صدورحکم خلع یدبرعلیه متصرف زمین ،بااحرازمالکیت مالک بلامانع است
رای شماره : 38 - 14/12/1369
رای اصراری هیئت عمومی دیوانعالی کشور(شعب حقوقی )
اعتراض تجدیدنظرخواهان موجه نمی باشدزیرادادگاه براساس دلائل و مدارک استنادی وتحقیقات لازم حکم شماره 94-6/12/68راصادرنموده است و چون ازحیث رعایت اصول و قواعددادرسی هم اشکال موثردر نقض به نظرنمی رسد لذا حکم تجدیدنظرخواسته ابرام می شود.
* سابقه *
پرونده اصراری کلاسه 9/14/4971-9/3/4971 ردیف :69/66هیئت عمومی
تجدیدنظرخواهان : 1- عبدالله کارگر2- احمداسماعیلی 3- ولی الله شهرت همگی برجسته .
تجدیدنظرخواندگان : عباس ،حسن ،ابوالقاسم ،علی ،زهرا،رقیه ، جمیله ،عادله وانسیه همگی سلامت اصلی وبانولیلاحسینی .
تجدیدنظرخواسته : دادنامه شماره 94-6/12/68 دادگاه حقوقی یک بابل
مرجع رسیدگی : شعبه نهم دیوان عالی کشور.
هیئت شعبه : آقایان احمدمحسنی گرگانی رئیس ،سیدحعفرموسوی مستشار
خلاصه جریان پرونده :
درابتداآقای رحمت الله سلامت که بافوت نامبرده تجدیدنظر خواندگان بعنوان ورثه وی وارددعوی گردیده انددرتاریخ 8/3/58دادخواستی مبنی برخلع یدغاصبانه ازشش هکتارنیم زمین ملکی ومتصرفی وی واقع درقریه شاهکلابه ارزش سیصدهزارریال بطرفیت تجدیدنظرخواهان تقدیم نموده و خلاصتاتوضیح داده است که خواندگان بدون حق اراضی فوق الذکرراکه ملکی و متصرفی وی بوده وبه پلاک 52 اصلی بخش دهستان داربوآمل راکه مشهوربه زمین زیرسرنایچ آبادمی باشدمشترکامتصرف وازآن استیفاءمنفعت می نمایندو اضافه نموده که طبق پرونده ثبتی مقدار15سیرودوازده مثقال درقریه مزبور مالکیت داشته ودرعین حال متصرف وزارع مساحت دوازده هکتارونیم ازاراضی ملکی خودمی باشداداره تعاون وامورروستاهادراجرای مقررات اصلاحات ارضی زمین متصرفی وی رابعنوان اراضی خودکارمالک منظوروبامحاسبه کل مساحت قریه به نسبت مالکیت شامل دوازده سیروچهارمثقال اعلام وازموردفروش به زارعین مستثنی نموده ومازادبرآن راکه سه سیروچهارمثقال می گردیدمشمول فروش به زارعین صاحب نسق تشخیص که انتقال آن عملی گردیداستحضاردارند که دراجرای مقررات اصلاحات ارضی وبرای تشخیص زارع صاحب نسق هرزمینی اطلاع واعلام نظرمعتمدین منتخب زارعین استفاده می شدونظرواظهارات معتمدین تنهاملاک عمل اداره تعاون وامورروستاهاقرارمی گرفت وهمین اعضاءبشرح اعلام کتبی به اداره اصلاحات ارضی تعلق شش هکتارونیم اراضی مورد بحث رابه اینجانب تائیدوتصدیق نموده اندکه دونفرازخواندگان آقایان عبدالله کارگرکربلائی آقابرجسته (مشهدی آقابرجسته )ازامضاءکننندگان آن بوده وآقای مشهدی آقابرجسته برادرخوانده دیگروبرادرون عبدالله کارگر می باشدوسایرمعتمدین هم خویشی نزدیک باخواندگان دارندبنابه مراتب تعلق زمین مورددعوی به وی ومستثنی بودن ان ازفروش به زارعین وبقاءمالکیت وی نسبت به زمین مزبورثابت ومحرزاست ووضع یدخواندگان غاصبانه می باشد لذادرخواست رسیدگی وخلع یدغاصبانه آنان راباخسارات قانونی داردحدود اجمالی زمین عبارت است ازشمالابه زمین سرهنگ سعیدی وغلامرضابرجسته و اراضی مورداجاره آقای ابوالقاسم توکلی غربازمین علیرضانوری واسدالله نیک نژادجنوبانیک نژادشرقابه اراضی ابوالقاسم توکلی وکیکاوس رود. فتوکپی نامه شماره 107-20/1/58 اداره امورتعاون وروستاهای بابل و رونوشت گواهی معتمدین محل وگواهی شماره 4138-8/3/58 اداره ثبت آمل و محتویات پرونده کلاسه 57/41شعبه دزم دادگاه شهرستان بابل بعنوان مدارک دعوی ضمیمه دادخواست تقدیم