خوانده در قبال چک شماره مسئولیتی از بابت ضمان و ظهر نویسی موضوع مقررات قانون تجارت نداشته است
شماره دادنامه : 534/21
تاریخ رسیدگی : 27/10/72
مرجع رسیدگی شعبه 21 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده :
در تاریخ 14/9/67 آقای (ع) دادخواستی به خواسته مطالبه چهار میلیون ریال وجه دو فقره سفته به شاره های 114690 و 188571 و صدور قرار تأمین خواسته به طرفیت آقای (غ) و آقای (ط) به محاکم حقوقی یک تهران داده که رسیدگی به آن عهده شعبه بیست و سوم محول گردیده است وتوضیح داده که متعهد سفته ها آقای (ط) است که به علت کلاهبرداری در زندان است و آقای (غ) ضامن سفته ها بوده و ظهر آنها را امضاء کرده و تقاضای رسیدگی و صدور حکم محکومیت آنها را نموده است جریا ن امر و توضیحات خواهان و مدافعات خوانده در مقدمه آراء شماره … و… شعبه بیست و یکم دیوان عالی کشور مرقوم گردید ه و خلاصه این است که خواهان به موجب قرار داد مورخ 245- 11/9/65 چهار میلیون ریال به عنوان مضاربه به شرکت سمندر می دهد که ماهیانه 5/3% به عنوان حق مضاربه دریافت دارد به منظور حسن اجرای قرار داد آقای (ط) به نمایندگی از شرکت چک شماره 161272 را با مهر چک به خواهان داده ودو قطعه سفته های 188571 و 114695 را نیز تضمین آن داده می شود که ظهر سفته ها را آقا ی (غ) امضاء نموده است وکیل خوانده با ارائه اصل چک 161272 مدعی می شود که وجه چک پرداخت شده و سفته ها تضمین چک مزبور بابت قرار داد بوده است . که پس از تادیه آن خواهان ذی حق در دریافت وجه سفته ها نیست و پاسخ خواهان این است که وجه چک پرداخت نشده بلکه تبدیل به چک دیگری به شماره … شده و سفته ها تضمین اصل قرار داد است که به قرار داد عمل نگردیده است دادگاه بدو ا" نظر استنباطی خود را بر دعوای خواهان علیه (غ) به علت آن که تشریفات مربوط به ظهر نویس رعایت نشده اعلام نموده که به شرح رأی شماره … این شعبه تنفیذ نشده است متعاقبا" رأی شماره … صادر نموده و شعبه بیست دیوان عالی کشور چنین رأی داده هر چند آقای (غ) با امضای ظهر سفته های مستند دعوی ضامن محسوب میشود لیکن با توجه به قرار داد وکیل تجدید نظر خواه به شماره 245 - 11/9/69 و این که سفته ها ی مذکور در حقیقت ضمانت اجرای قرار داد و جهت وصول چک شماره 161272- 22/3/66 بوده و حسب ادعای وکیل مذکور وجه چک مزبور به خواهان توسط مضمون عنه پرداخت شده و لاشه چک مسترد گردیده یا تبدیل به چک دیگر شده ( 453375- 24/3/67 ) متضامنا" خواهان بدوی در همین پرونده دعوی خود را به طرفیت مضمون عنه مسترد و قرار سقوط دعوی صا در گردیده و در قرار منعکس شده است که آقای (ط) به موجب حکم دادگاه کیفری به پرداخت چهار میلیون و پانصد هزار ریال محکوم گردید ه بنابراین استفاده از دو فقره سفته مستند دعوی که تضمینی بابت چک اولیه به شمار ه 161272- 24/3/66 بوده به این کیفیت با عنایت به ماده 717 قانون مدنی دادنامه واجد ایراد قضائی است پس از اعاده پرونده به شعبه بیست و هفتم ارجاع می گردد .
دادگاه مرجوع الیه پس از ملاحظه لوایح طرفین با عنایت به این که خوانده در قبال چک شماره 453475 - 24/2/67 مسئولیتی از باب ضمان و ظهر نویسی موضوع مقررات قانون تجارت نداشته است و صادر کننده چک مذکور نیز به موجب رأی دادگاه کیفری به پرداخت وجه آن محکوم گردیده با لحاظ ماده 717 قانون مدنی استحقاق خواهان به مطالبه وجه سفته های تضمینی فوق غیر ثابت تشخیص می شود و حکم بر بی حقی خواهان داده اند
خواهان از حکم دادگاه درخواست تجدید نظر نموده به خلاصه وجه سفته ها پرداخت نشده و سفته ها تضمین قرار داد بوده که اجراء نگردیده است و مسئولیت ضامن مرتفع نگردیده است پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده است لایحه اعتراضیه د رهنگام شور قرائت میگردد.
بسمه تعالی
هیأت شعبه درتاریخ فوق تشکیل و پس از قرائت گزارش آقای … عضو ممیز و اوراق پرونده و انجام مشاوره چنین رأی می دهد:
ایرادات و اعتراضات تجدید نظر خواه عمدتا" در ماهیت دعوی و تکرار مطالبی است که در دادگاه عنوان شده و مستدلا مردود اعلام گردیده است لذا دادنامه تجدید نظر خواسته با توجه به مستندات و مبانی مذکور د ر آن و عدم ایراد و اعتراض مؤثری از ناحیه تجدید نظر خواه و عدم اشکال مؤثری از لحاظ رعایت اصو ل و مقررات دادرسی ابرام می گردد
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 534
تاریخ تصویب : 1372/10/27
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اسناد تجارتی به معنای اخص ( برات ، سفته و چک ) قطع نظر از منشاء صدور واجد ارزش استقلالی هستند استفاده از دو فقره سفته که تضمینی بابت چک اولیه بوده است
