تحویل چک بلامحل بابت ثمن معامله عنوان کلاهبرداری ندارد
تاریخ رسیدگی :14/4/1372 دادنامه :180 مرجع رسیدگی شعبه 16 دیوان عالی کشور هیات شعبه آقایان .... رئیس و مستشار0
حسب مندرجات پرونده بدوا" خانم (الف ) علیه آقای (ب ) شکایت می کند دائر بر اینکه در رسید فن کوئل خریداری شده مبلغ یک میلیون و پانصدهزار تومان را اضافه کرده است که پرونده به شعبه 7 دادیاری.00ارجاع و آقای دادیار بدون اینکه در خصوص جعل اظهار نظر نماید از باب کلاهبرداری قرار منع تعقیب صادرمی نمایدوپرونده به کلاسه 242 70/7 ثبت گردیده است و قرار منع تعقیب صادره مورد تایید دادگاه نیز واقع شده است.
سپس آقای (ج ) همسر خانم (الف ) در همین رابطه شکایتی نموده و پرونده به آقای بازپرس شعبه چهارم .... ارجاع و ایشان در تاریخ 12/2/70 اعلام داشته اند چون در همین رابطه کلاهبرداری پرونده کلاسه 70/5893 در شعبه 2 بازپرسی در جریان رسیدگی است درخواست نموده است که پرونده به شعبه دوم بازپرسی ارجاع شود و آقای بازپرس پس از رسیدگی و صدور قرار مجرمیت به شرح نظریه مورخ 4/4/71 به شرح کیفرخواست شماره 271015/4/71 دادسرای عمومی کرج آقای (ب ) و آقای (د) به اتهام شرکت در کلاهبرداری بعلاوه متهم ردیف اول کیفرخواست به ارتکاب جعل و استفاده از نوشته مجعول در مراجع انتظامی و قضایی تحت تعقیب قرار گرفته و بر طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری مصوب 15آذرماه 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی و ماده 29 قانون تعزیرات نسبت به متهم ردیف اول و با رعایت ماده 42 قانون مجازات اسلامی به هر دو نفر و ماده 47 قانون مجازات اسلامی به متهم ردیف اول درخواست تعیین کیفر از دادگاه کیفری دو شهرستان 000نموده و شعبه اول دادگاه کیفری دو کرج پس از رسیدگی و با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره 181038/6/71 به شرح زیر انشای رای می نماید:
بسمه تعالی
در این پرونده حسب کیفرخواست دادرای عمومی ، (ب ) متهم است به کلاهبرداری و جعل سند و استفاده از سندمجعول :
2 - (د) متهم است به کلاهبرداری به شرح پرونده خلاصه شده و دلایل ادعایی عبارت است از :
1 - چک داده شده بوسیله متهم یک نقطه نداشت که بعدا" اصلاح گردید.
3 - بابت معامله ویلا هنوز وجهی پرداخت نشده است.
3 - ویلا را به زیر قیمت فروخته است.
4 - (ب ) در نوشهر گفته است کارخانه ورشکست شده ویلارا می فروشم و می خواهم بروم 0
5 - رسید ارائه شده بوسیله متهم دو خطی است.
به نظر دادگاه هیچکدام از دلائل فوق اتهامات منتسبه به متهمان را اثبات نمی کند بعلاوه طبق اوضاع و احوال مشاهده شده در جلسه دادگاه شکاه با تجربه و با سواد می باشند علیهذا متهمان را از اتهامات انتسابی تبرئه و حکم برائت صادر می نماید.
شاکی از رای صادره تجدیدنظرخواهی می نماید وپرونده جهت رسیدگی به اعتراض به شعبه اول دادگاه کیفری دو ارسال و قاضی صادرکننده رای به شرح نظریه مورخ 31/6/71 به رای و عقیده خود باقی مانده و پرونده به شعبه 15 دادگاه کیفری یک .... ارجاع می گردد و دادگاه مرجوع الیه به شرح دادنامه شماره 25714/8/71 صادره رای بدوی را مورد تایید قرار داده است و در رای صادره درخواست اعمال ماده 35 قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو و شعب دیوان عالی کشورشده و پرونده به دادسرای دیوان عالی کشور ارسال و آقای ...معاون اول محترم دادستان کل کشور گزارش پرونده را به شرح زیرتهیه می نماید
بسمه تعالی
دادستان محترم کل کشور
آقای (ج ) شکایت می کند آقای (ب ) با ایجاد روابط خانوادگی با وی خود را مدیر شرکت معتبر معرفی نموده به دستیاری آقای (د) برادر خانم خود برای خرید ویلای من در شمال صحنه سازی کرده اند.به موجب قولنامه مورخ 17/5/70 ویلای مزبورراخریداری بابت ثمن معامله یک برگ چک به مبلغ بیست میلیون ریال می دهد و به موجب برگ علیحده متهد شده چنانچه چک مربوطه به قولنامه درسررسیدوصول نشدفروشنده حق تصرف و توقیف ملک را دارد.