گردیده وبه معاینه محل نیزعنداللزوم استناد گردیده است پرونده به شعبه سوم دادگاه شهرستان آمل ارجاع وتحت کلاسه 118/3/58 ح درشعبه مزبورتحت رسیدگی قرارگرفته خواندگان طی لایحه شماره 1418-27/3/58 که درمقام تبادل لوایح تقدیم داشته اندضمن ایرادبه بها خواسته پاسخ داده که خواهان بشرح پرونده 4856/36دادسرای شهرستان آمل در رژیم قبلی همین دعوی رامطرح که منجربه قراررددعوی گردیده وطی دادنامه شماره 185-26/5/37مضبوط درپرونده کلاسه 37/41حقوقی شعبه دوم دادگاه شهرستان آمل دمرحله پژوهشی تائیدگردیده است که باتغییررژیم باچنین سوابق اشاره شده ازفرصت طلبی به هیئت رسیدگی به اختلافات وتصرف عدوانی (کمیسیون پنج نفری انقلاب جمهوری اسلامی )شکایت نموده که درتاریخ 6/2/58 رای عادلانه برتائیددادنامه های قطعی صادرنموده اندعلاوه برایرادمطروحه موضوع مشمول مرورزمان است درصورت ورودبه ماهیت اضافه نموده اندکه گواهی به آنان اعطاءشودتامدارک خودراازشماره 2494-27/3/48وشماره های قبلی مربوط به قریه شاهکلاوسورک حومه آمل ازسازمان اصلاحات ارضی آمل دریافت وتقدیم نمایندکه هیچگونه ارتباطی (ظاهرامنظوراراضی موردگفتگو است )به خواهان نداردخواندگان پس ازدریافت گواهی مبنی برمراجعه به اداره تعاون وامورروستای شهرستان آمل گواهی لازم درمیزان نسق زراعی خوددر قریه شاهکلاسورک به اداره مزبورمراجعه نموده وسرپرست اداره تعاون وامور روستاهای شهرستان آمل طی شماره 1566-28/6/58اعلام نموده که طبق سوابق و پرونده اجرائی قریه شاهکلاسورک دارای پلاک 52 اصلی واقع دربخش دودابو به نام هریک ازافرادخواسته شده درقریه مذکوراراضی بشرح ذیل منظورمی باشد 1-عبدالله کارگر680سهم آبی و20سهم دیم 2-ولی برجسته 730سهم آبی و10سهم دیم ،3-محمداسمعیل برجسته 650سهم آبی و15سهم دیم 4-کربلائی آقابرجسته 630 سهم آبی و15سهم دیم توضیح اینکه هرسهم معادل یکصدمترمربع می باشدپس از انجام تبادل لوایح مرجع رسیدگی ضمن ایرادات خواندگان قرارملاحظه پرونده های مورداستنادراصادردستورتعیین وقت رسیدگی صادرنموده وبه خواهان تذکرداده شده موارداستفاده های خودراازپرونده های استنادی اعلام نمایدوچون دوتن ازخواندگان به اسامی عبدالله کارگرومشهدی آقابرجسته نسبت به نامه عادی مورخ 4/1/46ابرازی تکذیب نموده اندچنانچه به استفاده ازآن باقی است اصل آن راازارائه وطریقه رسیدگی به اصالت آن راارائه دهند وبه خواندگان نیزاخطارشودکه مواراستفاده های خودازپرونده های استنادی 57/41و57/185حقوقی شعبه دوم دادگاه وشماره 4856/36دادسرای آمل رااعلام وپرونده اخیرالذکرنیزازدادسرای آمل مطالبه گردیده است خواهان طی لایحه ثبت شده بشماره 5086-8/10/58 ضمن اعلام موارداستفاده خودازپرونده کلاسه 57/31مدنی شعبه دوم دادگاه شهرستان درموردنامه مورخ 4/1/46خواندگان به عنوان اصلاحات ارضی که قیمت آن موردتکذیب دونفرازخواندگان قرارگرفته اظهارداشته که نامه مزبوردراداره مذکورموجوداست وعلاوه برآنکه خواندگان مزبوربشرح صورت جلسه دادگاه (ظاهرامنظورجلسه منعقده در پرونده استنادی است )به صحت امضاءخودتصدیق دارنداصل مستندرانیزاز اداره اصلاحات ارضی مطالبه نماینددادگاه باورودآقای علی سلامت به وکالت ازخواهان دردعوی مطروحه واستماع اظهارات وی وخواندگان حاضردرجلسه مورخ 30/2/59ونیزملاحظه پرونده های مورداستنادومطالبه نامه مورخ 4/1/46 از اداره امورنعاون وامورروستائی آمل وانعکاس مفادآن درصورتجلسه مورخ 15/9/59چون احرازحدودومشخصات ملک مورددعوی رانیازبه معاینه محل دانسته وصدورقرارلازم دراین باب واجراءآن وسیله مدیردفتردادگاه سرانجام دادگاه به استدلال اینکه اولابموجب نامه 107-20/1/58 اداره تعاون وامورروستاهای آمل عنوان دفتر49آمل خواهان درقریه شاهکلاسورک پلاک 52 مساحت 5/12هکتارزمین زراعتی مالکیت خودکارداردکه ازمورد فروش به زارعین مستثنی گردید.