبیه او شده باشد .
3 ـ محکوم علیه در حبس دائم 15 سال و بیش از 10 سال از محکومیت خود را تحمل کرده باشد که در اینصورت وی به 15 سال تقلیل خواهد یافت .
4 ـ محکوم علیه در حبس بیش از 10 الی 15 سال یک سوم از محکومیت خود را سپری کرده باشد که در این صورت محکومیت وی به نصف تقلیل خواهد یافت .
5 ـ محکوم علیه به حبس بیش از س5 سال تا 10 سال از محکومیت خود را گذرانده باشد که در این صورت محکومیت وی به نصف تقلیل خواهند یافت .
6 ـ محکومیت به حبس تا 5 سال در صورتی مشمول عفو خواهد شد که نصف مدت محکومیت خود را سپری کرده باشد.
7 ـ محکومین به پرداخت جریمه نقدی با پرداخت نصف و یا با رعایت بندهای فوق می تواننددر خواست عفئ نمایند.
ماده 6 ـ در مورد محکومین به محرومیت از حقوق اجتماعی یا اقامت و با ممنوعیت از اقامت در محل معین محکوم علیه و خانواده وی می تواند راسا از طریق اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری در خواست عفو نمایند طرح تقاضا در کمیسیون منوط به تحمل یک سوم مدت محکومیت خواهد بود.
ماده 7 ـ در مورد محکومین به اعدام باستثناء قصاص نفس چنانچه پس از صدور حکم قطعی محکوم به اعدام در خواست عفو نماید دادسرای مجری حکم و یا رئیس زندان موظف به ارسال تقاضای محکوم علیه و پرونده مربوطه با اظهار نظر صریح به ادراه سجل کیفری و عفو و بخشودگی می باشند کمیسیون فورا در وقت فوق العاده و حداکثر تا دو ماه از تاریخ دریافت تقاضا در خصوص مورد رسیدگی نموده و نظریه خود را اعلام می نماید اجرای حکم تا نتیجه وسیله رئیس اداره عفو و بخشودگی به تاخیر خواهد افتاد.
تبصره ـ در مورد این ماده چنانچه شرایط و موجبات تخفیف موجود باشد کمیسیون نمی تواند تخفیف مجازات محکوم علیخ زرا به حبس کمتر از 15 سال پیشنهاد نماید.
ماده 8 ـ در مورد محکومین به اضافه خدمت سربازی با سپری شدن یک سوم از مدت محکومیت تقاضای عفو با توجه به روحیه و رفتارمحکوم علیه با موافقت فرمانده مربوطه به پیشنهاد دادستان مجری حکم در کمیسیون مطرح می گردد.
ماده 9 ـ در سایر محکومیت های تعزیری که در این آئین نامه تصریح نشده است پیشنهاد مجری حکم است و محکوم علیه نیز میتواند مستقیما از اداره عفو و بخشودگی در خواست عفو نماید.
ماده 10 ـ تشخیص استحقاق عفویا تخفیف میزان محکومیت در هر یک از موارد مذکور در موارد فوق با کمیسیون است نظر کمیسیون در رد یا قیول پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات باید صریح و موجه و مدلل بوده و مغایرتی با موازین قانونی و مقررات این آئین نامه نداشته باشد .
ماده 11 ـ برای محکومانیکه عفو یا تخفیف مجازات آنان از طرف کمیسیون رد شده است پیشنهاد مجدد عفو یا تحفیف مجازات بهمان جهت در صورتی بلا مانع است که رد منتفی شده باشد.
ماده 12 ـ محکومانیکه مجازات آنان مورد تخفیف واقع شده است وقتی می توانند از عفو یا تخفیف مجازات استفاده نمایند که حداقل یک سوم از باقیمانده محکومیت خود بعد از تخفیف را تحمل کرده باشند.
ماده 13 ـ در پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات امور زیر درج می شود :
1 ـ مشخصات محکوم علیه شامل :نام و نام خانودگی ، شهرت ، نام پدر سن تاهل سواد اولاد و تابعیت .
2 ـ تاریخ شروع باجرا مجازات و مدتی که محکوم علیه قبل از شروع به اجرا در زندان بوده است .
3 ـ تعداد عائله محکوم علیه و وضع معیشت آنها.
4 ـ میزان تاثیر مجازات در روحیه محکوم علیه .
5 ـ رونوشت کیفر خواست دادنامه مورد اجرا سوابق کیفری .
6 ـ مدارک لازم مبنی برعایت بند 3 از ماده 4 آئین نامه
7 ـ موجبات پیشنهاد عفو.
8 ـ تاریخ و میزان استفاده از عفوهای گذشته در خصوص مورد تقاضا .
ماده 14 ـ فهرست اسامی کسانی که پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات آنان مورد تایید کمیسیون واقع شده است از طرف اداره عفو و بخشودگی تهیه و حداقل ده روز قبل از ایام مذکور در ماده یک آئین نامه برای ریاست قوه قضاییه ارسال می گردد.
ماده 15 ـ ریاست قوه قضاییه در صورت تایید مصوبات کمیسیون عفو یا تخفیف مجازات آنان را به مقام رهبری پیشنهاد و نتیجه را جهت اجرا به اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری اعلام می نماید .
ماده 16 ـ اداره عفو و بخشودگی و سجل کیفری ظرف 24 ساعت پس از دریافت فرمان عفو فهرست اسامی عفو شدگان را به دادسراهای مجری حکم جهت اقدام ارسال می دارد.
ماده 17 ـ مقررات این آئین نامه نافی اختیارات قانونی ریاست قوه قضائیه نخواهد بود.
ماده 18 ـ آئین نامه مذکور مشتمل بر 18 ماده و 6 تبصره در تاریخ 16/12/71 به تصویب اینجانب رسید و از این تاریخ قابل اجرا است و آئین نامه مصوب 20/11/69 نیز ملغی اعلام می گردد.
رئیس قوه قضائیه ـ محمد یزدی
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 14243
تاریخ تصویب : 1371/12/16
تاریخ ابلاغ : 1372/11/06
دستگاه اجرایی : وزارت دادگستری -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه اجرائی ماده (1) قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور آئین نامه کمیسیون عفو و بخشودگی
