کارشناس باید مشخص نماید که درختان توسکا دست کاشت بوده است یا خودرو؟ که کارشناس خودرو بودن آنها را تایید و نظریه کمیسیون تایید شده است
خلاصه جریان پرونده
در تاریخ 8/7/64بنیاد مستضعفان شهرستان رامسر با تسلیم دادخواستی بطرفیت اداره زمین شهری رامسر تقاضای صدور حکم به ابطال نظریه کمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری مستقر در نمایندگی زمین شهری رامسر را در خصوص پلاکهای 516 الی 529 فرعی از 128اصلی بخش پنج ثبت رامسر را نموده که رسیدگی به شعبه اول دادگاه عمومی تنکابن که بعدا" بدادگاه حقوقی یک تبدیل گردیده ارجاع و بکلاسه 64/491 ثبت شده و بشرح دادخواست بطور خلاصه توضیح داده است که (پلاکهای یاد شده جزء اموال مصادره شده غلامرضا پهلوی می باشد و بموجب احکام صادره اموال خاندان منحوص پهلوی مصادره شده و در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته و سازمان زمین شهری از دخالت در اموال مصادره شده ممنوع گردیده است و و نامه های شماره 131183/4/63و71186/5/1363 شورای نگهبان نیز موید عدم شمول مقررات قانون اراضی شهری بر اموال تحت پوشش بنیاد خواهان است علاوه بر آن پلاکها نه تنها موات نیست بلکه دائر بوده و در سال 1362 درختان موجود در آن جهت احداث خانه های ارزان قیمت قطع و سوابق و شواهد دایر بودن پلاکهای فوق در محل موجود است لذا درخواست رسیدگی و صدور حکم بر ابطال نظریه کمییون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری مستقر در اداره زمین شهری نمایندگی رامسر در خصوص پلاکهای 516 الی 529 فرعی از پلاک 28 اصلی بخش پنج ثبت رامسررا نموده است دادگاه مرجوع الهی پس از یک سلسله رسیدگی رای شماره 65/2301/6/65 را باستدلال اینک کمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری مستقر در رامسر پلاکهای فوق الذکر را موات اعلام نموده لذا مالکیت اشخاص نسبت به آنها ملغی گردیده است و با سلب والغاء مالکیت نمیتنان رقبات مزبور را جزء اموال غلامرضا پهلوی محسوب نمود و بر اساس آن بنیاد مستضعفان بعنوان قائم مقام مالک نمیتواند اعمال حاکمیت نماید لذا در این قسمت ایراداعتراض بنیادمستضعفان مردود دانسته و ایراد و اعتراض بنیاد مستضعفان نسبت باصل حکم صادره را نیز بلحاظ اینکه هنگام معاینه محل هیچگونه اعیانی در ملک یاد شده ملاحظه نگردیده موثر ندانسته و نظریه کمیسیون را استوار نموده است و با تجدیدنظرخواهی بنیاد مسضعفان شعبه 18 دیوانعالی کشور رای شماره 65/863/1218/12/65 را بشرح زیر صادر نموده است (تجدیدنظرخواهی مالا" وارد بنظر می رسد زیرا در شرایطی که دادگاه بدوی برابر ماده 14 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی یک و دو در دعاوی مورد نظر مورد می بایستی پس از رسیدگی بدعوی و کسب عقیده آقای مشاور اقدام به ابلاغ نظریه خود بطرفین و سپس بسایر تشریفات و مقررات ماده مزبور اقدام می نمود بدون رعایت تشریفات قانونی مزبور مبادرت بصدور حکم تجدیدنظرخواسته کرده است بنا بمراتب فوق و با توجه برای وحدت رویه هیئت عمومی دیوانعالی کشور صادر و در جلسه 30/11/65 که در خصوص مورد و در تایید نظر فوق صدور یافته با قبول تجدیدنظرخواهی باستناد بند(ب ) ماده 12 قانون فوق الاشعار دادنامه صادره را نقض و مقرر می داد پرونده جهت اعمال مقررات ماده 14 بشعبه اول دادگاه حقوقی یک تنکابن اعاده گردد پس از ارسال پرونده بدادگاه مزبور و ثبت بکلاسه 66/68دروقت فوق العاده تشکیل جلسه داده و پس از ذکر مقدمه ای در خصوص صدور رای منقوض سپس نظریه خود را با همان استدلال و توضیحات مندرج در رای منقوض به شکل نظریه اعلام کرده است