قبل از سررسید چک به موجب قولنامه مورخ 17/6/70 باغ و ویلای مزبور را به مبلغ یک میلیون و سیصد هزار تومان به دیگری فروخته هفتصدهزارتومان ارزانتر خریداری ومتواری گردیده ،چک بیست میلیون ریالی بلامحل بوده است.پس از شکایت شاکی ، متهم مدعی می شود و تصویر رسیدی ارائه می نماید که 5/1 میلیون تومان به همسرآقای (ج ) پرداخته و حتی اصل رسید مطالبه می گردد اعلام می نماید که گم شده است یا در کاغذ باطله ها بوده و دور ریخته است. پس از مدتها نامبرده در ارومیه دستگیر و از وی تحقیق شده قرار مجرمیت وکیفر خواست علیه او برادر خانمش (د) بعنوان شرکت در کلاهبرداری و استفاده از رسید جعلی صادر می گردد. (د) اظهار می دارد من از جریان کلاهبرداری و جعل خبر ندارم فقط قولنامه رابه خط خودنوشته ام
دادگاه کیفری دو کرج به شرح دادنامه شماره 181038/2/71 متهمان را از بزه انتسابی تبرئه می نماید. با اعتراض شاکی شعبه 15دادگاه کیفری یک .... در وقت فوق العاده به موجب رای شماره 25714/8/71 رای بدوی را تایید نموده است.
نظریه
با توجه به مندرجات پرونده آراء اصداری واجد اشکال است زیرا متهم با صحنه سازی پس از تنظیم قولنامه و دادن چک قبل از سررسید و موعد پرداخت چک تعهدی به موجب برگ علیحده نموده ، در واقع حق فسخ برای فروشنده قائل شده بود و ملک را به شخص دیگری ظرف یکماه از تاریخ خرید فروخته آنهم با مبلغ هفتصد هزار تومان کمتر از قیمت خرید و متواری گردیده ، ادعای به پرداختن وجه ،توجیه قانونی ندارد زیرا شاکی مدعی جعل است و متهم اصل رسید را ارائه نمی دهد و بعلاوه لازم بود ثمن فروشنده تحویل و چک اخذ شود.بر فرض پرداخت قسمتی از ثمن به خانم فروشنده موجب برائت ذمه متهم ، عملیات متقلبانه متهم برای بردن مال غیر محرز است لذا صدور حکم برائت آقای (ب ) خلاف مندرجات پرونده و قانون است و چنانچه موافقت فرمائید به تجویز ماده 35 قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو مصوب سال 1368 درخواست تجدیدنظر شود و پرونده به نظرریاست محترم دادستان کل کشور رسیده و ایشان در تاریخ 29/10/71 اعلام داشته
بسمه تعالی با اعمال ماده 35موافقت می شود.
پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می گردد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردیدپس ازقرائت گزارش آقای .... عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ...دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر رد اعتراض و ابرام دادنامه صادره مشاوره نموده چنین رای می دهند.
بسمه تعالی
نظر به مندرجات پرونده و کیفیات منعکس در آن و با توجه به اوراق و مدارک ارائه شده از طرفین چنین استنباط می گرددکه مسائل مطرح شده ناشی ازاختلاف حاصله از خرید و فروش ویلای مورد بحث است و در خصوص پرداخت و عدم پرداخت ثمن معامله که علی فرض صحت پرداخت قسمتی از ثمن معامله به همسر فروشنده موجب برائت ذمه خریدار نمی گردد و نتیجتا" دعوی مطروحه مالی و حقوقی است و فاقد وصف جزایی می باشد و شاکی می تواند برای وصول ثمن معامله به دادگاه حقوقی مراجعه نماید و با تقدیم دادخواست حقوقی نسبت به استیفای حق خود اقدام قانونی نماید. علیهذا بنا به جهات یاد شده ضمن ابرام حکم برائت صادره و رد درخواست مجددمتقاضی تجدیدنظرپرونده نزد مرجع مربوطه اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب کلاهبرداری ، اختلاس وارتشاءدرآرای دیوان عالی کشور
تالیف یداله بازگیر ،نشرحقوقدان ،چاپ اول ، پائیز 1376
53
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 180
تاریخ تصویب : 1372/04/14
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عمل موجر درایجادآتش سوزی عمدی برای تخلیه مورداجاره کلاهبرداری نیست انتشار آگهی در جراید و انجام اعمال تبلیغاتی زیر پوشش شرکت تجارتی و فروش جنس و دریافت بهای آن بدون اینکه جنسی موجود باشد عنوان کلاهبرداری دارد