ثانیابموجب نامه 4/1/46که عده ای ازجمله آقای عبدالله کارگرومشهدی آقابرجسته دونفرازخواندگان به اداره اصلاحات ارضی آمل اعلام داشته اندکه آقای رحمت الله سلامت (خواهان )دارای 5/6هکتار زمین به عنوان کارانه درمنطقه زیرسرنایچ آبادصاحب نسق است واین نامه اصالتش احرازگردیده .ثالثابموجب محتویات پرونده های استنادی ومفاد صورتجلسه معاینه محلی تصرفات خواندگان درقطعه 5/6هکتاری متعلق به خواهان محرزومسلم گردیده دعوی راواردوصحیح تشخیص وحکم به خلع ید خواندگان ازقطعه زمین مورددعوی باذکرمحدوده آن به نفع خواهان صادرنموده است که بافرجامخواهی ازحکم مزبوروطرح پرونده درشعبه نهم دیوان کشور دادنامه فرجامخواسته طی رای شماره 230/9-19/4/63این شعبه به استدلال مندرج دربین الهلالین (باعنایت به فتوکپی نامه شماره 107-20/1/68اداره تعاون وامورروستاهابه دفترخانه 49درباب مالکیت خودکارآقای رحمت سلامت درقریه شاهکلاومستثنی ازفروش به زارعین وباتوجه به نامه شماره 1566 28/6/58 اداره مذکوردرقبال گواهی شماره 2974-12/6/58 دفترشعبه سوم دادگاه شهرستان آمل راجع به نسق زراعی خواندگان درقریه مزبوروابهام دو نامه مورداشاره ضرورت داشته اولاازنماینده اداره تعاون وامورروستاهای آمل درباره آنهااخذتوضیح به عمل می آمدتاابهام واحتمالااختلاف موردآن توجیه وروشن شده ثانیاهنگام معاینه محل باجلب نظرکارشناس توام باملاحظه سوابق ثبتی واصلاحات ارضی زمین موردادعابامدارک فوق الاشعارمطابقت داده می شدوسپس مبادرت به اظهارنظرمی گردید.)نقض گردیده است شعبه دوم دادگاه حقوقی بابل مرجع رسیدگی پس ازنقض باورودآقای علی امانی به وکالت ازخواندگان چون فوت خواهان اعلام گردیده قرارتوقیف دادرسی صادرمینماید وپس ازتعرفه ورثه متوفی بااعلام ختم دادرسی به همان استدلال دادگاه قبلی مبادرت به صدوررای به نفع خواهان می نمایدکه بافرجامخواهی وطرح مجدد پرونده دراین شعبه رای فرجامخواسته بدین استدلال "همانطورکه این شعبه در مقام نقض دادنامه شماره 369-18/4/60دادگاه عمومی بابل مرجع رسیدگی پس ازنقض راارشادنموده به منظوررفع ابهام ازموردادعاومیزان وموردنسق تجدیدنظرخواهان (موضوع نامه شماره 1566-18/6/58 اداره تعاون وامور روستائی آمل )وبخصوص اظهارات تجدیدنظرخواهان درجلسه اجراءقرار معاینه محل مورخ 6/2/60ضرورت داشته دادگاه محل رابه کیفیت مشروحه در تصمیم فوق (جلب نظرکارشناس همراه باسوابق ثبتی واصلاحات ارضی )از نزدیک معاینه وپس ازمشخص شدن وضعیت زمین ازلحاظانطباق باموردادعای طرفین تصمیم مقتضی بالحاظاسنادارائه شده اصحاب دعوی اتخاذمی گرددلیکن درخصوص مورددادگاه بدون رفع نقائص یادشده ویااظهارنظر(نفیاواثباتا) درزمینه مزبورمبادرت به صدوررای نموده است "بعلت وجودنقائص فوق الذکرمخدوش تشخیص ونقض گردیده است دادگاه حقوقی یک بابل باورود آقای علی امانی به وکالت ازسه نفرازخواندگان دردعوی مطروحه پس ازاستماع اظهارات خواهان حاضردرجلسه مورخ 29/11/68ونیزاصغاءدفاع وکیل خواندگان وخوانده حاضردرجلسه (عبدالله کارگر)ختم رسیدگی اعلام ورای تجدیدنظرخواسته رابه خلاصه آتی الذکراعلام داشته است .