و پس از وصول اعتراض بنیادمستضعفان رامسر شعبه 18 دیوانعالی کشور رای شماره 66/522/1218/10/66 رابه شرح زیر صادر نموده است (نظریه معترض عنه مشتمل بر دو قسمت و بر هر یک از آن دو بشرح زیر اشکال وارد است 1 اعلام نظریه بعدم مالکیت بنیاد مستضعفان بلحاظ الغاء و سلب مالکیت خاندان پهلوی و فرض مالکیت دولت نسبت بموات بودن ملک و بالنتیجه بنیاد مستضعفان رامسر را غیرذینفع تلقی کردن موجه نیست بدین توضیح که اداره خوانده عدم مالکیت بنیاد مزبور را بجهت موات بودن آن اراضی در کمیسیون تشخیص مطرح کرده و نظر کمیسون ( موات بودن ) مورداعتراض خواهان و مابه الاختلاف می باشد قبل از رسیدگی و احراز موات بودن اظهارنظر بشرح فوق در واقع اینست که مدعا موات بودن بعنوان دلیل مورد تصادف قرار گرفته چنین امری مصادره بمطلوب و غیر قابل قبول است و مضافا" باینکه چنانچه بنیاد مستضعفان غیر ذینفع تلقی شده مقتضای قضیه صدور قرار مناسب با آن بوده نه اصدار نظریه 2 استنادی بنیاد مستضعفان (تحقیق و معاینه محل وعندالاقتضا جلب نظرکارشناس ) برای ثبوت این ضیه که اراضی مورد نزاع موات بالاصاله نبوده و سابقا" در آندرختانی غرس گردیده بوده که بعدا" قطع شده اند باعتبار رسیدگیهای کمیسیون تشخیص مورد توجه دادگاه قرار نگرفته لکن این امر نیز صحیح و موجه نیست زیرا اعتراض به نظریه کمیسیون مشتمل بر اعتراض بر رسیدگی آن کمیسیون نیزمی باشد با این وصف اقتضاء داشته است دادگاه با رسیدگیهای قضائی واعمال تشریفات مخصوص به آن در رسیدگی نسبت بادله سپس اظهارنظر می نمود بنام بمراتب نظریه معترض عنه مورد تایید نبوده و مقرر می دارد پرونده بهمان دادگاه برای اقدام مقضتی اعاده شود) و پس ازاعاده پرونده دادگاه در تاریخ 24/12/66 در وقت فوق العاده تشکیل جلسه داده و قرار تحقیق و معاینه محلی و جلب نظر کارشناس صادر نموده و پس از اجرای قرارهای صادر در تاریخ 13/11/67 آقای کارشناس انتخابی نظریه خود را بشرح وارده بشماره 1312872/11/66 اعلام کرده است و با وصول اعتراض بنیاد مستضعفان دادگاه طرفین را برای رسیدگی دعوت کرده و در تاریخ 7/6/68 جلسه دادگاه رابا حضور نماینده خوانده تشکیل داده و با استماع اظهارات و ملاحظه لایحه خواهان با دعوت کارشناس امر و اخذ توضیح از او سرانجام در تاریخ 17/7/1368 پس از اخذ توضیح از کارشناس و کسب عقیده آقای مشاور ختم رسیدگی را اعلام و رای تجدیدنظرخواسته را بخلاصه زیر صادره نموده است پس از ذکر مختصری از شرح دادخواست و جریان انجام شده پرونده اضافه کرده است شعبه 18 دیوانعالی کشور نظر داده است که با توجه بمستندات دعوی تجدیدنظرخواه معاینه و تحقیق محلی وکارشناس قبل از صدرو نظریه ضرورت داشته است دادگاه از طریق دادگاه حقوقی دو مستقل رامسر معاینه و تحقیق محلی وکارشناسی انجام داده که گواهی از سوی تجدیدنظرخواه معرفی نگردیده ومعاینه محلی وکارشناس دلالت دارد باینکه در قسمت شمالی پلاکهای بالا تعدادی درختان توسکا وجود دارد و قسمت جنوبی پلاکهای پوشیده از تمشک و علفهای هرزاست و فقط در پلاک 516 فرعی چهل اصله درخت کاج با قدمت 10 تا15 ساله موجود است چون پلاک 516 فرعی از28 اصلی بخش 5 ثبت رامسر با وجود کاج 10 تا15 ساله اراض یموات شهری محسوب نمیشود و همین اندازه با توجه بمساحت آن کافی بر دایر بودن این پلاک است از این رو اعتراض بنیاد مستضعفان رامسر نسبت به تشخیص کمیسیون درباره این پلاک موجه تشخیص و باستناد ماده 12 قانون اراضی شهری مصوب 1360 رای 72/ ک 6/4/1364 کمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری رامسر درباره پلاک 516 فرعی از28 اصلی بخش 5 ثبت رامسر نفی و این پلاک را دائر اعلام می نماید و از آنجا که با رسیدگی بدلائل استنادی تجدیدنظرخواه که مورد توجه دیوانعالی کشور قرار گرفته تشخیص کمیسیون یاد شده درباره سایر پلاکهای مورددعوی خالی از ایراد و اشکال می باشد و پلاکهای 517 الی 539 فرعی از28 اصلی بخش 5/1 سرنه دایر است نه مسبوق باحیاء در نتیجه موات میباشد و از طرفی زمین موات قابل تملک نیست و مال اشخاص محسوب نمیشود تا بعنوان اموال مصادره شده خاندان پهلوی بملکیت بنیاد مستضعفان درآید و ازشمول مقررات اراضی شهری خارج شده باشد و تمامی اراضی شهری برای تشخیص اینکه موات یا دائر یا بائر می باشد قابلیت طرح درکمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری دارا بوده و اراضی تحت پوشش بنیاد مستضعفان نیز مستثنی از این قابلیت طرح در کمیسیون یاد شده نیست از این رو دعوی تجدیدنظربنیاد مستضعفان رامسر در پلاکهای مورددعوی باستثنای پلاک 516 فرعی مرقوم موجه نبوده و ضمن رد دعوی تجدیدنظرخواه آراء73/ک 4/136496 کمیسیون ماده 12 قانون اراضی شهری رامسر را درباره پلاکهای 517 الی 529 فرعی از28 اصلی بخش 5 ثبت رامسر نتیجه تایید و استوار می نماید) با تجدیدنظرخواهی بنیاد مستضعفان رامسر در قسمتی که حکم علیه بنیاد مذکور بوده است شعبه 18 دیوانعالی کشور طی رای شماره 69/918/2618/12/1369 بشرح زیر اظهارنظر کرده است : (اعتراض تجدیدنظرخواه مالا" وارد بنظر می رسد زیرا: اولا" ضرورت داشته است که دادگاه با مطالبه پرونده ثبتی وملاحظه سوابق آن مندرجات پرونده را منعکس می نمود ثانیا" خواهان مدعی شده ارجاع امر بکارشناس متخصص نسبت باین مطلب نیز رسیدگی و سپس اظهارنظر نماید و دادگاه بدون توجه به موارد بالا اقدام بصدور حکم کرده است لذا رسیدگی را ناقص تشخیص و ضمن نقض رای تجدیدنظرخواسته رسیدگی مجدد بدادگاه حقوقی یک نوشهر ارجاع می شود با توجه بموارد بالارسیدگی واظهارنظرنمایند) و پس از ارسال پرونده از طریق دادگاه تنکابن بدادگاه حقوقی یک نوشهر با ثبت بکلاسه 70/66طرفین ضمن تعیین وقت برای رسیدگی دعوت گردیده اند و در تاریخ 21/7/70 جلسه دادگاه با حضور نماینده قضائی خواهان تشکیل شده و پس از استماع توضیحات او بمنظور مشخص نمودن وضعیت ثبتی پلاکهای 516 الی 529 فرعی از28 اصلی بخش 5 ثبت رامسر قرار ملاحظه پرونده های ثبتی پلاکهای یاد شده را صادر نموده است که پرونده های ثبتی یاد شده را مطالبه شود تا بهمراه نماینده بصیر اداره ثبت بدادگاه آورده شود تا وضعیت ثبتی آنهامنعکس گردد و نیز بمنظور تعیین اینکه درختان توسکا موجود در رقبات متنازع فیه دست کاشت بوده یا خودرو قرار ارجاع امر بکارشناس متخصص صادر می شود بلحاظ وقوع محل ملک مورد تنازع در حوزه قضائی دادگاه حقوقی دو مستقل رامسر با عطای نیابت کامل پرونده را بدادگاه مزبور فرستاده است دادگاه حقوقی دو مستقل رامسر روز8/8/70دروقت فوق العاده تشکیل جلسه داده و کراشناس انتخاب نموده و سپس با تعیین وقت طرفین وکارشناس را برای ارجای قرار کارشناسی دعوی به اداره ثبت نیز نوشته پرونده های ثبتی را توسط نماینده مطلع خود بدادگاه بیاورند ضمنا" وضعیت ثبتی پلاکهای مورد بحث را از اداره ثبت رامسر استعلام نموده است اداره ثبت طی نامه شماره 515883/12/70 وضعیت ثبتی پلاکها را اعلام نموده بالاخره در روز27/10/71 جلسه دادگاه با حضور نمایندگان خواهان و خوانده و کارشناس تشکیل جلسه داده و کارشناس تقاضای یک هفته مهلت برای اظهارنظر خود نموده است که دادگاه با تقاضای مذکور موافلقت کرده وکارشناس نظریه خود را بشرح وارده بشماره 110933/4/11/71 اعلام نموده با اعاده پرونده بدادگاه نوشهر دادگاه