"...باتوجه به مفاددادخواست مدارک ادعاونامه رسمی شماره 107- 20/1/58اداره تعاون وامورروستاهای شهرستان آمل عنوان دفترخانه اسناد رسمی شماره 49آمل که بموجب آن مالکیت خودگارمورث خواهانهاراازپلاک 52 اصلی واقع دربخش 2دهستان دابوموردتائیدقرارداده است ونظربه اینکه به موجب نامه مورخ 4/1/46که عدهای اززارعین ازجمله آقای عبدالله کارگرو مشهدی آقابرجسته دونفراوخواندگان صریحابه اداره اصلاحات ارضی آمل اعلام داشته اندکه آقای رحمت الله سلامت (خواهان )دارای 5/6هکتارزمین بعنوان کارانه درمنطقه زیرسرتایچ آبادصاحب نسق است ومفادوامضاءاین نامه موردتائیدوتصدیق رئیس اداره تعاون وقت قرارگرفت وباتوجه به محتویات پرونده های استنادی مستندابصورت جلسه معاینه محلی تصرفات خواندگان در قطعه 5/6هکتاری متعلق به خواهانهامحرزمی باشدونظربه اینکه ادامه تصرفات خواندگان براساس مواد308و311قانون مدنی من غیرحق وغاصبانه می باشدحکم به خلع یدخواندگان نسبت به زمین موردخواسته باحدودمنعکس در دادخواست صادرمی دارد"رای صادرموردتقاضای رسیدگی تجدیدنظرازسوی محکوم علیهم قرارگرفته که سابقه پس ازوصول به دیوان عالی کشوربه لحاظ سبق رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است اینک باتنظیم گزارش پرونده آماده اتخاذتصمیم است مندرجات لوایح واصله ازطرفین هنگام شورقرائت خواهدگردید.
هیئت شعبه درتاریخ بالاتشکیل گردیدپس ازقرائت گزارش آقای موسوی عضومعاون وملاحظه محتویات پرونده مشاوره نموده وچنین رای میدهند.
نظربه اینکه رای تجدیدنظرخواسته مستندبه علل واسبابی است که حکم منقوض فبلی مبتنی برآن بوده رای مذکوروفق مدلول ماده 576 قانون آئین - دادرسی مدنی اصراری تشخیص می شودوحهت طرح درهیت عمومی شعب حقوقی دیوان عالی کشوربه نظرریاست محترم دیوان عالی کشوربرسد.
به تاریخ روزسه شنبه 14/12/1369جلسه هیئت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست حضرت آیت الله مرتضی مقتدائی رئیس دیوان عالی کشوروباحضور جناب آقای مهدی ادیب رضوی نماینده دادستان محترم کل کشوروجنابان آقایان روساومستشاران واعضاءمعاون شعب حقوقی دیوان عالی کشورتشکیل گردید.
پس ازطرح موضوع وقرائت گزارش وبررسی اوراق پرونده واستماع عقیده جناب آقای مهدی ادیب رضوی نماینده دادستان کل کشورمبنی بر"چون مالکیت خواهان وتصرفات بلامجوزخواندگان برابررسیدگی های انجام شده محرزگردیده لذارای دادگاه موردتائیداست "مشاوره نموده واکثریت قریب به اتفاق بدین شرح رای داده اند.
مرجع :
مجموعه آراءاصراری هیئت عمومی دیوانعالی کشور( 1369 )
ضمیمه روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران صفحه 96 تا102
2
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 38
تاریخ تصویب : 1369/12/14
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه اجرائی قانون اراضی شهری قرار عدم صلاحیت محلی قابل پژوهشخواهی می باشد