اخیرالذکر نظریه کارشناسی را به طفین ابلاغ نموده و خواهان طی لایحه ای بشماره 19934/12/71 نسبت بنظریه مذکور اعتراض نموده و دادگاه در تاریخ 11/2/72 در وقت فوق العاده تشکیل جلسه داده و پس از رد اعتراض بنیاد مستضعفان ختم رسیدگی را اعلام و رای تجدیدنظرخواسته را بشرح زیرصادرنموده است (درخصوص اعتراض بنیادمستضعفان رامسر(دفتراموال ودارائیهای تنکابن و رامسر فعلی ) بطرفیت اداره زمین شهری رامسر نسبت به آراء شماره 73ک 4/6/64کمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری رامسر صادر گردیده است بشرح مرقوم بودن پلاکهای 517 الی 529 فرعی از128 اصلی بخش 5 ثبت رامسر صادر گردیده است بشرح مرقوم در دادخواست باستناد معاینه و تحقیق محلی وکارشناسی با امعان نظر در محتویات پرونده نظر باینکه بهنگام معاینه محل توسط اعضاء کمیسیون اراضی شهری در رقبات مذکوره آثاری از احیاء مشاهده نگردیده و در موقع معاینه و تحقیق محلی خواهان از معرفی گواهان اظهارعجز نموده و گواهی معرفی نکرده ومشهودات عضو مجری قرار در تاریخ 15/10/67و همچنین نظریه کارشناسی ثبت شده تحت شماره 1316872/11/67 هم موید وجود تعدادی درختنان توسکادر سمت شمالی پلاکها و بتوهای تمشک وعلفهای هرز در قسمت جنوب پلاکها بوده است بدلالت نظریه کارشناس مجدد وارده بشماره 1411933/11/71 درختان توسکای موجود در رقبات مورد بحث خودرو می باشد که نظریه کارشناسی مصون از اعتراض موثر مانده و با اوضاع و احوال مسلم قضیه منعکس در پرونده مغایرتی ندارد و رقبات یاد شده موات می باشد فلذا اعتراض خواهان موجه نبوده و آراء معترض عنه صحیحا" صادر گردیده و خالی از اشکال است و ضمن رد اعتراض خواهان آراء شماره 73 ک 4/6/64 کمیسیون ماده 12 قانون اراضی شهری رامسر که بر موات بودن پلاکهای 517 الی 529 فرعی از128 اصلی بخش 5 ثبت رامسر صادر گردیده عینا" تایید و ا ستوار مینماید) پس از ابلاغ رای خواهان ضمن درخواست تجدیدنظرخواهی نموده و پس از تیوضیحاتی نقض رای دادگاه را خواستار شده است و پس از تکمیل پروندهو ارسال آن بدیوانعالی کشور بکلاسه بالا ثبت و جهت رسیدگی باین شعبه ارجاع گردیده است دادخواست تجدیدنظرخواهی ولایحه جوابیه هنگام شورقرائت خواهدشد.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز و بررسی اوراق پرونده نسبت به دادنامه شماره 1165/2/72 تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد.
بسمه تعالی
از ناحیه تجدیدنظرخواه در این مرحله از رسیدگی ایرادواعتراض موجهی که با شقوق ماده 10 قانون تجدیدنظر آراء دادگاهها منطبق بوده و نقض دادنامه تجدیدنظری را ایجاب نماید بعمل نیامده است نظر باینکه دادنامه تجدیدنظرخواسته موجها" و مستدلا" اصداریافته است و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی هم فاقد اشکال موثراست لهذا دادنامه مزبور مستندا" بماده سه و بند یک ماده پنج قانون قوق الذکر ابرام می گردد.
مرجع :
کتاب منتخب آراء دیوانعالی کشور پیرامون مسائل اراضی وآب
تالیف یداله بازگیر
انتشارات فردوسی ، چاپ گیتی / 78 ، چاپ اول
153
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 516
تاریخ تصویب : 1364/07/08
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
محصور نمودن زمین در چهار ضلع و غرس درختان سرو و جملگی شاهد این امر می باشد که مالک قبل از سال 58 احیاء زمین را آغاز نموده و زمین ازحالت موات خارج بوده است معترض مدعی است که زمین اوباغ مشجر بوده وهست و کمیسیون ماده 12 بی مورد بایر اعلام نموده است کارشناس تاییدودادگاه حکم به ابطال نظریه کمیسیون صادر و دیوان ابرام نموده است
